«نیر فرزین» شاعر جوان زنجانی است. او متولد بهمن 1368 است و اولین کتاب خود را با نام «زن پارچهای» قریب یک سال پیش توسط نشر آنیما به چاپ رسانده است.
زهره میرعیسیخانی- «نیر فرزین»
شاعر جوان زنجانی است. او متولد بهمن 1368 است و اولین کتاب خود را با نام «زن پارچهای»
قریب یک سال پیش توسط نشر آنیما به چاپ رسانده است. کتاب او چندی پیش در میان فهرست
نامزدهای سومین دوره کتاب سال دفتر شعر جوان قرار گرفت و توانست همراه چند اثر
دیگر به عنوان برگزیده این جشنواره قرار بگیرد.
او در خصوص کتاب خود میگوید: کتاب
من دو دفتر با نامهای «از حرمسرای شاه گریختهام» و «زن پارچهای» است که دفتر
اول همین طور که از اسمش (از حرمسرای شاه گریختهام ) پیداست شامل شعرهای اجتماعی
و سیاسی من میشود و دفتر دوم به اسم زن پارچهای در خصوص زنان جامعه سخن میگوید.
البته در بخش دوم کتاب، دو سه شعر در مورد طبیعت دارم ولی به آنها نیز با نگاه
زنانه نگاه کردهام.
وی با اشاره به اینکه تمام
تلاشم را کردهام که در شعرهایم خودم باشم، ادامه داد: شعرهای من یک بعدی نیستند و
در شعرهایم بیشتر از اینکه بخواهم از مطالعاتم الهام بگیرم بیشتر از زندگی و دیدم نسبت
به جامعه و مسائل و مشکلات آن نوشتهام. ضمن اینکه تلاش کردهام فضای شعرهایم تا
حدی بکر باشند و داشتن خلاقیت در شهرهایم برایم مهم بود.
این شاعر جوان با اشاره به
اینکه من زمانی به فکر چاپ کتابم افتادم که به این باور رسیدم که واقعا حرف تازهای
برای گفتن دارم، افزود: بخش زیادی از شعر گفتن به ضمیر ناخود آگاه شاعر برمیگردد؛
یعنی من بدون اینکه فکر کنم که شعری در خصوص زنان بنویسم به این سمت گرایش داشتهام
و شاید این امر بهجهت این است که خودم زن هستم و دغدغههایم زنانه؛ که از همین رو است که این دغدغهها را در قالب
شعرهایم مطرح کردهام.
فرزین ادامه داد: چندان تمایلی
ندارم که شعرهایم را به زنانه یا مردانه بودن تقسیم کنم چرا که معتقدم که ناخواسته
جنسیت بر روی اشعار شاعران تاثیر میگذارد چرا که وقتی من زن هستم، نگاهم به مسائل
نیز زنانه خواهد بود. ازطرفی ما شاعرانی داریم که مرد هستند ولی روحیه زنانگی در اشعارش
موجود است.
وی با اشاره به اینکه در جامعه
ما، سوژه برای شعر بسیار وجود دارد، گفت: نکتهای که وجود دارد این است که چگونه
این سوژه را به شعر تبدیل کنیم ضمن اینکه نباید اجازه داد که این شعر تبدیل به یک
گزارش سطحی شود و باید دغدغههای افراد آن قدر درونی شده باشد که این دغدغه به یک
شعر منتج شود.
شاعر کتاب «زن پارچهای» افزود:
در خصوص زبان شعری تلاش من بر این است زبانی را انتخاب کنم که برای مخاطب سهل و
ممتنع باشد. نیچه در این زمینه میگوید که آنهایی که حرفی برای گفتن ندارند و میخواهند
خود را بزرگ نشان بدهند، آب را گلآلود میکنند تا همه فکر کنند که حرفی برای گفتن
دارند چرا که به واسطه گلآلود بودن عمقش دیده نمیشود.
وی افزود: منظور از سادهنویسی
سطحی بودن شعر نیست چرا که برخی تصور میکنند ساده نویسی سطحی بودن و به سمت
مکالمات روزانه رفتن است. وقتی زبان شعری از عامه مردم و تلویزیون و رادیو تغذیه
کند آن شعر قابل دفاع نمیشود چرا که شعر یک هنر زبانی است و به خاطر همین است که
مطالعه اشعار کهن و نو بسیار به افراد کمک میکند تا کلماتی درست برای شعر خود
برگزینند. من نمیگویم به سمت پیچیده نویسی برویم ولی باید توجه داشته باشیم که از
آن سوی بام هم نیفتیم.
وی خاطرنشان کرد: رادیو و
رسانههای دیگر به مراتب سلیقه مردم را در زمینه شعر پایین نگه میدارند و به
مراتب دیده میشود که در رادیو دلنوشتههای سطحی خوانده میشود و عامه مردم که با
رادیو در ارتباط هستند، فکر میکنند شعر شامل این دلنوشتهها میشود در صورتی که
احساس و عاطفه تنها بخشی از شعر را تشکیل میدهد.
این شاعر خاطرنشان کرد:
موضوعات محدودند و مهم نحوه پرداخت و اینکه ما از کدام پنجره به این موضوع نگاه
کنیم، اهمیت پیدا میکند و به نظر من اشکالی ندارد که ما ازمضامین گذشته استفاده
کنیم و برخی از موضوعات هیچ وقت تکراری نمیشود مثل موضوع عشق، عدالت و موضوعات
اجتماعی و برخی از موضوعات از گذشته تا به امروز ثابت بوده است ولی برخی از
موضوعات مسائل و بحران امروز هستند و در گذشته نبودند و میشود این مسائل را
امروزه به این شکل به آن پرداخت.
فرزین با اشاره به اینکه وقتی
که پشتوانه شعری یک شاعر شعر قدیم باشد، ناخواسته شعر او قویتر میشود حداقل در
زمینه واژهها و دیدگاهی که در شهر کهن وجود دارد، ضمن اینکه ممکن است شاعر در گیر
و دار این نوشتن واژهای کهن را به کار گیرد و به استخدام خود در آورد تا ماموریت
ویژهای را به آن بدهد. واژهها امروز در رسانهها به ویژه رادیو به شکل غریبی
مستعمل میشوند.
وی افزود: محتوا و معنا بخشی
از شعر هستند و به همین دلیل اشعار هم میتوانند بخشی از وقایع زمان خود را به
تصویر بکشند و هم ممکن است این رویکرد را نداشته باشند. برای مثال شعر حجم مسلما
نمیتواند معنا را در خود بگنجاند. بنابراین اینکه ما توقع داشته باشیم که شعر
حتما به وقایع زمانه خود اشاره داشته باشد رویکرد چندان قابل قبولی نیست.
این شاعر خاطرنشان کرد: به نظر
من جشنواره مقصد نیست و در واقع برگزیده شدن در جشنوارهها هم معیار خوبی برای
کیفیت یک اثر نیست و جشنوارهها مثل سابق کمک چندانی به معرفی آثار خوب نمیکنند و
در واقع تا حدی اعتبار خود را از دست دادهاند شاید به خاطر اینکه تا حدی روابط و
اسمها بر جشنواره ها تاثیر داشته است.
وی ادامه داد: برگزیده شدن در
جشنوارهها افتخار محسوب نمیشود چرا که معتقدم اگر داروها تغییر پیدا کنند لااقل
رتبهها تغییر خواهد کرد، و بحث داوری یک موضوع سلیقه است. ضمن اینکه معتقدم اگر
شعر خوب در جشنوارهای دیده نشود، حتما مخاطب هوشمند، شعر خوب را تشخیص خواهد داد
و دنبال خواهد کرد.
فرزین افزود: مسلما به فکر چاپ
و نوشتن کتاب دومم هستم اما میتوانم با اطمینان بگویم که این کتاب، به این زودیها
چاپ نخواهد شد چرا که به دنبال این موضوع هستم که تجربههای جدیدی کسب کنم و به شخصه
برایم کیفیت آثار ارائه شده اهمیت دارد و از همین رو تمام تلاشم را خواهم کرد که
خودم را در کار دوم تکرار کنم چرا که بسیاری از شاعران در کارهای جدیدشان خود را
تکرار میکنند و در هیچ یک از عناصر شعری نظیر زبان و یا حتی مفهوم تجربه جدیدی
کسب نکرده اند و فقط خودشان را تکرار کردهاند و زمان و پول مخاطب خود را به سبب
این تکرار هدر میدهند و از همین جهت دوست ندارم که مخاطبین شعرم بعد از خواندن
اثر جدیدم بگویند که زمان و یا هزینه خود را هدر دادهام.
وی افزود: اکثر شعرهای خودم را
دوست دارم به جز چند شعر محدود که حتی در قرار دادن این اشعار در مجموعهام دچار
تردید بودم و حال پس از چاپ کتابم میبینم که گاها همین اشعار مورد توجه قرار میگیرند
و این مساله من را گاها ناامید میکند چرا که متوجه میشوم
که زاویه دید مخاطبم با زاویه دید من متفاوت است.