آموزش مجازی در روزهای خانه‌نشینی به دلیل شیوع کرونا، تجربه‌ای است که به گفته برخی چندان هم موفق نبوده و باعث دردسر خانواده‌ها شده؛ از عدم دسترسی به اینترنت برای گروهی از دانش‌آموزان تا شکایت از ناکارآمدی نرم‌افزارهای طراحی شده یا حتی عدم اطمینان به سلامت مالی پروژه‌های وابسته به حکومت در این نرم‌افزارها، همه از موضوعاتی هستند که در کنار کرونا، مساله آموزش همگانی در ایران را این روزها با خود درگیر کرده‌است.

به گزارش روزنامه صدای زنجان سال تحصیلی جاری برای دانش‌آموزان ایرانی سال دشواری بود. بارش برف و آلودگی هوا بارها مدارس را به تعطیلی کشاند. بعد هم شیوع کرونا که با خود، قرنطینه و تعطیلی طولانی مدت مدرسه‌ها را به همراه داشت. همین مساله باعث شد وزارت آموزش و پرورش ایران به فکر آموزش از راه دور بیفتد.

چاره اول، آموزش از طریق تلویزیون بود. مدت زمانی ۲۰ دقیقه‌ تا نیم ساعت برای آموزش و کلاس‌هایی بدون سوال و جواب که مشتریان چندانی هم ندارد.

آموزش تلویزیونی دروس، پیش از این هم سابقه داشته‌است. در زمان جنگ ایران وعراق که مدارس تعطیل شده بود، مدتی تعدادی از درس‌ها از طریق شبکه دو تلویزیون آموزش داده می‌شد. حالا امکانات بیشتر است، تکنولوژی پیشرفت کرده اما هنوز هم زیرساخت‌های لازم در ایران برای آموزش آنلاین وجود ندارند.

از همان روزهای ابتدای تعطیلی، بعضی مدارس از شبکه‌های اجتماعی مثل تلگرام و واتس‌اپ برای تدریس استفاده کردند. اما بعد از مدتی وزارت آموزش و پرورش از راه‌اندازی شبکه آموزش دانش‌آموزی یا "شاد" خبر داد. کانالی که انتقادهای زیادی را برانگیخته کرد.

ورود به کانال «شاد» و ثبت‌نام در آن برای همه آسان نبود. برخی از والدین موبایل هوشمند یا تبلت ندارند. کانال شاد با سیستم عامل آی‌او‌اس که بر روی گوشی‌های آیفون نصب شده‌اند، کار نمی‌کند و باید حتما سیستم عامل اندروید داشته باشید. ضمن اینکه اگر سیستم عامل اندروید در گوشی شما قدیمی باشد، ورود به شاد امکانپذیر نیست.

شاد؛ عدالت آموزشی را زیر سوال برد

در این خصوص یک معلم با اشاره به اینکه اپلیکیشن شاد نتوانسته است آن طور که باید و شاید در زمینه آموزش مجازی معلمین را یاری کند، گفت:  یکی از اهداف آموزش و پرورش ایجاد عدالت آموزشی است که این سیستم و این کانال اموزشی آن را تا حدودی سلب کرده است و آموزش تنها برای خانواده‌هایی که وضعیت مالی بهتری دارند را ممکن و برای خانواده هایی که وضعیت مالی چندان مناسبی ندارند را ناممکن کرده است.

وی ادامه داد: این نرم‌افزار مشکلات بسیاری را هم برای معلمین و دانش‌آموزان به وجود آورده است. مشکلات سخت‌افزاری دانش‌آموزان و معلمین را در گیر خود کرده است. والدینی که گوشی همراه با اندروید بالا ندارند نمی‌توانند از این نرم افزار بهره ببرند و همین مشکلات زیادی را برای والدین به ویژه برای دانش‌آموزان مناطق محروم و کمتر برخوردار ایجاد کرده است که این مساله موجب شده است بسیاری از والدین که توانایی مالی تهیه یک گوشی همراه با اندروید بالا را ندارند، نسبت به آموزش مجازی کودکان خود نا امید شوند.

مشکلات اینترنتی و گوشی همراه در مسیر آموزش‌مجازی

وی با اشاره به اینکه مشکلات اینترنتی و گوشی همراه از دغدغه اصلی والدین در خصوص آموزش مجازی است، ادامه داد: گذشته از این تمام مشکلات زیر‌ساختی این اپلیکیشن نیز در زمینه نصب و ورود به فضای مجازی برای هر دو گروه معلمین و دانش‌آموزان مشکلاتی را ایجاد کرده است و از آنجا که نرم افزار شادنرم افزار یکپارچه اموزش و پرورش است و عملکرد معلمین بر اساس این نرم افزار سنجیده می‌شود، معلمین دچار سردرگمی شده‌اند چرا که از یک طرف بایستی با امکانات مربوط به خانواده‌ها کنار بیایند واز طرف دیگر تحت تصمیمات آموزش و پرورش باشند.

وی افزود: خطاهای نرم افزاری که اپلیکیشن می‌دهد بخشی از این مشکلات است که برای خود من تا یک هفته این نرم افزار خطای «به زودی گروه کلاسی شما ایجاد می‌شود» می‌داد و برای برخی از همکارانم نیز خطایی تحت عنوان «کدملی شما شناخته نشد» که همین موضوع موجب شد تا من و همکارانم بارها به مغازه موبایل‌فروشی مراجعه کنیم.

هر دانش آموز؛ یک کانال شاد

در ادامه یک معلم دیگر ابتدایی که نخواست تا نامی از او در این گزارش برده شود، افزود: این نرم افزار تنها اجازه ورود یک نفر به فضای نرم افزار شاد را می‌دهد که این موضوع موجب شده است که برخی از خانواده‌ها که چند محصل دارند، نتوانند از یک گوشی همراه برای آموزش مجازی خود بهره ببرند. ضمن اینکه خود این نرم‌افزار نیز ممکن است به شبکه وصل نشود و یا خطاهایی را بدهد که برای برطرف کردن این خطاها بایستی زمانی را صرف کرد.

نسخه تحت وب ناکارآمد

وی افزود: نسخه تحت وب شبکه شاد نیز با مشکلاتی روبه رو است و خطاهایی را می‌دهد. ضمن اینکه بسیاری از دانش‌آموزان به کامپیوتر و گوشی همراه دسترسی ندارند.

این معلم افزود: این نرم افزار در سیستم‌های اندروید پایین کند است و برای بالا آمدن اپلیکیشن زمان زیادی طول می‌کشد و همچنین برای آپلود کردن یک مطلب برای دانش‌آموزان باید مدت زیادی وقت گذاشت و می‌توان عمده‌ترین مشکل این نرم افزار را همین موضوع دانست.

در ادامه فاطمه ابراهیم خانی، یکی از والدین دانش آموزانی که از نرم افزار شاد استفاده می‌کند، گفت: در زمینه نصب این نرم‌افزار با مشکلاتی رو به رو بودم که برای چند روزی من را گرفتار خود کرد. از طرفی پس از نصب این اپلیکشین، بایستی هر روز در زمان تعیین شده کلاس پسرم آنلاین می‌شد که گاهی اوقات در زمینه بالا آمدن این نرم افزار مشکلاتی داشتم که این موضوع پسرم را خسته می‌کرد و موجب دلزدگی او برای آموزش می‌شد.

وی افزود: چند باری که از نسخه تحت وب آن برای آموزش استفاده کردم نیز با مشکل مواجه شدم که دسترسی به این فضا هم برای من میسر نبود. از طرفی معلم در این فضا تکالیف دانش‌آموزان را رصد می‌کند که گاهی اوقات ارسال این تکالیف با مشکل اینترنتی مواجه است.

وی افزود: هر چند نمی‌توان تمام این مشکلات را به این نرم افزار ربط داد اما مشکلات زیر ساختی که وجود دارد استفاده از این نرم افزار را هم برای دانش‌آموزان و هم برای معلمین ایجاد می‌کند.

روزانه 20 تا 30 نفر در خصوص مشکلات شبکه شاد به ما مراجعه می‌کنند

در این خصوص مهدی بیات، مسئول موبایل فروشی «ایران موبایل» واقع درخیابان سبزه میدان با اشاره به اینکه با از سرگیری فعالیت‌ها و باز شدن مغازه‌ها، روزی نیست که والدین در خصوص نرم افزار شاد به این موبایل فروشی رجوع نکنند، گفت: می‌توان اذعان داشت که به صورت روزانه بین 20 تا 30 نفر در خصوص نصب این اپلیکشن و مشکلات آن به ما رجوع دارند.

وی ادامه داد: اکثر افرادی که به این موبایل فروشی رجوع می‌کنند والدین و معلمین هستند که عمده مشکل آن‌ها در خصوص نصب این اپلیکیشن است که این برنامه یا در گوشی آنها فعال نمی‌شود و یا با مشکلاتی روبه رو است.

سیستم عامل‌های پایین گوشی همراه شاد را پوشش نمی‌دهند

بیات خاطرنشان کرد: یک سری از این مشکلات مربوط به سخت افزار گوشی‌های همراه است که این نرم افزار تنها در گوشی‌هایی کار می‌کند که سیستم عامل بالایی داشته باشند و گوشی‌های همراهی که اندروید 4 و 5 دارند قابلیت نصب این اپلیکیشین را ندارد که این خود نیز مشکلات زیادی را برای خانواده‌ها ایجاد کرده است و بایستی حتما گوشی همراه افراد سیستم عامل 7 به بالا داشته باشد تا بتوانند این نرم افزار را نصب کنند.

افزایش قیمت گوشی؛ ناامیدی خانوادههای درگیر شبکه شاد

این فروشنده موبایل خاطرنشان کرد: خانواده‌هایی گاها به مغازه رجوع می‌کنند که گوشی آن‌ها سیستم عامل اندروید پایینی دارد و می‌خواهند که ارزان‌ترین گوشی همراهی را تهیه کنند که قابلیت نصب این گوشی را داشته باشد اما متاسفانه در این وضعیت بازار که قیمت گوشی همراه نسبت به سال قبل 50 تا 60 درصد افزایش داشته است قیمت گوشی‌های همراه چندان مناسب نیست و بسیاری از خانواده‌ها نا‌امید از مغازه بیرون می‌روند.

وی با اشاره به اینکه در وضعیت بازار حباب وجود دارد ، افزود: قیمت گوشی‌های همراه نسبت به قبل عید دو برابر شده است و با توجه به اینکه شیوع کرونا موجب تعطیل شدن کسب و کار شده بود، نقدینگی در بازار کم است و این موضوع مشکلاتی را به وجود آورده است و مردم با این قیمت‌ها نمی‌توانند گوشی جدید بخرند و اغلب آن‌ها یه سمت خرید گوشی‌های دست دوم و کارکرده گرایش پیدا می‌کنند که این گوشی‌ها نیز قیمت بالایی دارند.