پایگاه خبری صدای زنجان- سال‌هاست که موضوع تبدیل زنجان از مسیر به مقصد گردشگری مطرح می‌شود اما هنوز برنامه مدونی در این راستا تدوین‌نشده است، موضوعی که استاندار زنجان نیز چند روز پیش به آن اشاره کرد

محسن افشارچی دراین‌باره می‌گوید: از برنامه‌های اصلی برای سال آینده ارتقای سهم گردشگری در تولید ناخالص داخلی استان است و دراین‌ارتباط برنامه مفصلی تهیه‌شده است که در چند روز آینده نهایی می‌شود. این برنامه به‌صورت کمی و با این نگاه که در کجا هستیم و قرار است به کجا برسیم، موردتوجه قرارگرفته است و در این میان بخش گردشگری و میراث فرهنگی اهمیت بسیار زیادی دارد. باید با توجه به داشته‌های خود در حوزه میراث فرهنگی، برای چگونگی صیانت و تولید ثروت از آن برنامه‌ریزی شود.

افشارچی بابیان اینکه متأسفانه سهم گردشگری استان از تولید ناخالص داخلی یک درصد است که رقم بسیار پایینی را نشان می‌دهد، خاطرنشان کرد: تلاش بر این است تا سال آینده و سال‌های بعد این میزان در استان افزایش یابد که این مهم با همکاری‌های بین بخشی، پشتیبانی و برنامه‌ریزی مدون امکان‌پذیر خواهد بود. همچنین تلاش می‌کنیم این استان در حوزه گردشگری به مقصد تبدیل شود که در این راستا بهره‌گیری از ظرفیت و پتانسیل‌ها می‌تواند نتیجه بهتری را رقم بزند.

این موضوع یادآور انتقادات عزت‌الله ضرغامی، وزیر گردشگری در بازدید از چند محل گردشگری استان در آبان ماه امسال است که به‌شدت از اوضاع آشفته گردشگری استان انتقاد داشت و اظهار کرد که متأسفانه در هشت سال گذشته و به‌عبارتی‌دیگر در سال‌های گذشته به موضوع گردشگری و حتی ظرفیت صنایع‌دستی استان زنجان توجه نشده و این نقص از سوی مسئولان استانی بوده، چراکه آن‌ها نتوانسته‌اند این ظرفیت‌ها را از طریق رسانه‌ها به مردم کشور معرفی کنند. زنجان دارای نقاط گردشگری نابی است و باید اقدامات مؤثری صورت بگیرد تا گردشگران به این استان جذب شوند.

ازاین‌رو باید دید که برای تبدیل استان از یک مسیر به مقصد گردشگری باید چه موضوعاتی موردتوجه قرار گیرد و آیا این امر در مدت کوتاه امکان‌پذیر خواهد بود یا نیاز به یک برنامه طولانی‌مدت دارد؟

در این زمینه اویس کیانی، رئیس انجمن صنفی راهنمایان گردشگری با اشاره به اینکه سال‌های سال است ما عنوان می‌کنیم که زنجان به‌عنوان مسیری برای گردشگران شناخته می‌شود و متأسفانه مقصد گردشگری نیست، اظهار کرد: اما مسئله‌ای که وجود دارد، این است که این روند به‌هرحال تا میزانی تغییر کرده است و ما دیگر نمی‌توانیم عنوان کنیم که زنجان فعلی؛ همان زنجان 10 یا پنج سال پیش است و به‌هرحال کارهایی (چه توسط بخش دولتی و چه توسط بخش خصوصی) در طی این مدت انجام‌شده است که این روند را تا میزانی تغییر داده است.

بایستی با علم مدیریت مقصد در حوزه گردشگری آشنا شویم

وی ادامه داد: آمارها هم بیانگر این موضوع هستند و نفر - اشغال هتل‌ها هم این موضوع را اثبات می‌کند، بنابراین اولین گام برای اینکه تحولی کلی در حیطه گردشگری ایجاد کنیم (تغییر زنجان از یک مسیر گردشگری به مقصد گردشگری و یا افزایش مدت اقامت گردشگران در زنجان و یا توسعه زیرساخت‌های گردشگری) این است که بایستی در ابتدا با علم مدیریت مقصد در حوزه گردشگری آشنا شویم که خود این موضوع، یک‌رشته جذاب دانشگاهی است.

وی ادامه داد: در گام‌های بعدی با به دست آوردن این علم، بایستی به این نقطه برسیم که زنجان در گردشگری کشور و جهان چه نقشی دارد و در این زمینه باید آمارها بررسی شود و موقعیت استان تحلیل گردد و در گام‌های بعدی درگیر کردن ذی‌نفعان و ارگان‌های مرتبط با این مسئله است که می‌تواند به این امر کمک کند.

این کارشناس بابیان اینکه این امر درواقع راه اصولی ایجاد یک تحول در صنعت گردشگری است که هیچ‌وقت در زنجان صورت نگرفته است، اظهار کرد: هر مسئولی در هر سمتی و هر بخشی (خرد و کلان) آمده است و دنبال راهکاری در این زمینه بوده است اما روش‌هایی که برای این موضوع در نظر گرفته‌شده، همواره غلط بوده است؛ چراکه اگر درست بود ما خروجی بهتر و پرشتاب‌تر می‌شد.

زنجان یکی از 22 میراث جهانی (گنبد سلطانیه) را دارد اما سهم ناچیزی از حوزه گردشگری می‌برد

به گفته کیانی؛ بخش عمده رشد گردشگری استان در این سال‌ها به دلیل رشد کلان این حوزه در جهان بوده است که زنجان هم سهم کوچکی از این موضوع داشته است اما اگر بخواهیم به‌صورت کارشناسی وضعیت زنجان را مطرح کنیم بایستی عنوان کنیم که مایکی از 22 میراث جهانی (گنبد سلطانیه) را سهم برده‌ایم که این یعنی از گردشگری خارجی و داخلی ما بایستی یک بیست و دوم به ما سهم برسد که در واقعیت این شکلی نیست و زنجان بسیار دور از این موضوعات است.

وی افزود: هر مسئولی با هر طرز تفکری می‌آید و می‌گوید که من می‌خواهم در گردشگری این کار را بکنم ولی هیچ‌کدام از مسئولان پشتوانه علمی در این زمینه نداشته‌اند بلکه همواره بر اساس یک سری از شنیده‌ها و مشاهدات خود اقدام به انجام کاری کرده‌اند و درواقع به‌صورت علمی و اصولی به این موضوع ورود پیدا نکرده‌اند و اصلاً به این موضوع توجه نداشته‌اند که اجرای این برنامه یا طرح در درآمد جامعه محلی چه نقشی دارد؟

کیانی بابیان اینکه تبدیل زنجان از یک مسیر به قطب گردشگری اگر بنا است مثل دوره‌های قبلی بدون مطالعه انجام شود مسلماً به نتیجه نخواهد رسید، اظهار کرد: قطعاً اگر فضای علمی در صنعت گردشگری پیاده شود و از فعالان گردشگری هم در این زمینه کمک گرفته شود، قطع به‌یقین این حرف از شعار به عمل تبدیل خواهد شد.

رئیس انجمن صنفی راهنمایان گردشگری بابیان اینکه این موضوع بایستی در سه بخش برنامه کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت تحقق یابد، گفت: در همه جای دنیا مدیریت گردشگری به این طریق و در سه قالب صورت می‌گیرد و در هر مرحله یک سری برنامه در نظر گرفته‌شده است که در قالب این برنامه‌ها یک سری موضوعات لحاظ می‌شود. ضمن اینکه ولی وقتی مسئول بعدی سر کار می‌آمد این موضوعات را رها نمی‌کند و کنار نمی‌گذارد.

پیوند جامعه گردشگری با فضای دانشگاهی رخ نمی‌دهد

وی افزود: یکی از معضلاتی که در این زمینه وجود دارد؛ این است که پیوند جامعه گردشگری که به‌صورت تجربی و تخصصی کار می‌کنند با فضای دانشگاهی هیچ‌وقت رخ نمی‌دهد و تا زمانی که این اتفاق نیفتد و فضای گردشگری شهرمان را نشناسیم و ندانیم که چه کسانی فعال گردشگری در استان هستند و چه‌کارهایی را انجام می‌دهند، اتفاق خاصی رخ نخواهد داد و خروجی همان خروجی‌هایی خواهد بود که پیش‌ازاین بوده است.

 در ادامه مصطفی دین‌محمدی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه زنجان با اشاره به اینکه با بررسی آمار گردشگری غار علی‌صدر در همدان می‌توان مشاهده کرد که در برخی از سال‌ها نزدیک به 600 هزار نفر از این غار بازدید می‌کنند ولی از غار کتله‌خور که در فاصله یک و نیم ساعتی (اگر راه درستی در بین این دو غار قرار داشت) از غار علی‌صدر قرار دارد؛ تنها 25 تا 30 هزار نفر بازدید می‌کنند، اظهار کرد: اگر ما چنین ظرفیتی داشته باشیم که گردشگرانی که به همدان و برای دیدن این غار می‌روند را به زنجان هدایت کنیم یکی از بخش‌های زنجان (غار کتله خور) می‌تواند موردتوجه گردشگران قرار گیرد و گردشگران زیادی را بگیرد.

وقتی زیرساخت گردشگری را فراهم می‌کنیم، باید توجیه اقتصادی آن را مدنظر داشته باشیم

وی ادامه داد: از خدابنده تا خود سلطانیه نیز حدود یک ساعت راه وجود دارد که سلطانیه نیز خود به لحاظ گردشگری ظرفیت‌های بالایی دارد که تحقق این امر نیازمند یک سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی روی مسیر زیرساخت‌ها است که اگر ما مسیر بین غار کتله خور و علی‌صدر را مدنظر قرار بدهیم عملاً این دو غار را به هم وصل می‌کنیم و از ظرفیت گردشگری مسافرانی که به همدان می‌روند نیز می‌توانیم استفاده کنیم منتهی چون این راه وجود ندارد و مسیر موجود نیز مسیر مساعدی نیست، گردشگری در این منطقه چندان توسعه‌نیافته است.

دین‌محمدی بابیان اینکه شعار دادن، مسئله گردشگری را حل نمی‌کند و از همین رو باید امکانات و زیرساخت‌های گردشگری در مناطقی فراهم شود؛ اظهار کرد: منتهی وقتی زیرساختی را فراهم می‌کنید باید توجیه اقتصادی آن را مدنظر داشته باشیم. این موردی که من به‌عنوان‌مثال مطرح کردم توجیه اقتصادی دارد و چراکه یک‌دفعه می‌توانید با سرمایه‌گذاری مناسب میزان گردشگر را از سوی همدان به زنجان افزایش دهیم و این توجیه اقتصادی را باید در نظر گرفت؛ در مقابل می‌توان عنوان کرد که ساخت هتل برای 5 هزار نفر توجیه اقتصادی ندارد و حتی سرمایه‌ها را دورریز می‌کند.

باید چند پروژه کلان در نظر گرفته شود و روی آن‌ها سرمایه‌گذاری‌های مناسب انجام دهیم

دین‌محمدی افزود: برای تحقق این امر یعنی تبدیل زنجان از یک مسیر به مقصد گردشگری با در نظر گرفتن مباحث اقتصادی آن باید توجه داشت که باید چندین مورد پروژه کلان در نظر گرفته شود و روی آن‌ها سرمایه‌گذاری‌های مناسب انجام دهیم که بتوانیم این انتظار را داشته باشیم که در جریان مسافرت افزایش گردشگر را شاهد بود.

وی بابیان اینکه توسعه گردشگری هرچند ناچیز، می‌تواند برای مردم آن منطقه به هر طریق عایدی داشته باشد؛ گفت: در نقشه گردشگری استان باید یک پیوست‌های زیرساختی را نیز در نظر گرفت. ضمن اینکه در این شرایط اقتصادی هزینه کردن در این حوزه‌ها هم سخت است چراکه منابع دولتی به‌شدت محدود است و هزینه‌ها چندین برابر شده است و اعتبارات هم کم است. از همین رو بایستی سه اولویت را انتخاب کنند و متناسب با مطالعات توجیهی که وجود دارد صرفاً در این مناطق سرمایه‌گذاری انجام شود تا اینکه این امر صورت گیرد.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه زنجان بابیان اینکه اکنون استان زنجان در بن‌بست جاده‌ای قرار دارد، گفت: استان زنجان به لحاظ جاده‌ای یک مسیر غرب به شرق ( تهران به تبریز و بالعکس است) امکانات و تجهیزات ارتباطی اعم از قطار و اتوبوس و غیره به میزان کافی وجود دارد ولی از مسیر همدان به زنجان و گیلان یک مسیر هموار و سهل‌الوصول نداریم و جاده تجاری ندارد و تنها یک جاده معمولی و بی‌کیفیت و خطرناک وجود دارد که مانع از حضور این بخش از گردشگران به استان زنجان می‌شود، از همین رو برای افزایش گردشگر در این مناطق این مسیر هم فراهم است که می‌توان به آن توجه داشت تا زنجان در مسیر گردشگری شمال به جنوب نیز قرار گیرد.

وی بابیان اینکه در امر گردشگری جاده بسیار اهمیت دارد، اظهار کرد: با فراهم آوردن این زیر‌ساخت‌ها می‌توان انتظار داشت که زیرساخت‌های توسعه گردشگری نیز گسترش یابد ضمن اینکه با فراهم آمدن این موضوعات زمینه برای توسعه و فروش صنایع‌دستی نیز فراهم می‌شود و این حلقه صنایع‌دستی و گردشگری به هم اتصال پیدا می‌کند.

در کوتاه‌مدت نمی‌توان این امر را عملی کرد

این استاد دانشگاه بابیان اینکه این موضوع را نیز در کوتاه‌مدت نمی‌توان عملی کرد، اظهار کرد: بایستی زیرساخت‌های جاده‌ای در این زمینه لحاظ شود چراکه مسافران زیادی به هرساله از همدان و کرمانشاه می‌روند و چون راه برگشت این مسافران از زنجان فراهم نیست؛ دوباره این مسافران به سمت تهران و سپس شمال می‌روند؛ درصورتی‌که اگر این راه به‌صورت مستقیم وجود داشته باشد مسلماً کمک شایانی در جذب گردشگر داخلی به سمت زنجان خواهد داشت.

انتهای پیام/

خبرنگار: زهره میر عیسی خانی