الهام احمدی- پنج روز قبل بود که مسئول روابط‌ عمومی سازمان آتش‌نشانی زنجان خبر پیدا شدن جسد جوان ۲۵ ساله‌ای از یک چاه 10 متری در سه‌راهی طارم  را رسانه‌ای کرد.

این مسئول در تکمیل خبر خود عنوان کرده بود که در پی تماس سامانه 110 با سامانه 125، تیم‌های عملیاتی امداد و نجات آتش‌نشانی به سه راهی طارم برای انجام یک عملیات اعزام می‌شوند که پس از یک ساعت تلاش، جسد این جوان که با چاقو و گلوله به قتل رسیده بود، از داخل چاه بیرون کشیده شده و جسد مورد نظر تحویل مقامات قضایی داده می‌شود.

گرچه فرمانده نیروی انتظامی استان در آخرین نشست خود با رسانه‌ها به کاهش محسوس 50 درصدی جرایم خشن در زنجان همانند قتل در چهار ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته اشاره کرده بود ولی قتل این جوان نیز به تعداد هفت قتل رخ داده از ابتدای سال تاکنون در زنجان اضافه شد.

سرهنگ جعفر رحمتی، رئیس پلیس آگاهی زنجان در تشریح پرونده قتل جوان 27 ساله‌ای که از سوی روابط عمومی آتش‌نشانی زنجان 25 ساله عنوان شده بود در گفت‌وگو با صدای زنجان این‌گونه عنوان کرد که روز چهارشنبه 20 شهریور ماه امسال پرونده جوان 27 ساله‌ای که مفقود شده بود به آگاهی ارائه می‌شود که پس از بررسی‌های لازم هر چه زمان می‌گذرد خبری از حیات و ممات جوان مفقود شده به دست نمی‌آید.

وی در ادامه عنوان کرد: با بررسی‌های انجام شده مشخص می‌شود که وی دوستان متعدد داشته و با افرادی رابطه مالی داشته است که مورد بررسی قرار می‌گیرند در نهایت کاراگاهان جنایی ما به دو نفر از آنان مشکوک می‌شوند.

رئیس پلیس آگاهی زنجان با اشاره به این‌که کارآگاهان پلیس این دو فرد مذکور را از آنجایی که موضوع پرونده فقدان بوده و تا آن زمان رگه‌های جنایی در پرونده مشاهده نشده بود در چندین مرحله مورد بازجویی قرار می‌دهند که با تناقض‌گویی آنان مواجه می‌شوند.

وی با بیان این‌که در نهایت روز یک‌شنبه، یک روز قبل از تاسوعای حسینی، یکی از متهمان صراحتاً معترف می‌شود که با همکاری یک دو نفر دیگر جوان را به قتل رسانده و جسد وی را در چاه‌های اطراف لوله گاز مسیر جاده طارم رها کردند، بیان کرد: با حضور پلیس در محل بلافاصله آتش‌نشانی نیز حاضر شده و با هماهنگی دادستانی و قاضی ویژه قتل، پزشکی قانونی و عوامل آگاهی نیز در محل حضور یافته و جوان را از قعر چاه بیرون کشیده و متوجه می‌شوند که با ضربات چاقو و گلوله فرد به قتل رسیده است.

تحقیقات تکمیلی پرونده ادامه دارد

سرهنگ رحمتی با اشاره به این‌که فعلاً دو نفر به عنوان عاملان این جنایت دستگیر و در زندان به سر می‌برند، یادآور شد: این پرونده نیاز به تحقیقات  تکمیلی‌ دارد که در فرصت مناسب احراز می‌شود.

این مسئول در پاسخ به این سوال که آیا عامل اصلی قتل مذکور مسائل مالی بوده است یا خیر، خاطرنشان کرد: فعلاً یافته‌های اولیه گویای این است که عامل اصلی قتل ارتباطات مالی بوده است.

وی با تأکید بر این‌که از ابتدای سال تاکنون هفت قتل در استان رخ داده است که قاتلان همه این پرونده‌ها دستگیر شدند، یادآور شد: تعداد قتل‌های رخ داده در استان امسال نسبت به سال گذشته با کاهش همراه بوده است.

افزایش قتل در زنجان درست نیست

این مسئول در پاسخ به این برخی دیدگاه‌ها در مورد افزایش جرایم خشن همانند قتل و خودکشی در زنجان نسبت به سال‌های گذشته این‌گونه عنوان کرد: به هیچ عنوان این دیدگاه درست و واقعی نیست چرا که در ششمین ماه سال قرار داریم و برای زنجان با داشتن این میزان جمعیت وقوع 7 قتل موضوع حاد و عجیبی نیست.

رئیس پلیس آگاهی استان در توصیه خود به شهروندان این‌گونه عنوان کرد: شهروندان در صورتی که اختلافاتی در گفتمان و دیالوگ‌های خود دارند با مراجعه به مراجع قانونی در راستای حل مشکلات خود اقدام کنند به صورت خودسر موضوع را حل و فصل نکنند.

وی به ضرورت افزایش آستانه تحمل شهروندان اشاره داشته و افزود: شهروندان به گونه‌ای رفتار کنند که این دسته از جرایم خشن در جامعه به وجود نیاید چرا که در این دعواها برنده اصلی وجود ندارد نه خانواده قاتل و نه مقتول.

سرهنگ رحمتی با تأکید بر این‌که افراد باید بدانند که هیچگاه قتل پنهان نمی‌ماند و بلاخره برملا می‌شود، بیان کرد: ماحصل این جنایات صرفاً گرفتاری‌هایی است که متوجه فرد قاتل و خانواده‌های دو طرف می‌شود.

وقوع 26 فقره قتل در سال گذشته

به گفته این مسئول در سال ۹۷ حدود ۲۶ فقره قتل در استان رخ داده بود، خاطرنشان کرد: نهادهای فرهنگی باید برای کاهش آسیب‌های اجتماعی که تهدید بزرگی برای استان است وارد عرصه شوند.

رئیس پلیس آگاهی استان با اشاره به این‌که زنجان شهر شور و شعور حسینی است، تأکید کرد: باید در استان باورهای دینی بیشتر تقویت شود چرا که خلاء دینی و فرهنگی عامل مهم افزایش قتل و آسیب‌های اجتماعی در جامعه است.

وی ابراز کرد: با مشارکت مردم و تخصصی شدن پلیس استان، طی سال گذشته هیچ‌گونه جرایم خشن همچون گروگان‌گیری و سرقت از بانک در استان انجام نشد.

سرهنگ رحمتی زنجان را جزو استان‌های امن کشور اعلام کرد و گفت: برای تداوم امنیت در استان مردم همکاری خود را با پلیس تقویت کنند.

وی با بیان این‌که آسیب‌های اجتماعی با اولویت‌بندی انجام شده در استان باید برطرف شود، ابراز کرد: متأسفانه اعتیاد و طلاق در ردیف اول آسیب‌های اجتماعی در استان است که باید نهادهای فرهنگی به جد در این زمینه ورود پیدا کنند.

هر چند مسئولان بر بحراني نبودن جرم قتل در ايران تأكيد دارند اما در تشريح هفت انگيزه اصلي قتل‌ها در ايران باید گفت خيانت زوجين، اختلافات مالي- ملكي، مسائل ناموسي، نزاع و درگيري خيابان، سرقت، قتل ناشي از مصرف مواد‌مخدر صنعتي و جنون‌آميز و در آخر قتل قومي- قبيله‌اي (در روستاها) اين موارد را تشكيل مي‌دهند.

 آمارها نشان مي‌دهد كه قتل در ايران نسبت به عمده كشورهاي اروپايي و آمريكايي پايين‌تر بوده و اين جرم در ايران مسئله بحراني نيست اما براي رسيدن آن به پايين‌ترين حد باید تلاش لازم صورت گیرد.

تعداد قتل‌های مبتنی بر برنامه‌ریزی و حساب شده در حال افزایش است

حسن طغرانگار، جرم شناس نیز در گفت‌و‌گو با صدای زنجان نیز در اظهار نظری عنوان کرد: با توجه به بررسی‌ها و اخبار منتشره در حوزه قتل‌های جنایی در زنجان، بنده به عنوان فرضیه (حدس هوشمندانه محقق) این موضوع را عنوان می‌کنم که تعداد قتل‌های مبتنی بر برنامه‌ریزی و حساب شده در حال افزایش بوده و بسیار خطرناک است و مسئولان باید فکری بر این موضوع داشته باشند.

وی با تأکید بر این‌که علاوه بر قتل‌های برنامه‌ریزی شده،  قتل‌های تصادفی و احساسی و آنی نیز به نوعی در جای خود خطرناک است، خاطرنشان کرد: در این شرایط افراد در روابط خود این اجازه را به خود می‌دهند که با بروز هر مشکلی خودسرانه به بدترین شکل ممکن با از میان بردن شخص مشکل خود را برطرف کنند و از سوی دیگر در چنگال عدالت نیز گرفتار نشوند.

بروز حس ارتکاب به جرم و فرار از مجازات در بین مردم یک جامعه بسیار خطرناک است

این کارشناس مسائل حقوقی در واکنش به برخی صحبت‌های انجام شده در زمینه افزایش قتل‌ و از بین رفتن قبح این جنایت در بین مردم نسبت به سال‌های گذشته این‌گونه تصریح کرد: بنده معتقدم وقتی در جامعه‌ای افراد این حس را داشته باشند که به راحتی می‌توانند مرتکب جرم شده و از مجازات فرار کنند به طور یقین جرم را مرتکب می‌شوند چرا که همیشه درصدی از جامعه به سمت بزه‌کاری روی می‌آورند از همین رو بروز این حس در بین مردم نگران کننده و خطرناک است.

وی بر تحلیل موردی و جداگانه پرونده‌های جنایی برای دستیابی به راه‌حل برای کاهش و یا پیشگیری از وقوع آن تأکید داشته و می‌افزاید: در بسیاری از کشورها از جمله انگلستان بین قتل‌ به صورت آنی و قتل برنامه‌ریزی شده تفاوت قائل می‌شوند از همین رو با بررسی و تحلیل جداگانه پرونده‌های جنایی می‌توان راهکارهای منحصر و مطابق با شرایط را ارائه داد چرا که به طور مثال در صورت افزایش پرونده‌های جنایی در صورتی که قتل‌ها بدون برنامه‌ریزی قبلی بوده باشد می‌توان با ارائه آموزش‌های مهارتی در راستای کنترل خشم در بخش‌های فرهنگی برای جامعه هدف تلاش کرد.

باید به سمت تقویت نهادهای عدالت پیش برویم

طغرانگار با اشاره به این‌که در برخورد با قتل‌های با برنامه‌ریزی و هدفمند مسائل فرهنگی و ارائه مهارت‌های فردی تأثیرگذار نیست چرا که با افراد کاملاً باهوشی سر و کار داریم، یادآور شد: در این بخش باید به سمت تقویت نهادهای عدالت پیش رفته و پلیس علمی و پزشکی قانونی به قدری قوی باشد که کوچکترین جرمی را شناسایی کند در این صورت است که بازدارنده می‌شود.

به گفته این جرم‌شناس، در وقوع جرم بین دو دسته علل فردی و اجتماعی همیشه تفاوت مطرح بوده و دلایلی که از درون فرد نشات می‌گیرد ناشی از مسائل زیستی و روانی فرد است چرا که در پرونده قتل نوجوان 17 ساله که دو سال پیش در زنجان رخ داد متهم اصلی مشکل روانی داشته و همین عامل در ارتکاب جرم او نقش اساسی داشته است.

قتل‌های سریالی در ایران بسیار کم است

وی با بیان این‌که عمدتاً در ایران قتل‌های سریالی بسیار کم بوده و عمده قتل‌ها، قتل‌هایی است که در آن‌ها ارتباطی بین قاتل و مقتول وجود دارد، افزود: ممکن است در برهه‌ای از زمان تعداد پرونده‌های این نوع قتل‌ها زیاد باشد ولی نمی‌توان آن را تعمیم داده و نتیجه‌گیری کلی کرد و گفت جامعه خشن شده و قبح کشتن افراد از بین رفته است.

طغرانگار تصریح کرد: در برخی از پرونده‌های قتل علناً با برخی مسائل اجتماعی مواجهیم که در زیر مجموعه آن مسائل اقتصادی و فرهنگی نیز مطرح می‌شود از همین رو اگر در مورد قتل می‌خواهیم آمار را مبنا قرار دهیم باید در ابتدا به صورت موردی پرونده‌ها را بررسی کنیم تا نتیجه‌گیری درستی داشته باشیم.

وی با اشاره به این‌که در پرونده‌های قتل انگیزه‌های فردی بسیار بالاست، خاطرنشان کرد: قتل همانند جرایم دیگر مثل سرقت نیست چون در سرقت معمولاً هیچ رابطه‌ای بین سارق و فردی که اموال وی به سرقت رفته وجود ندارد ولی در قتل یک ارتباط خاصی بین قاتل  و مقتول وجود داشته و این رابطه در وقوع جرم اثرگذار بوده است به جز در قتل‌های سریالی و خاص که برای قاتل موضوعیت ندارد که چه کسی را به قتل برساند.