لیلا محمدی- به گفته مدیرعامل اتحادیه فرش دستبافت روستایی استان در طرح خوشه فرش دستبافت زنجان که از سوی دستگاه‌های اجرایی با کمک بخش خصوصی از حدود چهار سال پیش شروع شد، اتحادیه به‌عنوان عامل خوشه حدود سه سال حلقه‌های مفقوده توانمند را شناسایی کرد، اما این طرح بیش از یک سال است که به دلیل تخصیص نیافتن منابع مالی متوقف شده است!

ناصر باباخانی با بیان اینکه در حال حاضر بیش از یک سال از توقف طرح خوشه فرش دستبافت زنجان سپری می‌شود، می‌گوید: ذکر این نکته ضروری است که اتحادیه در حوزه توسعه صنعت فرش برنامه‌های خود را به پیش می‌برد.

زمستان سال 97، بر اساس مطالعات انجام گرفته توسط عامل توسعه خوشه فرش دستباف زنجان، عوارضی برای بافندگان فرش شناسایی شده که به دلیل نشست‌های طولانی مدت و عدم رعایت استانداردهای محیطی از جمله نور، هوا و غیره مشکلاتی را برای بافندگان ایجاد می‌کرد که این مشکلات با گذشت زمان منجر به بروز اختلالات در سیستم آناتومی و همچنین بینایی و تنفسی بافندگان می‌شد. بنابراین برای جلوگیری از بروز این مشکلات، طراحی و ایجاد کارگاه دارهای قالی ارگونومیک در دستور کار خوشه فرش دستباف زنجان قرار گرفت.

به گفته مسئولان شرکت شهرک‌های صنعتی استان در این راستا 27 فقره دار قالی با اعتبارات شرکت شهرک‌های صنعتی استان خریداری و یک محیط پایلوت در اتحادیه تعاونی فرش دستباف روستایی زنجان برای استقرار این دارها با صندلی‌های مخصوص و نور کنترل شده ایجاد گردید و فضای اولیه لازم جهت ایجاد و فرهنگ سازی برای این کار فراهم شد. اما مدیرعامل اتحادیه فرش دستبافت روستایی استان می‌گوید: چنین طرح‌هایی هیچ وقت فرصت توسعه را پیدا نکردند و به دلیل عدم اختصاص منابع مالی مطلوب طرح خوشه فرش دستبافت در میانه راه متوقف شد.

مدیرعامل اتحادیه فرش دستبافت روستایی استان که معتقد است طرح خوشه فرش دستبافت را نمی‌توان با حرف به پیش برد بلکه باید برای به نتیجه رسیدن برنامه‌ها منبع مالی مطلوب مشخص کرده و برای تحقق اهداف حمایت همه‌جانبه از مجریان صورت گیرد، می‌گوید: در این 20 سال که در حوزه فرش دستبافت فعالیت می‌کنم مدیریت ارشد استان حتی یک ریال برای توسعه این صنعت (برگزاری نمایشگاه، اختصاص اعتبار فنی و غیره) اختصاص نداده است. به نظرم دولتی‌ها درک صحیحی از ظرفیت‌های فرش دستبافت و نقش آن در جلوگیری از مهاجرت روستائیان به شهرها، اشتغال و ارتقا سطح معیشت خانوارها ندارند.

حمله کرونا به دارهای قالی

مدیرعامل اتحادیه فرش دستبافت روستایی استان زنجان با اشاره به خسارت فعالان در زنجیره تولید فرش دستبافت می‌گوید: کروناویروس از پشم تا فرش در این صنعت، خسارت زد. بیش از ۶۰ هزار فرشباف در کارگاه‌های خانگی مشغول به کارند که این روزها به دلیل شیوع کروناویروس با استرس فعالیت می‌کنند و عده‌ای نیز دست از کار کشیده‌اند. بیش از ۲۰۰ کارگاه متمرکز فرشبافی با بیش از ۳ هزار بافنده در سطح استان فعال بودند که هم‌اکنون بیش از 90 تا 100 درصد آن‌ها به ناچار و در راستای رعایت پروتکل‌های بهداشتی تعطیل هستند.

باباخانی با یادآوری بهبودی نسبی بازار فرش در خردادماه سال جاری که با تشدید شرایط کرونایی کشور و استان ماندگار نشد، می‌گوید: در حال حاضر کارگاه‌های فرشبافی یا تعطیل‌اند و یا نیمه‌تعطیل، بازار فرش نیز در حالت راکد قرار دارد اما در 20 روز نخست خردادماه وضعیت فروش تولیدات تا حدودی تکان خورد. وضعیت فرش داشت خوب می شد حداقل این بود که فروش داخلی را شروع کرده بودیم اما باز هم با تشدید شرایط کرونایی، شرایط نابسامان شد.

مدیرعامل اتحادیه فرش دستبافت روستایی استان زنجان با اشاره به رشد حدود ۴۰ درصدی فروش فرش دستبافت زنجان در بازار داخل استان و تهران در خردادماه نسبت به روزهای ابتدایی شیوع کرونا ویروس (دوم اسفندماه ۹۸) در مورد انبار شدن بسیاری از فرش‌های بافته شده در منازل به دلیل وضعیت کرونایی کشور گفت.

باباخانی با اشاره به کسادی بازار فرش در ایام عید نوروز عنوان می‌کند: شیوع کروناویروس از یک سو و اخلال در واردات و صادرات و گرانی مواد اولیه از سوی دیگر سبب شد تا میزان تولیدات فرش کاهش یافته و این کالا در بازار کمیاب شود.

کمبود مواد اولیه فرش

وی با اشاره به مشکلات فرشبافان خانگی در تهیه مواد اولیه فرش در ایام کرونایی عنوان می‌کند: به دلیل گرانی مواد اولیه وارداتی در تهیه فرش ابریشم، قیمت هر کیلو فرش ابریشم از 600 هزار تومان به یک میلیون و 600 هزار تومان رسید. بسیاری از فرشبافان در روزهای ابتدایی شیوع کرونا از خریدهای قبلی خود نسبت به بافت فرش اقدام کردند اما این روزها با پایان یافتن مواد اولیه موردنیاز در تولید فرش، بافندگان کارشان را تعطیل کرده‌اند یا در آستانه تعطیلی کار قرار دارند.

مدیرعامل اتحادیه فرش دستبافت روستایی استان زنجان با اشاره به مشکلات تولیدکنندگان و تجار در بازار فروش فرش تصریح می‌کند: به دلیل نبود مشتری، بسیاری از تولیدات حوزه فرش به بازارهای داخل و خارج کشور عرضه نشده‌اند. تجار نتوانستند مواد اولیه وارد کنند و هم نتوانستند تولیدات را بفروشند.

مشکلات نقدینگی فرشبافان

مدیرعامل اتحادیه فرش دستبافت روستایی استان زنجان با اشاره به ناامنی موجود در بازار و ترجیح طرفین برای معامله نقدی می‌گوید: قبل از شیوع کروناویروس بسیاری از عاملان فروش مواد اولیه فرش، این محصولات را در قالب اقساط 10 ماهه به بافندگان عرضه می‌کردند اما با شیوع کروناویروس و ناامنی موجود در بازار این روال متوقف شد.

تغییر شغل تجار

مدیرعامل اتحادیه فرش دستبافت روستایی استان زنجان اضافه می‌کند: تداوم وضعیت ناشی از شیوع کروناویروس و محدودیت‌های ایجاد شده در تمامی حوزه‌ها از جمله حوزه اقتصادی، بسیاری از تجار به ناچار تغییر شغل دادند. همه ساله شاهد برگزاری نمایشگاه فرش به صورت ماهانه در یکی از استان‌های کشور بودیم، شهریورماه هر سال نیز نمایشگاه فرش تهران برپا می‌شد، پائیز هر سال هم بسیاری از تجار در نمایشگاه‌های بین‌المللی خارج از کشور حضور می‌یافتند. این نمایشگاه‌ها محلی برای عرضه 60 درصد تولیدات بود، اما کرونا سبب از بین رفتن فرصت‌های داخلی و خارجی در حوزه فرش دستبافت شد.

ریالی بابت تسهیلات کرونایی دریافت نکرده‌ایم

باباخانی با اشاره به پیگیری‌های صورت گرفته از طریق مرکز ملی فرش و درخواست اختصاص بسته حمایتی به بافنده‌ها و صاحبان کارگاه‌های متمرکز که در ایام کرونایی دچار خسارت شدند، تاکید می‌کند: در این مدت ریالی بابت حمایت از فعالان حوزه فرش استان زنجان از سوی دولت پرداخت نشده است.

استان زنجان در زمینه فرش و قالی بافی از قطب‌های فعال فرشبافی و قالیبافی در ایران به شمار می‌رود. از ابتدا دو نوع فرش و قالی در استان وجود داشته و دارد که فرش پشمی با طرح‌های ماهی و لچک ترنج که با نام و شهرت بیجار عرضه می‌شود و دیگری فرش ابریشمی با الگوهای فرش‌های قم و کاشان مطابقت دارد.

مدیرعامل اتحادیه فرش دستبافت روستایی استان زنجان با اشاره به اینکه 90 درصد تولیدات فرش ابریشم و حدود 60 درصد فرش پشمی، گل ابریشم و تابلو فرش زنجان به خارج از کشور صادر می‌شد به کمرنگ بودن صادرات مستقیم فرش از استان به بازارهای خارجی خبر می‌دهد و می‌گوید: در حال حاضر تولیدات زنجان از طریق تجار تهرانی و قمی روانه بازار خارجی می‌شود.

باباخانی که معتقد است آنقدر که تحریم‌ها و قیمت نابسامان دلار ضربه کاری را به صنعت فرش زده، کرونا نتوانسته است چنین آسیبی به فرش وارد کند، عنوان می‌کند: اتحادیه با حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی تلاش می‌کرد تا در حوزه فروش و ارزآوری به تولیدکنندگان و کشور خدمت کند اما با تشدید فشارهای ناشی از تحریم و وضعیت بازار دلار، نتوانست وارد بازار رقابتی شود.

به اعتقاد او اگر خواهان رونق بخشیدن به صنعت فرش بوده و قصد جلوگیری از مهاجرت روستائیان به شهرها را داریم باید تسهیلات ارزان قیمت و مدت‌دار را در اختیار بافندگان فرش قرار دهیم چرا که عمده بافندگان فرش در کنار کار کشاورزی به بافندگی فرش پرداخته و یا در برخی روستاها شغل و حرفه اصلی بومیان فرشبافی بوده و 100 درصد منبع درآمدشان از محل بافت فرش است.

ناسازگاری با بیمه فرشبافان

مدیرعامل اتحادیه فرش دستبافت روستایی استان با اشاره به بی‌مهری مسئولان نسبت به صنعت فرش و بافندگان آن می‌گوید: چند سال پیش به دلیل خطاهایی که در بیمه قالیبافان وجود داشت، مسئولان ذیربط استان تصمیم به غربالگری بیمه فرشبافان کردند.

باباخانی می‌گوید: بر اساس آمارهای سازمان صنعت، معدن و تجارت زنجان، 62 هزار بافنده در سطح استان فعالیت می‌کنند که حدود 20 هزار نفر از آن‌ها تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی بودند که با ناسازگاری سازمان تامین اجتماعی، حدود 8 هزار نفر از بافندگان در لیست مانده و اسامی مابقی خط خورد.

گفته می‌شود دارا بودن سن پایین‌تر از ۵۵ سال، داشتن مدرک فنی و حرفه‌ای و دریافت کارت قالی‌بافی از اتحادیه قالی‌بافان، از جمله شرایط لازم برای بیمه شدن است.

فرشبافان فاقد بیمه تحت پوشش بیمه عشایر و روستائیان قرار می‌گیرند

مدیرعامل اتحادیه فرش دستبافت روستایی استان با اشاره به انعقاد تفاهم‌نامه همکاری بین مرکز ملی فرش و صندوق بیمه عشایر و روستائیان جهت بهره‌مندی فرشبافان از مزایای بیمه از جمله بازنشستگی، از کارافتادگی و فوت ابراز می‌کند: افراد تحت پوشش این بیمه باید حداکثر 50 سال سن داشته و سالانه نسبت به واریز حق بیمه اقدام کنند، میانگین هزینه اعلامی سالانه حدود 700 هزار تومان است. دفترچه خدمات درمانی برای افرادی که از این بیمه بهره‌مند می‌شوند صادر نمی‌شود و متقاضیان برای دریافت دفترچه بایستی از دفترچه‌های سلامت و یا روستایی استفاده کنند.

انتهای پیام