لیلا محمدی- مدیر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه‌ای زنجان در میزگرد مجریان پروژه سد مراش با صدای زنجان با بیان اینکه در شهرستان ماهنشان هیچ منبع آب زیرزمینی وجود ندارد و تمامی بارش‌ها پس از تبدیل شدن به رواناب وارد رودخانه شده و به تدریج از دسترس خارج می‌شود، اعلام کرد: با توجه به مشکلات آب آشامیدنی مردم این منطقه، مسئولان ذیربط تصمیم گرفتند تا احداث سد مراش را به‌عنوان یک پروژه مهم ملی در دستور کار قرار دهند.

طرح آبرسانی سد مخزنی مراش با هدف تامین آب شرب شهرهای دندی و ماهنشان و ۱۲۲ روستای مسیر به میزان ۴ میلیون مترمکعب در سال و تامین نیاز آبی صنایع مستقر در اطراف این شهرها به میزان ۲.۵ میلیون مترمکعب در سال در حال اجراست. مطالعات آبرسانی این سد در سال ۸۹ آغاز شده و اعتبار لازم برای اجرای این طرح 2 هزار و 728  میلیارد ریال است که در سال جاری ۶۹.۶ آن میلیارد ریال ابلاغ شده است.

سهراب باقری در ادامه عنوان کرد: بررسی‌های کارشناسانه نشان داد منطقه ماهنشان با توجه به کوهستانی بودن و وجود تپه ماهورها و شیب زیاد به هیچ عنوان دارای سفره‌های آب زیرزمینی نیست.

باقری با اشاره به خشکی آب رودخانه قزل‌اوزن از تیر تا اواسط مهر هر سال تاکید کرد: باید واقع‌‌نگر باشیم، در محدوده دندی و ماهنشان تا رودخانه قزل‌اوزن هیچ منبع آبی برای شرب و صنعت کشاورزی وجود ندارد.

باقری با بیان اینکه در شهرستان ماهنشان تمامی بارش‌ها پس از تبدیل شدن به رواناب وارد رودخانه شده و به تدریج از دسترس خارج می‌شوند، عنوان کرد: با توجه به مشکلات آب آشامیدنی مردم این منطقه، مسئولان ذی‌ربط تصمیم گرفتند تا احداث سد مراش را به‌عنوان یک پروژه مهم ملی در دستور کار قرار دهند.

وی با اشاره به کیفیت نامطلوب آب آشامیدنی مردم ماهنشان تصریح کرد: آب شرب مردم ماهنشان از طریق چاه‌های کنار رودخانه تامین می‌شود که به دلیل کیفیت بسیار پائین قابلیت آشامیده شدن هم ندارد به همین دلیل ساکنان این منطقه آب موردنیاز برای آشامیدن را به صورت کارتی تهیه می‌کنند، لوله‌کشی‌های آب موجود نیز جهت شست‌وشو و بهداشت تعبیه شده و ربطی به آب شرب ندارد.

او در پاسخ به برخی از فعالان محیط‌زیست که عنوان می‌کنند طبق گزارش‌های مطالعاتی شرکت آب منطقه‌ای، ماهنشان، ۴۶ میلیون مترمکعب یعنی حدود ۱۵ برابر نیاز کل شهرستان آب باکیفیت برای آشامیدن دارد که تمامی این میزان از محل سفرهای زیرزمینی می‌تواند تامین شود، گفت: این گزارش به هیچ عنوان صحت ندارد.

آبرسانی به بیش از 60 روستای ماهنشان با تانکر

مدیر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه‌ای زنجان با اشاره به گزارش‌های منتشره از سوی وزارت نیرو که زنجان را در دسته 13 استان هدف کشور مواجه با تنش آبی شدید قرار داده بود، تاکید کرد: در حال حاضر عملیات آبرسانی به بیش از 60 روستای ماهنشان از طریق تانکر انجام می‌شود در نتیجه احداث سد یکی از ضروریات در منطقه انگوران بوده که تضمینی برای آبادانی و توسعه منطقه محسوب می‌شود.

مدیر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه‌ای زنجان در پاسخ به اظهارات برخی منتقدان که می‌گویند قرار بود ۸۰ درصد آب سد مراش به بحث کشاورزی اختصاص یابد اما این هدف هم اکنون حذف شده است، ابراز کرد: شرکت آب منطقه‌ای زنجان مطیع قوانین کشور بوده و بر اساس آن اجازه اجرای هرگونه عملیات مربوط به توسعه کشاورزی به دلیل تنش‌آبی را ندارد، این مهم جدای از اختصاص آب سد به حق‌آبه‌های بخش کشاورزی است.

کشاورزی قربانی صنعت نشده است

باقری با بیان اینکه در پروژه احداث سد مراش، به هیچ عنوان بخش کشاورزی قربانی صنعت نشده است، تصریح کرد: بخش صنعت نیز به میزان سهم خود از حق‌آبه از سد مراش بهره‌مند می‌شود.

مدیر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه‌ای زنجان با بیان اینکه در اهداف بیش‌تر سدهای مربوط به وزارت نیرو در استان به علت کاهش میزان بارش‌ها بازنگری‌های مربوطه انجام گرفته است، اضافه کرد: خوشبختانه این مهم شامل سد مراش نمی‌شود، چرا که بالادست سد کاملاً بکر و دست نخورده است و هیچ باغ و اراضی زراعی وجود ندارد از این رو آب موجود در مخزن سد با حجم 40 میلیون مترمکعب ثابت مانده و هیچ تغییری در ابعاد سد به لحاظ حجم، ارتفاع و غیره نکرده است.

مدیر طرح‌‌های عمرانی شرکت آب منطقه‌ای در این میزگرد با بیان اینکه طبق قانون، شرکت‌های آب منطقه‌ای زیر مجموعه وزارت نیرو موظفند تا پایان سال 1400، 11 میلیارد مترمکعب از مصارف آب زیرزمینی را کاهش دهند. بنابراین با این اجماع ملی موفقیت بزرگی برای بخش آب کشور ایجاد می‌شود که نتیجه آن تحقق اهداف مربوط به توسعه پایدار است. بر این اساس کل شرکت‌های آب منطقه‌ای مکلفند برای تامین آب شرب از محل آب‌های سطحی اقدام کنند و به فرض اگر آب زیرزمینی در ماهنشان هم باشد نباید خلاف قانون اقدام کرده و به جای برداشت از آب سطحی، آبهای زیرزمینی را از بین ببریم.

احداث سد در مناطق حفاظت‌شده خلاف نیست

مهدی شجاعی در پاسخ به برخی اظهارات مبنی بر آسیب سد مراش بر منطقه حفاظت‌شده انگوران اعلام کرد: تنها بخشی از سد مراش در منطقه حفاظت شده محیط زیست قرار گرفته و از سویی طبق قانون شرکت آب منطقه‌ای با احداث سد در منطقه انگوران هیچ خلافی انجام نداده است.

شجاعی با بیان اینکه قبول می‌کنیم صنعت، مشکلات زیست محیطی به همراه دارد، اضافه کرد: در قانون ضوابطی برای رعایت اصول زیست محیطی از سوی واحدهای صنعتی وجود دارد که کمترین آسیب را به محیط زیست و طبیعی مناطق وارد کند و مشاوران و مجریان پروژه در احداث سد به این مهم توجه جدی داشته‌اند.

پیگیری مطالبات روستائیان مراش

روستائیان معترض مدعی‌اند شرکت آب منطقه‌ای تا به امروز بابت خرید اراضی کشاورزی و خانه‌هایشان ریالی به آنان پرداخت نکرده است. به گفته آنان شرکت آب منطقه‌ای پول خرید خانه‌های روستائیان ساکن هسته روستا و مهاجران به تهران را پرداخت کرده اما توجهی به ساکنان حاشیه مراش نداشته است. آنان مدعی‌اند قیمت‌گذاری‌های کارشناسان بر خانه‌های آنان به نرخ روز نیست و انان در صورت فروش ملک‌شان به شرکت قطعا متضرر می‌شوند.

در این باره رسول قراخانی، مدیر پروژه مراش با بیان اینکه مطالبات اهالی روستای مراش طبق اولویت‌بندی‌های مربوط به سکونت آنان در مسیر سیلاب‌ها به منظور جلوگیری از وارد شدن خسارت به مردم بوده است، اعلام کرد: عملیات تجدید ارزیابی هر 6 ماه یکبار در خانه‌های روستایی باقیمانده انجام می‌شود تا حقی از روستائیان ضایع نشود.

قراخانی اضافه کرد: کارشناسان متخصص و قانونی اقدامات مربوط به قیمت‌گذاری خانه‌های روستائیان را بر عهده دارند و طبق قانون، شرکت آب منطقه‌ای زنجان نمی‌تواند بر نرخ قیمت‌های ملک روستائیان ورود کنیم، البته در حال حاضر موضوع قیمت‌گذاری دقیق خانه‌‌ها و پرداخت مطالبات روستائیان را با جدیت پیگیری می‌کنیم.

مدیر پروژه مراش با بیان اینکه سرکشی‌ها از روستا به صورت هفتگی انجام و میزان مطالبات روستائیان احصاء و پیگیری می‌شود، تاکید کرد: این شرکت نیز در راستای خدمت به مردم پروژه احداث سد مراش را اجرایی کرده و به هیچ عنوان راضی نمی‌شود که حقی از اهالی ضایع شود.