پایگاه خبری صدای زنجان- معاون آموزش‌های عمومی و مهارتی (سما) دانشگاه آزاد اسلامی استان زنجان اظهار کرد: دانش‌آموزان فکرکردن را فرا نگرفته‌اند و نمی‌دانند که برای حل یک مساله از کجا باید شروع کنند. آنها امروز توان ورود به مسائل اجتماعی را ندارد و از همین رو باید در این حوزه بسیار عمیق‌تر ورود کنیم.

«عباس قنبری» در گفت‌وگو با صدای زنجان با اشاره به اینکه مدارس سما قریب به 27 سال است که در استان زنجان فعالیت دارند، گفت: در این 27 سال این موسسه بار بزرگی از دوش آموزش و پرورش استان برداشته است و حدود 3 هزار دانش‌آموز تحت پوشش این مدارس بوده‌اند. در طول این 27 سال خدماتی که توسط این مدارس ارائه شده است؛ خدمات مناسبی بوده و می‌توان گفت که افراد از خدمات این موسسه رضایت کافی را داشته‌اند.

مجموعه سما به سمت مهارت افزایی حرکت می‌کند

وی با بیان اینکه همه این قالب‌های آموزشی‌وپژوهشی در حوزه‌های مختلف فعالیتی؛ قابل تامل است، ادامه داد: در کنار این مدارس، این آموزشکده با 14 عنوان رشته فعال در حوزه‌های مختلف فنی و مهندسی، برای دانشجویان زنجانی نیز خدماتی را ارائه کرده‌ است.

به گفته قنبری؛ دانشگاه آزاد اسلامی در ساختار تحولی خود معاونتی را به‌عنوان «معاونت آموزش‌های عمومی و مهارتی» ایجاد کرد که مدارس و آموزشکده سما در جهت چابک‌سازی به ذیل این معاونت رفت. همچنین در جهت اثربخشی مسئولیت‌ها در این معاونت؛ تقسیم کارهایی انجام گرفت که نهایتا منجر به این شد که در فضای مدارس خود رویکرد تحولی‌-آموزشی (روش ترکیبی تحصیلی و بحث‌های تاسیس مدارس جدید و الگو در سطح دانشگاه‌اسلامی) داشته باشیم. ضمن اینکه بایستی در حوزه مهارت‌افزایی از (سطح دانش‌آموزی تا سطوح بالا دست) اقدام به اجرای برنامه‌های مختلفی در سطوح مختلف کردیم.

این مسئول مدعی است که برای برقراری ارتباط بین صنعت و دانشگاه و حفظ توانمندی‌های شاخص در مجموعه، آموزشکده‌ سما با رویکرد و اهداف جدید «مساله‌محوری» و «صنعت‌محوری» تحت عنوان «دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی» شکل گرفتند. در واقع به دنبال این هستیم که خروجی این دانشکده ارتباط بین صنعت و دانشگاه باشد تا دانشجویان در دل تحصیل، مهارت‌های کارآفرینی و اشتغالزایی را کسب کنند.

60درصد فعالیت‌ها در دانشکده سما به صورت عملی است

وی با بیان اینکه رویکرد این آموزشکده با رویکرد سایر دانشکده‌های دانشگاه آزاد اسلامی متفاوت است، اظهار کرد: در این آموزشکده بیشترین تمرکز بر روی حضور دانشجویان در کارگاه جهت دانش‌افزایی و کاربردی کردن علوم است که 60 درصد فعالیت‌ها به صورت عملی است و تنها 40درصد باقی مانده به صورت آکادمیک و تئوری است.

به اعتقاد قنبری، آنچه که اهمیت دارد این است که حدود 21 رشته برای دانشکده سما از وزارت علوم درخواست شده است که این رشته‌ها در حوزه علوم انسانی، صنعت و مسائل کشاورزی و خدماتی از نیازهای استانی هستند که در سند آمایش احصا شده است. در واقع این رشته‌ها در حوزه هتلداری، تعمیر دستگاه‌ها و تجهیزات پزشکی و بسیاری دیگر از رشته‌هایی که نیاز روز جامعه هستند، قرار دارد.

شورای گسترشی را برای رشته‌های دانشگاهی در نظرگرفتیم

وی در این رابطه افزود: نکته قابل توجه دیگر در این حوزه این است که یک شورای گسترشی را برای رشته‌های دانشگاهی در نظر گرفتیم (قرار نیست من مدیر بنشینم و در رویای خود بگویم این رشته را بیاورم و مخاطب برایش زیاد خواهد شد و منافع خودم را پیگیری کنم) و با سازمان‌ها و اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی، وزارت صمت و جهادکشاورزی و حتی اتاق اصناف به عنوان نمایندگان قانونی در شورای گسترش در کنار ما هستند؛ یعنی نیازهای واقعی جامعه احصا می‌شود و بر اساس آن رشته برای این دانشکده انتخاب می‌شود تا نیروی کاری تربیت شود که نیروی کار مورد نیاز استان را تامین کند.

قنبری گفت: ما باید در انتخاب این رشته‌ها نیز آینده‌نگری داشته باشیم چون اگر در این زمینه بخواهیم یک طرفه و یک جانبه فعالیت داشته باشیم، محکوم به فنا هستیم و موفق نخواهیم شد! به همین جهت است که سازمان‌های متولی را در کنار خود داریم تا در سیاست‌گزاری‌های رشته‌ای و حوزه فنی و حرفه‌ای از آن‌ها مشاوره بگیریم.

وی با اشاره به اینکه در نظام آموزش کشور مباحث را صرفا به صورت تئوریک در نظر گرفته‌ایم، گفت: ‌متاسفانه مساله آموزش در مدارس و دانشگاه‌ها یک بعدی هستند و با آنها کم‌تر به صورت عملی کار می‌شود که طرح پویش در این زمینه به کمک دانش‌آموزانی علاقه‌مندی آمد که دوست دارند در دل صنعت فعالیت و تجربه‌ای را کسب کنند. در کنار این، ما دوره‌های آموزش کوتاه‌مدت را برای سازمان‌ها و نهادهایی که نیازمند آموزش هستند در نظر گرفته‌ایم. همچنین استارتاپ‌های دانشجویی و همایش‌های علمی نیز می‌تواند مقوم فعالیت‌های آموزشی ما باشد که این موضوع قابل تامل است.

حلقه مفقوده کشور مساله آموزش و پرورش است

به اعتقاد این مسئول؛ حلقه مفقوده کشور مساله آموزش و پرورش است و امروز باید همه بپذیریم که ما در آموزش و پرورش خطا کرده‌ایم و منِ واقعی خود را در این نظام به وضوح نشان نداده‌ایم.

وی با بیان اینکه مساله آموزش و پرورش در آینده بسیار آسیب‌زننده خواهد بود، اظهار کرد: اگر بخواهیم دهه‌های آینده کشور را از لحاظ سرمایه اجتماعی بررسی کنیم، یکی از مسائلی که شاهد آن خواهیم بود، این است که در آینده دانش‌آموزانی مبلغ خواهند شد که دچار ناکارآمدی و بی‌هویتی هستند. در زمینه آموزش و پرورش کار بسیار پیچیده است. پیچیدگی‌اش به این دلیل است که در امر آموزش ما با انسان طرف هستیم و انسانی را تربیت می‌کنیم که بنا است این مباحث را به نسل آتی خود منتقل کند و مشکلات ما امروز از این لحاظ است که فرآیندهای ذهنی دانش‌آموزان با محتواهای آموزشی که ما دنبال می‌کنیم، بسیار متفاوت است!

قنبری با اشاره به اینکه در این زمینه مجموعه سما رویکردهای خود را نسبت به آموزش و پرورش متفاوت کرده است و شاید در این مجال بتوانیم اقدامات جدی‌تری را انجام بدهیم، گفت: برای اینکه این اتفاق بیفتد ما ارزیابی حرفه‌ای از فضای موجود آموزش و پرورش در استان‌ انجام دادیم و در این خصوص حلقه‌های مفقوده‌ای را یافتیم و سعی کردیم در عملکرد خود آن‌ها را اصلاح کنیم. همچنین با مطالعه رویکرد کشورهای مختلف در زمینه آموزش و پرورش توانستیم به نتایج جالبی برسیم که ماحصل آن این بود که خروجی مکتب‌خانه‌های قدیمی انسان‌هایی دارای مهارت و اخلاق‌مدار بودند در حالی‌که این موضوع در مدارس ما اتفاق نمی‌افتد! از همین جهت رجوع به این مساله و بومی کردن آن هم مورد بحث است.

در بحث منابع انسانی؛ انتخاب‌های‌مان را هدفمند کرده‌ایم

وی با بیان اینکه در بحث منابع انسانی بسیار دقت داشتیم و انتخاب‌های‌مان را هدفمند کردیم، گفت: ما در حوزه ارتقای مدارک خاص تحصیلی و رفاهی اقداماتی را انجام دادیم و بنا است کاری که در این زمینه اساتید ارائه می‌دهند، یک کار دلی باشد. در کنار این ما مسائل دانش‌آموزان را هم به جد پیگیری کردیم. دانش آموزانی که نوعا فکر می‌کردند مدارس سما؛ مدارس غیرانتفاعی هستند و حضورشان صرفا به این دلیل هست که مدرکی بگیرند که ما با این گروه از جامعه مخاطب خود؛ مذاکره کردیم تا به آنها بگوییم که اینجا مدرسه است. مدرسه‌ای که باید تغییر نگرش در دانش‌آموزان ایجاد کند.

وی با اشاره به حلقه مفقوده نقش دادن به دانش‌آموزان در مدارس، گفت: فعال‌کردن عناصر ذهنی پنهان فرهنگی دانش‌آموزان و سوق‌دادن آن‌ها به آن سمت کار دشواری است. از همین جهت برای اینکه مفاهیم به‌صورت یک بعدی پیش نرود ما تلاش کردیم که آموزش به‌صورت تلفیقی باشد یعنی ما از عوامل مختلف در زمینه تغییر نگرش دانش‌آموز استفاده کردیم و به همین نسبت؛ محتواهای خود را به این سمت حرکت دادیم.

دانش‌آموزان ما فکرکردن را فرا نگرفته‌اند

به گفته قنبری، دانش‌آموزان ما فکرکردن را فرا نگرفته‌اند و نمی‌دانند که برای اینکه یک مساله را حل کنند، از کجا باید شروع کنند. آنها امروز توان ورود به مسائل اجتماعی را ندارد و از همین رو باید در این حوزه بسیار عمیق‌تر ورود کنیم. در واقع تمایز ما با سایر مدارس قوت‌های پژوهشی ما است! ما تلاش کردیم که رابطان پژوهشی را به  دقت انتخاب کنیم و استعدادسنجی از دانش‌آموزان و ارائه مطلبی که دانش‌آموزان را به فکرکردن وادار کند، از برنامه‌هایی بود که در این زمینه ریخته شد. اگر چه در این حوزه خانواده‌ها هم درگیر می‌شدند و بایستی از دانش‌آموزان خود حمایت می‌کردند و گاها این موضوع باعث نارضایتی خانواده‌ها می‌شد، اما شاهد بودیم که در طی هفته دانش‌آموز مجموعه‌ای از ایده‌ها و مقاله‌ها با همکاری معلم و دانش‌آموز و رابطان پژوهشی شکل گرفته بود و این مساله خود بالنفسه هویتی به دانش‌آموزان داد که مساله تفکرکردن را در آن‌ها تقویت می‌کرد.

وی افزود: ما به دنبال تربیت دانش‌آموزان مطالبه‌گر هستیم چرا که دانش‌آموز باید توان مطالبه‌گری از محیط پیرامونی و جامعه خود داشته باشد.

وی ادامه داد: در حوزه دانش‌آموزی مفهومی به نام کارآفرینی یا کار نشده و یا خیلی سطحی کار شده است که مجموعه سما در این زمینه ورود پیدا کرده است و با وزارت کار و رفاه صحبت‌هایی داشته است تا با مجوز این وزارتخانه باشگاه کارآفرینان را افتتاح کنیم و برای اولین بار از استان زنجان دانش‌آموزانی قرار است که از دل این باشگاه بیرون بیایند که مبادله بازار، اقتصاد و غیره را فراگرفته‌اند. اگرچه فضای کرونا این امکان را به ما نداد اما تصمیم بر این بود که یکی از سراهای بازار را در اختیار بگیریم و تولیدات بچه‌ها را در آنجا عرضه کنیم.

اولین مرکز رشد دانش‌آموزی را با مجوز پارک علم و فناوری افتتاح خواهیم کرد

قنبری مدعی است در حوزه پژوهش اولین مرکز رشد دانش‌آموزی را با مجوز پارک علم و فناوری افتتاح خواهیم کرد و کانون رشد خلاقیت را سر و سامان خواهیم داد. همچنین در حوزه فرهنگی می‌شود گفت که باشگاه پژوهش‌گران نوجوان تاسیس شد و شرکت‌های تعاونی دانش‌آموزی شکل گرفت به طوری که امروز بوفه دانش‌آموزی را دانش‌آموزان مدیریت می‌کنند و مدیریت لباس‌های فرم را به شرکت‌های تعاونی محول کرده‌ایم تا به این طریق زمینه فعالیت‌های اجتماعی آن‌ها را فراهم کرده باشیم.

وی با اشاره به اینکه در حوزه فرهنگی نیز به فضای فرهنگی مدرسه بها داده‌ایم، افزود: آنچه که امروز ما به دنبالش هستیم این است که تمام ابعاد فکری و اعتقادی و مناسک فردی دانش‌آموزان به علاوه عناصری که بسیاری از مواقع فراموش می‌شوند نظیر فعالیت‌های دانش‌آموزی تئاتر و تالیف کتاب و غیره و حتی مباحث ورزشی در این مدارس مورد توجه قرار گیرند.

این مسئول ادامه داد: در بحث‌های ورزشی هم سعی کردیم که اتفاقات خوبی را داشته باشیم و هم از ظرفیت‌های ورزشی دانشگاه آزاد هم استفاده کنیم دانش‌آموزان استعدادیابی و به کار گرفته شوند.

حال مجموعه سما خوب و رو به رشد است

وی با بیان اینکه به صورت کلی حال مجموعه سما خوب و رو به رشد است، اظهار کرد: در حوزه‌های قرآنی و اعتقادی تخصصی ورود پیدا کرده‌ایم (یعنی معلم فارسی معلم قرآن نیست). همچنین در حوزه فیزیک مدارس، اتفاقات خوبی در حال افتادن است و کم‌کم مدارس ما در حال تغییر هستند. در کل حال سما در فضای آموزشی استان خوب و رو به رشد است و ما داریم تلاش کنیم که در این زمینه الگوسازی کنیم.

قنبری با بیان اینکه در حوزه‌های دبیرستانی ما الان بحث پانسیون را راه‌اندازی کرده‌ایم، اظهار کرد: امروزه با توجه به اینکه محیط خانه‌ها کوچک‌تر شده، دانش‌آموزان نمی‌توانند در آن تمرکز لازم را برای تحصیل داشته باشند و از این جهت پانسیون‌های شبانه را آماده کرده‌ایم تا دانش‌آموزان با فراغ بال بیشتری تحصیل کنند.

هنر و تکنیک تست‌زنی را به دانش‌آموزان آموزش می‌دهیم

وی با بیان اینکه ما به شدت از این مساله نگران هستیم که دانش‌آموزانی که اکنون در کنکور موفق می‌شوند خروجی آموزشگاه‌های کنکور هستند و مدارس ما نقشی در این زمینه ندارند، اظهار کرد: شاید دانش‌آموزان زنجانی تمرکز خوبی برای واحدهای درسی داشته باشند، اما متاسفانه تکنیک‌های لازم را در زمینه تست‌زنی را ندارند و همین مساله باعث می‌شود که در کنکور نتوانیم چنان که باید و شاید نتیجه بگیریم. اما مجموعه سما به این مساله نیز ورود داشته است و در واقع در این مجموعه هنر و تکنیک تست‌زنی را به دانش‌آموزان آموزش می‌دهیم که نتیجه‌اش به‌زودی در کنکور خودش را نشان خواهد داد.

به گفته وی؛ به دنبال این هستیم که برخی از این قوانین کهنه آموزش و پرورش را اصلاح بکنیم که یکی از این موارد شروع مدرسه در زمستان زنجان است که در ساعت 7 و ربع است که واقعا این مساله بدترین تصمیم ممکن است و ما به دنبال این هستیم که کلاس‌ها را در ساعت 8 و نیم شروع کنیم تا دانش‌آموزانی می‌خواهند برسند صبحانه‌ای را بخورند، و فضای رفاهی و تفریحی را توام با آموزش داشته باشند تا در ذهن دانش‌آموز ما ماندگار بماند.

وی ادامه داد: یکی از دغدغه‌های ما، بحث مدارس الگو است که برای اولین بار در شهر زنجان دنبال می‌شود که بوستان تربیت علوی و فاطمی شکل از این جهت شکل می‌گیرند که مدارس ویژه‌ای هم هستند و بر اساس سندی عملیاتی خواهند شد. محتواهای درسی آن‌ها، بحث فوق برنامه‌ای است (چند زبانه کردن این مدارس و همه مباحثی که یک دانش‌آموز در دوران تحصیل به آن نیاز دارد، در این مدارس پیاده‌سازی می‌شود). ترم تحصیلی آنها سالانه است و تعطیلات نخواهد داشت و تابستان هم بخشی از ترم آنها محسوب خواهد شد و این مدارس نیز برای خانواده‌ها فرصتی است که فرزندان‌شان را با اطمینان خاطر به ما بسپارند. در کنار این موضوع ما در حال افتتاح مدارس عالی مهارت هستیم و از سازمان تقاضا کرده‌ایم که مجوز فعالیت دو مدرسه را بدهد. این مدارس نیز عمدتا بعد از دیپلم هستند و بنا است تا بخشی از نیاز نیروی انسانی کارخانجات را تامین کنند. اکنون برخی از کارخانجات از ما نیروی کار حرفه‌ای می‌خواهند و اینکه افراد بروند 4 سال عمر خود را در مقطع کارشناسی صرف کند تا بتواند وارد این مسیر شود، میسر نیست ما در عرض یک سال بنا است تا تمام مهارت‌هایی که برای این موضوع لازم است را به این دست از دانش‌آموزان آموزش بدهیم و نیروی کار کارآمدی را به آن شرکت ارائه بدهیم. ضمن اینکه ما اکنون با چند ارگان هم صحبت‌هایی کردیم تا بتوانیم در این زمینه از آنها کمک بگیریم.

این مسئول با بیان اینکه به نظر میرسد در بخش خصوصی نظام آموزشی باید بسیار دقتش را بالا ببرد چرا که همواره بخش خصوصی بیشتر زیر تیغ نگاه‌های نظارتی قرار می‌گیرد، اظهار کرد: ما باید به این سمت برویم که خدمات آموزشی را در دست افراد کارآمد بسپاریم. از همین جهت ما مرکزی را با عنوان مرکز تربیت معلم ویژه مدارس سما ایجاد کرده‌ایم و از معلمان خود خواسته‌ایم که برنامه خود را در طول ترم تحصیلی ارائه بدهند و بر اساس آن یک سری از امکانات آموزشی را برای آنها احصا می‌کنیم و از این ظرفیت در اهداف کلان‌مان استفاده می‌کنیم.

چالش نمره‌سازی امروز در بدنه اموزش و پرورش مشکلات زیادی را به بار آورده است

قنبری با بیان اینکه چالش نمره‌سازی امروز در بدنه اموزش و پرورش مشکلات زیادی را به بار آورده است، اظهار کرد: ما نباید در ارزیابی‌های خود این اجازه را بدهیم که به نوعی تقلب کنیم. متاسفانه شاهد هستیم که نمرات دانش آموزان برخی از مدارس نمرات خوبی هستند اما همین مدرسه در رتبه کنکور بسیار بد عمل می‌کندکه این موارد باید مورد توجه مسئولان ما قرار بگیرد.

وی ادامه داد: امروزه قائم به فرد بودن در سیستم آموزشی دیگر جواب نمی‌دهد و امروز باید خانواده ها فرزند خود را به سیستم آموزشی بسپارند و از همین سیستم تحویل بگیرند. چالشی که برخی از مدارس را به جهت داشتن معلمی با سابقه تر درگیرمی‌کند.

وی با اشاره به اینکه ما خودمان را در مقام مقایسه با سازمان‌های فنی و حرفه‌ای نمی‌بینم و اتفاقا باید از ظرفیت‌های آنها هم در مسیر توسعه استفاده کرد، خاطرنشان کرد: این جلسات گذاشته شده و این تفاهمات برگزار شده و ما منتظر هستیم که دانش آموزان ما با این مدل و شیوه مشغول تحصیل شوند.

انتهای پیام/

خبرنگار: ایرج رفیعی