لیلا محمدی- ساماندهی شبکه‌های فرسوده برق بازار زنجان حکایتی طولانی دارد که بازاریان و فعالان اقتصادی این مجموعه تاریخی درگیر مشکلات ناشی از آن، از جمله فرسودگی شبکه‌های آب و برق و سیم‌کشی‌های نامنظم که جلوه ناخوشایندی را به محیط تاریخی بازار داده، هستند. بازاریان معتقدند با وجود اینکه در این راه ادارات خدمات‌رسان برای اجرای طرح‌هایی در جهت رفع این مسائل اعلام آمادگی کرده‌اند اما برخی از مدیران نیز راضی به تحقق اهداف پروژه در اسرع وقت نیستند و یا اراده‌ای برای استارت کار ندارند.

بازار زنجان یکی از طولانی‌ترین بازارهای مسقف کشور است و گردشگرانی که راه زنجان را در پیش می‌گیرند، بازار این شهر را به‌عنوان یک مجموعه تاریخی دیدنی در برنامه‌های سیاحتی خود قرار می‌دهند، اما این مکان اسیر وعده‌هایی شده که نه تنها اهالی بازار بلکه زنجانی‌های فرهنگ‌دوست را هم آزار می‌دهد.

ناامیدی از ساماندهی بازار

عضو هیئت امنای بازار با بیان اینکه میان حرف تا عمل فاصله زیاد است، از جدی نبودن برخی از مسئولان در ساماندهی بازار تاریخی زنجان انتقاد کرده و آن را تنها باعث و بانی به نتیجه نرسیدن پیگیری‌های نمایندگان بازاریان و مدیران اعلام می‌کند.

سیدمحمد علویون که ساماندهی شبکه برق را از گام‌های نخست در اجرای طرح ساماندهی بازار می‌داند، تاکید می‌کند: اعتبارات در نظر گرفته شده در این پروژه باید در اسرع وقت تخصیص یابد تا کارشناسان و متخصصان بتوانند به موقع، همگام با پروژه اصلی نسبت به اصلاح شبکه برق بازار اقدام کنند.

علویون در پاسخ به سئوالی مبنی بر اختصاص بخشی از بودجه ستاد بازآفرینی شهری به پروژه اصلاح شبکه برق بازار عنوان می‌کند: در این باره نقل قول فراوان است اما دلبسته‌ این اعتبارنیستیم و امیدی هم نداریم.

بازار زنجان به عنوان طولانی‌ترین بازار سرپوشیده کشور ثبت ملی شده و در لیست اولویت‌های ثبتی سازمان میراث فرهنگی ایران برای ثبت جهانی قرار گرفته است.

 طبق اظهارات فرماندار زنجان تاکنون ۷ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان اعتبار برای ساماندهی این مکان توسط دستگاه‌های اجرایی مختلف هزینه شده است.

رضا عسگری می‌گوید:  از این میزان حدود 3.5 میلیارد تومان مربوط به ساماندهی شبکه فاضلاب شهری، یک میلیارد تومان برای تعویض شیرهای اطفای حریق آتش‌نشانی، 900 میلیون تومان برای ساماندهی بخش داخلی و پیرامون بازار و تملک نزدیک به 4 واحد مسکونی اطراف آن، بازسازی حریم در راستای ایجاد فرصت گردشگری و غیره اختصاص یافته است.

فرماندار زنجان ضمن ابراز خرسندی از پروژه ساماندهی شبکه برق می‌افزاید: بخشی از این طرح امسال نیز ادامه می‌یابد.

عسگری ضمن استقبال از ایده شرکت توزیع نیروی برق استان در ورود کابل تغذیه شالترهای برق به صورت زمینی می‌گوید: جهت اجرای این طرح در فاز نخست در 2 نقطه هدف بازار اعتبار یک میلیارد و 200 میلیون تومان اختصاص یافته اما ضروری است برای تسریع در عملیات و جلوگیری از توقف اجرای طرح، رایزنی‌ها برای تخصیص اعتبار برای ساماندهی شبکه برق از محل اعتبارات ملی اقدام گردد.

نسخه

شرکت توزیع نیروی برق استان، طرح اصلاح انشعابات بازار پائین و راسته جگرپزها را با اصلاح انشعاب ۸۰۰ مشترک و تعویض حدود ۲.۵ کیلومتر کابل سرویس انشعاب و همچنین اصلاح آرایش کابل‌های موجود با صرف زمانی معادل ۷۵۰۰ نفر- ساعت توسط واحد انشعابات امور برق غرب، با توجه به فرسودگی و آغشته شدن کابل و جعبه‌های انشعاب به روغن موجود در هوا پس از گذشت بیش از ۳۰ سال از قدمت آن‌ها در دستور کار قرار داد.

مدیر امور برق غرب زنجان در گفت‌وگو با صدای زنجان بررسی وضعیت موجود در بازار بالا و انتخاب محل و صدور دستور کار اصلاح انشعاب همزمان با خارج کردن لوازم اندازه‌گیری از داخل مغازه‌ها با امکان قرائت از راه دور در راسته میوه‌فروشان و جگرپزها را از اقدامات مسئولان مربوطه در راستای اصلاح انشعابات بازار اعلام می‌کند و می‌گوید: پیرو تجربه موفق شرکت توزیع نیروی برق استان در اصلاح انشعابات بازار پائین و برابر دستور و تاکید جدی مدیرعامل مبنی بر اصلاح اساسی انشعابات بازار بالا (راسته میوه‌فروشان و جگرپزها) مقرر شد، همزمان با اصلاح کابل و تابلوهای موجود در محل، به صورت پایلوت لوازم اندازه‌گیری به تعداد ۳۸۴ مشترک خارج از دسترس و در پای تابلو قرار گیرند که در این پروژه برای نخستین بار در ایران با استفاده از کنتور دیجیتال به همراه ماژول ابداعی در شرکت توزیع نیروی برق استان، نسبت به قرائت و پایش کنتور از راه دور اقدام می‌گردد.

بر این اساس طبق هماهنگی‌های انجام شده با معاونت‌های خدمات مشترکان، مهندسی و بهره‌برداری مبلغ ۱۲ میلیارد ریال بدون هزینه‌های مربوط به مجوز حفاری جهت اصلاحات فاز نخست بازار بالا تامین اعتبار شده است.

در این طرح با در نظر گرفتن ۴۶ تابلو کامپوزیت به‌عنوان تابلو مجتمع اندازه‌گیری و چندین نقطه به عنوان تالبو شالتر اقدام شده که تمام تابلوها به صورت رینگ با هم در ارتباط بوده و در صورت بروز اتصالی در هر یک از کابل‌ها، امکان تغذیه از چند سو در نظر گرفته شده است.

طبق اظهارات امیر کیانی کابل تغذیه شالترها در این طرح به صورت زمینی در نظر گرفته شده و کابل خروجی از تابلوهای مجتمع (پس از کنتور) به صورت کاملا استاندارد بر روی دیوارها و طاق‌ها بست‌کاری می‌شود.

در این روش برای نخستین بار در کشور، با استفاده از پورت RS۴۸۵  و امکانات موجود که بر روی کنتورهای دیجیتال AMR وجود دارد، نسبت به قرائت کنتور از راه دور اقدام می‌گردد که از ابداعات شرکت توزیع نیروی برق زنجان است.

در این روش قرائت، استفاده از امکانات موجود جهت تبدیل کنتور دیجیتال AMI با در نظر گرفتن امکانات کنتور فهام اعم از تعرفه‌بندی، تنظیم ساعت، تاریخ، قطع و وصل برق مشترک از راه دور اقدام می‌گردد و عملا با اضافه شدن این ماژول سیستم اندازه‌گیری از AMR به AMI تبدیل می‌شود که در نهایت هدف از ساخت این تجهیز قرائت مکانیزه و برخط‌گیری از کنتورهای دیجیتالی در مناطقی که کنتورها مجتمع نبوده و به صورت غیرمتمرکز (مثل روستاها، سکونتگاه‌های غیررسمی، بازار سنتی، مناطق شهری و محله‌ها) نصب شده است قابل استفاده بوده و رویکرد کاهش تلفات انرژی و مدیریت مصرف برق دارد.

در مجموع از ۳۸۴ مشترک موجود در طرح پایلوت که در راسته میوه‌فروشان و جگرپزها واقع گردیده است، ۱۶۱ مشترک دارای قدرت قراردادی ۵ آمپر، ۱۶۱ مشترک دارای قدرت قراردادی ۱۵ آمپر و مابقی دارای انشعاب ۲۵ آمپر هستند که در خواست می‌شود کسبه‌ای که خواهان افزایش قدرت قراردادی انشعابات به ۲۵ و ۳۲ آمپر هستند این شرکت را در جریان گذاشته و پس از تقبل کردن هزینه امتیاز انشعاب آمپر مدنظر از خدمات یاد شده بهره‌مند شوند. ناگفته نماند تمامی مبالغ اخذ شده توسط این شرکت از محل افزایش آمپراژ در راستای اصلاحات بازار هزینه می‌شود.

کیانی تاکید می‌کند: با توجه به عزم و اراده مصمم  شرکت توزیع نیروی برق استان به منظور ساماندهی انشعابات و شبکه موجود برق بازار و تامین منابع مالی و تخصیص اعتبارات از محل منابع داخلی شرکت تا به این لحظه، این شرکت قطعا پیگیر جذب اعتبارات لازم از وزارت نیرو است اما با توجه به هزینه برآوردی برای اصلاح اساسی شبکه کل بازار به مبلغ ۱۸۰میلیارد ریال بدون احتساب هزینه‌های مربوط به حفاری، منابع این شرکت کفاف نمی‌کند و ضروری است موضوع اعتبار از سوی مسئولان شهرستانی و استانی مورد توجه قرار گیرد.

این مسئول در مورد زمان قطعی برای ساماندهی شبکه برق و قرارگیری کابل تغذیه شالترها به صورت زمینی به صدای زنجان می‌گوید: سفارشات لازم برای خرید کالاهای مدنظر از جمله تابلوهای برق از تهران داده شده و به محض دریافت مرسوله‌ها، پروژه را اجرایی می‌کنیم.

کیانی با بیان اینکه تا به امروز هیچ مبلغی بابت ساماندهی شبکه برق بازار از محل ستاد بازآفرینی شهری اختصاص نیافته است، می‌گوید: راسته میوه‌فروشان و جگرپزها(بازار بالا) با اعتبار یک میلیارد و 200 میلیون تومان که از محل اعتبارات داخلی شرکت توزیع نیروی برق استان تامین شده است تحت پوشش قرار می‌گیرد.

کف‌سازی بازار پس از اجرای عملیات حفر زمین برای جانمایی کابل‌های تغذیه برق

مدیر امور برق غرب زنجان اضافه می‌کند: مقرر شده تا عملیات کف‌سازی بازار توسط ارگان‌های ذیربط پس از ایجاد زیرساخت‌های توزیع برق و استقرار کابل‌ تغذیه شالترها به صورت زمینی در این دو نقطه اجرایی شود.

وی با بیان اینکه با اجرای کامل ساماندهی شبکه برق ایمنی و زیبایی بصری بازار تامین می‌شود، در مورد زمان پیش‌بینی شده برای اتمام این دو راسته نیز می‌گوید: زمان‌بندی برای این پروژه فعلا نهایی نشده است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان نیز ضمن قدردانی از اقدامات شرکت توزیع نیروی برق استان ساماندهی سیم‌های برق بازار پایین می‌گوید: آشفتگی‌های مربوط به سیم‌کشی بازار پائین مشکلاتی را در زیبایی بصری این نقطه از بازار به وجود آورده بود که با همکاری شرکت توزیع نیروی برق این مورد رفع شد.

با کلیات طرح موافقیم

یحیی رحمتی در پاسخ به نظر اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان برای آغاز ساماندهی شبکه برق بازار و ورود زمینی شالترهای برق ابراز می‌کند: میراث فرهنگی با کلیات این طرح موافق است اما به جهت مسئولیتی که در حفظ ابنیه تاریخی دارد جزئیات طرح نیازمند بررسی‌های فنی است.

رحمتی می‌افزاید: اگر جزئیات طرح به سازه‌ها و بافت تاریخی بازار تاثیر سوئی نداشته باشد برای آغاز پروژه مشکلی وجود ندارد. با توجه به گستردگی پروژه و نیاز اعتبارات بالا برای عملیاتی شدن آن ضروری است تا تمامی دستگاه‌ها در کنار هم انجام وظیفه کنند.

این مسئول یکی از ملزومات ثبت جهانی بازار را حذف الحاقات زاید و مداخلات غیراصولی عنوان می‌کند و می‌گوید: اگر اصول مرمت در ساماندهی بازار مدنظر نباشد نمی‌توانیم در پیشبرد اهداف برای ثبت جهانی بازار تاریخی‌مان موفق باشیم.

فرماندار زنجان نیز با تائید اظهارات مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان در گفت‌وگو با صدای زنجان با بیان اینکه تاسیسات آب و لوله‌کشی‌های مربوطه به طور صددرصد انجام گرفته است، به اقدامات شهرداری، راه و شهرسازی در حوزه کف‌سازی بازار با همکاری کسبه اشاره می‌کند و می‌گوید: خوشبختانه طراحی‌های مربوطه به کف‌سازی در راستای ساماندهی بازار از سوی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مورد موافقت قرار گرفته است.

تاکید بر همراهی بازاریان در اجرای طرح ساماندهی بازار

فرماندار زنجان اقدامات و اصلاحات انجام گرفته در حوزه ایمنی بازار توسط آتش‌نشانی را قابل قبول می‌داند اما می‌گوید: برای تحقق اهداف مربوط به ساماندهی بازار از جمله استقرار شیرهای اطفای حریق و نصب کپسول‌های آتش‌نشانی در مغازه‌ها مدنظر بازاریان باشد اما با این وجود مغفول مانده است.

سیدمحمد علویون، عضو هیئت امنای بازار نیز در پاسخ به این اظهارات تاکید می‌کند: عمده بازاریان با این طرح موافقند، در حال حاضر کپسول‌های آتش‌نشانی در برخی از مغازه‌ها نصب شده و اتاق اصناف باید مابقی بازاریان را به خرید این تجهیزات ملزم کند.