پایگاه خبری صدای زنجان- همان‌طور که از ابتدا انتظار می‌رفت، بحران اوکراین در حال تأثیرگذاری بر مذاکرات وین است و مصداق آن را می‌توان در اظهارات اخیر وزیر امور خارجه روسیه مبنی بر دریافت ضمانت‌های کتبی در قبال توافق هسته‌ای مشاهده کرد. این موضوع در حالی مطرح می‌شود که هنوز تکلیف برخی مسائل در وین مشخص نشده بود و خواسته روسیه می‌تواند مانع جدیدی بر سر راه دستیابی به توافق ایجاد کند. هرچند که مسئولین جمهوری اسلامی تاکنون واکنشی نسبت به درخواست روسیه نشان نداده‌اند، اما انتظار می‌رود که در روزهای آتی بیشتر به این موضوع پرداخته شود.

امیرعلی ابوالفتح، تحلیلگر حوزه سیاست خارجی در پاسخ به این سؤال که جنگ اوکراین چطور می‌تواند بر مذاکرات وین تأثیرگذار باشد و اقدام روس‌ها در خصوص دریافت تضمین از آمریکا با چه انگیزه‌ای صورت گرفته، اظهار کرد: با وخیم‌تر شدن اوضاع و طولانی شدن جنگ اوکراین، احتمال تصویب تحریم‌های ثانویه علیه روسیه وجود دارد؛ تحریم‌هایی که تاکنون اعمال‌شده، تحریم‌های اولیه هستند و بر این اساس شرکت‌های اروپایی و آمریکایی طبق دستورالعمل‌های کشورهایشان اجازه همکاری با روسیه را نخواهند داشت اما این امر برای دیگر کشورها که با روس‌ها تعامل دارند، الزامی ایجاد نخواهد کرد.

وی افزود: درصورتی‌که اروپا و آمریکا به سمت تحریم‌های ثانویه بروند، هر کشور و شرکت حقیقی و حقوقی که با روسیه همکاری کند، تحریم خواهد شد. 

به گفته این کارشناس مسائل بین‌الملل، همین امر در مورد ایران اتفاق افتاده بود و همکاری همه شرکت‌های چینی، هندی و ... را با ایران دچار مشکل کرد. لذا در صورت اعمال تحریم‌های ثانویه علیه روسیه، این خطر برای ایران و برجام به وجود خواهد آمد که حتی با برداشته شدن تحریم‌های آمریکا علیه ایران و بازگشت این کشور به برجام، ایران مجدداً در معرض تحریم‌ قرار خواهد گرفت. ابوالفتح بابیان اینکه در صورت وقوع این مسئله فقط عنوان تحریم‌ها تغییر می‌کند، خاطرنشان کرد: تحریم‌ها تاکنون به بهانه‌هایی از قبیل موضوعات هسته‌ای، حقوق بشر، مبارزه با تروریسم بود اما از این به بعد احتمال دارد تحریم‌های اوکراینی هم به آن اضافه شود و ایران برای فرار از این مسئله مجبور است که همکاری‌های خود را با روسیه قطع کند.

ازنظر وی، روس‌ها به همین دلیل اعلام کرده‌اند که همکاری‌ اقتصادی با ایران از هرگونه تحریمی مصون بماند. ابوالفتح ضمن تأیید این احتمال، تصریح کرد: آمریکایی‌ها این سابقه را دارند که با تغییر عنوان یک تحریم، همان محدودیت‌های قبلی را به یک کشور اعمال می‌کنند. همین امر سبب نگرانی روسیه شده که در صورت بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای، همکاری‌های ایران با روسیه و چین در معرض تحریم‌های مجدد آمریکا قرار نگیرد.

وی در پاسخ به این سؤال که اگر این موضوع به ضرر ایران است چرا مسئولین داخلی سکوت کرده و روس‌ها در حال پیگیری آن هستند، گفت: قطعاً روسیه نیز مانند دیگر کشورها منافع ملی خود را دنبال می‌کنند. اما گاهی اوقات منافع ملی کشورها هم‌راستا می‌شود و گاهی اوقات در تعارض قرار می‌گیرد. وی با اشاره به اینکه حتی گاهی اوقات منافع ما با آمریکایی‌ها در یک‌جهت قرار می‌گیرد، افزود: طبیعی است که روسیه منافع ملی خود را پیگیری کند اما دغدغه روسیه در مورد مسئله اخیر درست است؛ زیرا سابقه عملکرد آمریکا نشان می‌دهد که در صورت لزوم و عدول از تحریم‌های ثانویه حتی کشورهای اروپایی را تحریم خواهند کرد و جریمه‌های 10 الی 15 میلیارد دلاری دریافت می‌کنند.

این کارشناس مسائل بین‌الملل نیز تأکید کرد که انتظار می‌رود مقامات ایرانی به اقدام روسیه واکنش نشان دهند. وی با اشاره به اینکه آمریکایی‌ها اعلام کرده‌اند که مسئله اوکراین به مذاکرات هسته‌ای ارتباطی ندارد و منافع همه موردتوجه قرار خواهد گرفت، اظهار کرد: در دنیای آشفته کنونی هر احتمالی وجود دارد و حتی به قول و قرارهای کتبی هم نمی‌توان امیدوار بود و این احتمال وجود دارد که در ماه‌های آتی به ایران فشار بیاورند که همکاری‌هایش را با ایران قطع کند.

در ادامه مصاحبه به موانع باقی‌مانده در وین پرداخته شد. به گفته ابوالفتح، تقریباً همان سه چهار مسئله اصلی که از قبل هم وجود داشت، همچنان به قوت خود باقی است. مواردی از قبیل اینکه چه تحریم‌هایی برداشته خواهد شد، تضمین‌هایی از سوی ایالات‌متحده مبنی بر عدم خروج مجدد از توافق، بحث فعالیت‌های هسته‌ای ایران و نحوه نگهداری سانتریفیوژها، موضوع اختلافات پادمانی بین ایران و آژانس انرژی اتمی مبنی بر صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران هنوز حل‌نشده‌اند. ایشان همچنین با اشاره به اظهارات رافائل گروسی مبنی بر اینکه اگر مشکلات با آژانس حل نشود، توافق هم اتفاق نخواهد افتاد، گفت: طبیعی است که بخش فنی برنامه هسته‌ای باید به تأیید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برسد؛ هرچند که اگر آمریکایی‌ها اعلام‌کننده که نگرانی‌هایشان حل‌شده، احتمالاً آژانس هم بسیاری از ایرادات، پرسش‌ها و نگرانی‌هایش را تعدیل خواهد کرد.

ابوالفتح در انتهای مصاحبه در پاسخ به سؤالی مبنی بر کم شدن خوش‌بینی نسبت به احتمال دستیابی به توافق اظهار کرد: خود ایشان خیلی خوش‌بین نبوده و اتفاق اخیر، موضع جدید روسیه، مسائل حل‌نشده و نگرانی‌های ایران موجب کاهش خوش‌بینی‌ها شده است. وی تأکید کرد که حتی اگر 99 درصد مسائل حل شود و تنها یک درصد باقی بماند، همان یک درصد می‌تواند مانع دستیابی به توافق شود. این کارشناس مسائل بین‌الملل یادآور شد که در زمان برجام هم شرایط همین‌طور بود و تا لحظه آخر خبرنگارها می‌گفتند که مذاکرات طولانی خواهد بود اما به‌یک‌باره خبر آمد تا ساعاتی دیگر کنفرانس مطبوعاتی برگزار خواهد شد و توافق حاصل‌شده است. 

انتهای پیام/

منبع: ایسکانیوز