پایگاه خبری صدای زنجان- بخش کشاورزی به‌دلیل تأمین غذای میلیاردها نفر انسان ساکن بر روی کره زمین دارای نقش انکارناپذیر در توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و تمامی جوامع بشری و کشورهای مختلف جهان دارد. اصولاً بخش کشاورزی باید به‌عنوان بخش مولد محسوب شود و به تمامی کارگزاران این بخش و تولیدکنندگان آن به‌عنوان توانمندی‌های بالقوه در عرصه امنیت غذائی نگریسته شود و در جهت رشد و شکوفائی این توانمندی‌ها و تبدیل آن به قابلیت‌های بالفعل تلاش شود که یکی از مهمترین راه‌کارها در این زمینه آموزش تلاشگران عرصه کشاورزی به‌خصوص تولیدکنندگان و بهره‌برداران این بخش است که شامل کشاورزان، جوانان روستائی، زنان روستائی و سرمایه‌گذاران و تولیدکننده بخش کشاورزی است و این امر در کشور از اهمیت خاصی برخوردار است چرا که اولاً کشاورزی در کشور ما تأمین‌کننده شغل و معیشت برای بیش از ۵ میلیون خانوار روستائی در سطح کشور است و هم آنکه با توجه به جمعیت رو به فزونی جمعیت و تأمین غذائی آنها باید فعالان در بخش کشاورزی از یافته‌های نوین این بخش آگاه شده و آن را به‌کار گیرند. اما متاسفانه شاهد هستیم با وجود ظرفیتهای انکار ناپذیری که در استان در حیطه کشاورزی وجود دارد، این موضوع چنان که باید و شاید اتفاق نمی‌افتد.

یکی از این ظرفیت‌ها هنرستان کشاورزی «شهید باهنر» است که مدتی پیش «مهندس سعید مکی» یکی از مدیران موفق این هنرستان که نقش مهمی در راه‌اندازی و توسعه این هنرستان داشت دارفانی را وداع گفت و بهانه‌ای برای نگاهی دوباره به ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های نادیده گرفته شده؛ این هنرستان شد.

بزرگترین هنرستان کشاورزی شمالغرب کشور در استان زنجان

هنرستان پسرانه کشاورزی «شهید باهنر» یکی از مراکز آموزش کشاورزی در سطح کشور است که در جهت تربیت نیروی هنرجو جوان حرکت می‌کند. این هنرستان که در سال 1358 تاسیس و سال 1360 فعالیتش را آغاز کرده است، مساحت قریب به 111 هکتار دارد و به گفته مدیر این هنرستان بزرگترین هنرستان کشاورزی شمالغرب کشور است که با وجود وسعت بالایی که دارد متاسفانه آن طور که شایسته و بایسته آن است، در سطح استان دیده نشده است.

هادی کاظمی، مدیر فعلی این هنرستان در گفت‌وگو با صدای زنجان با اشاره به پیشینه 41 ساله این هنرستان اذعان می‌کند که در این 111 هکتار، 4 حلقه چاه عمیق وجود دارد که تقریبا 3 حلقه آن فعال و یک مورد آن به دلیل مشکلات به وجود آمده غیرفعال است که به امید خدا در اسرع وقت بنا است تا مشکل این چاه حل خواهد شد.

4 رشته فنی و حرفه و دو رشته کار و دانش در این هنرستان آموزش داده می‌شود

وی می‌افزاید: این هنرستان به خاطر دارا بودن رشته‌های مختلف کشاورزی از جمله 4 رشته فنی و حرفه‌ای (علوم دامی، ماشین‌آلات کشاورزی و صنایع غذایی و علوم زراعی) و دو رشته کار و دانش (تولید و پرورش گیاهان جالیزی و طراحی فضای سبز) یکی از هنرستان‌های منحصر به فرد در استان است.

به گفته این مسئول؛ به خاطر تنوع موجود در رشته‌های مختلف کشاورزی لاجرم بایستی کارگاه‌های مختلفی را هم داشته باشیم به همین خاطر کارگاه آموزشی گاوداری شیری 50 راسی (بیش از 50 راس دام را در خود جای داده است)، گوسفندداری با ظرفیت 300 راس (بیش از 350 راس دام سبک را در خود جای داده است) و واحد مرغ گوشتی 5 هزار قطعه‌ای، استخر پرورش ماهیان گرم‌آبی با مساحتی بالغ بر 8 هزار متر مربع و یک کارگاه تازه تاسیس صنایع غذایی و یک آزمایشگاه مرکزی تجهیز شده است. همچنین یک استخر ماهیان سرد آبی در ضلع غربی ساختمان آموزشی قرار دارد که به خاطر مشکلات کم آبی در حال حاضر مورد بهره‌برداری قرار نمی‌گیرد.

کاظمی می‌افزاید: کارگاه ماشین‌آلات و تعمیر موتور از دیگر کارگاه‌های موجود در این هنرستان است که انواع تراکتور و ادوات و تجهیزات مختلف از جمله سمپاش توربولاینر، بیلر و ذرت‌کار پنوماتیکی و حتی کمباین برای برداشت محصولات زراعی خود و کشاورزان منطقه موجود است.

او خاطرنشان می‌کند: گلخانه گیاهان آپارتمانی با مساحت 250 متر مربع و گلخانه کشت هیدروپونیک برای کشت گیاهان جالیزی با مساحتی حدود 700 متر مربع در حال فعالیت هستند و از این 111 هکتار به خاطر آیش و تناوب و کم آبی حدود 40 هکتار زیرکشت محصولات استراتژیکی است که مورد استفاده مجموعه دامپروری هنرستان قرار می‍‌گیرد ازجمله حدود 10هکتار یونجه و حدود 15 تا 20 هکتار جو و 10 هکتار هم ذرت علوفه‌ای در سال کاشته می‌شود. ضمن اینکه علاوه بر این کشت‌ها حدود یک هکتار هم برای انواع گیاهان جالیزی و سیفی‌جات از جمله سیب‌زمینی، پیاز، لوبیا، گوجه فرنگی و خیار و فلفل در نظر گرفته می‌شود که ضمن آموزش هنرجویان در زمینه انواع و اقسام کشت،  نیازهای خوابگاه‌های شبانه روزی را تامین می‌کند.

180هنرجو در این هنرستان مشغول تحصیل هستند

وی اذعان می‌دارد که در این هنرستان بالغ بر 180 هنرجو در حال تحصیل هستند که از میان قبولی‌های پایه نهم (دوره اول متوسطه) انتخاب شده و سال‌های دهم و یازدهم و دوازدهم را در این هنرستان  سپری می‌کنند و موفق به اخذ دیپلم کشاورزی در 6 گرایشی که عنوان شده است، می‌شوند.

مدیر هنرستان پسرانه کشاوزی با اشاره به اینکه بزرگترین چالشی که کشاورزی امروز در تمام کشورها با آن دسته و پنجه نرم می‌کند مشکل گرمایش زمین و تغییرات اقلیمی و کاهش بارندگی و به تبع آن خشکسالی و کمبود آب است که گریبانگیر اکثر مناطق جهان شده است، عنوان می‌کند که در این مواقع بهتر است به سمت توسعه کشت‌های گلخانه‌ای حرکت کنیم که همین گلخانه 700 متری هنرستان کشاورزی ما سالهای سال بود که بلااستفاده مانده بود و ما در این یکی دو سال اخیر توانستیم تجهیزش کنیم و کشت گلخانه‌ای را که نیازآبی محدودتری دارد و برای جامعه و هنرجویان مفیدتر است را توسعه بدهیم. ضمن اینکه در نظر داریم در این خصوص فعالیت‌های خود را همچنان ادامه بدهیم.

وی در مورد برنامه‌ هنرستان کشاورزی در طی این سال‌ها خاطرنشان می‌کند که توسعه آبیاری تحت فشار یکی از برنامه‌های این هنرستان برای تجهیز و به روز کردن این هنرستان است و نکته‌ای که وجود دارد، این است که عملیاتی کردن آبیاری تحت فشار در کل استان‌ها تا حدود 85 درصد هزینه‎ها با کمک بالاعوض دولت صورت می‌گیرد؛ اما متاسفانه هنرستان که تحت پوشش خود دولت است از این نعمت محروم است و بایستی این هزینه‌ها را خود پرداخت کند! به همین دلیل در یکی دو سال اخیر تنها توانستیم نقشه جامع آبیاری تحت فشار برای این 111 هکتار زمین را تهیه کنیم که بودجه و طرح را فازبندی کرده و در حدود 20 هکتار از اراضی این هنرستان را تحت پوشش آبیاری تحت فشار در آوردیم.

هنرستان کشاورزی از لحاظ مالی و تامین نیازهای توسعه‌ای روی پای خود ایستاده است

به ادعای کاظمی؛ به خاطر قدمت هنرستان یک سری از ماشین‌آلات و تاسیسات دچار فرسودگی شده‌اند که درصدد تجهیز و به روز‌رسانی آن‌ها با درآمدهای حاصل از آموزش همراه با تولید و کمک اداره آموزش و پرورش زنجان و اداره کل تجهیز و نوسازی مدارس هستیم تا زمینه را برای توسعه بیشتر هنرستان فراهم آوریم. تقریبا می‌شود گفت که هنرستان کشاورزی هم به لحاظ تامین بودجه آموزشی برای هنرجویان و هم برای تامین نیازها و توسعه هنرستان، روی پای خود ایستاده است البته اداره ناحیه یک و اداره کل آموزش و پرورش هیچ وقت ما را از حمایت‌هایشان دریغ نمی‌کنند اما به هر حال بودجه‌ای که در کل آموزش و پرورش اختصاص یافته است، بودجه ناچیزی است و ما بایستی در اینجا متکی به آموزش همراه تولید باشیم تا بتوانیم برای توسعه درآمدزایی داشته باشیم.

وی می‌‌گوید: کلیه کارهای تولیدی این هنرستان با همکاری هنرآموزان و هنرجویان اتفاق می‌افتد چرا که اگر کسی وارد کار نشود و به صورت عملیاتی کار نکند چیزی یاد نخواهد گرفت. ما سعی می‌کنیم هنرجویان پس از اخذ دیپلم از این هنرستان در اصطلاح یک تکنسین همه فن حریف در رشته خود باشند. ضمن اینکه کسی که با علاقه‌مندی وارد این هنرستان شود و در دروسش نمرات خوبی بگیرد، و با معدل بالا دیپلم را اخذ کند می‌تواند بدون شرکت در کنکور وارد دانشگاه‌های دولتی شود و تحصیلات خود را در دانشگاه ادامه دهد. (جذب دانشجو با لحاظ شرط معدل)

به گفته این مسئول؛ در کنار این امر، کسی که تمایلی به ادامه تحصیل ندارد می‌تواند با دیپلم کشاورزی و تجربه اندوخته شده در هنرستان‌ها وارد بازار کار شود. اگرچه آمار دقیق و تحقیقی در زمینه اشتغالزایی این هنرجویان در دسترس نیست اما با توجه به آنچه در محیط به عینه می‌بینیم، می‌توانیم بگوییم که قسمت اعظمی از هنرجویان با موزش‌هایی که دیده‌اند وارد بازار کار می‌شوند و برای خود کسب و کاری راه می‌اندازند.

وی با بیان اینکه برخلاف هنرستان‌های موجود در سطح شهر ورودی این هنرستان به صورت استانی و یا حتی فرا استانی است و از هر شهرستان و روستاها وارد این هنرستان می‌شوند و محدودیتی در جذب نداریم، می‌افزاید: در خصوص آمار جمعیتی که در این هنرستان تحصیل می‌کنند می‌توان اذعان داشت که در حدود 50 درصد افراد از روستاها و 50 درصد از شهر و مناطق شهری هستند که در گذشته این آمار متفاوت‌تر بود و مناطق روستایی بیشترین میزان هنرجویان ما را داشتند اما اکنون علاقه شهری‌ها هم به موضوع کشاورزی زیاد شده است و نسبت هنرجویان شهری به روستایی ما 50 به 50 است.

این مسئول اظهار می‌کند: از لحاظ امکانات هم باید عنوان کنیم که این هنرستان مجهز به سرویس ایاب و ذهاب، خوابگاه شبانه روزی و سلف سرویس مرکزی و کارگاه آموزشی و تجهیزات است و همه این امکانات به صورت کاملا رایگان است و ما ریالی بایت این خدمات دریافت نمی‌کنیم و هر کسی که علاقه‌مند رشته کشاورزی و دامپروری است می‌تواند به این هنرستان کشاورزی مراجعه کرده و با ثبت نام ادامه تحصیل دهد.

کمبود نیروی انسانی در قسمت کارگری، بزرگترین چالش این هنرستان است

کاظمی در مورد عمده مشکلاتی که هنرستان کشاورزی با آن دست و پنجه نرم می‌کند، اذعان می‌کند که عمده چالش‌ هنرستان کشاورزی؛ کمبود نیروی انسانی در قسمت کارگری است که به دلیل دولتی بودن این مرکز ما با مشکلاتی در زمینه جذب نیروی انسانی و به کارگیری آنها مواجه هستیم. در گذشته چیزی بالغ بر30 تا 35 نفر در این هنرستان مشغول به کار در حیطه کارگری بودند که اکنون این میزان به   نفر نیروی فعال رسیده است که این موضوع با توجه به وسعت عملکردی این هنرستان ما را با چالش‌های جدی رو به رو کرده است. ضمن اینکه آموزش و پرورش  به دلیل کمبود نیروی انسانی خدماتی قادر نیست نیروهای کارگری و خدماتی ما را تامین کند و با رایزنی‌های صورت گرفته امیدواریم که در اولین فرصت آموزش و پرورش ناحیه تعداد نیرو برای ما فراهم کند.

بایستی دید منفی نسبت به رشته‌های  فنی و حرفه‌ای و کار و دانش تغییر داده شود

به گفته مدیر هنرستان کشاورزی استان زنجان متاسفانه آفتی که گریبان آموزش کشور ما را گرفته است، گرایش دانش‌آموزان مقطع متوسطه به سمت رشته‌هایی نظری مثل ریاضی و تجربی و انسانی است که با این حساب تقریبا می‌توان گفت که به خاطر مشکلات اقتصادی که در کشور وجود دارد همه تصمیم گرفتند که دکتر شوند و گرایش به بقیه رشته‌ها تحت شعاع قرار گرفته است و همه خانوادهها با اصرار و فشار روی دانش‌آموز خود دوست دارند، دانش آموز خود را به سمت پزشکی هدایت کنندغافل از اینکه قرار نیست همه پزشک شوند و کشور به افراد با تخصص‌های مختلف نیاز دارد و رشته‌هایی مثل رشته کشاورزی که در این هنرستان هم وجود دارد بسیار مستعد ورود دانش‌آموزان قوی است که برای کسب و کار و کارآفرینی برنامه دارند و می‌خواهند یک رشته‌ای را آموزش ببینند و اگر کسی وارد این رشته شود خیلی زودتر از رشته‌های نظری می‌تواند وارد بازار کار شود و برای خود درآمد و برنامه داشته باشد و  در این هنرستان ما افراد کارآفرین را تحویل جامعه می‌دهیم  و در حقیقت افرادی که وابسته به نهادهای دولتی و  نگاه کارمندی باشند، خروجی ما نیست.

وی مدعی شد که متاسفانه دانش‌آموزان به نسبت ضعیف‌تر وارد هنرستان می‌شوند غافل از اینکه رشته‌های این هنرستان رشته‌های جذاب با بازار کار عالی هستند  و بهتر است دانش اموزان قوی به جای انتخاب رشته‌های نظری سایر رشته‌های هنرستانی را انتخاب کنند.

به گفته وی؛ این هنرستان برای مشاوره در خدمت کشاورزان منطقه است و ما در رشته‌های مختلف مشاورین زیادی داریم که توانایی ارائه مشاوره در موضوعات مختلف را دارند. هنرآموزان ما بیشتر در مقطع دکترا وکارشناسی ارشد هستند و علاوه بر اینکه در این هنرستان فعالیت آموزشی دارند اکثرا در صنعت نیز مشغول هستند و در قسمت‌های مختلف فعالیت‌های کشاورزی و دامپروری انجام می‌دهند و به خاطر ارتباط هنرآموزان ما با دانشگاه و صنعت و پل‌های ارتباطی که وجود دارد قطعا هنرجویان مستعد ما به مراکز مختلف برای اشتغال و به تبغ آن کار آفرینی  معرفی می‌شوند.

کاظمی با یادآوری فعالیت مدیران و عوامل اجرایی گذشته این هنرستان اظهار می‌کند: موقعیت فعلی این هنرستان مرهون زحمات مدیران گذشته و عوامل اجرایی آنها است و با کمک و حمایت  آموزش و پرورش است که این هنرستان در نقطه فعلی خود قرار گرفته است.

در ادامه بابایی، معاون آموزشی این هنرستان نیز در بخشی از گفته‌های خود این هنرستان را تنها هنرستانی دانست که از کل استان هنرجو می‌پذیرد و اذعان می‌کند که سایر هنرستان سطح شهر فقط از هنرستان منطقه خود هنرجو دارند ولی چون این هنرستان دارای شرایط خاصی است از کل شهرستان‌های استان حاضر به جذب هنرجو است. ضمن اینکه در سال‌های گذشته نیز از استان‌های مجاور هم جذب هنرجو داشتیم ولی در ساله‎ای اخیر این تعداد یک میزان کاهش یافته است با این وجود اگر هنوز هم دانش‌آموزی بخواهد از ظرفیت این هنرستان استفاده کند ما مانع ورود او نمی‌شویم و او را نیز ثبت نام می‌کنیم.

وی با اشاره به امکانات این هنرستان می‌افزاید: این هنرستان علاوه بر دارا بودن خوابگاه و سلف سرویس وسرویس ایاب و ذهاب که ریالی بابت خدمات خود دریافت نمیکند . مجهز به کارگاه‌های تخصصی، سالن ورزشی و کتابخانه‌ای با 20 هزار جلد کتاب در رشته‌های تخصصی و عمومی و آزمایشگاه است که دانش‌آموزان و معلمان ما می‌توانند از آن استفاده کنند.

به گفته این مسئول، هدف هنرستان‌ کشاورزی تربیت نیروی کار ماهر است و هنرجویانی که در هنرستان کشاورزی تحصیل می‌کنند حتی اگر وارد دانشگاه‌ها هم نشوند می‎توانند کارگاه ایجاد کنند و از تسهیلات دولتی بهره ببرند و خود مدیر یک کارگاه تولیدی باشند و در تولیدات زنبول عسل و پرورش طیور ورود کنند. در رشته صنایع غذایی نیز فارغ التحصیلان ما می‌توانند کارگاه تولید و بسته‌بندی گیاهان دارویی و تولید و بستهبندی محصولات لبنی داشته باشند چون به صورت تخصصی در این زمینه آموزش داده می‌شوند که این موضوع اصلا در مدارس نظری وجود ندارد.

دلیل نگاه منفی که نسبت به هنرستان‌ها وجود دارد؛ وزارتخانه‌ای است

وی می‌گوید: متاسفانه دلیل نگاه منفی که نسبت به هنرستان‌ها وجود دارد؛ وزارتخانه‌ای است چرا که در هدایت تحصیلی ، هنرستان‌ها در آخرین درجه تقسیم بندی قرار دارند و به ترتیب از رشته‌های نظری شروع شده است و در آخر به رشته‌های هنرستان رسیده است که باید این تغییر نگرش از سطح وزارتخانه شروع شود چرا که این موضوع به نوعی خیانت به صنعت کشور است و اگر این دید تغییر نکند متاسفانه مشکلات حاضر همچنان باقی خواهد ماند.

گفتنی است، این هنرستان که حدود 111 هکتار مساحت دارد، یکی از ظرفیت‌هایی است که می‌تواند در راستای آموزش و توسعه کشاورزی به کار گرفته شود. این در حالی است که این هنرستان پسرانه است و تنها بخش محدودی از جمعیت علاقه‌مند به رشته کشاورزی استان را پوشش می‌دهد.

انتهای پیام/

خبرنگار: زهره میرعیسی‌خانی