پایگاه خبری صدای زنجان- پس از به وقوع پیوستن اعتراضات اخیر در کشور که همچنان کم‌وبیش ادامه دارد، فضای مجازی نخستین متهمی بود که انگشت‌ نهادهای رسمی به‌سوی آن نشانه رفت و منجر به مسدود شدن بخش اعظم اینترنت کشور و دسترسی دشوار به برخی پلتفرم‌های خارجی فعال در کشور شد!

این واکنش نهادهای تصمیم‌گیرنده در این زمینه در حالی بود که بنا بر آمار رسمی اعلام‌شده از سوی مسئولان و نهادهای مختلف، نزدیک به 10 میلیون ایرانی کسب‌وکار خود را در فضای مجازی بنا گذاشته‌اند و از آن درآمد کسب می‌کنند.

باگذشت چند روز از آغاز اعتراضات در کشور، اینترنت همچنان به‌سختی در دسترس کسب‌وکارها و کاربران دیگر قرار می‌گیرد و مسئولان ذی‌ربط در این چند روز بارها تأکید کرده‌اند که کسب‌وکارها به سمت پلتفرم‌های داخلی بروند!

حالا سؤال این است که باوجود همه فشارهایی که از سوی مسئولان با فیلتر کردن برخی از پلتفرم‌ها وجود دارد، آیا امکان کوچ انبوهی از مخاطبان این پلتفرم‌ها به پلتفرم‌های داخلی وجود دارد؟ و آیا اساساً مخاطبان از این کوچ اجباری استقبال می‌کنند؟

مردم به فعالیت در بستر پلتفرم‌های خارجی ادامه می‌دهند

در این زمینه یکی از فعالان حوزه کسب‌وکار در فضای مجازی به صدای زنجان می‌گوید: با فیلتر کردن و محدود کردن فعالیت‌ها مسلماً مشکلات مردم حل نمی‌شود. ماه‌ها طول کشیده است که توانسته‌ام مخاطبان خود را در فضای مجازی داشته باشم و باوجوداینکه یک مغازه جواهرآلات نیز در بخشی از شهر دارم اما فروش مجازی به من کمک می‌کند که درآمد خود را در این حوزه ارتقا دهم و حتی در این حوزه مشتریانی از خارج از کشور داشته باشم.

وی ادامه می‌دهد: دولت چطور می‌خواهد من را که ماه‌ها روی جذب مخاطبان و مشتریان خود وقت گذاشته‌ام را مجاب کند که به یکی از پلتفرم‌های داخلی بروم؟ اگر پلتفرم‌های داخلی موردقبول مردم بود که در همان ابتدا همان‌ها را نصب می‌کردند و نیازی نبود که پس از چند سال بخواهند به‌واسطه اجبار به این سمت کشیده شوند. ضمن اینکه مخاطبین در بستر اینستاگرام مسلماً بیشتر از بسیاری از این پلتفرم‌های داخلی هستند چراکه در این بستر با جهان در ارتباط هستید نه بخش کوچکی از جامعه!

این فعال حوزه کسب‌وکار افزود: در همین زمان محدودیت هم اگر نگاه کنید؛ متوجه می‌شوید که بیشتر مراکز خرید به‌صورت مجازی فعالیت خود را به طرق مختلف همچنان در همین بسترها ادامه داده‌اند. شاید یک‌میزان ورود آن‌ها به بستر این پلتفرم‌ها سخت شده باشد اما مردم حاضر نخواهند بود به‌اجبار کاری را بکنند!

مسئولین ما به عالمان بی‌عمل می‌مانند

یکی دیگر از مخاطبین عام این فضاها بابیان اینکه زمانی که خود مسئولین از پلتفرم‌های داخلی استفاده کردند، توقع داشته باشند که مردم نیز به این سمت کشیده شوند، اظهار کرد: مسئولین ما تنها به حرف زدن عادت کرده‌اند. نمونه‌ای از این موارد را می‌توان این‌گونه توضیح داد توییتر در کشور فیلتر است اما در اخبار شاهد هستیم که می‌گوید فلان مسئول در پیام توییتری خود خطاب به فلان کس چنین گفت و یا توییت زد که فلان!

مسئولین ما بیشتر به عالمان بی‌عمل می‌مانند. درحالی‌که فیلتر پلتفرم‌های خارجی را تصویب می‌کنند در همان پلتفرم به مردم تصویب شدن این لایحه را پست می‌کنند و این آغاز همان چرخه معیوبی است که سالیان سال است در کشور وجود دارد و مردم زیر بار آن نمی‌روند. مردم را تشویق به فرزند آوری می‌کنند درحالی‌که خودشان زیر بار این موضوع نمی‌روند! از مهاجرت دانشجویان حرف می‌زنند درحالی‌که فرزند خودشان در کشور دیگری مشغول زندگی است.

وی ادامه داد: هر زمان پلتفرم‌های داخلی توانستند با پلتفرم‌های خارجی رقابت کند  و مسئولین توانستند خود از این پلتفرم‌ها استفاده کنند، دیگر نیازی نیست مسئولین به فکر فیلتر کردن این پلتفرم‌ها باشند و مردم خود به سمت استفاده از این پلتفرم‌ها خواهند رفت.

کسی با اجبار به سمت استفاده از نرم‌افزارهای داخلی نمی‌رود

 در ادامه «محمدرضا بابایی»، فعال حوزهIT در گفت‌وگو با صدای زنجان می‌گوید: در مورد استفاده از پلتفرم‌های داخلی باید اذعان کرد که در کشور فضایی ایجادشده است که مردم را مجبور به استفاده از پلتفرم‌های داخلی می‌کند درحالی‌که کاری که داخلش اجبار باشد؛ شدنی نیست. کسی با اجبار به سمت استفاده از نرم‌افزارهای داخلی نمی‌رود و اینکه ما مردم را مجبور کنیم که از پلتفرم خاصی استفاده کنند، قطعاً شدنی نیست.

وی ادامه داد: «آپارات» ایرانیزه شده «یوتیوب» است ولی استقبال مردم از آن مناسب بوده است و اکثر کاربران و حتی خود من از آن استفاده می‌کنم چراکه تاکنون مشکلی در آن دیده نشده است و به‌خوبی آن را پشتیبانی می‌کنند و امکاناتی که کاربران نیاز دارند در آن لحاظ شده است و از همین رو خود مردم انتخابش می‌کنند. از دیگر نمونه این پلتفرم‌های موفق می‌توان به «ویرگول» اشاره کرد که ایرانیزه شده نرم‌افزار «مدیوم» است که مردم در آن مقالات خود را می‌گذارند و از دیگر مقالات استفاده می‌کنند. این نرم‌افزارها در حال حاضر دارند با پلتفرم خارجی خود رقابت می‌کنند بدون اینکه کسی مردم را مجبور به استفاده از این پلتفرم‌ها کرده باشد!

درنتیجه با ایرانیزه کردن بسیاری از پلتفرم‌ها و درصورتی‌که این پلتفرم‌ها بتوانند نیاز مخاطبین خود را برآورده کنند دیگر نیازی به‌اجبار مردم به استفاده از پلتفرمی نیست. در حقیقت مردم خودشان می‌بینند و درک می‌کنند و سپس انتخاب می‌کنند که از چه پلتفرمی استفاده کنند.

 این کارشناس می‌افزاید: این موضوع که اگر مردم مجبور شوند به سمت استفاده از پلتفرم‌های داخلی بروند  و آیا واقعاً این امر محقق خواهد شد یا خیر؟ سؤالی است که خود من برایش پاسخی ندارم. ولی آنچه عیان است این است که قطعاً نرم‌افزارهای داخلی قابل‌رقابت با نرم‌افزارهایی مثل «واتساپ» و «اینستاگرام» نیستند و ازلحاظ جامعه آماری قطعاً جامعه آماری ایران بخش کوچکی از جامعه آماری جهان است که این پلتفرم‌ها آن را پوشش می‌دهند. قطعاً شرکت‌ها و کسب‌وکارهایی که با کشورهای خارجی تعامل دارند در این زمینه به مشکل برمی‌خورند و این موضوعات هم باید در نظر گرفته شود.

وی خاطرنشان می‌کند: درزمینهٔ امنیت شبکه‌ها نیز موضوعی که وجود دارد این است که برخی از شبکه‌های داخلی این اعتماد را از بین برده‌اند. نمونه این موضوع را می‌توان در روبیکا دید که در ابتدای ورود اکانت‌هایی به اسم برخی از اشخاص مشهور ساخته بود و حتی تیک آبی به آن‌ها داده بود و همین امر موجب عدم اعتماد افراد شده است. وقتی پلتفرمی چنین کاری می‌کند و به کاربران بدون هیچ سابقه‌ای تیک آبی می‌دهد، اعتماد را پایین می‌آورد و به نظرم اگر از سمت تجربه کاربر وارد شود و در رقابت با پلتفرم‌های خارجی قرار گیرند خیلی بهتر از این است که بخواهند با ورود کاربران خارجی کار را بخواهند جلو ببرند.

بابایی می‌گوید: تصور من این است که به لحاظ زیرساختی مشکلی از بابت کوچ این دسته از مخاطبین وجود نداشته باشد چراکه 40 تا 50 میلیون نفر در ایران از اینستاگرام استفاده می‌کنند و بخشی از جامعه نیز سالمند و یا کسانی هستند که به هر طریق علاقه‌ای به استفاده ازاین‌دست از پلتفرم‌ها ندارند که نمی‌توانند از این پلتفرم‌ها استفاده کنند و فکر نمی‌کنم مشکل سخت‌افزاری در این زمینه ایجاد شود.

مشکلات زیرساختی نیز بایستی در کشور حل شود

 در ادامه «کمال قره‌جلو» کارشناس حوزه IT با اشاره به اینکه ماهیت پلتفرم‌های داخلی ازلحاظ فنّاوری ضعیف هستند اگرچه مشکل امنیتی و دزدیدن اطلاعات ندارند، اظهار کرد: ازلحاظ کیفیت فنی قابل‌رقابت با نرم‌افزارهای خارجی نیستند و قطعاً اگر این نرم‌افزارها به کیفیت بالاتری برسند، خودبه‌خود مردم از آن‌ها استفاده می‌کنند.

وی بابیان اینکه متأسفانه پلتفرم‌های داخلی ازلحاظ فنی و برنامه‌ریزی و چه ازلحاظ شبکه و اینترنت خیلی عقب هستند و جای کار دارند، اظهار کرد: به نظر من بیشتر همین موضوعات باعث می‌شود که مردم به سراغ پلتفرم‌های خارجی بروند و اگر این پلتفرم‌ها ارتقا یابند مردم حتماً از این پلتفرم‌ها استقبال می‌کنند.

وی خاطرنشان می‌کند: ازلحاظ شبکه‌ای ما نیاز داریم که در شهرهای بزرگ دیتاسنتر داشته باشیم که اکنون نداریم یعنی کسی که در استان فارس وارد این شبکه می‌شود نباید سرورهای تهران را داشته باشد که این موضوعات متأسفانه وجود دارد و باعث کندی سرعت می‌شود. در حقیقت علاوه بر اینکه فنّاوری فنی در نرم‌افزارهای داخلی لازم است؛ مشکلات زیرساختی نیز بایستی در کشور حل شود که این موضوع زمان‌بر است و بالغ‌بر 10 سال فرصت لازم است تا به این نقطه برسیم.

انتهای پیام/

خبرنگار: زهره میر عیسی خانی