پایگاه خبری صدای زنجان نیوز / سمیه محرمی: به منظور بررسی مسائل مطرح‌شده پیرامون سدسازی ازجمله سد مراش، میزگردی با حضور منتقدان، مسئولان  شرکت آب منطقه‌ای و محیط‌زیست در محل دفتر صدای زنجان برگزار شد نکته جالب توجه آن بود که از آغاز اجرای این پروژه در سال 1388 تا کنون پیشرفت پروژه ۶۵ درصد بوده و هیچ تفاوتی با آخرین آمار مسئولان شرکت آب منطقه‌ای زنجان که در نخستین میزگرد صدای زنجان (22 مهرماه سال 1398) نکرده است!

 یکی از مهم‌ترین مسائل مطرح شده در این نشست، ابهام در خصوص صدور یا عدم صدور مجوز سد مراش بود که از سوی محمودی، فعال محیط زیست مطرح شد اما مشاور پروژه صراحتاً گفت که این سد دارای مجوز قانونی از ارگان‌های ذی‌ربط است. حتی معاون محیط‌زیست استان زنجان هم این موضوع را تائید کرد با این وجود تا به امروز این مجوز ارائه نشده است!

سد مراش در بخش انگوران از توابع شهرستان ماهنشان و در ۱۲۵ کیلومتری جنوب غربی شهر زنجان و در حدود ۴ کیلومتری شهر دندی قرار دارد.

این  پروژه ملی از جمله طرح‌های مهم شرکت آب منطقه‌ای زنجان بوده که با هدف تأمین آب شرب شهرهای ماهنشان، دندی و ۱۲۲ روستای منطقه، تأمین آب موردنیاز صنایع مستقر در شهرستان، بهبود شرایط زیست محیطی منطقه، اشتغال‌زایی و تأمین نیاز آبی بخشی از صنایع مستقر و حق‌آبه های زیست محیطی در سال 1388 به اجرا درآمد که با گذشت حدود 14 سال از آغاز اجرای این پروژه و پیشرفت ۶۵ درصدی آن، هنوز هم مورد انتقاد برخی قرار می‌گیرد.

سؤال مخالفان پروژه این است که چه کسی اجازه احداث سد مراش که فاقد مجوز بوده را، صادر کرده است و از سویی، وقتی آب‌های زیرزمینی موجود در ماهنشان که پاسخگوی نیازهای آبی منطقه هم هست چرا مسئولان و برنامه‌ریزان نسبت به احداث سد و تخریب محیط اقدام کرده‌ و سبب ایجاد مشکلات زیست‌محیطی و مهاجرت اجباری روستائیان و تحمیل هزینه به مردم منطقه و هدررفت منابع کشور شده‌اند؟

در نگاه موافقان سدسازی آینده آبی را تأمین می‌کند و با توجه به کاهش بارندگی‌ها و افت شدید سطح آب‌های زیرزمینی تنها راه نجات انسان مهار آب‌های سطحی بوده این در حالی است که مخالفان، سدسازی را مخاطره‌ای برای محیط زیست دانسته و معتقدند باید به جای دستکاری در طبیعت، برنامه‌ای برای استفاده درست و اصولی از آب موجود بر روی زمین داشت!

 منتقدان زاینده‌رود و دریاچه ارومیه را سرنوشت ناگوار ناشی از تصمیمات آبی در کشور می‌دانند و تأکیددارند باید رویه دیگری در این زمینه در دستور کار متخصصان باشد.

در این میزگرد مدیرعامل شرکت مشاوران طرح سد مراش و بلوبین، رئیس گروه طرح‌های شبکه‌های آبیاری و زه‌کشی شرکت آب منطقه‌ای استان زنجان، معاون محیط زیست طبیعی اداره کل محیط زیست استان زنجان و فعال محیط زیست حضور داشتند که مشروح این نشست را در ادامه می‌خوانید؛

** مجوز مراش کجاست؟

محمودی، فعال محیط زیست زنجانی در ابتدا با طرح سؤالی مبنی بر اینکه سفره‌های زیرزمینی استان زنجان چرا خشک‌شده است، از متولیان شرکت آب منطقه‌ای و پیمانکار این مجموعه خواست تا پاسخ شفافی در خصوص ارتباط این وضعیت ناگوار با سدسازی ارائه دهند.

او با ارائه نمونه‌ای از تصمیمات اشتباه اتخاذشده در زمینه استقرار واحدهای صنعتی پرآب‌بر گفت که؛ شرکت چوکای تالش یک شرکت درجه یک زیست محیطی است. آیا با وجود این شرکت در کشور، نیاز به استقرار شرکت مشابهی در زنجان بود؟ زنجان در منطقه آب و هوایی خشک قرار گرفته چرا با وجود وضعیت نامطلوب سفره‌های آب زیرزمینی استان، مجوزی مشابه آن برای یک کارخانه کاغذسازی در زنجان صادر شد که آب سفره‌های زیرزمینی را می‌مکد؟

این طرفدار محیط زیست استان زنجان با اشاره به اینکه با مدیریت موجود در زنجان دیگر رودها آبی ندارد و زنجانرود  فاضلاب شهر زنجان شده است، اضافه می‌کند: در زنجانرود آب در رودخانه نداریم یا در فصول بارشی یا در زمستان آب اندکی در زنجانرود در جریان بوده و این روز فصلی شده است.

محمودی خواستار مجوز سد مراش شد و گفت: به اعتقاد بسیاری از متخصصان با توجه به میزان ورودی آب، نیازی به احداث این سد نبوده است. بنده دبیر یک سمن محیط زیستی بوده و هر کجا تخلفی ببینم می‌توانم اعلام جرم کنم، آیا شرکت مشاور سد مراش مجوزهای لازم برای فعالیت در این بخش را دارد.

حبیب‌الله افشاریان، مدیرعامل شرکت مشاوران طرح سد مراش نیز در پاسخ گفت: وقتی پروژه دولتی و ملی می‌شود صحبت کردن در مورد آن باید مجوز لازم برای گفت‌وگو و اظهارنظر داشته باشیم.  

وی با بیان اینکه حاکمیت در مورد سدسازی تصمیم‌گیری خواهد کرد، گفت: مطالعات مربوط به سدسازی را نمی‌توان در اختیار عموم قرار داد و طبق قانون این مطالعات و مجوزها در اختیار سازمان محیط زیست و ارگان‌های ذی‌ربط قرار دارد!

به دنبال اصرار فعال محیط زیست حاضر در جلسه که ادامه حضور خود را منوط به ارائه مجوز کرد، که «علی اسدی»، معاون محیط زیست طبیعی اداره کل محیط زیست استان زنجان هم در خصوص مجوز داشتن یا نداشتن سد مراش نیز خطاب به محمودی، فعال محیط زیست گفت: این مجوزها در اداره کل موجود بوده و قابلیت ارائه در صورت درخواست را دارد.

این در حالی است که با گذشت بیش از 2 هفته و با وجود پیگیری‌ها از طریق روابط عمومی محیط زیست استان زنجان، هنوز مجوز سد مراش از سوی این اداره به صدای زنجان ارائه نشده است.

**چرا باید مجوزهای فعالیت واحدهای روی و کاغذسازی در زنجان صادر شود؟

محمد محمودی، فعال محیط زیست هم با اشاره به ایرادات وارده به واگذاری سدها به برخی شرکت‌های مشاور سدسازی در زنجان از این شرکت‌ها خواست نسبت به ارائه مدارک دال بر وجود نام این شرکت‌ها در لیست سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی برای فعالیت شرکت‌های مشاور اقدام کنند.

وی با وارد کردن ابهاماتی به برخی قراردادهای پیمانکاری منعقد شده شرکت آب منطقه‌ای زنجان با برخی مجریان سدسازی استان گفت: آیا این درست است که پیشنهاددهنده و اجرا کننده طرح سدسازی توسط یک شرکت مشخص باشد؟

حبیب‌الله افشاریان، طراح سدسازی در زنجان هم در پاسخ به این سؤال مراحل اجرای یک پروژه سدسازی را سخت دانست و اظهار کرد: یک پروژه برای اینکه از مرحله طراحی به مرحله اجرا برسد راه طولانی و کارشناسی باید طی کند و  در هر مجوزی بندی برای رعایت و حفظ شرایط محیط زیستی و غیره قید می‌شود.

**در خصوص فعالیت سدسازی، مناظره می‌کنیم اما نه با دانشجویان!

اما محمودی، فعال محیط زیست که همچنان اصرار داشت اگر فعالان سدسازی به «داشتن مجوز» اعتقاد دارند باید خودشان هم به این مهم عمل کنند از سکوت متولیان در قبال محیط زیست استان ابراز نارضایتی کرد و گفت: چرا باید به شرکت‌های صنعتی پرآب‌بر در حوزه کاغذسازی و واحدهای روی مجوز فعالیت داده شده است، این واحدها، در کنار تاثیر سوء بر سفره‌های زیرزمینی، زنجانرود را به پساب ‌خانه تبدیل کرده‌اند!

**نگران وضعیت محیط زیست زنجان به علت فعالیت‌های صنعتی و سدسازی هستیم!

وی با بیان اینکه آب‌های زیرزمینی از بین می‌رود برای همین برای ادامه زندگی باید سدسازی شود، اضافه می‌کند: ما در حال استفاده از آب‌های زیرزمینی به بدترین شکل ممکن هستیم، با مجوزهایی که صادر می‌شود مراجع چرا جلوی اون مجوزها را نمی‌گیرند؟

محمودی با اشاره به نقش مخرب صنعت در وضعیت زاینده‌رود و احتمال تکرار چنین وقایع تلخ زیست محیطی در زنجانرود که البته برخی از مسئولان محیط زیست و بهداشت نیز نسبت به آلودگی زنجانرود بارها هشدار داده‌اند، پیشنهاد برگزاری مناظره در دانشگاه زنجان  با حضور موافقان و مخالفان فعالیت‌های عمرانی حوزه آب را داد.

حبیب‌الله افشاریان، طراح سدسازی در زنجان این پیشنهاد را پذیرفت اما برگزاری چنین جلساتی را منوط به حضور متخصصان کرد نه دانشجویان! چرا که از نظر او، در مناظره باید دو طرف اطلاعات لازم و کافی داشته باشند!

اما حبیب‌الله افشاریان، بیان کرد: چه کسی دوست ندارد رودخانه‌ها در وضعیت دهه ۶۰ و قبل از آن باشد و چه کسی از بوی گند آن بد امروز زنجانرود خوشش می‌آید؟

افشاریان  با اشاره به اینکه مسئولان امر محدودیت‌های زیادی در کنترل و تامین آب دارند چرا که 30 تا 35 درصد اشتغال استان به کشاورزی مرتبط است، اضافه کرد: مصرف آب در کشت آبی در مقایسه با کشت دیمی نزدیک به 4 تا 5 برابر است در این شرایط که با مردم طرف هستیم و در این شرایط برداشت آب سطحی و زیر زمینی آغاز می‌شود.

وی با اشاره به اینکه آب زیرزمینی تجدیدپذیری سختی دارد و میلیون‌ها سال طول کشیده این سفره‌ها ایجاد شود تا بتوان گفت 30 تا 35 سال پیش ما یک سفره زیرزمینی داشتیم، اذعان کرد: سطح آب‌های زیرزمینی 130 تا 200 متر پائین‌تر رفته و در حال ته کشیدن است در حالی که زندگی مردم، باغات، زراعت، صنعت و شرب به این آب‌ها بستگی دارد.

مدیرعامل مشاوران طرح سد در استان زنجان ادامه داد: سؤال است همین مسیر زنجان به تهران در 10 سال آینده چه سرنوشتی خواهد داشت چرا که در 20 سال گذشته تراز آب‌های زیرزمینی 100 متر افت دارد و این روند افت چاه‌ها وحشتناک است.

وی با اشاره به اینکه تغذیه جدی برای سفره‌های زیرزمینی اتفاق نمی‌افتد و باید صدها سال منتظر باشیم تا بار دیگر وضعیت سفره‌ها به وضعیت قبلی بازگردد، عنوان کرد: با کاهش آب کیفیت زندگی کاهش می‌یابد و چالش‌های جدید برای زندگی انسان ایجاد می‌شود.

اما محمودی، فعال محیط زیست استان زنجان که محدودیت منابع آبی را ناشی از خشکسالی و سایر عوامل طبیعی نمی‌دانست خطاب به متولیان سدسازی استان زنجان اعلام کرد که سدسازی به هیچ عنوان به کمک مدیریت آب جوامع نیامده و نباید به این مقوله به عنوان تنها راه برون رفت از شرایط کم‌آبی نگریست.

انتهای پیام/