پایگاه خبری صدای زنجان- نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران سه‌شنبه ۳۰ دی ۹۹ با حضور سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و تنی چند از فعالان عرصه فرهنگ و با هدف جبران بخشی از خسارت‌ها و ضرر و زیان‌های ناشی از عدم برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و همچنین در راستای تامین سبد فرهنگی خانواده‌های ایرانی کلید خورد.

پیش از این در اردیبهشت ماه هر سال نمایشگاه‌ فیزیکی کتاب تهران برگزار می‌شد و ناشران هر ساله تمام توان خود را برای ارائه کتاب در این همایش بزرگ ادبی فراهم می‌کردند، به نوعی در اردیبهشت ماه بهار طبیعت و بهار ناشران با یکدیگر توام می‌شد و خیل مشتاقان کتاب نیز برای استفاده از آخرین کتاب‌های منتشر شده در نمایشگاه کتاب تهران شرکت می‌کردند، اما امسال به علت شیوع بیماری کرونا نمایشگاه فیزیکی کتاب تهران برگزار نشد و ضرر و زیان فراوانی را برای ناشران به همراه داشت.

پس از اطمینان از برگزار نشدن نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دستور داد ساز و کار برگزاری نمایشگاه کتاب به صورت مجازی در دستور کار قرار گیرد و در این راستا و طی یک ابلاغیه از سوی معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، خانه کتاب و ادبیات ایران مجری برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب شد.

اکنون نمایشگاه مجازی کتاب تهران با مشارکت هزار و ۷۳۲ ناشر داخلی و ۱۸۰ ناشر خارجی با عرضه بیش از ۱۲۰ هزار عنوان کتاب از سوی ناشران حاضر در نمایشگاه، از روز چهارشنبه کار خود را آغاز کرده است.

تمام کتاب‌هایی که در نمایشگاه مجازی کتاب منتشر شده‌اند با احتساب قیمت پشت جلد ۲۰ درصد تخفیف دارند. کتاب‌های داخلی با تخفیف ۲۰ درصد و کتاب‌های خارجی با تخفیف ۵۰ درصد عرضه شده همچنین ارسال کتاب برای بازدیدکنندگان در اقصی نقاط کشور رایگان است و تمام فرآیند خرید در یک سایت انجام می‌شود. بازدید از نمایشگاه هم در ۲۴ ساعت شبانه‌روز امکان‌پذیر است که یکی از مزیت‌های این نمایشگاه به شمار می‌رود.

این نمایشگاه از اول تا ششم بهمن ماه به صورت مجازی از طریق سامانه tehranbookfair.ir برگزار می‌شود علاقه‌مندان به خرید کتاب می‌توانند با مراجعه به سایت به خریداری کتاب‌های مورد علاقه بپردازند با این حال تنها پس از پایان نمایشگاه مجازی است که می‌توان به دستاورد‌های این رویداد فرهنگی آن هم در شرایط شیوع بیماری کرونا پرداخت و به قضاوت نشست.

برگزاری نمایشگاه مجازی یکی از بهترین تصمیم‌های اتخاذ شده

در این خصوص محمد معینی، فعال فرهنگی با اشاره به اینکه به نظر می‌رسد برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب با توجه به شیوع کرونا یکی از بهترین تصمیم‌های اتخاذ شده در این زمینه است، گفت: مجازی بودن نمایشگاه کتاب محاسن و معایبی دارد. از محاسن این موضوع می‌توان به برگزار نشدن تجمعات به دلیل شیوع کرونا اشاره داشت. اما غیر حضوری بودن این نمایشگاه موجب می‌شود که ارتباط مخاطبین با ناشران کمتر شود.

باید دید بستر مجازی نمایشگاه کتاب ظرفیت مخاطبین را دارد

وی ادامه داد: باید توجه داشت که این نمایشگاه در چه پلتفرمی و با پوشش چه ظرفیتی فعالیت می‌کند و آیا اصلا این بستر می‌تواند نیاز مخاطبین را برای خرید کتاب فراهم کند یا اینکه سرعت این پلتفرم به قدری پایین خواهد بود که امکان خرید کتاب را برای مخاطب پایین می‌آورد و باید دید که این موضوع تا چه میزان می‌تواند انتظارات مخاطبین را در این زمینه برطرف کند. در واقع اشکالات فنی که در این زمینه ممکن است پیش بیاید می‌تواند به یکی از دغدغه‌ی مخاطبین این نمایشگاه تبدیل شود.

معینی افزود: البته باید توجه داشت که همین موضوع که مسئله کتاب و کتابخوانی به مسیر خود ادامه دهد و یک انقطاع کلی ایجاد نشود به نظر من بزرگترین و چه بسا تنها حسن نمایشگاه مجازی کتاب تهران خواهد بود. البته معایبی هم خواهد داشت که یکی از همین معایب، نبود ارتباط حضوری با مخاطبین و نویسندگان است که این به بدترین شکل مختل خواهد شد.

نمایشگاه کتاب باید مکانی برای معرفی کتاب باشد و نه فروش کتاب

این فعال فرهنگی در پاسخ به سوال اینکه «آیا برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب تهران می‌تواند به فروش کتابفروشی‌های کوچک در شهرستان‌ها آسیب بزند؟» افزود: این موضوع مدت‌هاست که در جهان مطرح است که آیا اصلا اصل و اساس برگزاری نمایشگاه موضوع درستی است یا خیر؟ چرا که شاهد هستیم نمایشگاه‌های کتابی که در شهرهای بزرگ جهان نظیر فرانکفورت برگزار می‌شود اساسا برای نمایش و معرفی کتاب است منتهی آنچه که در ایران مرسوم است نمایشگاه و فروش کتاب است و این موضوع فروش شرایط را برای کتابفروشی‌های کوچک به ویژه در شهرستان‌ها و ناشران آن سخت‌تر می‌کند و اگر بخواهیم به مسئله اصل برگزاری این نمایشگاه بپردازیم این موضوع؛ تا میزانی زیر سوال است چرا که برگزاری این نمایشگاه‌ها حیات کتابفروشی‌های کوچک شهرها را به خطر می‌اندازد. ضمن اینکه نمایشگاه کتاب باید مکانی برای معرفی کتاب باشد و نه فروش کتاب.

نمایشگاه کتابی فرصتی برای تعامل مولفین و مخاطبین بود

در ادامه سلمان کریمی، نویسنده و فعال فرهنگی با اشاره به اینکه نمایشگاه کتاب تهران بیشتر از اینکه برای فروش کتاب باشد ( با اینکه فروش بالای نیز دارد) بیشتر برای معرفی کتاب و ناشران و تعامل بین مخاطبین و مولفین برگزار می‌شود، افزود: در برگزاری نمایشگاه کتاب به صورت مجازی این موضوع چندان تحقق نمی‌یابد.

وی ادامه داد: فروش بالای کتاب در این نمایشگاه به جهت این بود که کتابخانه و مدارس و یا ادارات خرید بالایی از کتاب‌هایشان را از این نمایشگاه انجام می‌دادند و این موضوع تا میزانی آمار فروش کتاب را بالا می‌برد مگر نه برای فرد عامی که در نمایشگاه تعداد محدودی کتاب می‌خرد همان فرد در عرض سال در شهر خود حداقل 50 کتاب خریده است و به لحاظ فروش چندان این نمایشگاه اهمیت ندارد اما اینکه نویسندگان و مخاطبین با ناشران و مولفین آشنا می‌شدند و زمینه تعامل بیشتر با آنها پیدا می‌کردند موضوعی بود که در کنار برگزاری نمایشگاه‌ها وجود داشت و از اهمیت بالایی برخوردار بود که متاسفانه در قالب برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب چندان امکان تحققش فراهم نیست.

مجازی بودن نمایشگاه صرفه‌جویی در وقت است

این نویسنده افزود: برگزاری نمایشگاه مجازی محاسن بالایی دارد، اینکه افراد مجبور نیستند برای خرید کتاب حتما یک سفری را به تهران داشته باشند و مدت‌ها در غرفه‌های شلوغ آن گشت بزنند و در کمترین فرصت با رجوع به سایت، انتشارات و کتاب مورد نظر خود را پیدا کنند و نسبت به خرید آن اقدام کنند اما اینکه سرعت سایت معرفی شده تا چه میزان است و آیا ظرفیت این حجم از مخاطبین را خواهد داشت موضوعی است که باید به آن توجه کرد.

الویت برگزاری کتاب به صورت مجازی فروش کتاب است

کریمی خاطرنشان کرد: الویت برگزاری کتاب به صورت مجازی، فروش کتاب است و به نظر من کار کتابفروشی‌های خرد شهرستانها را تا حدودی کساد می‌کند چرا که در این ایام قطعا تخفیفاتی هم خواهد خورد و خرید کتاب به این شکل سهل‌تر خواهد بود و به نظر می‌رسد این سهل بودن روی میزان فروش تاثیر گذار باشد. ضمن اینکه ممکن است فردی هیچ شناختی از کتاب‌هایی که می‌خواهد خریداری کند نداشته باشد و تنها با تورق در کتاب‌ها بتواند به یک شناخت نسبی از کتاب برسد و بخواهد کتاب خریداری کند که مجازی بودن نمایشگاه این‌گونه خریدها را نیز کاهش می‌دهد.

نمایشگاه مجازی کتاب بخشی از خسارات نشرها در ایام کرونا را برطرف می‌کند

وی افزود: با شیوع کرونا خسارات هنگفتی به بازار نشر و فروش کتاب وارد شد و با توجه به اینکه سال گذشته نیز نمایشگاه کتاب تهران کنسل شد، ناشران ضررهای زیادی را دیدند اما برگزاری این نمایشگاه به صورت مجازی می‌تواند به بخش زیادی به ناشران و مولفین کمک کند و این نمایشگاه فرصتی را برای ناشران فراهم می‌آورد تا بخشی از این خسارات را جبران کنند. ضمن اینکه اگر از طرفی برای ناشران می‌تواند درآمدزایی داشته باشد از طرف دیگری می‌تواند به ضرر کتابفروشی‌های کوچک شهرستان‌ها تمام شود. اگر چه این موضوع همواره بوده است و اگر قشری سود می‌بردند در مقابل قشری نیز ضرر می‌کردند اما به هر حال برگزاری نمایشگاه در این شرایط برای وضعیت نشر خوب است.

فراهم بودن زیرساخت‌های برگزاری این نمایشگاه مجازی باید مدنظر باشد

این نویسنده با بیان اینکه از طرفی هزینه پست و زمان ارسال کتاب‌ها از موضوعاتی است که می‌تواند مورد اهمیت باشد، افزود: فراهم بودن زیر ساخت‌های برگزاری این نمایشگاه مجازی باید مد نظر باشد، به طوری که سایت یا پلتفرم مجازی این نمایشگاه باید ظرفیت حجم سفارشات مخاطبین را داشته باشد، پست امکان جابه جایی تمامی کتاب‌ها را داشته باشد و ... که باید دید که در اولین نمایشگاه مجازی این شرایط چگونه فراهم شده است تا بتوان در خصوص آن قضاوت کرد.

زهره میرعیسی خانی

انتهای پیام/