پایگاه خبری صدای زنجان- به دنبال افت آب در دشت‌های ممنوعه استان از جمله شهر زنجان، فعالان محیط زیست و شهروندان از شرکت آب منطقه‌ای به عنوان متولی آب‌های زیرزمینی می‌خواهند در صدور مجوز چاه برای صنایع آب‌بر فعلی و سایر پروژه‌های صنعتی و تولیدی پیش روی احتمالی، تجدیدنظر کرده و دیگر با آن‌ها موافقت نکند!

از هفت محدوده مطالعاتی استان زنجان، پنج دشت ممنوعه و دو دشت شهر ماهنشان و طارم غیرممنوعه هستند. بر این اساس سالانه در دشت ابهر یک متر و 20 سانتی‍‌متر سطح آب افت پیدا می‌کند که در مجموع از زمان مطالعات انجام گرفته به طور متوسط 40 متر افت، رخ داده است.

به گفته اسماعیل افشاری، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای زنجان، متوسط افت آب دشت زنجان سالانه 56 سانتی‌متر بوده که امسال به دلیل خشکسالی و نبود بارندگی کافی، این عدد به یک متر و 64 سانتی‌متر رسیده است.

افت سطح آب در زنجان سالانه نیم متر است که امسال این روند افزایش داشته و به 23 متر رسیده است!

با وجود این افت آب در دشت ممنوعه زنجان، این سؤال پیش می‌آید که چرا راشاکاسپین به‌عنوان صنعتی که حجم بالایی از آب زیرزمینی دشت ممنوعه زنجان را برای تولید کاغذ می‌مکد، همچنان از آب زیرزمینی دشت ممنوعه زنجان برداشت می‌کند؟

صنایع از جمله راشاکاسپین به بهانه اشتغال، به بحران آبی استان دامن می‌زنند؟

مجتمع کاغذسازی راشاکاسپین ایرانیان، در سال 95 با ظرفیت تولید اسمی 220 هزار تن در سال با سرمایه گذاری بخش خصوصی و با هدف بی‌نیازی کشور از واردات انواع کاغذهای کارتن‌سازی راه‌اندازی شد.

گفته می‌شود با توجه به کمبود کشور در زمینه تولید مقوا به ویژه مقوای دوبلکس و ایندربرد، مجتمع کاغذسازی راشاکاسپین در طرح و توسعه خود جهت بی‌نیازی کشور از واردات مقوا سرمایه‌گذاری و در فاز اول توسعه، با نصب و راه‌اندازی پیشرفته‌ترین دستگاه کوتینگ شروع به تولید انواع مقوا به میزان روزانه 350 تن با قابلیت 5 لایه کوتینگ اقدام کرده است.

مدیران مجموعه می‌گویند: مجتمع کاغذسازی راشاکاسپین ایرانیان پس از حضور و تولید موفق کاغذهای صنایع بسته‌بندی و کارتن‌سازی در فاز دوم خود، با هدف خودکفایی کشور از واردات سالیانه بیش از 200 هزار تن کاغذ، از اردیبشهت‌ماه سال جاری شروع به تولید انواع مقوا نظیر دوبلکس برد، ایندربرد، گلاسه براق و مات، مقوای ظروف و لیوان یکبار مصرف کرده که در حال حاضر از نظر کیفیت در جایگاه مناسبی قرار دارد.

مسئولان بخش تولید مجموعه راشاکاسپین با اشاره به ظرفیت اشتغال در فازهای یک و ۲ می‌گویند: ظرفیت اشتغال مستقیم در فاز یک ۱۲۰۰ نفر است و با به بهره‌برداری رسیدن فاز ۲ نیز این میزان تا ۲۲۰۰ نفر می‌رسد.

ظرفیت تولید انواع کاغذ (برای کارتن و مقوا) هم ۲۰۰ هزار تن در سال است و هم اکنون ۶۰ الی ۷۰ درصد نیاز بازار تامین می‌شود. البته با به بهره‌برداری رسیدن فاز ۲ که مختص تولید تخصصی کاغذ مقوا است نیاز کشور ۱۰۰ درصد تامین شده و مازاد تولیدات حتما به خارج از کشور صادر می‌شود.

اما تعدادی از فعالان محیط زیست و شهروندان که بیش از پیش نگران اتمام منابع آبی هستند، می‌گویند: صنایع نباید به بهانه اشتغالزایی، منابع زیرزمینی را در فرآیند تولید به پایان برسانند چرا که بسیاری از مردم استان در تامین آب شرب و کشاورزی با مشکلات عدیده‌ای مواجه هستند که با تداوم بحران کم‌آبی این نگرانی‌ها افزایش یافته است!

خرید پساب شهری و جایگزینی با آب‌های زیرزمینی

مسئولان راشاکاسپین نیز در پاسخ به این نگرانی‌ها با اشاره به برنامه‌ریزی‌ها برای کاهش مصرف آب‌های زیرزمینی از طریق تزریق پساب شهری به بخش تولید و جایگزینی آن با آب تازه می‌گویند که فقط 300 متر آب زیرزمینی، آن هم در بخش بویلرها مورد مصرف قرار خواهد گرفت و مابقی از محل پساب شهری تامین می‌شود!

در حال حاضر روزانه 44 هزار مترمکعب پساب تولید می‌شود که 12 هزار مترمکعب آن در اختیار راشاکاسپین قرار می‌گیرد!

علیرضا رضویان، مدیر پروژه‌های راشاکاسپین در گفت‌وگو با صدای زنجان با اشاره به تشکیل جلسه با حضور دادستان و مسئولان قضایی و اجرایی استان در محل کارخانه یادآور می‌شود: در 13 مهرماه سال 99 در خصوص تامین نیاز آبی راشاکاسپین از محل پساب شهری توافق شد. مقرر شد 2 حلقه چاه موجود در شرکت نیز بماند و نیاز آبی خط PM2 از محل پساب شهری تامین شود.

به گفته مسئولان، طرح توسعه جدید، احداث ساختمان‌های صنعتی، نصب و راه‌اندازی خط PM2 با تکنولوژی روز در قالب یک پروژه عظیم برای دستیابی به ظرفیت 350 هزار تن در سال برای  تولید «انواع مقوای دوبلکس و مقوای بسته‌بندی مواد غذایی FBB» مبتنی بر بازیافت انواع آخال (کارتن و کاغذ استفاده شده) است.

مدیر پروژه‌های راشاکاسپین با اشاره به اهمیت کیفیت پساب برای دست‌اندرکاران این واحد می‌گوید: برای اطمینان از کیفیت پساب، نمونه‌گیری‌های مربوطه انجام شد. خوشبختانه کیفیت پساب پس از راه‌اندازی مدول جدید در سیستم آبفای استان (حدود یکسال قبل) بهبود یافته است. ما در نمونه‌گیری‌های تصادفی که در فصول مختلف و به صورت شبانه‌روز انجام دادیم به این اطمینان رسیدیم.

رضویان این را هم می‌گوید که در این سرمایه‌گذاری تقریبا میلیاردی، حجم پساب تولیدی پیش از ورود به پروسه تولید، باید توسط سیستم تعبیه شده (پیش تصفیه) و در فرآیند اصلاحی، ذرات معلق موجود، حذف شود.

بعد از انتخاب مشاوران و مجریان طرح در 3 ماهه نخست سال جاری، این طرح از تابستان سال جاری کلید خورد و مخزن 3500 مترمکعبی موجود در تصفیه‌خانه در حدود 98 درصد تکمیل شده است. ایستگاه پمپاژ و مراحل بتن‌ریزی سقف نیز هفته جاری انجام می‌شود.

پروژه انتقال پساب تصفیه‌خانه فاضلاب شهر زنجان به شرکت راشاکاسپین شامل بخش‌های انتقال از محل خروجی تصفیه‌خانه تا مخزن 3500 متر مکعبی بتنی، ایستگاه پمپاژ مستقر در جوار این مخزن که مدفون (زیرزمینی) شده است و در نهایت خط لوله 560 میلی‌متری پلی‌اتیلن به طول حدود 2 کیلومتر تا مجتمع کاغذسازی راشاکاسپین است.

مسئولان شرکت راشاکاسپین، زمان قطعی برای اتمام پروژه را دی‌ماه سال جاری اعلام کرده و می‌گویند: 22 بهمن‌ماه، این پروژه رسما افتتاح می‌شود.

هر مترمکعب پساب برای راشاکاسپین 2400 تومان آب می‌خورد!

گفتنی است، در برج 12 سال 99 و طی انعقاد قراردادی بین راشاکاسپین و شرکت آبفای استان مقرر شد از 44 هزار مترمکعب پساب شهری زنجان در شبانه‌روز، 12 هزار مترمکعب به راشاکاسپین اختصاص یابد.

بنا به گفته مدیر پروژه‌های راشاکاسپین، هزینه هر مترمکعب پساب حدود 2 هزار و 400 تومان بوده که 2 الی 3 برابر گران‌تر از آب تازه، برای این مجموعه آب می‌خورد.

رضویان با بیان اینکه از طراح و مجری خواسته‌ایم که خط انتقال برای 22 هزار مترمکعب در شبانه‌روز طراحی شود، عنوان می‌کند: در حال حاضر قرارداد خرید 12 هزار مترمکعب پساب را بسته‌ایم اما اگر در آینده توانستیم نیاز مدنظر را تامین و جایگزین آب تازه کنیم، این میزان قابلیت افزایش تا 22 هزار مترمکعب را دارد.

مسیر لوله‌کشی 2 هزار مترمربع که 1700 مترمربع آن کنده شده و 300 متر انتهایی نیز داخل شهرک صنعتی است و مراحل در حال اجرا است و تا اواخر ماه جاری نیز به پایان می‌رسد.

فقط 300 متر مکعب آب از محل آب‌های زیرمینی تامین می‌شود!

وی با تاکید بر اینکه میزان مصرف آب بویلرها که نیازمند آب تازه هستند، آنچنانی نبوده و نهایتا 300 مترمکعب است، توضیح می‌دهد که 80 درصد بخار مصرفی در این بخش بازیابی شده و به چرخه تولید برمی‌گردد، در این بخش بخار در سیستم کاملا بسته هدایت شده و توسط سیلندرها، پروسه خشک شدن را طی می‌کند، در جریان تبادل حرارتی با کاغذ، بخار به صورت مایع و آب داغ درآمده و مجددا در چرخه مورد مصرف قرار می‌گیرد.

با این اوصاف آب تازه موردنیاز این بخش از این طریق تامین و مجددا در چرخه مورد مصرف قرار می‌گیرد و تنها مقدار پرت شده که 300 مترمکعب است از محل چاه‌‍های آب تامین و وارد بویلرها می‌شود.

رضویان با تاکید بر اینکه 300 مترمکعب مصرفی در این بخش قابل توجه نیست، اضافه می‌کند: در دنیا، صنعت کاغذ همانند نفت، پتروشیمی و فولاد  جزو صنایع استراتژیک است. به لحاظ ارزش تولیدات، کارخانه راشاکاسپین تامین کننده نیاز داخل کشور بوده و در جلوگیری از خروج ارز نقش مهمی ایفا می‌کند.

تجهیز راشاکاسپین به سیستم شست‌وشوی آنلاین

این مدیر با بیان اینکه «آب» در فرآیند تولید کاغذ جزو نیازهای اولیه محسوب می‌شود، با اشاره به چالش آبی موجود در استان و شهر زنجان می‌گوید: راشاکاسپین برای جلوگیری از هر گونه تاثیر این واحد از چالش آبی، از حدود 2 سال پیش برنامه‌های مدونی تهیه و بخشی از آن را از حدود 6 ماه قبل اجرایی می‌کند.

رضویان با بیان اینکه دست‌اندرکاران مجموعه در تلاشند که نیاز آبی جدید با راه‌اندازی فاز 2 شرکت ایجاد نشود، عنوان می‌کند: در حال حاضر در ماشین فعلی یکی از مهم‌ترین مصرف‌کننده‌ها، شاورها یا همان شستشودهنده لوازم پوششی هستند. وقتی فرآیند شکل‌گیری کاغذ روی توری و نمدهای موجود انجام می‌شود برای پروسه بعدی باید این محل توسط شاورها شست‌وشو شده و آلودگی‌ها رفع شود.

این مدیر با اشاره به نیاز آبی بالا در بخش شاورهای شست‌وشو که 50 تا 60 درصد آب مصرفی در این بخش مصرف می‌شود، از اقدامات انجام شده برای صرفه‌جویی در مصرف آب این بخش خبر داده و می‌گوید: از حدود یک الی 2 سال پیش با شرکت کره‌ای قراردادی در حوزه تجهیز واحد به سیستم شستشوی آنلاین منعقد کرده‌ایم. در سیستم قبلی به فرض اگر 4 نازل شستشو وجود داشت در این سیستم آنلاین یک نازل بوده که فرآیند شسست‌وشو را به صورت رفت و برگشتی انجام می‌دهد که «سرعت بالا» و «عدم دخالت اپراتور» از مزیت‌های سیستم شستشوی آنلاین به سیستم قبلی است.

از حدود 6 ماه پیش سیستم مذکور در این بخش مستقر شده و به گفته مدیر پروژه‌های راشاکاسپین میزان مصرف آب یک دهم سیستم قبلی بوده و اثربخشی آن نیز بیشتر شده است. از سوی دیگر تعداد پارگی‌ها به علت آلودگی لوازم پوششی نیز کاهش و میزان تولید افزایش یافته است.

رضویان با اشاره به اهمیت صرف‌جویی در مصرف آب برای مسئولان راشاکاسپین عنوان می‌کند: سیستم شست‌وشوی آنلاین را با وجود قیمت بالا خریداری کردیم چرا که موضوع بهره‌وری و لزوم صرفه‌جویی در مصرف منابع آبی از دغدغه‌های مهم ماست.

توسعه آتی راشاکاسپین به سمت صنایع تبدیلی است

مسئولان راشاکاسپین می‌گویند در این مجموعه جایی برای توسعه صنایع آب‌بر وجود ندارد و قصد دارند برنامه‌هایشان را برای توسعه آتی به سمت صنایع تبدیلی هدایت کنند، مثل تولید مقوای دوبلکس که قابلیت تبدیل به جعبه‌های لوکس، ظروف یکبار مصرف و بسته‌بندی‌های لوکس داشته باشد.

رضویان می‌گوید: برای این کار حتی تجهیزات و ماشین‌آلاتش خریداری شده و پیش بینی می‌شود یکسال آینده در زمین 20 هکتاری در شهرک صنعتی شهید شهریاری خریداری شود!

وی با بیان اینکه مذاکرات مربوطه با مسئولان در حال انجام است، عنوان می‌کند: با توجه به اینکه در این صنعت میزان اشتغالزایی بالا بوده اما انرژی موردنیاز از جمله برق نیز آنچنانی نیست، سرمایه‌گذاری راشاکاسپین به این سمت خواهد بود. از سوی دیگر این مهم در راستای جلوگیری از خام‌فروشی است.

پروانه صادره مربوط به استحصال آب راشاکاسپین باطل می‌شود

بر اساس گزارش شرکت آب منطقه‌ای زنجان، میانگین مصرف روزانه در 8 ماه سال جاری در چاه‌های راشاکاسپین اعم از چاه 6 اینچ و 8 اینچ به ترتیب 1560 و 3125 مترمکعب اعلام شده است.

با وجود تشدید نگرانی‌ها از رو به پایان بودن منابع آبی و بروز محدودیت‌ها در این حوزه و لزوم پایان دادن به صدور مجوز چاه آب به صنایع آب‌بر فعلی نظیر راشاکاسپین، اسماعیل افشاری، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای زنجان می‌گوید: با توجه به تخصیص آب، فاز دوم واحد از محل تصفیه‌خانه فاضلاب شهر زنجان در صورت بهره‌برداری از خط انتقال در حال احداث به دلیل محدودیت منابع آب زیرزمینی صرفا مصارف بخش صنعت به تدریج با پساب جایگزین می‌شود!

افشاری با تاکید بر اینکه در خصوص استقرار صنایع آب‌بر، شرکت آب منطقه‌ای زنجان مخالفت صریح خود را به دلیل پتانسیل منفی آب زیرزمینی دشت زنجان اعلام و پیشنهاد استفاده از پساب شهر زنجان را داده است، اضافه می‌کند: به دلیل نیاز شرکت مذکور به آب سالم جهت حمایت از اشتغال و سرمایه‌گذاری انجام‌شده، پس از ابلاغ صورتجلسه ستاد سرمایه‌گذاری استان نسبت به تامین آب از محل آب زیرزمینی تا تامین آب از محل آب‌های غیرمتعارف صورت گرفته است در نتیجه پس از آن به تدریج با لحاظ میزان آب بهداشتی موردنیاز نسبت به ابطال پروانه صادره مربوط به استحصال منابع آب زیرزمینی اقدام خواهد شد!

انتهای پیام/

خبرنگار: لیلا محمدی