زهره میر‌عیسی‌خانی- موج دریا به سمت ساحل می‌آید و باز می‌گردد خرچنگ‌ها در کنار ساحل در حال پرسه زدن هستند و این تصویر یک روز قشنگ تابستانی می‌تواند باشد و موج و موج و موج. جسد کودک سوریه‌ای روی موج‌ها عقب و جلو می‌رود و با تکان‌های موج به ساحل می‌آید و باز می‌گردد این رویای هیچ کداممان نیست اما جنگ همچنان ادامه دارد.

پایان دوازدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم 100، با کسب عنوان بهترین کارگردان اثر پویانمایی برای فیلم«این رویای من نبود»وریا نیک‌منش و مریم هاشم‌نژاد از زنجان در بخش «مسابقه سینمای ملی» به پایان رسید.

به همین بهانه با کارگردانان این انیمیشن 100ثانیه‌ای وریا نیک منش و مریم هاشم‌نژاد که در فیلم خود به به کودکان جنگ پرداخته‌اند گفتگو کردیم که بخشی از این گفتگو را در زیر می‌خوانید.

مریم هاشم‌نژاد با اشاره به اینکه «این رویای من نبود» یک انیمیشن کوتاه 100 ثانیه‌ای است که به کارگردانی مشترک من و همسرم وریا نیک‌‌منش ساخته شده است، گفت: این انیمیشن به موضوع حقوق بشری و به طور اختصاصی حقوق کودکان جنگ می‌پردازد.

وی با اشاره به اینکه این فیلم یک پروژه شخصی و بدون هیچ تهیه‌کننده‌ای ساخته شده است، ادامه داد: کار قبلی ما «شهر هزار کبوتر» نام دارد که بین این پروژه، ایده این فیلم کوتاه شکل گرفت و ما را بر آن کرد که به  ساخت این فیلم همت کنیم و این کار را در کمتر از یک ماه به پایان برسانیم.

 این فیلمساز افزود: این انیمیشن درباره کودکانی هست که در جنگ سوریه کشته می‌شوند و با توجه به اینکه موضوع جنگ و کودکانی که در جنگ کشته می‌شوند یک موضوع همیشگی است و تا زمانی که جنگ در کشورها ادامه داشته باشد این کودکان مظلوم کشته خواهند شد، بر آن شدیم که به این موضوع بپردازیم، ضمن اینکه همواره اولین قربانیان جنگ به خاطر ضعیف بودن و توان فرار نداشتن از مناطق جنگی، کودکان بوده‌اند همان‌طور که در جنگ ایران و عراق نیز این کودکان بودند که آسیب زیادی دیدند و در خود استان زنجان نیز بمباران‌هایی صورت گرفت که در آن کودکان زیادی آسیب دیدند و در این زمینه یک ایده‌ای به ذهنمان رسید و تصمیم گرفتیم که کاری در این خصوص انجام دهیم.

هاشم‌نژاد اظهار کرد: فضای تولید انیمیشن و فیلم کوتاه نه تنها در زنجان بلکه در کل ایران فضای مساعدی ندارد ولی شاید بتوان شرایط کاری را در تهران یک میزان نسبت به سایر شهرستان‌ها مساعدتر دید و اسپانسرهایی جهت حمایت از تولید فیلم کوتاه و انیمیشن پیدا کرد ولی در شهرستان‌ها به مراتب شرایط دشوارتر است و امکانات در حد صفر است.

وی افزود: جشنواره فیلم بین‌المللی «فیلم »100 یکی از جشنواره معتبر در سطح کشور است که کشورهای مختلفی در این جشنواره کار می‌فرستند و چنانکه اطلاع دارم بالاتر از سه هزار اثر ارسال شده بود و فیلم‌ها داوری و انتخاب شدند و برای خود ما هم شرکت در این جشنواره خیلی اهمیت داشت و چون به کار خود ایمان داشتیم، انیمشین خود را شرکت دادیم و خوشبختانه فیلمان هم در بخش سینمای ملی بهترین پویانمایی شد و از کل فیلم‌ها 5 فیلم را به عنوان بهترین فیلم جشنواره کاندید کرده بودند که "این رویای من نبود" به عنوان یکی از این کاندیداها بود و در بخش دیگری جایزه برد ولی کاندیدا شدن این فیلم برای خود من بیشتر اهمیت داشت و این امر نشان داد که راهمان را درست نشان بدهیم .

هاشم‌نژاد افزود: متاسفانه اکران فیلم کوتاه در سطح کشور ضعیف است و سینمایی در سطح کشور نداریم که اختصاصی به این موضوع بپردازد و اخیرا در حرکت‌هایی شاهد هستیم که انجمن سینمای جوان و مرکز گسترش فیلم‌های تجربی یک کارهایی انجام داده است و فیلم‌‍‌های کوتاه مختلف را به صورت دوره‌ای در برخی از سینما‌ها اکران می‌کند اما بسیار کم است. با توجه به اینکه فیلم‌های خوبی در سطح کشور ساخته می‌شوند و در جشنواره بین‌المللی مقام و رتبه می‌آورند اما متاسفانه مردم نمی‌توانند آن را ببینند. هرچند جشنواره صد یک خوبی که دارد این است که سیاستشان بر این است که فیلم‌های کوتاهی که در جشنواره شرکت می‌کنند در فضای مجازی انتشار می‌یابد که مردم این کارها را ببینند و جالب این است که هر درامدی که از طریق دیدن در فضای مجازی کسب شود آن را به فیلمساز برمی‌گردانند و حوزه هنری که برگزار‌کننده فیلم صد است، این رویه را برای حمایت از فیلمسازان در پیش گرفته است .

در ادامه وریا نیک‌منش با اشاره به عدم حمایت‌ها از حوزه فیلمسازی فیلم کوتاه اظهار کرد: در سال 86 با صدا و سیمای مرکز اشراق یک همکاری‌هایی داشتم، در این دوران کلاس‌های آموزشی انیمیشن را در مرکز اشراق برگزار می‌کردیم که  10 نفر از برگزیدگان این کلاس را جهت همکاری با مرکز اشراق به آنها معرفی کردیم که متاسفانه هیچ حمایتی از این افراد صورت نگرفت و عدم حمایت‌ها موجب شد تا این افراد پراکنده شدند و تنها زمانی می‌توان این افراد را دوباره گرد هم جمع کرد که یک پروژه شخصی داشته باشیم.

این کارگردان ادامه داد: هیچ ارگان دولتی و بخش خصوصی به طور جد از ما حمایت نمی‌کند و زمانی که همواره هزینه‌های ساخت انیمشین برای این افراد قابل درک نبوده است به طوری که گاها برخی از این  افراد اذعان می‌کنند که چرا هزینه ساختن انیمیشن بیشتر از ساخت یک فیلم داستانی در می‌آید در حالی‌که باید توجه داشت که انیمیشن ساختش سنگین‌تر و سخت‌تر است.

نیک‌منش افزود: در یک فیلم داستانی یک دوربین فیلم‌برداری وجود دارد که فیلم‌بردار بر اساس فیلمنامه صحنه‌ها‌ را فیلمبرداری و تدوین می‌کند در حالی‌که در انیمیشن فیلمی گرفته نمی‌شود بلکه فریم به فریم همه‌چیز ساخته می‌شود.

 وی با شااره به اینکه «این دنیای من نبود» یک انیمیشن دو بعدی است و «رندر»کردن آن سبک است و می‌توان با یک سیستم کامپیوتر معمولی برای ساخت آن بهره برد، افزود: کارهای دو بعدی ساده مثل کارهای شکرستان یا دیرین دیرین را می‌توان با سیستم کامپیوتری ساده نیز تولید کرد و در واقع نیازی به وجود سیستم‌های کامپیوتری قوی که هزینه‌های بالایی را هم دارد نیست اما چیزی که در این زمینه اهمیت پیدا می‌کند پشتوانه مالی است که باید از فیلم‌سازان و سازندگان این فیلم‌ها صورت گیرد، چرا که یک عده از افراد باید بنشینند و فکرکنند و کارهای خلاقانه بسازند و باید حمایت مالی از این افراد صورت گیرد که بدون هیچ دغدغه‌ای به این فعالیت‌ها بپردازند که اگر این حمایت مالی وجود نداشته باشد، نمی‌توان این گروه‌ها را دور خود جمع کرد.

 این کارگردان افزود: کارهای زیادی توسط گروه ما ساخته شده است که برخی از آنها عبارتند است داستان‌های محمدامین و مجموعه طوطی‌نامه که برای شبکه پویانمایی صبا و شبکه چهار ساخته شده‌اند و دو انیمیشن دیگر به نام‌های «شهر هزار کبوتر» و «لالایی قرار» که برای موسسه آفرینش‌های آستان قدس رضوی ساخته شده‎اند و سه انیمیشن آموزشی دیگر که برای مهرانه ساخته شده‌اند که همگی این انیمیشن‌ها جایزه‌های ملی برده‌اند و انیمیشن «شهر هزار کبوتر» نیز به عنوان بهترین  پویانمایی نهمین جشنواره ملی عمار شناخته شد.

وی با اشار ه به اینکه انیمیشن محدودیت مخاطب ندارد و همیشه برای هر سنی قابل درک است، گفت: تصور قالبی که در ذهن مردم شکل گرفته است این است که مخاطب انیمیشن کودک است در حالیکه این طور نیست و انیمیشن بسته به نوع ساخت می‌تواند مخاطب‌های گوناگون را از هر قشری جذب کند. ضمن اینکه در ایران کار چندانی برای قشر کودک نمی‌شود و حتی اگر جشنواره فجر را هم رصد کنیم بخش سینمای کودک بسیار در ایران فقیر است هر چند با وجود اینکه به نظر می‌رسد در دهه شصت کارهای خوبی در سینمای کودک انجام شده باشد اما  این رویه متوقف شده است و امروز کار کودک در ایران ضعیف است و بیشتر موضوعاتی که امروز کار می‌شوند بیشتر اجتماعی هستند و سینمای کودک امروز فراموش شده است.

وی اظهار کرد: من معتقدم که فیلم‌سازی و انیمیشن برای کودکان مثل زمین حاصل‌خیزی است که کسی چیزی در آن نکاشته است و هر از گاهی یک گل زیبایی در این زمین می‌روید و به صورت خودرو در می‌آید اما کسی نیامده است یک کار اساسی صنعتی در زمینه کودک انجام بدهد، ضمن اینکه معتقدم توانایی تولید در ایران بسیار بالا است که اگر اسپانسر و تهیه‌کننده مالی باشد و گروه‌ها در کنار هم جمع شوند، ما می‌توانیم به راحتی در این زمینه پیشرفت‌های زیادی داشته باشیم و ارزآوری بالایی را موجب شویم که به نظر می‌رسد نه تنها بخش دولتی بلکه بخش خصوصی هم باید در این زمینه ورود پیدا کند.

وی با اشاره به اینکه انیمیشن هیچ محدودیت موضوعی ندارد، ادامه داد: انیمیشن می‌تواند فانتزی باشد و یا حالت مستندگونه داشته باشد. همین انیمیشن «این رویای من نبود » ظاهری مستندگونه دارد و هیچ فضای فانتزی در آن مشاهده نمی‌شود و زاویه و نقطه دیدی که دارد برای ساخت فیلم خیلی پیچیده است. ضمن اینکه انیمیشن یک ماهیتی دارد که حتی اگر یک موضوعی را نتوان با دوربین ساخت با استفاده از انیمیشن می‌توان آن را ساخت و در واقع با فضاسازی و رنگ‌هایی با کنترات‌ بالا و با ترکیب‌بندهای مختلف می‌توان آن موضوع را زیباتر و تاثیرگذارتر نشان داد و الان بسیاری از فیلم‌ها هستند که برای تاثیر‌گذاری بیشتر بر روی مخاطب از انیمیشن در بخش‌هایی از فیلم استفاده می‌کنند که فیلم نفس به کارگردانی خانم نرگس آبیار نمونه‌ای از این امر محسوب می‌شود که در این فیلم رویاهای بچه داستان را به شکل انیمیشن به تصویر کشیده است که همین موضوع موجب می‌شود تا مخاطب بیشتری با این فیلم بتوانند همذات‌پنداری کنند .

نیک‌منش افزود: سینمای انیمیشن به خاطر نوع جذابیتی که برای کودکان می‌تواند ایجاد کند، می‌تواند بسیار در‌آمدزا باشد به طوری که در فیلم‌های سینمایی ما با سوپر قهرمان‌ها روبه رو هستیم اما در انیمیشن‌ها با شخصیت‌های کارتونی روبه رو هستیم که اگر در میان مردم جا بیفتند و مطرح شوند علاوه بر فروش فیلم‌ها، مشابه خیلی از کمپانی‌های خارجی می‌توان از فروش محصولات متفرقه فرهنگی نظیر عروسک، لوازم‌التحریر ارزش افزوده ایجاد کرد و در واقع به طور معمول بالاترین درآمد بیشتر از اینکه از اکران و فروش فیلم باشد از طریق محصولات فرهنگی است که به فروش می‌رسد، به دست می‌آید و اگر سرمایه‌گذار در این زمینه توجیه شوند می‌توان درآمد‌زایی بالاتری کرد.

 وی افزود: علاقه‌مندان جهت تماشای این انیمیشن 100 ثانیه‌ای می‌توانند  به صفحه اینستاگرامیworya.nick.manesh  مراجعه کنند و به تماشای این انیمیشن بپردازند.