پایگاه خبری صدای زنجان- کمبود آب و علوفه در پی خشکسالی، سلامت دام‌ها را با مشکل مواجه کرده است به نحوی که قصابان و کشتارگاه‌ها از جگر سوراخ شده دام‌ها از تشنگی و گرسنگی خبر می‌دهند.

حدود یک میلیون و 100 هزار راس دام سبک و حدود 170 هزار راس دام سنگین در استان زنجان وجود دارد که همگی آن‌ها به ویژه دام سبک به علت مشکلات تامین علوفه تازه به ناچار راهی کشتارگاه‌ها می‌شوند!

خشکسالی جگر گوسفندان را سوراخ کرد!

یکی از قصاب‌های خیابان انقلاب به صدای زنجان می‌گوید: دامپروری و‌ تولید گوشت قرمز به دلیل افزایش هزینه‌های تولید و رکود بازار مصرف تبدیل به فعالیت اقتصادی زیان‌ده شده است و ادامه آن فرار بیشتر سرمایه را از این حوزه رقم می‌زند.

او با اشاره به جگر سوراخ‌شده گوسفندان ذبح‌شده که نشان از تاثیرپذیری جسم دام از خشکسالی است، عنوان می‌کند: بخش قابل توجهی از دام‌های کشتارشده جگرهای‌شان از بین رفته است! این نشانه خوبی نیست و بازار باید خود را برای نابسامانی دیگر، آماده کند!

محمدعلی صادقی، معاون امور بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان هم با اشاره به تاثیر سوء خشکسالی و تغذیه دام از گیاهان خشک به جای علوفه تازه می‌گوید: کبد (جگر) گوسفند در اثر خشکسالی به لحاظ تصفیه خون دچار مشکل می‌شود چرا که دام در مراتع به جای علوفه تازه و مرطوب به مصرف گیاهان دارای رطوبت بسیار کم و خشک روی می‌آورد از این رو کبد به تدریج از بین می‌رود!

اختلال موقتی در روند توزیع جیره غذایی دام‌های سبک

جهاد کشاورزی به منظور جلوگیری از ذبح دام ماده و حفظ ذخیره ژنتیکی توزیع جیره خشکسالی بین دامداران را آغاز کرد که این میزان تا به امروز به حدود 60 هزار تن کنستانتره رسید. البته 20 هزار تن انواع نهاده نیز در کنار کنستانتره تحویل دامداران زنجانی شد اما دامداران می‌گویند این میزان جیره غذایی کفاف نیاز دام‌های‌شان را نداده و برای جلوگیری از خسارت بخشی از دام را روانه بازار فروش کرده‌اند!

به گفته محمدعلی صادقی، معاون امور بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان، جیره خشکسالی هر ماه در بین دامداران توزیع می‌شود، البته در شهریورماه در روند پخش آن وقفه ایجاد شد که این مهم مورد بررسی قرار گرفته و چرخه توزیع به حالت اولیه درآمد.

حدود 10 درصد دام‌های کشتارشده، مولد بودند!

تیرماه سال جاری ستاد تنظیم بازار پیش‌بینی کرد به‌دلیل خشکسالی و عرضه دام‌های مولد با کمبود و گرانی گوشت قرمز در نیمه دوم سال مواجه شویم و طرحی را ارائه داد تا خرید حمایتی دام از دامداران و ذخایر گوشت قرمز انجام شود. به گفته کارشناسان این طرح تازگی ندارد و پیش‌تر نیز انجام شده بود، اما به‌دلیل کندی در روند کار و تعیین قیمت خرید نامتناسب، موفقیتی حاصل نشد.

در صورتجلسه مصوبه ستاد تنظیم بازار، نشان می‌داد پس از هشدارهای بسیار کارشناسان درباره کمبود و گرانی نهاده‌ها و کشتار دام‌های مولد، مسئولان تصمیم به اقدام گرفته تا ضمن حمایت از دامداران از تکرار التهاب در بازار گوشت قرمز جلوگیری کنند.

گوشت دام مولد ارزان‌تر و به دلیل شرایط بد اقتصادی مردم بیشتر مورد اقبال بوده و این امر موجب ادامه ذبح آن‌ها شده است.

مسئولان جهاد کشاورزی استان زنجان می‌گویند آماری از دام‌های کشتارشده ندارند اما پیش‌بینی ‌می‌کنند 5 تا 10 درصد دام‌های ذبح شده مولد بوده‌اند!

با افزایش عرضه دام در میادین به ویژه دام‌های مولد، قیمت خرید دام سبک در بازار کاهش چمشگیری داشته و این موضوع بیشتر از قبل وضعیت اقتصادی آنها را بدتر کرده است، در این شرایط تعیین قیمت خرید مناسب در طرح مهم است تا همراه با حمایت مالی، دامداران را مشتاق به همکاری کند.

بازار گوشت قرمز در انتظار خیز؟

تداوم مشکلات و موانع باعث شده تا کارشناسان و فعالان اقتصادی پیش‌بینی احتمال کمبود و گرانی گوشت قرمز در 6 ماه دوم سال را داشته باشند.

جواد تاراسی، رئیس جهاد کشاورزی استان زنجان که چند وقت پیش در گفت‌وگو با صدای زنجان گفته بود: از دامداران می‌خواهیم حداقل در فروش دام عجله نکنند یا اگر قصد آن را دارند دام‌های پرواری را بفروشند نه دام مولد را! چرا که فروش دام مولد در شرایط کنونی، منجر به کمبود دام و افزایش قیمت در بخش دام طی نیمسال دوم سال جاری و سال آینده خواهد شد. دامداران این هشدار را جدی بگیرند چرا که در صورت فروش دام خود سال بعد باید با چندین برابر قیمت، دام خریداری کنند!

گزارش‌های میدانی از بازار گوشت قرمز حاکی از پیشی گرفتن قیمت گوشت دام سنگین از دام سبک است، هم‌اکنون گوشت گوسفندی بنا به کیفیت در واحدهای قصابی به قیمت 120 تا 140 هزار تومان و گوشت گاوی به قیمت 150 تا 160 هزار تومان تحویل مصرف‌کنندگان زنجانی می‌شود! به نظر می‌رسد پیش‌بینی رئیس جهاد کشاورزی استان زنجان در رابطه با افزایش قیمت در نیمسال دوم سال جاری درست از آب درآمده باشد!

با این وجود محمدعلی صادقی، معاون امور بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان موافق این پیش‌بینی نیست!

صادقی در گفت‌وگو با صدای زنجان قیمت گوشت گوسفندی و گوساله (مخلوط) در بازار را به ترتیب حدود 145 و 165 هزار تومان اعلام کرده و در پاسخ به احتمال افزایش قیمت گوشت قرمز در بازار در روزهای پیش رو به صدای زنجان می‌گوید: در حال حاضر قیمت گوشت دام سبک به شدت افت داشته، از سوی دیگر تفاوت چندانی بین قیمت گوشت دام پرواری و ماده (در دام سبک) هم وجود ندارد از این رو باید موضوع قیمت‌گذاری را پیگیری کرده و برنامه‌ریزی اصولی برای کاهش قیمت‌ها کنیم.

عامل خشکسالی شرایط اقلیمی و نبود برنامه‌ریزی است!

اما یکی از دامداران که از بی‌برنامگی مسئولان گلایه‌مند است، در گفت‌وگو با صدای زنجان با اشاره به خشکسالی در سال‌جاری، سرعت عمل در اجرای طرح حمایتی را بسیار ضروری دانسته و معتقد است: «اکنون شرایط برای بخش تولید، بحرانی‌تر از سال گذشته است و دامداران با کمبود و نبود نهاده و خشک‌شدن مراتع مواجه هستند، در نتیجه امکان نگهداری طولانی‌مدت دام خود را ندارند تا مسئولان با فرصت به سراغ آنها برای خرید دام‌شان بیایند یا جیره موردنیاز دام‌ها را تحویل بدهند. ما از مسئولان جهاد کشاورزی استان زنجان گلایه‌مند هستیم چرا که به جای حل مشکلات تامین نهاده موردنیاز دامداران فقط به ابراز تاسف بسنده کرده و از دامدار انتظار دارند دام‌ها را نفروشند!»

این کشاورز زنجانی خطاب به مدیران و برنامه‌ریزان ملی و استانی می‌گوید: نمی‌شود همه چیز را به خشکسالی و وضعیت آب و هوایی و اقلیم انداخته و برای باریدن باران دعا کنیم! بخشی از شرایط ناگوار دامداران به وضعیت آب و هوایی برمی‌گردد اما بخشی دیگر به مسئولانی برمی‌گردد که از پشت میز بخش کشاورزی را دنبال کرده و تصمیم‌گیری می‌کنند!

** برای حفظ زیرساخت‌های کشاورزی نیازمند برنامه مؤثر هستیم!

کارشناسان از روزهای ابتدایی معتقد بودند، در صورتی اقدام مسئولان به نتیجه خواهد رسید که مصوبات به سرعت اجرایی و مانند گذشته دچار روند کند بروکراسی‌های اداری و ناهماهنگی نشود، همچنین قیمت تعیین‌شده نیز در سطحی باشد که مشوق دامداران برای فروش دام به دولت باشد.

پس از فروش اجباری دام‌ها از جمله دام مولد ناشی از خشکسالی، توسط دامداران استان زنجان برخی از صاحب‌نظران با بیان اینکه شاید در شرایط کنونی بازار مصرف دچار نابسامانی نشود و حتی در برخی موارد شاهد کاهش قیمت گوشت به ویژه گوشت گوسفندی شویم اما به تدریج با فروش این دام‌ها و تاثیر منفی بر ذخیره ژنتیک دامی به تدریج بازار گوشت قرمز وضعیت بدی را تجربه می‌کند، از تداوم این وضعیت ابراز نگرانی کردند که همچنان ادامه دارد.

مرادپاشا اسکندری‌نسب، دانشیار دانشگاه زنجان که مخالف اعطای غذا و علوفه‌ یارانه‌ای است، می‌گوید: البته در شرایط کنونی چاره‌ای جز توزیع خوارک یارانه‌ای و ارزان‌قیمت نیست و مسئولان باید نسبت به تحویل علوفه‌ها به دامداران اقدام کنند.

اسکندری‌نسب با بیان اینکه به شخصه موافق خرید تضمینی دام زنده هم نیستم، می‌گوید: خرید تضمینی دام زنده بر ذخائر ژنتیکی تاثیر منفی دارد، البته اگر این خرید صرفا مربوط به دام نر باشد مشکلی نیست اما ما خرید تصمینی دام ماده را توصیه نمی‌کنیم چرا که تاثیر مخربی بر ذخائر ژنتیک‌مان دارد. همانطور که در ابتدای صحبت‌ها عرض کردم در شرایط کنونی مهم‌ترین کار، تحویل علوفه یارانه‌ای به دامداران است.

او بر لزوم برنامه‌ریزی برای ایجاد کارهای زیربنایی نظیر تولید مواد خوراکی تاکید کرده و آن را مصداق روش دامداری صحیح دانسته و می‌گوید: دام‌های دامداران از اوایل بهار تا اواسط پائیز هر سال غذای رایگان را از مراتع تهیه می‌کند اما پس از این برهه با توجه به وضعیت خشکسالی، به ناچار دام خود را برای جلوگیری از تحمیل هزینه‌ها خواهد فروخت، مسئولان باید الان بیدار باشند چرا که هم اکنون زمان رسیدگی به دامدار است.

اسکندری‌نسب «فروش دام به قیمت پائین‌تر و عدم توانایی خرید دام در سال آتی چرا که قیمت آن دو برابر و حتی بیشتر نیز می‌شود» و مهم‌تر از آن «مهاجرت به شهر و پیوستن به کارگران فصلی شهرها» را دو موضوع قابل تامل در بحث فروش اجباری دام‌ها ذکر کرده و می‌گوید: دولت هم می‌تواند وضعیت دامداران را بهبود بخشد و هم بازار مصرف گوشت قرمز را کنترل کند. ما امیدواریم برای حفظ کشاورزان و دامداران در روستاها و جلوگیری از مهاجرت آن‌ها به شهر دولتی‌ها اقدام مؤثری برای رفع مشکلات بخش کشاورزی و حفظ زیرساخت‌ها داشته باشند چرا که امنیت غذایی برای هر کشوری حرف اول را می‌زند.

انتهای پیام/

خبرنگار: لیلا محمدی