شیوع کرونا و تعطیلی دانشگاه‌ها موجب شده است که بسیاری از کلاس‌های درسی به صورت مجازی برگزار شود. در این میان باید دید که آیا زیرساخت و بستر فضای مجازی و همچنین پهنای باند اینترنت مصرفی کشور جوابگوی حجم دانشجویان خواهد بود یا خیر؟

به گزارش روزنامه صدای زنجان در این زمینه یک دانشجو با اشاره به اینکه هرچند زمان زیادی از شروع کلاس‌ها در فضای مجازی نمی‌گذرد، ولی همین زمان کوتاه کافی بود تا دانشجویان دریابند که زیرساخت‌های نامناسب برای این ترم برای آن‌ها مشکلاتی ایجاد خواهد کرد، اظهار کرد: بستر پر اشکال و غیرحرفه‌ای در نظر گرفته شده برای این کلاس‌ها به نظر نمی‌رسد جوابگو باشد. ضمن اینکه بسیاری از دانشجویان به سخت‌افزاری‌های لازم دسترسی ندارند.

وی ادامه داد: این کلاس‌ها بیشتر به درد کلاس‌های نظری می‌خورد و کلاس‌های مهندسی و عملی که برای برخی از دروس لازم و ملزوم هم هستند، عملا کارساز نیست. دانشجوی مهندسی که در کلاس باید تمرکز حواس داشته باشد چطور می‌تواند در فضای مجازی دروس را با تمرکز دنبال کند؟ این فضا بیشتر به درد دروس عمومی و رشته‌های انسانی می‌خورد که تنها به بحث پیرامون موضوعی می‌پردازند.

دانشجوی دیگری افزود: نبود سخت‌افزارهای مناسب برای خود من دغدغه‌ای است، چرا که ما سه دانشجو در خانه هستیم و تنها یک لب‌تاپ در اختیار داریم و گوشی هیچ کداممان هم چندان برای این مساله جوابگو نیست.

دانشجوی دیگری که از عدم ارتباط‌گیری با آموزش مجازی سخن می‌گفت، افزود: من به شخصه با کلاس‌های مجازی چندان ارتباط برقرار نمی‌کنم. در کلاس حضوری با وجود اینکه شرایط برای تحصیل مهیاتر بود و با اساتید چهره به چهره ارتباط برقرار می‌‌کردیم و سوالات خود را می‌پرسیدیم و یا به کتابخانه می‌رفتیم و از کتاب‌‌های کمک آموزشی بهره می‌بردیم باز آخر ترم دچار مشکل می‌شدیم چه برسد به اینکه کلاس‌ها به صورت مجازی برگزار شود.

وی از دغدغه خود برای آخر ترم گفت و اظهار کرد: البته خوب می‌دانیم که این شرایط خاصی در کشور وجود دارد و همه ما باید به نحوی با این موقعیت کنار بیاییم و مسلما حذف ترم نیز کارساز نخواهد بود اما دغدغه من این است که با این شکل چه طور می‌توان انتظار داشت که دانشجو پسرفت تحصیلی نکند.

او خاطرنشان کرد: البته من دوستی دارم که بچه کوچکی داشت و برای او جدا شدن از بچه‌اش تا حدودی مشکل بود و این موضوع برای او بسیار رضایتبخش بوده است.

 ارائه خدمات آموزش‌های مجازی در نیم سال دوم تحصیلی

 در این خصوص علیرضا فیروزفر، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به اینکه با شیوع کرونا و اجبار بر تعطیلی دانشگاه‌ها و مبهم بودن آینده عملکرد این ویروس بایستی چاره‌اندیشی در خصوص نیم‌سال جاری صورت می‌گرفت، گفت: دانشگاه آزاد اسلامی با توجه به اینکه به صورت کشوری اداره می‌شود و استان‌های کشور زیرنظر سازمان مرکزی فعالیت دارند؛ با توجه به سیاست‌های سازمان مرکزی به صورت متمرکز و متحد با سرورهای مرکزی به ارائه آموزش‌های مجازی در نیمسال دوم تحصیلی اقدام کردند.

زیرساخت‌های آموزش مجازی پیش از تعطیلات عید فراهم شد

وی ادامه داد: قبل از تعطیلات نوروز در نیمه اسفند ماه، زیرساخت‌های لازم جهت آموزش مجازی دانشجویان توسط مرکز اطلاعات و فناوری سازمان مرکزی و واحد الکترونیک دانشگاه آزاد اسلامی ایجاد شد.

فیروزفر خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه حدود یک میلیون دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی باید از این سرور بهره‌مند می‌شدند، این زیرساخت بایستی زیرساخت بسیار قوی می‌بود. ضمن اینکه بخشی از زمینه‌های فراهم کردن این زیرساخت مرتبط به زیر ساخت‌های کلی کشور است و همه موضوعات تنها مرتبط به خود دانشگاه آزاد نیست و در این زمینه وزارت ارتباطات نقش مهمی را ایفا می‌کند.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: مسلما اگر زیرساخت اینترنتی کشور مناسب نباشد، زیر‌ساخت‌های دیگر نمی‌توانند ارائه خدمات خوبی داشته باشند. دانشگاه آزاد اسلامی با در نظر گرفتن این موارد و پیش‌بینی مشکلات، سرورهای خود را در سازمان مرکزی راه‌اندازی کرد و برای استان‌ها با «ال اسهای» مختلف به صورت گروهی خدمات خود را ارائه داد.

وی افزود: دانشگاه استان زنجان به برنامه‌ریزی در این زمینه اقدام کرد که این برنامه‌ریزی شامل تعیین کد دروس در واحد الکترونیکی و تعریف کد کاربری برای اساتید و دانشجویان بود و این اطلاعات به سازمان مرکزی ارسال و این موارد برای اساتید و دانشجویان تعریف شد.

این مسئول با اشاره به اینکه 10 روز پیش از تعطیلات نوروزی شروع به ارائه خدمات آموزشی کردیم و کلاس‌ها تشکیل شدند، گفت: در ابتدای کار نواقص و مشکلاتی وجود داشت که میزانی از این مشکلات پیش از نوروز برطرف شد.

برگزاری 1340 کلاس جبرانی در ایام تعطیلات نوروزی

وی ادامه داد: در ایام تعطیلات نوروزی (پنجم تا پانزدهم) سعی کردیم با توجه به اینکه حجم مصرف ترافیک کم است، اکثر کلاس‌های جبرانی خود را برگزار کنیم که در نتیجه بالغ بر 1340 کلاس مجازی در ایام تعطیلات در واحدها و مراکز استان زنجان برگزار شد.

فیروزفر خاطرنشان کرد: پس از تعطیلات عید و با توجه به شروع به کار اکثر دانشگاه‌های کشور طبیعی بود که یک سری از مشکلات در این دوران بروز پیدا کند. این مشکلات برای همه دانشگاه‌ها اتفاق افتاد چرا که در یک بازه زمانی کوتاه ترافیک حجیمی از کاربرهای اینترنتی برای خدمات مجازی در کل کشور فعال شدند و این موضوع موجب بروز مشکلاتی شد که این مشکلات در این چند روز برطرف شد و در حال حاضر کلاس‌های دانشگاه آزاد اسلامی در حال برگزاری است و به مرور زمان نواقص موجود برطرف خواهد شد.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی اظهار کرد: همچنین به طور متوسط روزانه 600 کلاس مجازی در این دانشگاه برگزار می‌شود که این کلاس‌ها به صورت ناموزون در هفته پراکنده شده است و پیک کلاس‌ها عموما سه‌شنبه، چهارشنبه و پنج‌شنبه‌ها است.

حذف این نیمسال تحصیلی موجب عقب افتادن دانشجویان از برنامه تحصیلی خود می‌شود

 وی با اشاره به اینکه ما مجبور به اتمام این نیمسال تحصیلی هستیم، افزود: اگر بنا بر حذف این نیمسال باشد دانشجو از برنامه تحصیلی خود عقب خواهند افتاد. ضمن اینکه طبق اطلاعیه وزارت علوم دانشگاه‌هایی که می‌توانند زیر ساخت لازم را ایجاد کنند، نیازی به حذف ترم ندارند و با توجه به اینکه زیر ساخت مجازی در این دانشگاه ایجاد شده است این نیم‌سال را به پایان خواهیم رساند.

این مسئول با اشاره به اینکه تا زمانی که فاصله‌گذاری اجتماعی اجرا شود، آموزش‌های مجازی وجود خواهد داشت، گفت: به محض اتمام این طرح و با شکست کرونا که مشخص نیست چه زمانی اتفاق بیفتد، اقدام به شروع کلاس‌های حضوری خواهیم کرد.

در خصوص امتحانات هنوز تصمیم قطعی گرفته نشده است

فیروزفر افزود: با وجود وضعیت نامشخص این بیماری فعلا تصمیم قطعی در زمینه امتحانات پایان ترم گرفته نشده است و امید است به مروز زمان همزمان با پیشرفت روند بیماری بتوان در این خصوص تصمیم‌گیری کرد.

وی در خصوص دفاع از پایان نامه‌ها، افزود: این امر می‌تواند به صورت مجازی و یا به صورت حضوری و با تعداد افراد محدود ضمن تاکید بر رعایت اصل فاصله‌گذاری اجتماعی برگزار شود.

تنها واحدهای نظری ارائه خواهد شد

 در ادامه حبیب الله زلفخانی، معاون آموزشی دانشگاه زنجان با اشاره به اینکه در حال حاضر سامانه مربوط به آموزش مجازی، با پیگیری‌های ما در دانشگاه زنجان فراهم شده است، گفت: بر اساس تصمیمات اتخاذ شده در جلسات مربوط به این موضوع، در این نیمسال تحصیلی تنها واحدهای نظری ارائه می‌شود.

سامانه آموزش مجازی با محدودیت‌هایی روبه رو است

وی ادامه داد: به اجبار با توجه به محدودیت‌های موجود، برنامه‌های درسی به شیوه‌ای که پیش از این به صورت فیزیکی برنامه‌ریزی شده بود قابل ارائه بر روی این سامانه نیست و با توجه به اینکه این سامانه محدودیت‌های خاص خود را دارد و در هر ساعت تعداد محدودی از دانشجویان را می‌تواند سازماندهی کند؛ بنابراین از این جهت زحمت و مشکلاتی را برای دانشجویان و اساتید داشته است. به منظور کاهش ترافیکی سامانه آموزش‌های مجازی ساعت کلاس‌ها از ساعت 8 صبح تا 24 بامداد است ولی چاره‌ای جز این نداشتیم و مجبور به این کار بودیم تا کلاس‌ها از کیفیت خوبی برخوردار باشند.

کلاس‌های مجازی از 16 فروردین آغاز شدند

وی با اشاره به اینکه این هفته، اولین هفته ارائه تمام واحدها به صورت مجازی بود، گفت: سه هفته پیش از تعطیلات نوروز این کار را  شروع کردیم. ضمن اینکه آموزش به صورت مجازی پیش از تعطیلات اختیاری بود و هر استادی که در این زمینه تقاضا داشت برای او امکانات را فراهم می‌آوردیم اما با ادامه پیدا کردن روند شیوع کرونا و تعطیلی دانشگاه‌ها این نوع از آموزش اجباری شده است و از شنبه 16 فروردین ماه ارائه واحدها به صورت مجازی صورت گرفته است. طبیعتا مشکلات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری زیادی در این زمینه وجود دارد و بخشی از این مشکلات، مشکلات سخت افزاری است که نداشتن لب‌تاپ و یا گوشی‌های همراه مناسب و یا لوازم جانبی نظیر میکروفون، هندزفری و غیره است.

هیچ جلسه توجیهی در زمینه کار با سامانه آموزش مجازی برگزار نشده است

معاون آموزشی دانشگاه زنجان اظهار کرد: متاسفانه اساتید و دانشجویان ما، هیچ جلسه توجیحی در زمینه نحوه استفاده از سامانه آموزش مجازی ندیده‌اند و این موضوع خود مشکلاتی را ایجاد می‌کند. ضمن اینکه کارشناسان ما نیز به صورت خودآموز در این زمینه ورود پیدا کردند و هیچ جلسه توجیهی نیز برای آن‌ها برگزار نشد اما همه آن‌ها با جان و دل در این زمینه فعالیت داشتند.

معاون آموزشی دانشگاه زنجان نیز خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد به مروز زمان این مشکلات برطرف شود چرا که رفته رفته با آشنایی اساتید و دانشجویان نسبت به این سامانه فعالیت‌ها آسان‌تر می‌شود.

این مسئول در پاسخ به این سوال که «استقبال دانشجویان از کلاس‌های مجازی به چه شکل بوده است؟» اظهار کرد: این هفته به عنوان هفته اول آموزش مجازی تلقی می‌شود و لازم به ذکر است که دانشجویان همواره در هفته اول سال‌تحصیلی به طور معمول حضور چندانی ندارند و به صورت فیزیکی هم در این زمینه با مشکلاتی مواجه بودیم و از همین رو مشارکت دانشجویان در طی این هفته نمی‌تواند ملاک درستی برای حضور دانشجویان باشد و انتظار نمی‌رفت که در هفته اول این کلاس‌ها همه دانشجویان حضور داشته باشند. ضمن اینکه مشکلات سخت‌افزاری که دانشجویان دارند در هفته اول خودش را بروز می‌دهد تا برطرف شود.

زلفخانی افزود: تمام کارشناسان ما نیز به صورت آنلاین پشتیبان کلاس‌ها هستند تا اگر مشکلی در این زمینه باشد بلافاصله و در کمترین زمان برطرف شود.

پایان‌نامه‌ها به صورت ویدیو کنفرانس دفاع می‌شوند

وی افزود: در خصوص ارائه پایان نامه‌ها نیز تصمیم‌ها بر این شد که پایان‌نامه‌هایی که ضروری هستند با همراهی استاد راهنماها و دانشجویان به صورت ویدئو کنفرانس برگزار شود و تنها برای پایان‌نامه‌های بسیار ضروری این امکان فراهم خواهد شد و ترجیح ما را این است که دفاع پایان‌نامه برای کسانی که چندان عجله‌ای ندارند به صورت فیزیکی و پس از شکست کرونا صورت گیرد و یا به صورت محدود در دانشگاه‌ها با حضور اساتید راهنما و داور و دانشجو برگزار شود و با توجه به اینکه در پیک دفاع پایان‌نامه نیستیم این موضوع مشکل چندانی را به وجود نخواهد آورد به طوری که پیک دفاع ما در شهریور و بهمن ماه است و در طول ترم تعداد کمتری دفاع داریم که امیدواریم به شکل ویدیو کنفرانس بتوانیم در این زمینه اقدام کنیم.

حذف ترم به نفع دانشجو نخواهد بود

زلفخانی با اشاره به اینکه به طور کلی حذف ترم به نفع دانشجو نخواهد بود، گفت: در خصوص شرایط حذف ترم هنوز نتیجه‌گیری قطعی نشده است ولی ممکن است سنوات را در این زمینه افزایش دهیم. به طور کلی حذف ترم به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود چرا که دانشجویانی که حذف ترم می‌کنند دیگر تا اول مهر نمی‌توانند واحدی را بردارند، همچنین به دانشجویانی که واحدهای عملی دارند، توصیه می‌شود که ترم تحصیلی خود را حذف نکنند چرا که با شکست کرونا در ماه‌های آینده احتمال کلاس‌های عملی را به صورت فشرده و در زمان کوتاه برگزار کنیم تا این دانشجویان نیز مشکلی نداشته باشند ولی در صورت اینکه این وضعیت ادامه داشته باشد خواه یا ناخواه این واحدها به موجب اینکه ارائه نشده است حذف می‌شود. ولی در هر صورت اگر دانشجویی نیاز به حذف ترم داشته باشد ما سعی می‌کنیم سختگیری کمتری در این زمینه انجام بدهیم و آسان‌تر از قبل این امر را انجام بدهیم‌.

هنوز تصمیم قطعی در زمینه نحوه برگزاری امتحانات گرفته نشده است

وی در خصوص امتحانات پایان ترم دانشجویان اظهارکرد: امیدواریم که این بیماری به طور کلی از بین برود و دانشجویان ما بتوانند به راحتی در امتحانات پایان ترم به صورت فیزیکی مشارکت داشته باشند ولی اگر این موضع تحقق نیافت بسته به شرایط باید در این زمینه تصمیم‌گیری کنیم و هنوز تصمیم قطعی در این زمینه گرفته نشده است و با توجه به آینده نامعلوم این بیماری در نحوه برگزاری امتحانات تصمیمی گرفته نشده است تا به موقع در این زمینه تصمیم‌گیری کنیم.