پایگاه خبری صدای زنجان- عضو هیئت علمی پژوهشکده فناوری‌های نوین زیستی دانشگاه زنجان اظهار کرد: پژوهشکده فناوری‌های نوین زیستی دانشگاه زنجان حدود 15 سال است که تمرکزش را روی گیاهان دارویی و قارچ های کوهی گذاشته است.

در سال‌های اخیر نیز شاهد بودیم که این دانشگاه سه کنکره بین‌المللی در حوزه گیاهان دارویی و قارچ‌های کوهی را برگزار کرد، بنابراین می‌توان اذعان کرد که علاقه و فرصت‌های پیش روی این مجموعه همواره در جهت پرداختن به گیاهان دارویی و در کنار آن قارچ‌های کوهی به ویژه قارچ دنبلان بوده است. در گذر زمان نیز این پژوهشکده روی سه گیاه دارویی تمرکز بیشتری داشته است که یکی از این سه گیاه که توانست به مرحله ثبت و معرفی برسد اسفناج دارویی «اسپینو» است و دیگری که در راه است و دارد مراحل نهایی ثبت خود را می‌گذراند نوعی «گزنه» است که گیاه دارویی مهم و پر خاصیتی است که هم در کشور و هم استان دارای اهمیت ویژه‌ای است.

به تازگی رقم جدید اسفناج دارویی با نام «اسپینو» توسط «علی عمارلو» عضو هیات علمی پژوهشکده فناوری‌های نوین زیستی دانشگاه زنجان در شصت و نهمین جلسه کمیته تخصصی معرفی ارقام کشور (موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال-تنها مرجع رسمی معرفی رقم کشور) ثبت، معرفی و  تایید شده است.

این واریته جدید با محتوی آهن بالا و عملکرد بیشتر نسبت به اسفناج زراعی، مقاوم به بولتینگ، با ارزش غذایی و دارویی  منحصربه فرد،  اولین گیاه اهلی شده و بهبود یافته در حوزه گیاهان دارویی کشور است.

«عمارلو» استادیار پژوهشی پژوهشکده فناوری نوین زیستی دانشگاه زنجان است. او بالغ بر 10 سال است که به طور تخصصی در حوزه گیاهان دارویی و قارچهای دنبلان فعالیت دارد و قریب به 12 سال روی گیاه اسفناج «اسپینو» کار کرده است.

وی در گفت‌وگو با صدای زنجان با اشاره به اینکه یکی از معدود دانشگاه‌هایی که حرفی در زمینه گیاهان دارویی و قارچ‌های دنبلان در سطح کشور دارد، دانشگاه زنجان است، می‌گوید: این گیاه اولین گیاه دارویی اهلی شده و بهبود یافته در حوزه گیاهان دارویی کشور است.

بیش از 10 سال بر روی رقم دارویی اسفناج اسپینو کار کرده‌ام

این استاد دانشگاه مدعی است که بیش از ده سال است که بر روی اسفناج دارویی اسپینو کار کرده است و برنامه‌های اصلاحی و انتخاب توده‌ای را روی این گیاه پیاده کرده استتا بتوانند بهترین و سازکارترین رقم و با آن ویژگی‌هایی که مد نظر بوده است به ثبت برسانیم.

به گفته او؛ ویژگی‌ها این اسفناج عبارت از مقاوم بودن به بولتینگ یا گلدهی زودرس و عملکرد بالاتر نسبت به اسفناج زراعی و یا همان اسفناج زراعی است. ضمن اینکه میزان اهن موجود در این رقم اسفناج بسیار بیشتر از رقم زراعی آن است.

این استاد دانشگاه معتقد است که این گیاه یکی از گیاهان امیدآفرین برای برنامه‌های بعدی می‌تواند باشد چرا که در این گیاه ترکیباتی وجود دارد که بر اساس بانک اطلاعات موجود در بیماری‌های التهابی و سرطانی مفید بسیار مفید هستند. هرچند به دلیل اینکه هنوز اطلاعات به دست آمده توسط ارگان خاصی تائید و یا رد نشده است چندان نمی توان در موردش به بحث پرداخت اما همین نکته کفایت که این گیاه خواص دارویی بسیار بالایی دارد و یک گیاه ضد سرطان محسوب می‌شود.

منتظر گیاه دارویی بعدی باشید

عمارلو افزود: پژوهشکده فناوری‌های نوین زیستی دانشگاه زنجان حدود 15 سال است که تمرکزش را روی گیاهان دارویی و قارچ های کوهی گذاشته است. در سال‌های اخیر نیز شاهد بودیم که این دانشگاه سه کنکره بین‌المللی در حوزه گیاهان دارویی و قارچ‌های کوهی را برگزار کرد، بنابراین می‌توان اذعان کرد که علاقه و فرصت‌های پیش روی این مجموعه همواره در جهت پرداختن به گیاهان دارویی و در کنار آن قارچ‌های کوهی به ویژه قارچ دنبلان بوده است. در گذر زمان نیز این پژوهشکده روی سه گیاه دارویی تمرکز بیشتری داشته است که یکی از این سه گیاه که توانست به مرحله ثبت و معرفی برسد اسفناج دارویی «اسپینو» است و دیگری که در راه است و دارد مراحل نهایی ثبت خود را می‌گذراند نوعی «گزنه» است که گیاه دارویی مهم و پر خاصیتی است که هم در کشور و هم استان دارای اهمیت ویژه‌ای است.

به گفته این پژوهشگر؛ این پژوهشکده به دنبال اهلی کردن گیاهانی هست که ریشه در فولکلور و در باورهای بومی و جهانی دارد و یک گیاه دارویی تا از آن فرآیند خودرو بودن در حیات وحش بیاید و در زمین بایر کشت شود خودش داستانی دارد که با عنوان «اهلی کردن» گیاه شناخته می‌شود.

وی در این رابطه ادامه می‌دهد: اکثر گیاهان دارویی ما در رویشگاه‌های خاص خود رشد پیدا می‌کنند و محقق یا اصلاح‌گر در وهله اول بایستی یک برنامه برای اهلی سازی این پایه گیاهی داشته باشد و وقتی که یک گیاه دارویی را در کمند مزرعه و باغچه آورد و توانست کشت و کار آن را در اختیار بگیرد به سراغ برنامه‌هایی دیگر یبرودتا بهترین ژنوتیپ و رقم را انتخاب کند که خود روند اصلاحی و تحقیقی خاصی دارد و نهایتا گیاه مذکور را به یک رقم قابل معرفی و ثبت می‌رساند. که خود فرآیند ثبت زمانبر است به طوری که برای ثبت این رقم اسفناج بیش از یک و نیم سال زمان صرف شده است و در این مدت این رقم در صف انتظار معرفی بوده است.

به دنبال کشت این رقم اسفناج در 4 استان هم اقلیم با زنجان هستیم

به گفته عمارلو؛ اکنون ما برنامه‌ریزی شده است که این رقم اسفناج در چهار استان هم اقلیم زنجان کشت شود تا مطالعات توسعه کشت را داشته باشیم و خود موسسه هم علاقه‌مند به این موضوع است تا این کار انجام گیرد و وقتی همه پارامترها برای سازگاری در اقلیم‌های مختلف به دست آمد بایستی این همکاری صورت گیرد که این رقم به سمت سفره مردم و تجاری‌سازی حرکت کند و وارد سفره‌های مردم شود.

عمارلو می‌گوید: امید است با ورود این رقم جدید به سبد غذایی و دارویی  جامعه؛ ضمن تنوع بخشی به سبزیجات موجود بخشی از کمبودهای مینرال  بیولوژیکی  از جمله فقر آهن در جامعه مرتفع شود. لازم به ذکر است که این گیاه در مطالعات فیتوشیمیایی نیز،  سرشار از ترکیبات ضد التهابی، ضدویروسی و ضدسرطانی است.

به دنبال تولید شربت آهن گیاهی هستیم

وی خاطرنشان می‌کند: این گیاه هم‌پای رقم زراعی خود هم به عنوان تازه‌خوری و خام‌خوری کاربرد دارند و می‌توان از این اسفناج در سر سفره به عنوان سبزی خوردن، انواع خوراکی‌هایی که با آن طبخ می‌شود ( کوکوها و آش‌ها و بورانی‌ها و غیره) مورد مصرف قرار گیرد به لحاظ اینکه، این گیاه سرشار از آهن است. ضمن اینکه ما پیگیر تولید شربت آهن گیاهی در بحث فرآوری این رقم اسفناج هستیم چرا که همه شربت‌های آهن موجود به لحاظ سنتزی بودن عوارضی را ایجاد می‌کنند، و از همین رو این گیاه می‌تواند منبعی برای شربت‌های آهن گیاهی ما باشد. اگر نتایج بالینی و آزمایشگاه ( فاز روی موجودات آزمایشگاهی و خود پروسه درمانی) بررسی شوند و داده‌های ما روی بحث ضد سرطانی بودن تثبیت شود این موضوع بسیار  برای سبد دارویی کشور و جامعه‌مان خبر خوبی خواهد بود

انتهای پیام/

خبرنگار: زهره میرعیسی‌خانی