مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان در مورد چهاردهمین جشنواره آش:

هیچ‌وقت راضی نبودم

زهره میر‌عیسی‌خانی - بوی نعناداغ و سیرداغ محیط را پر کرده و جمعیت است که در ازدحام ساعات عصرگاهی گاوازنگ در هم می‌لولند. پیرمردی که صدای سرفه‌های خشکش نشان می‌دهد در این روزهای گرم سال سرما خورده است، راه یکی از این غرفه‌ها را در پیش  می‌گیرد و تن خسته‌اش را به یکی از این صندلی‌های پلاستیکی می‌رساند.

او کاسه‌ای آش سفارش می‌دهد و می‌گوید: دیگر کسی  مثل سابق وقتی همسایه‌اش مریض است با کاسه‌ای آش حال او را جویا نیست...

چهاردهمین جشنواره آش با حضور 13 استان در بخش آشپزی و 17 استان در بخش صنایع دستی برگزار شد و در بخش آشپزی استان‌های هرمزگان، چهارمحال بختیاری، لرستان، البرز، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، کرمانشاه، فارس، آذربایجان شرقی، اردبیل، تهران، قزوین و زنجان حضور داشتند.

همچنین 48 غرفه آش در کنار 80 غرفه صنایع دستی در این دوره از جشنواره آش ایرانی، پذیرای بازدیدکنندگان و گردشگران بودند.

این دوره از جشنواره ملی آش به صورت همزمان با جشنواره روستا برگزار شد، همین هم‌زمانی سبب شد که مسئولان برگزاری جشنواره ابتدا اعلام کنند جشنواره را با چند ماه تاخیر در آبان‌ماه برگزار خواهد کرد ولی دو روز پیش از موعد اصلی جشنواره، خبر رسید که جشنواره آش طبق روال سابق و در موعد مقرر برگزار می‌شود، و همین ناهماهنگی، موجب نارضایتی برخی از شرکت‌کنندگان شد.

ماجرای حواشی به وجود آمده، صدای زنجان را بر آن داشت تا با یحیی رحمتی، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان به گفت‌وگو بنشیند و وی  به برخی از سوالات پیرامون جابه‌جایی زمان این جشنواره و نارضایتی مردم پاسخ دهد.

به سبب اینکه  جشنواره آش امسال همزمان با جشنواره  روستا برگزار شد، سوالی که ممکن است برای برخی افراد ایجاد شود این است که آیا سال آینده نیز این جشنواره همزمان با جشنواره روستا برگزار خواهد شد و آیا با برگزاری این چنینی جشنواره، به لحاظ حفظ موقعیت ملی بودن این جشنواره، مشکلی ایجاد نمی‌شود؟

تمام هم و غم ما این است که این جشنواره با تمام ابعادش برگزار شود چرا که این جشنواره در زمره جشنواره‌های مطرح و شناخته شده است که برای خود یک قد و قواره‌ای در بین جشنواره‌های کشور پیدا کرده است، این جشنواره در واقع بزرگترین رویداد جشنواره غذا در حوزه گردشگری کشور است و در نتیجه ما اگر بخواهیم این جشنواره را حفظ کنیم، می‌بایست تمام ابعاد آن در اجرا نیز حفظ کنیم  و اگر امسال کاستی‌هایی در زمینه برگزاری این جشنواره وجود داشت، این امر نیز به واسطه ضیق وقت اتفاق افتاد حتما بایستی در سال آینده این قضیه در جای خود مد نظر گرفته شود و به جای خود برگردد و اجرا شود. از جمله آن مسابقه‌ای بودن جشنواره و حفظ هویت مستقل جشنواره که این دو موضوع بایستی برای سال آینده مورد توجه قرار گیرد. اگر ما گروه‌هایی را در جشنواره آش شرکت می‌دهیم به واسطه استقلال خود جشنواره است و این جشنواره تنها در حوزه آش فعال نیست و در حوزه صنایع دستی هم بزرگترین رویداد نمایشی صنایع دستی پس از نمایشگاه بین‌المللی تهران است که بیشترین رغبت صنعتگران کشور به واسطه وجود گردشگران بعد از نمایشگاه بین‌المللی تهران به این نمایشگاه است.

اگر ما بخواهیم مشخصات این جشنواره را حفظ کنیم باید طول و عرض این جشنواره را حفظ کنیم و در آن ابعاد برگزار بکنیم.

 ما هر سال نظر‌سنجی در خصوص برگزاری این جشنواره داریم و شاید یکی از دلایلی که باعث شده همیشه این جشنواره بالنده باشد این بوده که دنبال ایرادهای جشنواره بودیم تا بتوانیم در سال بعدی این مشکلات را برطرف کنیم که امسال هم این کار را کردیم و با توجه به این نظرسنجی‌ها امیدواریم بتوانیم کاستی‌های موجود را در سال آینده رفع کنیم.

چرا امسال این جشنواره دقیقه نودی شد و یک بار عنوان شد که آبان ماه بنا است برگزار شود و  سپس مثل سابق در مرداد ماه برگزار شد؟

 با توجه به اینکه قصد ما از برگزاری جشنواره‌ها این است که از پتانسیل جشنواره‌ها برای معرفی داشته‌هایمان در حوزه جاذبه‌ای و معنوی حتی در قالب تولیدات روستایی و بوم‌گردی و غیره استفاده کنیم و بهره ببریم و اکنون به واسطه اینکه جشنواره روستا در حال برگزاری است، در واقع از پتانسیل این جشنواره استفاده شد تا جشنواره آش در کنار این جشنواره اجرا شود. ضمن اینکه  از پنج ماه قبل ما در حال انجام اقدامات لازم در جهت برگزاری این جشنواره بودیم و تمام اقدامات را انجام داده بودیم. ثبت‌نام‌ها صورت گرفته و زمانی که دیدیم این رویداد در حال اتفاق افتادن است تلاش کردیم از پتانسیل این رویداد در توزیع زمانی سفر بهره ببریم و این رویداد در سر جای خود باشد و از همین هزینه و پتانسیل در زمان دیگری برای پتانسیل گردشگری بهره ببریم. ضمن اینکه در حقیقت کمی نیز مشکلات اعتباری و مالی هم داریم و با توجه به اینکه همه ساله، اعتبارات دولتی در جهت برگزاری این جشنواره تخصیص پیدا می‌کرد چون هزینه کردن در این زمینه تنها هزینه نیست و به نوعی سرمایه‌گذاری است، به طوری که با برگزاری سیزده دوره قبلی جشنواره آش، زنجان توانسته است به یک مرکز گردشگری غذایی تبدیل شود.

امسال با توجه به کاستی‌هایی که در زمینه تامین اعتبار داشتیم و دستور استاندار مبنی بر اینکه تقویم نمایشگاهی خود را حفظ کنیم، ما بالافاصله جابه‌جایی را لغو کردیم و ثبت‌نام‌کنندگان در این جشنواره را دعوت کردیم که منجر به برگزاری این جشنواره شد.

 این تغییر زمان و برگشت آن موجب نشد که شرکت‌کنندگان در این جشنواره کمتر شوند؟

شرکت‌کنندگان در این جشنواره‌ها یکی از منابع در‌آمدیشان شرکت در همین نمایشگاه‌ها است که به واسطه لغو این جشنواره، برخی از این شرکت‌کنندگان در جای دیگری برای خود نمایشگاهی پیدا کردند چرا که به هر حال شرکت‌کنندگان می‌خواهند از هر نمایشگاهی استفاده ببرند و به سبب اینکه همز‌مان با زنجان در چند شهر دیگر نیز نمایشگاه‌های صنایع دستی موجود بود، این جابه جایی موقعیت موجب شد که میزان مشارکت در این جشنواره کمتر شود نه اینکه ثبت‌نام خود را لغو کنند، ولی همین مسئله هم بی‌تاثیر نبوده است.

از کیفیت جشنواره آش امسال خودتان راضی بودید یا خیر؟

من هیچ موقع از کیفیت جشنواره آش در هیچ سالی راضی نبودم و دلیلش هم این است که اگر در دوره‌ای از کار خود راضی باشم نمی‌توانم در جشنواره آتی متفاوت از جشنواره قبل عمل کنم.

یک سری از غرفه‌داران صنایع دستی از وضعیت این جشنواره در روزهای پایانی ناراضی بودند و گویا بدون هماهنگی غرفه آنها تخلیه شده بود؟

من در جریان این موضوع نیستم و باید در این زمینه پرسش کنم و حتما پیگیر این موضوع خواهم بود که اگر این موضوع صحت داشته باشد نارضایتی غرفه‌داران کاملا به حق است.

** آیا از غرفه‌داران این جشنواره هزینه گرفته شده است‌؟

از غرفه‌داران صنایع دستی هیچ گونه هزینه‌ای دریافت نشده است اما از غرفه‌داران بخش آش تنها هزینه تمام شده غرفه اتخاذ شده است و البته از سوی  اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هیچ هزینه‌ای دریافت نشده است و هزینه را شرکت برگزارکننده این جشنواره اتخاذ کرده است.

در نمایشگاه‌های ملی صنایع دستی، یکی از شرایط برگزاری این نمایشگاه‌ها این است که ما نباید از بابت واگذاری غرفه هزینه‌ای دریافت کنیم به همین خاطر از هیچ یک از دوستان در حوزه صنایع دستی شرکت‌کننده در جشنواره آش، هزینه‌ای دریافت نشده است. ضمن اینکه ممکن است از سایر دوستان که در جشنواره روستا  شرکت کرده‌اند هزینه‌ای دریافت شده باشد که من در جریان این مسئله نیستم اما در خصوص شرکت‌کنندگان در جشنواره آش به طور قطع می‌توانم اذعان کنم که از هیچ یک از غرفه‌داران حوزه صنایع دستی هزینه‌ای اتخاذ نشده است.

سخن پایانی ؟

این جشنواره به نوعی فرزند خود من است و از روز زایش این جشنواره تا به امروز هر جفایی در حق این جشنواره بکنم، در حق خودم و فرزندم کرده‌ام به همین خاطر تمامی توانم برای حفظ سلامت این فرزند است که به نظر من دیگر تعلق به من ندارد و متعلق به تمام شهر و استان و کشورم است چرا که یک بستری هست که آدم‌ها  دور هم گرد بیایند و از شادی و غم آگاه بشوند چرا که آش از ابتدا بهانه‌ای برای گرد هم جمع شدن خانواده‌ها  بوده است و در محلات قدیمی، آش به صورت دسته جمعی پخته می‌شد و صرف آن نیز به صورت دسته جمعی بوده است و از همین رو است که تمام تلاشمان این است که این فرزند را به خوبی بزرگ کنیم. فرزندی که شاید در کوتاه مدت دچار مشکلاتی باشد اما مسلما یکی از افتخارات و دستاوردهای میزبان مهربان بودن زنجانی‌ها است.