پایگاه خبری صدای زنجان- همواره پتانسیل و ظرفیت‌های نادیده گرفته شده‌ای در زمینه گردشگری استان وجود دارد. ظرفیت‌ها و پتانسیل‌هایی که نادیده گرفتن آن‌ها به هر دلیل، می‌تواند باعث شود که بخشی از سرمایه‌هایی که می‌توانستند حفاظت و مورد بهره‌برداری قرار گیرند، در سایه غفلت و نادیده گرفتن مسئولین از بین بروند.

یکی از این ظرفیت‌ها که مورد بی‌توجهی مسئولین قرار گرفته باشد، آب انبار (یا یخ‌دانی) است که در اطراف پل سیدمحمد زنجانی قرار دارد. اگرچه این ناحیه به دلیل مشکلات زیست محیطی که به وجود آمده است، عملا بخشی از پتانسل گردشگری خود را از دست داده است.

این آب انبار در حوالی پل سیدمحمد که در جنوب شرقی زنجان و در امتداد پل حاج میر بهاءالدین قرار دارد، واقع شده است.

در گزارش میدانی که از این آب انبار صورت گرفت، شاهد بودیم که این مکان مورد هر نوع بهره‌برداری به جز بهره‌برداری فرهنگی قرار گرفته بود و عملا به مکانی بالاستفاده تبدیل شده بود. اگر چه در مورد این بنا اطلاعات چندان دقیق و تخصصی در دست نیست اما می‌توان گفت که این بنا از آن ظرفیت‌های نادیده گرفته شده است که می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.

صدای زنجان برای بررسی ظرفیت گردشگری این مکان، با وجود تماس‌ها و پیگیری‌های مختلف متاسفانه نتوانست با امیر ارجمند، مدیر کل اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان ارتباطی برقرار کند.

در این زمینه اما «اویس کیانی»، از فعالان گردشگری با اشاره به اینکه این محفظه‌ها به نوعی بیشتر جنبه آب انبار داشتند (ضمن اینکه بایستی فضا و سازه‌های اطراف آن را مورد بررسی قرار بدهد)، گفت: از این دست سازه‌ها در قزوین و مکان‌های دیگر مشاهده می‌شود که  توسط انسان به صورت دستی ساخته شده است.

وی با اشاره به اینکه این سازه‌ها جنبه سرمایه‌گذاری دارند، اظهار کرد: در بسیاری از استان‌ها اگر چنین سازه‌هایی وجود داشته باشد، داخل این بناها را پس از مرمت موزه و یا گالری تبدیل شده است و معماری بسیار با ارزشی هستند چرا که نشان‌دهنده این است که گذشتگان از این بناها چگونه استفاده می‌کردند.

وی با اشاره به نوع کاربری این محفظه‌ها اظهار کرد: این محفظه‌ها، مکان‌هایی هستند که یا موادغذایی فسادپذیر در آن نگهداری می‌شده است یا آب انباری بودند که آب در آن‌ها نگهداری می‌شده است. شاید به طور دقیق این گونه باید مطرح کرد که  این مکان‌ها در ابتدا محل‌های برای نگهداری آب بودند و با ابزارهایی مثل گاوچاه آب را برای مصارف خود مورد استفاده قرار می‌دادند و یک راه‌هایی نیز به قنات داشته است و آب از این مکان‌ها سرازیر می‌‍شده است.

کیانی اظهار کرد: با توجه به اینکه آب انبارها مکان‌های خنکی بودند و آب در آن نگهداری می‌شده است از همین جهت بخشی از محیط آن‌ها را برای نگهداری مواد غذایی هم مورد استفاده قرار می‌دادند. ضمن اینکه نمونه‌هایی شبیه این مکان وجود در سطح کشور وجود دارد که مرمت و مورد بازسازی قرار گرفته‌اند.

وی در مورد سرمایه‌گذاری برای این سازه‌ها اظهار کرد: اگر چنین مکان‌هایی در ملک شخصی افراد باشد، سرمایه‌گذاری روی این مکان‌ها برای تبدیل آنها به یک مکان گردشگری سخت است، در غیر این صورت اگر این سازه‌ها به میراث فرهنگی معرفی شوند احتمال ثبت شدن آن در میراث فرهنگی وجود دارد و پس از ثبت می‌توانند مورد بازسازی و مرمت قرار بگیرند و محلی برای استفاده‌های گردشگری به طریق بهانه‌های مختلف باشند.

وی با اشاره به اینکه نواحی اطراف پل سیدمحمد، داستان و قصه‌هایی مختلفی را در دل خود دارد، اظهار کرد: این نواحی به دلیل اینکه از نظر استراتژیک از اهمیت بالایی برخوردارند، به سبب همین موضوع این مکان نیز می‌تواند، ارزشمند باشد و می‌توان یک سری کارها را در این زمینه انجام داد اما موانعی مثل خصوصی بودن باغات این اطراف و مسائل زیست محیطی را نباید در این زمینه نادیده گرفت.

شایان ذکر است پل تاریخی حاج سیدمحمد زنجان مربوط به دوره قاجاریه و در مسیر زنجان به همدان قرار دارد. این پل بر روی رودخانه زنجانرود واقع شده و توسط شخصی به نام حاج سیدمحمد موسوی که یکی از روحانیون عصر مشروطیت و از تجار و متمولین زنجان بود در دوره ناصرالدین شاه احداث شده است.

گفتنی است این پل دارای سه چشمه یا دهانه بزرگ و دو دهانه کوچک جناغی است که این دهانه‌ها بر روی پایه‌های سنگی با طاق‌های جناغی است و دهانه میانی آن بزرگتر از دهانه‌های کناری است و به عنوان یکی از آثار ملی ایران و با شماره 1486 ثبت تاریخی شده است.

انتهای پیام/

خبرنگار: زهره میرعیسی‌خانی