پایگاه خبری صدای زنجان نیوز/ زهره میرعیسی‌خانی: با وجود نارضایتی والدین از کیفیت پایین آموزش در برخی از مدارس استان به جهت جذب نیروی استخدامی آموزش ندیده و تاکید برخی از کارشناسان به این موضوع که نیروی انسانی مورد نیاز آموزش و پرورش باید در زمان مناسب جذب شود، اما بالغ بر دو سال است که شاهد هستیم که نیروی انسانی جذب شده براساس ماده 28 اساسنامه، همزمان با ورود به کلاس درس دوره ضمن خدمت خود را می‌گذارد.

مشکل کمبود معلم در سطح مدارس استان مشکلی است که اگر چه به گفته مدیرکل آموزش‌ و پرورش استان حل شده است، اما همچنان تبعات این مشکل در نظام آموزشی استان مشاهده می‌شود.

به کارگیری نیروی انسانی غیرحرفه‌ای و ناکارآمد که آموزشی در این زمینه ندیده‌اند از مسائلی است که این روزها در بدنه آموزش و پرورش به چشم می‌خورد، موضوعی که باعث نارضایتی و اعتراض بخشی از والدین نسبت به سطح کیفیت آموزش در مدارس استان شده است.

بخشی از نیرویی که این روزها جذب آموزش و پرورش می‌شود، از طریق آزمون استخدامی و براساس ماده 28 اساسنامه آموزش و پرورش بوده، است.

ماده‌ای که ذکر می‌کند که آموزش و پرورش می‌تواند برای تامین بخشی از نیروی مورد نیاز خود از طریق برگزاری آزمون استخدام با توجه به رعایت ضوابط و مقررات از میان دانش‌‌آموختگان سایر دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی و دانشگاه‌های سراسر كشور، با شرط گذراندن حداقل دوره یكساله مهارت آموزی در «دانشگاه فرهنگیان» اقدام کند.

این در حالی است که دوسالی می‌شود که افراد پذیرفته شده در آزمون استخدامی آموزش و پرورش، همزمان با گذراندن دوره ضمن خدمت، خود وارد بدنه آموزش و پرورش شده و تدریس می‌کنند.

موضوعی که در این دو سال مورد بی‌توجهی مسئولان قرار گرفته است و زمینه برخی از آسیب‌ها را در کلاس‌های درس فراهم کرده است.

** کیفیت آموزش در مدارس پایین است

در این زمینه یکی از والدین که دانش‌آموز محصل در مقطع متوسطه اول دارد، نسبت به کیفیت پایین آموزش در مدارس گلایه‌ کرده و می‌گوید: متاسفانه شاهد به کارگیری معلمانی در آموزش و پرورش هستیم که تازه‌کار بوده و تجربه کافی در زمینه آموزش ندارند. معلمانی که هنوز آمادگی مدیریت کلاس را نداشته و نمی‌توانند مباحث را به درستی به دانش‌آموز انتقال بدهند.

مصطفوی با بیان اینکه تازه‌کار بودن اساتید موجب کاهش یادگیری دانش‌آموزان نسبت به مطالب ارائه شده در کلاس شده است، اظهار می‌کند: غالبا اساتیدی که در مقطع متوسطه به کار گرفته می‌شود باید اساتیدی با تجربه باشند که متاسفانه اینطور نیست و برخی از اساتیدی که طی امسال در مدارس مشغول به تدریس هستند به تازگی به استخدام آموزش و پرورش درآمده‌اند و توانایی لازم در زمینه آموزش را ندارند و این موضوع در یادگیری دانش‌آموزان تاثیر گذاشته است، به طوری که مطالب ارائه شده در کلاس را متوجه نمی‌شود.

 وی ادامه می‌دهد: متاسفانه برخی از این نیروها همزمان با اینکه در کلاس درس مشغول به تدریس هستند، خود در حال گذراندن دوره آموزشی خود هستند؛ چرا نباید آموزش و پرورش فکری به حال کیفیت پایین آموزش به جهت این موضوع باشد.

«مرتضی تمجیدی»، مدیرکل اسبق آموزش و پرورش استان زنجان در این رابطه به صدای زنجان می‌گوید: کمبود معلم اکنون تبدیل به یک بحران شده است و اگرچه متاسفانه در بدنه آموزش و پرورش ما شاهد مشکلات مختلفی هستیم، اما نگاه کارشناسانه‌ای را در این زمینه شاهد نیستیم. از جمله مشکلات موجود در بدنه آموزش و پرورش مشکلات نرم‌افزاری و محتوایی است که دانش‌آموز با آن درگیر هستند. دانش‌آموزانی که نمی‌دانند مفاهیم کتب درسی در زندگی به کار آن‌ها می‌آید یا خیر؟

وی اظهار می‌کند: در کنار این مشکلات، مسئله‌ جذب معلم هم به این بحران‌ها اضافه شده است و متاسفانه در وهله اول، این کمبودها درست شناسایی نمی‌شوند و اگر هم شناسایی شد، نگاه کارشناسانه برای حل این مسئله و جذب معلمان صورت نمی‌گیرد.

بنا به اظهار این کارشناس، وزارتخانه باید برنامه‌ریزی‌های دقیقی برای جذب این معلمان در زمان مناسب داشته باشد و چه ایرادی دارد که در پاییز جذب این معلمان صورت بگیرد و نتایج آن در دی‌ماه اعلام شود تا حداقل نیروی تازه جذب شده 6 تا 9 ماه تا سال تحصیلی جدید آموزش ببینند.

مدیرکل اسبق آموزش و پرورش استان زنجان با اشاره به اینکه در آزمون دو سال گذشته (سال‌های 1401 و 1402) معلمان زمانی جذب شدند که حضور در کلاس‌های ضمن خدمت و آموزش قبل از ورود به مدرسه برای آن‌ها فراهم نشده است؛ می‌گوید: هم سال گذشته و هم امسال معلم تازه استخدام شده بدون اینکه آموزشی ببینند، وارد کلاس درس شده و شروع به تدریس کردند.

 وی می‌افزاید: آموزش معلمان به قدری حساس و علمی است که نیازمند گذراندن حداقل 4 سال دوره‌ آموزشی است تا مباحث کلاس‌داری، روش تدریس، مدیریت کلاس و موضوعات مربوط به تربیت دانش‌آموز مطرح شود؛ اما این 4 سال آموزش اتفاق نمی‌افتد و حتی در زمینه جذب معلمان تحت عنوان ماده 28، ما شاهد هستیم که با وجود اینکه طبق ماده معلمان پس از جذب باید یک سال دوره ببینند، این اتفاق به جهت ضعف در برنامه‌ریزی صورت نمی‌گیرد. درحالی که مسئولان نسبت به موضوع کمبود معلم آگاهی دارند و به اذعان آن‌ها 200 تا 300 هزار معلم در بدنه آموزش و پرورش باید جذب شوند.

به اذعان این کارشناس، امکان جذب تمام این کمبودها از طریق دانشگاه فرهنگیان وجود ندارد، دانشگاه فرهنگیان به دلیل کمبود فضا و محدودیت اساتید امکان این را ندارد که تامین‌کننده تمام کمبودهای موجود باشد، اما باید در این زمینه برنامه‌ریزی صحیح صورت بگیرد تا معلمان در زمان مناسب به بدنه آموزش و پرورش وارد شوند.

وی با بیان اینکه تربیت معلم بسیار مهم و حساس است، اظهار می‌کند: در نظام‌های پیشرفته یک دوره 4 یا 6 ساله را برای معلمی در نظر می‌گیرند و طراحی می‌کنند. متاسفانه در شرایط حاضر دانش‌‌آموزان و معلمان ما بی‌انگیزه هستند. دانش‌آموزان بی‌انگیزه هستند که دروس کاربردی نیست و نسبت به آینده تحصیلی و شغلی‌ خودشان نگرانی دارند. معلمان نیز به دلیل مسائل معیشتی، اجرای ناقص طرح رتبه‌بندی، بی‌عدالتی‌ها و اینکه شرایط خوبی برای تدریس آن‌ها فراهم نشده است، انگیزه کافی در زمینه تعلیم و تربیت ندارند.

تمجیدی، در خصوص کیفیت آموزشی و نارضایتی والدین از کیفیت آموزش می‌افزاید: ما مشکلات زیادی در بدنه آموزشی داریم که از جمله آن تعداد زیاد دانش‌آموزان در بدنه آموزش است. نسبت دانش‌آموز به معلم در برخی از مدارس از استانداردهای آموزشی تعیین شده در این زمینه بالاتر است. حضور 40 نفر دانش‌آموز در یک کلاس باعث می‌شود که کیفیت آموزش در مدارس پایین آید. آموزش و پرورش باید برای این موضوع حتما برنامه‌های اساسی داشته باشد.

 وی ادامه می‌دهد: معلمانی که از طریق دانشگاه فرهنگیان جذب می‌شوند؛ تا حدودی دوره‌های مختلف منحصر به آموزش دانش‌آموزان را طی می‌کنند اما به دلیل اینکه مسیر ورود معلمان با مدرک لیسانس و فوق‌لیسانس بسیار طولانی است و دوره آموزشی تعیین شده برای آن‌ها نیز غالبا با کیفیت بالایی برگزار نمی‎شود، سطح آموزش تا میزانی پایین می‌آید؛ یعنی ما هم از نظر کمی دچار کمبود معلم هستیم و هم از لحاظ کیفی وضعیت خوبی را در کلاس‌ها شاهد نیستیم.

وی ادامه می‌دهد: امیدوارم که مسئولان امر براساس تجربه‌ای که از مشکلات سال‌های گذشته به دست آوردند، بتوانند برای سال آینده تدبیری بیندیشند و نیروی انسانی لازم را در زمان مناسب جذب کنند.

تمجیدی با بیان اینکه به خاطر مشکلاتی که در اقتصاد و اشتغال وجود دارد، آموزش و پرورش نباید تبدیل به بنگاه کارآفرینی شود، خاطرنشان می‌کند: افرادی که استخدام می‌شوند باید به خاطر تعلیم و تربیت بیایند؛ نه به جهت اینکه به دنبال اشتغال هستند.

 به اعتقاد مدیراسبق آموزش و پرورش استان زنجان، معلمان باید هرچند وقت یک‌بار مورد ارزیابی قرار بگیرند و آن گروهی که شرایط لازم را ندارند، حذف شوند.

به گفته تمجیدی، بخشی از مشکلی که در خصوص جذب معلمان پیش‌آمده است، مربوط به آموزش و پرورش و بخشی نیز به نهادهای پشتیبانی مثل سازمان امور استخدامی و سازمان برنامه و بودجه مرتبط است که تا این سازمان‎ها مجوز جذب معلمان را ندهند و بودجه جذب معلمان تامین نشود، آموزش و پرورش مشکل خواهد داشت.

 به گفته این مسئول، اکنون بالغ بر 500 تا 600 هزار نیروی داوطلب برای ورود به آموزش و پرورش وجود دارد که از این حیث می‌توان امیدوار بود که نیروهای با کیفیتی به بدنه آموزش و پرورش وارد شود.

وی می‌افزاید: جذب معلم یک مسئله است و کیفیت‌بخشی تربیت و پرورش معلمان موضوعی دیگری که پس از جذب اتفاق می‌افتد و امیدواریم که آموزش و پرورش پس از جذب معلم، به دنبال ارتقای دانش و مهارت معلمان باشد.

پیگیری‌های صدای زنجان از «علی اسماعیلی»، مدیرکل آموزش و پرورش استان زنجان در این زمینه تا لحظه نگارش این گزارش بی‌نتیجه ماند.