پایگاه خبری صدای زنجان- در شرایطی مجلس تصمیم بر انجام تحقیق و تفحص از 100 سد کشور که گفته می‌شود مجوز محیط‌زیستی ندارند گرفته است که در این میان اسامی سدهای «مشمپا»، «مراش» و «بلوبین» در استان زنجان نیز دیده می‌شود.

گرچه برخی نمایندگان استان در مجلس ترجیح می‌دهند در این باره سکوت کنند. اما سؤال اینجاست چرا وقتی نماینده‌های استان زنجان هستند، چرا نماینده‌های سایر مناطق کشور باید دغدغه زیست‌محیطی سدهای زنجان را داشته باشند؟

مصطفی طاهری، نماینده مردم زنجان و طارم در مجلس در جریان بازدید تیرماه سال 99 خود از سد مشمپا با بیان اینکه در دیدار با وزیر وقت نیرو علاوه بر طرح موضوع بدهی پروژه سد مشمپا، تامین اعتبار بحث تخصیص آب از این سد نیز مطرح و بررسی شد، تاکید کرد: در اعتبارات سال‌جاری سهم این سدها بسیار کم دیده شده است و باید نگاه ویژه به این پروژه‌ها داشته باشیم. ما تمامی تلاش‌مان را برای اتمام و بهره‌برداری از این پروژه را به کار می‌گیریم.

در همان روزها اظهارات این نماینده مجلس به مذاق برخی از فعالان محیط زیست و بومیان مناطق استان خوش نیامد و آن‌ها در گفت‌وگو با پایگاه خبری صدای زنجان از نمایندگان خواستند به جای این که به دنبال تامین اعتبار برای پروژه‌های سدسازی باشند، کمی هم تاثیرات سوء سدها بر مناطق و مردم را بررسی کنند!

تصمیمِ مجلس برای تحقیق و تفحص از 3 پروژه‌ سدسازی استان زنجان

با وجود اینکه عملیات احداث سد مراش به پایان رسیده و 2 پروژه سدسازی «مشمپا» و «بلوبین» در مراحل اجرا قرار دارند، خبرها از مُصر بودن مجلسی‌ها برای تحقیق و تفحص از این 3 سد استان حکایت دارد.

اخیرا به درخواست جلیل مختار، نماینده آبادان از عملکرد وزارت نیرو در نزدیک به 100 پروژه فاقد مجوز محیط زیستی سدسازی و انتقال آب در سراسر کشور، مجلس موضوع تحقیق و تفحص را در نظر گرفته است.

جلیل مختار، نماینده مردم آبادان طی نامه‌ایی به کمیسیون کشاورزی مجلس با اشاره به تخلفات گسترده وزارت نیرو در بی توجهی به روندهای قانونی و سیاست‌های کلان محیط زیستی رهبری و تبعات فاجعه بار پروژه‌های وزارت نیرو برای پایداری سرزمین و به منظور بازشناسی گلوگاه‌های تخلف در وزارت نیرو خواهان تحقیق و تفحص از پروژه‌های انتقال آب و سدسازی و شبکه‌های آبیاری سدها و روندهای تخصیص آب برای100 پروژه شد که 3 مورد آن مربوط به سدهای استان زنجان تحت عنوان مشمپا، مراش، قره‌درق (بلوبین) است!

شرکت آب منطقه‌ای در ساخت این 3 سد تخلفی نکرده است!

اسماعیل افشاری، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای زنجان نیز در گفت‌وگو با صدای زنجان در پاسخ به تصمیم تحقیق و تفحص مجلس از سدهای مراش، مشمپا و بلوبین می‌گوید: «با عنایت به نامه شماره 2149 مورخ 16/05/1400 نماینده محترم مردم شریف آبادان در مجلس شورای اسلامی و مکاتبات دستگاه‌های نظارتی مبنی بر اعلام نظر در خصوص دارا بودن مجوزهای زیست‌محیطی برای پروژه‌های شرکت مادر تخصصی، با توجه به سوابق و مستندات موجود در این شرکت و همچنین شرکت مدیریت منابع آب ایران طرح‌های در حال اجرا در استان با طی کلیه مراحل قانونی و ضوابط مصوب و موفق به اخذ کد اجرایی شدند و این شرکت هیچ‌گونه تخلفی در رابطه با فعالیت بدون مجوز طرح‌های مذکور نداشته است!

سدهای «بلوبین» و «مراش» مجوز دارند اما «مشمپا» را نمی‌دانم!

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای زنجان در شرایطی فعالیت بدون مجوز زیست‌محیطی سدهای مورد نظر مجلس برای تحقیق و تفحص را رد می‌کند که مدیرکل سازمان حفاظت محیط زیست استان زنجان می‌گوید: عده‌ای می‌گویند پروژه سدسازی مشمپا مجوز نهایی دارد عده‌ای هم می‌گویند ندارد! در این رابطه باید مسئولان وقت در سال 89-90 پاسخ بدهند من از سال 97 مدیرکل حفاظت محیط زیست استان شده‌ام و از وقتی هم که آمده‌ام مجری را موظف به رفع ایرادات سد مشمپا و سدهای مراش و بلوبین کرده‌ام.

سد مشمپا، سدی بر روی قزل اوزن در شهرستان زنجان در استان زنجان است که گفته می‌شود مطالعات اولیه آن در اوایل دهه 50 در دستور کار قرار گرفته است!

حسین آبسالان، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان می‌گوید: «برخی معتقدند که سد مشمپا در سال‌های 89 یا 90 این سد مجوز نهایی محیط زیست را کسب کرده اما برخی نیز می‌گویند چنین مجوزی برای آن صادر نشده است».

او در پاسخ به این سؤال که آیا به عنوان مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان اطلاعی از داشتن مجوز زیست محیطی سد مشمپا ندارید به صدای زنجان می‌گوید: من از سال 97 این سمت را عهده‌دار شده‌ام، در حالی که عملیات ساخت این سد از حدود سال 90 آغاز شده است به نظرم در این خصوص مسئولان وقت باید به افکار عمومی پاسخ دهند، وگرنه از زمانی که آمده‌ام ایرادات سدهای در حال ساخت از جمله مشمپا و بلوبین و حتی سد مراش را به دقت رصد کرده و مجری را موظف به رفع ایرادات مربوط به زمین‌شناسی و ارتفاع سد کرده‌ایم.

پروژه پرحاشیه «سد مراش» تکمیل شد

مهرماه سال 98 نیز به منظور بررسی مسائل مطرح شده پیرامون سد مراش، میزگردی با حضور منتقدان، مسئولان آب منطقه‌ای و کارشناسان در محل دفتر روزنامه صدای زنجان برگزار شد. یکی از مهم‌ترین مسئله مطرح شده در این نشست، عدم صدور مجوز نهایی برای پروژه سد مراش بود که از سوی رضا رمضانی، فعال محیط زیست مطرح شد اما معاون طرح و توسعه شرکت آب منطقه‌ای زنجان و مشاور پروژه با استناد به نامه سازمان حفاظت محیط زیست که خطاب به اداره کل محیط زیست استان اعلام کرده، طبق تصمیم جلسه مرداد سال ۸۹ کمیته بررسی گزارش‌های ارزیابی زیست‌محیطی اجرای طرح سد مراش مشروط به رعایت ۱۶ بند ذکر شده در نامه مزبور از سوی مجری، بلامانع است، مدعی شدند: پروژه با چراغ سبز سازمان حفاظت محیط زیست کلید خورده و تا به امروز هیچ تخلفی به لحاظ فنی و زیست‌محیطی از سوی مشاوران و مسئولان امر گزارش نشده است.

سد مراش در بخش انگوران از توابع شهرستان ماهنشان و در ۱۲۵ کیلومتری گوشه جنوب غربی شهر زنجان و در حدود ۴ کیلومتری شهر دندی قرار دارد. این  پروژه ملی از جمله طرح‌های مهم شرکت آب منطقه‌ای زنجان بوده که با هدف تامین آب شرب شهرهای ماهنشان، دندی و ۱۲۲ روستای منطقه، تامین آب موردنیاز صنایع مستقر در شهرستان، بهبود شرایط زیست محیطی منطقه، اشتغال زایی و تأمین نیاز آبی بخشی از صنایع مستقر و حق‌آبه های زیست محیطی در سال ۸۸ به اجرا درآمد.

سد مراش از ابتدا یکی از پروژه‌های پرحاشیه ملی در استان بوده که شهریورماه سال 98 طرح سد مخزنی و آبرسانی مربوط به آن با حضور رضا اردکانیان، وزیروقت نیرودر میان اعتراض روستائیان که البته به علت ممانعت مسئولان، موفق به صحبت با وزیر نشدند، رسما کلنگ خورد.

روستائیان با اشاره به نبود مسیر جهت تردد به اراضی کشاورزی با اجرای عملیات ساخت سد مراش معتقد بودند «مسئولان فقط به دنبال احداث سد هستند و برایشان دگرگونی وضعیت زندگی اهالی پس از اجرای پروژه اهمیتی ندارد! بی‌خانمانی و رطوبت، هدیه سازندگان سد مراش برای ما بود!»

اما در پاسخ به این انتقادات مسئولان شرکت آب منطقه‌ای زنجان اعلام کردند که این پروژه شاید برای برخی‌ها مشکلاتی را به وجود آورده که قابل حل است اما تامین آب شهرهای ماهنشان و دندی و ۱۲۲ روستای منطقه، تامین آب مورد نیاز صنایع مستقر، بهبود شرایط  زیست محیطی، اشتغال‌زایی در منطقه و ‌کنترل سیلاب‌های رودخانه‌ای از جمله مزایای احداث سد مراش است که سبب توسعه شهرستان می‌شود.

حمایت از تصمیم‌گیران پروژه «سد مراش»

البته حسین آبسالان، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان در واکنش به تحقیق و تفحص از 3 پروژه فاقد مجوز زیست محیطی سدسازی استان می‌گوید: باید ببینیم این نماینده با استناد به کدام مدارک چنین اظهاراتی داشته است. عملیات احداث سد مراش به پایان رسیده و هم‌اکنون مسئولان پروسه انتقال آب به چندین روستا را در دستور کار دارند. بر اساس مدارک موجود ساخت سد مراش بر اساس مجوز حفاظت محیط زیست بوده است.

این مسئول با اشاره به تغییر در اهداف ایجاد سد مراش از کشاورزی به آب شرب یادور می‌شود: به نظرم این تغییر اقدامی برای تامین نیاز ساکنان مناطق بوده است. البته برای جلوگیری از مشکلات زیست محیطی پس از این تصمیم، تمهیدات لازم برای اراضی در دستور کار قرار گرفت.

گفته می‌شود برخی از پروژه‌های سدسازی با هدف کسب سود و مسائل مالی بوده نه تامین آب مصرفی مردم در بخش‌های کشاورزی، صنعت و شرب! موضوعی که مدیرکل محیط زیست استان آن را رد نمی‌کند!

البته آبسالان با دفاع از تعدادی از سدهای ساخته شده از جمله تهم و مراش و تامین آب مورد نیاز مردم زنجان و ماهنشان در پاسخ به برخی اظهارات مبنی بر اینکه تعدادی از پروژه‌های سدسازی در راستای اهداف مافیا است به صدای زنجان می‌گوید: بله برخی از سدها در کشور صرفا برای جذب اعتبار بوده است که درست نیست اما باید ببینیم اهداف احداث سدهای مدنظر در زنجان چه بوده است! بنده عقیده دارم سد تهم و مراش برای تامین آب شرب زنجان و ماهنشان و روستاهای اطراف و بهره‌مندی آن‌ها از این نعمت ایجاد شده است. اگر هم حرف و حدیثی درباره این سدها (مراش) هست باید قبل از صدور مجوز مسئولان وقت اداره کل حفاظت محیط زیست اقدامات لازم را انجام می‌دادند.

البته از سال 97 که مسئولیت مدیرکلی را پذیرفته‌ام به صورت دوره‌ای مراحل ساخت سدها را رصد، ایرادات فنی نیز گرفته و جهت اصلاح به مجری اعلام شده است. در حال حاضر نیز گزارشات مربوطه توسط مجری و سازنده به کارشناسان اداره به صورت دوره‌ای ارائه می‌شود.

سد «بلوبین» مجوز دارد!

بر اساس اظهارات مدیران شرکت آب منطقه‌ای مطالعات سد بلوبین از نوع خاکی با هسته رسی از سال 85 شروع شده وعملیات اجرایی بدنه سد از ابتدای سال 92 آغاز شده است که مبلغ قرار داد اجرای بدنه سد و تاسیسات جانبی آن حدود700 میلیارد ریال است. این سد علاوه بر تامین آب شرب و صنعت برخی از شهرها و روستاهای شهرستان ایجرود، آب کشاورزی اراضی پایین دست سد را نیز تامین می‌کند!

آبسالان با اشاره به اینکه مجوز سد بلوبین در ابتدای دهه 90 صادر شده است، می‌گوید: این سد جزو سدهای کوچک استان زنجان بوده و در طول اجرای پروژه کارشناسان محیط زیست مراحل اجرای کار را رصد کرده‌اند.

سکوت 2 نماینده مجلس استان زنجان

صدای زنجان به منظور انعکاس نظرات نمایندگان مردم استان در قبال تصمیم مجلسی‌ها برای تحقیق و تفحص از 100 پروژه سدسازی که 3 مورد آن مربوط به استان زنجان است موضوع را از طریق «مصطفی طاهری»، نماینده مردم زنجان و طارم و «سیدمرتضی خاتمی»، نماینده مردم ماهنشان، ایجرود و دهستان‌های بوغداکندی و قلتوق در مجلس پیگیری کرد اما هر دو نماینده ترجیح دادند، سکوت کنند.

انتهای پیام/

خبرنگار: لیلا محمدی