پایگاه خبری صدای زنجان- هر چند شیوع کروناویروس، سخت‌گیری‌های دولتی و بلاتکلیفی صادرکنندگان در عودت ارزهای صادراتی، مشکل واحدهای روی زنجان در بحث ورود موقت کالا سبب کاهش 36 درصدی صادرات استان در سال جاری شد اما به دلیل انجام بخشی از صادرات از طریق حمل‌‍ و نقل ریلی، این عوامل نتوانستند تاثیر سوئی بر هدف‌گذاری 315 میلیون دلاری صادرات امسال داشته باشند.

آمارهای ارائه شده از سوی مسئولان گمرک و سازمان صنعت، معدن و تجارت استان حاکی از آن است که با وجود شیوع کروناویروس و اخلال در نظام صادرات و واردات بین‌الملل، سختگیری‌ها در حوزه ارز و عدم رسیدگی به مشکلات واحدهای روی در بحث ورود موقت کالا به عنوان بخشی از رفع تعهد ارزی صادرکنندگان، با وجود کاهش 36 درصدی میزان صادرات استان نسبت به مدت مشابه سال قبل، تاثیری در عدم تحقق هدف‌گذاری‌های صورت گرفته برای سال 99 نداشته و به نظر می‌رسد ورود به موقع سیستم حمل و نقل ریلی در ایام کرونایی نقش قابل توجهی در بهم نخوردن برنامه‌‌ریزی مسئولان شده باشد.

بر اساس آمارهای اداره‌کل گمرک استان، در چهار ماهه نخست امسال از گمرک زنجان کالاهایی به ارزش ۵۴ میلیون و ۶۶۰ هزار و ۲۷۱ دلار به وزن بیش از ۳۶ میلیون کیلوگرم صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۳۶ درصد به لحاظ ارزی و ۱۵ درصد به لحاظ وزنی کاهش داشته است.

عمده کالاهای صادراتی شمش روی، (کابل برق - ترانسفورماتور - سکسیونر)، (میله آهنی - پروفیل)، (پلیمر پروپیلن - مصنوعات پلاستیکی برای خط تولید)، شمش سرب، ماست، دوغ، خامه، پنیر، شیر، خرما، کشمش تیزآبی، کاغذ تیشو، کاغذ کاهی، بیسکویت، مخلوط آبمیوه و سبزیجات بوده است.

اواخر تیرماه نیز ناصر فغفوری، رئیس سازمان صمت استان زنجان هدفگذاری صادارتی در دومین جلسه کارگروه توسعه صادرات استان با بیان اینکه میزان هدف‌گذاری در سال گذشته 600 میلیون دلار بود که بالغ بر 340 میلیون دلار به میزان 60 درصد محقق گردید، اعلام کرد: هدفگذاری صورت گرفته در بخش صادرات استان در سال جاری 315 میلیون دلار تعیین شده که بالغ بر 40 درصد از هدفگذاری صورت گرفته در این مدت محقق شده است.

سه دلیل اصلی کاهش 36 درصدی صادرات استان

مهدی رنگ‌رونا، رئیس اتحادیه صادرکنندگان استان زنجان با اشاره به هدف‌گذاری 315 میلیون دلاری صادرات امسال و ارزیابی میزان تحقق این میزان طی 4 ماهه نخست می‌گوید: قسمت عمده برنامه‌ریزی صادراتی تا به امروز، محقق شده است. البته با توجه به مشکلات ناشی از شیوع کروناویروس و سخت‌گیری‌های دولتی و بلاتکلیفی صادرکنندگان در عودت ارزهای صادراتی و تعهدات صادراتی، بخشنامه‌های متناقض بانک مرکزی و غیره حدود 40 درصد از میزان صادرات استان کاهش یافته است.

بخشنامه‌های متناقض دولتی و سردرگمی فعالان اقتصادی

رنگ‌رونا با اشاره به صدور بخشنامه صادراتی دولت در ماه‌های نخست سال جاری که گفته شده بود تسویه ارزی همانند سال 98 انجام می‌شود، عنوان می‌کند: بر اساس این بخشنامه، نحوه برگشت ارز حاصل از صادرات از طریق سامانه نیما (50 درصد)، 20 درصد نیز به صورت اسکناس و 30 درصد نیز بر اساس مکانیزم واردات در مقابل صادرات خود یا سایر اشخاص مسیرهایی بود که برای صادرکنندگان مشخص شد.

رئیس اتحادیه صادرکنندگان استان زنجان با اشاره به صدور بخشنامه جدید در اواخر خردادماه سال جاری که بر اساس آن باید 100 درصد ارز به سامانه نیما برگردانده می‌شد، عنوان می‌کند: صدور بخشنامه‌‍‌های متعدد چیزی جز سردرگمی و در نتیجه کاهش میزان صادرات نداشت.

مشکل واحدهای روی زنجان در بحث ورود موقت کالا

رنگ‌رونا مشکلات واحدهای شمش روی و سرب که سهم عمده‌ای در صادرات دارند را دلیل سوم کاهش 36 درصدی صادرات استان دانسته و امیدوار است مشکلات این فعالان به زودی حل شود.

با توجه به محدودیت‌هایی که بر سر راه همکاری بانک‌ها و صرافی‌های بین المللی با ایران وجود دارد، بانک مرکزی اعلام کرده که صادرکنندگان می‌توانند ۵۰ درصد از ارز خود را در سامانه نیما تحویل واردکنندگان دهند و از سوی دیگر ۳۰ درصد را نیز خود به واردات در ازای صادرات اختصاص دهند. با این وجود یکی از طرح‌هایی که بخش خصوصی از ماه‌ها پیش آن را پیگیری کرده، بحث ورود موقت کالا به عنوان بخشی از رفع تعهد ارزی صادرکنندگان است.

پیگیری این طرح در جلسه شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی در ۲۰ خرداد ماه امسال پیگیری شد. در جریان این جلسه نمایندگان دولت با 7 پیشنهاد ارزی بخش خصوصی موافقت کردند اما یکی از دو پیشنهادی که رد شد، بحث ورود موقت کالا بود. بر اساس اطلاعات منتشر شده از آن جلسه، بانک مرکزی به دلیل تاکید بر لزوم اعلام منشأ ارز ورود موقت، روند آن را متوقف کرده و به نظر می‌رسد فعلا این بانک با اجرای این سیاست موافق نیست و قرار شده در جلسات بعدی شورای گفت‌وگو در رابطه با آن تصمیم‌گیری شود.

بر اساس اعلام ماه قبل سازمان توسعه تجارت، این طرح در گام نهایی خود به سر می‌برد و این سازمان از نهایی شدن پیش‌نویس دستورالعمل رفع تعهدات ارزی صادرات از محل ورود موقت خبر داده است.

طبق اعلام سازمان توسعه تجارت، پیش نویس دستورالعمل رفع تعهدات ارزی صادرات از محل ورود موقت در کمیته‌ای متشکل از نمایندگان سازمان توسعه تجارت ایران، گمرک جمهوری اسلامی ایران، سازمان امور مالیاتی، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران نهایی شده است و دستورالعمل رفع تعهدات ارزی صادرات از محل ورود موقت کالا پس از تأیید، جهت تصویب به کمیتۀ مادۀ ۲ مستقر در بانک مرکزی ارسال خواهد شد.

بانک مرکزی هنوز درباره نهایی شدن اجرای این طرح واکنشی نشان داده اما با توجه به حضور نماینده این بانک در جلسه اخیر و ارسال پیش‌نویس برای تایید بانک مرکزی، به نظر می‌رسد سرانجام مقامات این بانک با یکی دیگر از پیشنهادات ارزی بخش خصوصی نیز موافقت کرده‌اند.

رئیس اتحادیه صادرکنندگان استان زنجان در این باره می‌گوید: بیش از 70 درصد حجم صادرات استان مربوط به فلزات رنگین است. تولیدکنندگان این حوزه حدود 2 سال است که در بحث تسویه تعهدات ارزی مشکلات عدیده‌ای دارند. با توجه به این که اکثر بارهای مربوط به این حوزه به صورت ورود موقت وارد کشور می‌شود، از سوی دیگر بر اساس بخشنامه‌های صادره، متعهد به تسویه تعهدات گمرکی است، که چنین چیزی برای کالاهای ورود موقت امکان‌پذیر نیست. این مشکل را بارها از طریق سازمان توسعه تجارت پیگیری کرده‌ایم اما هیچ ابلاغیه‌ای برای رفع موانع موجود فعالان حوزه فلزات سنگین صادر نشده است، مسئولان مربوطه قول‌های متعددی داده‌اند حتی گفته‌اند دستورالعمل آماده است و در انتظار امضا قرار دارد اما تا به امروز هیچ گامی برای رفع مشکلات برداشته نشده است.

نائب رئیس اتحادیه صادرکنندگان استان زنجان ضمن تاکید بر لزوم مسئولان ارشد استانی برای رایزنی با مسئولان سازمان توسعه تجارت و بانک مرکزی جهت پیگیری مشکلات فعالان فلزات رنگین استان در حوزه واردات موقت می‌گوید: اگر این مشکل در اسرع وقت رفع شود، شاهد جهش صادراتی و رونق در این زمینه خواهیم بود.

قول مساعد استاندار برای پیگیری مشکل واحدهای روی

علی یگانه‌فرد، رئیس اتاق بازرگانی استان نیز ضمن تائید اظهارات نائب رئیس اتحادیه صادرکنندگان استان معتقد است: بسته بودن مرزها ناشی ازر شیوع کروناویروس و محدودیت در مراودات تجاری در سطح بین‌الملل، مشکلات در حوزه تعهدات ارزی و مسائل واحدهای روی زنجان از جمله دلایل اصلی کاهش 36 درصدی میزان صادرات استان است. البته برای حل شدن مشکلات مربوط به فعالان حوزه روی نشستی با مسئولان ارشد استان ترتیب دادیم، استاندار محترم قول دادند در هفته جاری جلسه‌ای با مسئولان بانک مرکزی برای رفع مشکلات هماهنگ کند.

نقش حمل‌ونقل ریلی در توسعه صادرات

مسئولان و صاحب‌نظران معتقدند حمل‌ونقل ریلی از جمله مسیرهای تجارت با خارج بود که کرونا نتوانست تاثیر زیادی در کاهش حجم معاملات داشته باشد.

رئیس اتحادیه صادرکنندگان استان می‌گوید: با باز شدن مرزهای ریلی در اردیبهشت‌ماه، حدود 5 الی 6 هزار تن کالا از طریق خطوط ریلی به مقصدهای مربوطه صادر شد، اگر راه‌آهن در ان مقطع حساس نبود، مشکلات عدیده‌ای شامل حال فعالان اقتصادی می‌شود.

مجموعه راه‌آهن شمالغرب طی چند ماه اخیر مساعدت‌های مطلوبی با فعالان اقتصادی داشتند، اگر این ظرفیت و روزنه امید در زنجان نبود به طور قطع این حجم از صادرات را در شرایط دشوار و سخت کنونی نداشتیم.

رنگ‌رونا با اشاره به سفر 6 مردادماه سال جاری محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور و بازدید وی از پروژه‌ دو خطه کردن راه‌آهن زنجان ـ قزوین که اعلام شده تا پایان اسفندماه افتتاح می‌شود، عنوان می‌کند: تحقق این امر در کنار کاهش سیر حرکن مسافر، در کاهش مدت زمان سیر بار نیز موثر خواهد بود که نویدبخش رونق در حمل و نقل ریلی است.

نائب‌رئیس اتحادیه صادرکنندگان استان زنجان با اشاره به در نظر گرفتن تخفیفات تجاری برای فعالان اقتصادی در ترانزیت ریلی ایران و ترکیه، تصریح می‌کند: در محموله های ۵۰۰ تن به بالا و طول خط راه آهن ۷۰۰ کیلومتری، تخفیفات خوبی در حمل ريلي درنظر گرفته شده است که استان زنجان تنها به دلیل ۴۱ کیلومتر کمتر و واقع شدن در کیلومتر ۶۵۹ از ایستگاه باز بین المللی بناب از این تخفیف خوب محروم مانده که نیازمند چاره اندیشی جهت استفاده از این فرصت مطلوب است.

رنگ‌رونا با بیان اینکه ضروری است تا مسئولان ذیربط دغدغه بخش خصوصی را از طریق راه‌آهن جمهوری اسلامی پیگیری کنند، می‌گوید: طی جلسات برگزار شده با مسئولان مربوطه، گزینه‌های برای حل این مشکل ارائه شده که نیازمند بررسی است.

رئیس اتاق بازرگانی استان نیز تخفیفات در نظر گرفته شده برای تشویق صادرکنندگان طی قرارداد منعقد شده بین ترکیه و ایران می‌گوید: این تفاهم‌نامه فرصت خوبی برای واحدهای استان است که شامل حال فعاان زنجان نمی‌شود. البته بخش خصوصی پیشنهاد افزایش حجم بار به منظور جبران هزینه به راه‌آهن را ارائه کرده که امیدواریم مورد موافقت قرار گیرد.

سهم ناچیز حمل‌ونقل ریلی در صادرات استان

به گفته علی خدایی، مدیر کل راه‌آهن شمال‌غرب کشور در بازه زمانی اواخر 98 و ابتدای سال 99 (شیوع کروناویروس) نزدیک 180 واگن باری از ایستگاه‌های بناب و زنجان به مقاصد صادراتی، ارسال شده که عمده محموله‌ها به سمت ترکیه در حرکت بودند.

مدیر کل راه‌آهن شمال‌غرب کشور با اشاره به رشد حدود 300 درصدی درآمد این مجموعه از محل حمل بار نسبت به سال قبل معتقد است: بر اساس آمارها سهم حمل و نقل ریلی از کل حمل و نقل کشوری حدود ۱۳ درصد است. این یعنی اینکه حوزه حمل و نقل ریلی در صادرات سهم قابل توجهی ندارد زیرا تعرفه‌های حمل و نقل جاده‌ای از یک شاخص و اسلوب مشخصی تبعیت نمی کند یعنی صاحبان کامیون با نرخ توافقی فعالیت‌ می‌کنند و از آنجایی که اگر بار دو طرفه باشد، معمولا رانندگان  پایین تر از نرخ تعرفه نسبت به حمل بار اقدام می‌کنند اما تعرفه حمل و نقل ریلی از تعرفه دولتی که بر اساس مقررات UIC تدوین شده است، تبعیت می‌کند از این رو نتیجه آن استقبال از حمل‌ونقل جاده‌ای در مقایسه با حمل و نقل ریلی است.

وی با بیان اینکه تمامی تلاشمان را برای برخورداری زنجان از تخفیفات تجاری در نظر گرفته شده بین ترکیه و ایران می‌کنیم، به نقش ناچیز حمل و نقل ریلی در عرصه صادرات زنجان اشاره می‌کند و امیدوار است با افتتاح پروژه دو خطه کردن محور زنجان به تهران که مردم استان از سال 82 آرزوی به بهره‌برداری رسیدن آن را داشتند، حوزه حمل و نقل ریلی شاهد پیشرفت جدی شود./ روزنامه صدای زنجان

انتهای پیام