عمده فروش: گرانفروشیها به چند میوه‌فروشی شاخص در نقاط مختلف شهر مرتبط است/ رئیس اتحادیه میوه و تره‌بارفروشان: فروشگاه‌ها عامل اصلی گرانی میوه هستند/ مدیرکل تعزیرات حکومتی استان: نظارت‌ها ضعیف است، جرایم بازدارنده نیست/ رئیس اداره نظارت و بازرسی صنعت، معدن و تجارت استان: بازرس کم داریم
الهام احمدی- عدم درج قیمت، گرانفروشی، عدم
صدور فاکتور، کم‌فروشی و تقلب در حالی در صدر تخلفات صنفی در سه ماهه امسال قرار
دارد که مردم از وضعیت گرانی بازار میوه و تره‌بار ناراضی‌اند و فعالان این حوزه
نیز معتقدند که بازار به حال خود رها شده است و نظارتی در کار نیست.
به اعتقاد کارشناسان وضعیت فعلی افزایش قیمت‌ها
در بازار ناشی از عدم شفافیت در تمامی زمینه‌های خرید و فروش و توزیع و ... است چرا
که در صورت وجود سیستم شفاف و قابل رصد فرصت بروز تخلف ایجاد نمی‌شود.
موضوع دیگر مطرح در این زمینه وجود جو روانی
در بین مردم برای سودآوری بیشتر است که نقش دلال‌ها در این بین بسیار پررنگ شمرده
شده است چرا که به گفته رئیس اداره نظارت و بازرسی صنعت، معدن و تجارت استان عامل
اصلی 50 درصد گرانی‌های موجود، دلال‌ها هستند.
گرانی و افزایش قیمت‌ها در حوزه میوه و تره‌بار
که یکی از کالاهای مصرفی مردم به شمار می‌رود ظاهراً در فضای موجود و التهاب بازار
بیشتر مورد سوء استفاده قرار گرفته است از همین رو عده‌ای سرآغاز اختلاف قیمت‌ها
را در میدان میوه و تره‌بار و برخی در فروشگاه‌های عرضه‌کننده یاد می‌کنند.
وضعیت موجود در 20 سال اخیر نادر
است
حسنی حجره‌داری است که فعالیت در بازار میوه و
تره بار را از 20 سال پیش آغاز کرده و به نوعی شغل پدری‌اش محسوب می‌شود، در پاسخ
به وضعیت بازار میوه و تره بار، به افزایش قیمت اشاره کرد و وجود وضعیت فعلی در
مدت فعالیتش در این صنف را نادر دانست و گفت: بخشی از وضعیت فعلی به دلیل بارش‌های
رخ داده در فصل بهار و از بین رفتن میوه‌های سردرختی است که دچار سرمازدگی شده‌اند.
این عمده فروش میوه نبود نظارت در بازار میوه
به ویژه فروشگاه‌ها را یکی از دلایل اصلی گرانفروشی و بالا بودن قیمت میوه‌ها
دانست و افزود: برای مثال بهترین گوجه‌فرنگی در میدان میوه و تره‌بار یک هزار و
300 تا یک هزار و 500 تومان است و طبق قانون، مغازه‌دار با افزایش 30 درصدی طبق
فاکتور خرید خود از میدان میوه تره بار باید نهایتاً 2 هزار تومان به بفروش برساند
در حالی که بیش از 3 هزار تومان به خریداران عرضه می‌شود.
حسنی با بیان این‌که بخشی از گران‌فروشی‌های غیرمتعارف در
بازار میوه به دلیل فعالیت چند میوه فروشی شاخص در نقاط مختلف شهر است که بیش از
اندازه معمول قیمت میوه‌ها را افزایش می‌دهند و در برخی از موارد با تفاوت قیمت
فاحشی مواجه می‌شویم.
در مصاحبه انجام شده با یکی از مغازه‌داران
معروف عرضه میوه در زنجان، یکی از دلایل اصلی بالا بودن قیمت میوه‌هایشان را دست‌چین
بودن و خرید میوه اول صبح عنوان کرد.
حسنی در پاسخ به تفاوت قیمت میوه خریداری شده
در اول صبح با میوه وسط ظهر نیز عنوان کرد: تفاوت قیمت میوه صبح با عصر از میدان
میوه و تره‌بار نباید حتی بیشتر از 2 هزار تومان باشد چون تفاوت کیفیت میوه‌ها به
میزانی نیست که تفاوت قیمت بعضاً دو یا سه برابری و حتی بیشتر داشته باشد.
وی نبود نظارت بر فروشگاه‌های عرضه میوه را
یکی از اصلی‌ترین دلایل گرانفروشیها دانست و یادآور شد: در سال‌های گذشته نظارت‌ها
و هماهنگی صنف مربوطه با تعزیرات به حدی بود که امکان فاکتورسازی و تخلف را به
میزان چشم‌گیری کاهش می‌داد تا جایی که برخی از فروشندگان از میدان میوه و تره‌بار
درخواست فاکتور به قیمت بالا را می‌کردند ولی حجره‌دار جرأت ارائه فاکتور با قیمت
بالا را نداشت اما در وضعیت کنونی، بازار به حال خود رها شده است.
می‌خواهند میدان را بدنام کنند
این عمده فروش میوه در پاسخ به برخی صحبت‌ها
در خصوص نبود قیمت معین در بازار میوه و تره‌بار و قیمت‌گذاری دلخواه که سبب
افزایش قیمت میوه‌ها شده است، یادآور شد: با این حرف‌ها می‌خواهند میدان را بدنام
کنند چرا که ما حساب و کتاب داریم و با فاکتور کار می‌کنیم از سوی دیگر قیمت‌گذاری
بر محصولات میوه در میادین بر طبق قیمت محصول خریداری شده از کشاورز به اضافه
هزینه حمل و نقل و وضعیت بازار انجام می‌شود.
وی صدور فاکتورهای صوری از سوی عرضه‌کنندگان
میوه و تره‌بار در میادین را دروغ عنوان کرد و گفت: شاید در بین دلال‌ها موضوع
فاکتور صوری مطرح باشد ولی در بین عمده‌فروشان این موضوع نمی‌تواند صحت داشته باشد
چرا که در میدان حتی با سود هزار تومان نیز محصول را به فروشندگان نمی‌فروشند تا
چه رسد به فاکتورهای صوری.
حسنی به استقبال بیشتر مردم برای خرید به صورت
مستقیم و بدون واسطه از میادین میوه و تره بار اشاره کرد و گفت: در وضعیت کنونی و
با توجه به اختلاف قیمت فاحش در میدان میوه و تره بار با فروشگاه‌ها، مردم برای
خرید محصول مصرفی خود به میدان مراجعه می‌کنند تا جایی که در حال حاضر 20 تا 30
درصد فروش ما در وزن‌های پایین است و خرده‌فروشی است.
وی با بیان این‌که در حال حاضر صندوق‌های میوه
2 تا سه کیلویی نیز در میدان عرضه می‌شود در حالی که 15 سال پیش کمترین صندوق میوه
ما 15 کیلوگرم بود، خاطرنشان کرد: در صورتی که مردم خریدهای خود را به طور مستقیم
از میادین میوه و تره‌بار داشته باشند به صرفه‌تر است.
در پایان این عمده‌فروش میوه به احتمال کاهش
قیمت برخی از میوه‌ها همانند هندوانه در زنجان همزمان با رسیدن تولیدات کشاورزان
زنجانی به بازار اشاره کرد و افزود: به طور حتم با رسیدن محصول هندوانه استان به
بازار، قیمت این محصول نیز کاهش می‌یابد.
نظارت‌ها ضعیف است
مرتضی ممیزی، مدیرکل تعزیرات حکومتی استان نیز
از وضعیت فعلی در بازار میوه گلایه داشته و به نبود نظارت جدی در این بخش اشاره
کرد و گفت: در جلسه‌ای چند روز پیش برای تنظیم بازار تشکیل شد، برخی‌ها معتقد
بودند باید در این بخش از شیوه مقابله‌ای استفاده شود در حالی که معتقدم باید
نظارت‌ها تشدید شده و دستگاه‌های متولی همانند صنعت و معدن استان، اتاق اصناف و
... ورود پیدا کنند چرا که طبق قانون در این بخش تعزیرات نمی‌تواند وارد کار شود.
وی با اشاره به این‌که تعزیرات طبق قانون
زمانی می‌تواند ورود پیدا کند که پرونده تخلف تشکیل شده و حکم صادر کند و یا مورد
تخلفی به سامانه 124 گزارش شود، خاطرنشان کرد: دستگاه‌هایی که تکلیف قانونی دارند
باید در این بخش ورود کنند و ما نیز پاسخگوی اعمال در حیطه قانون هستیم.
** میزان جریمه‌ها برای گران‌فروشان
بازدارنده نیست
مدیرکل تعزیرات حکومتی استان با بیان این‌که
شاهد اجحاف در حق مردم هستیم ولی متأسفانه ضمانت اجرایی نداریم، بیان کرد:
برخوردها با گران‌فروشان بازدارنده نیست ولی ما مکلفیم طبق قانون عمل کنیم و ریالی
نمی‌توانیم بر میزان جریمه‌ها اضافه کنیم.
وی با تأکید بر این‌که متأسفانه قانون‌گذار
میزان جریمه یک پفک فروش را با یک عمده فروش میلیاردی یکسان در نظر گرفته است که
همین موضوع سبب شده تا جریمه‌ها خاصیت بازدارندگی نداشته باشند، تصریح کرد:
عمده‌ترین تخلفات در این بخش عدم درج قیمت است که بیشترین جریمه طبق قانون 80 هزار
تومان است از همین رو برای مغازه‌داران شاخصی که روزانه ده‌ها میلیون فروش دارند به
طور حتم جریمه 80 هزار تومانی بازدارنده نیست.
80 هزار تومان نهایت جریمه یک گران‌فروش
ممیزی به سوء استفاده مغازه‌داران از عدم
تأثیرگذاری و بازدارندگی قانون به ویژه در زمان موجود اشاره کرد و گفت: برخی از
مغازه‌داران شاخص در شهر، قیمت میوه‌ها را درج نمی‌کنند چرا که حاضرند پرونده
گرانفروشی برایشان تشکیل شده و در نهایت جریمه 80 هزار تومانی را پرداخت کنند.
وی عدم ارائه فاکتور خرید از سوی فروشندگان را
از دیگر تخلفات رایج عنوان کرد که میزان جریمه 80 هزار تومانی برای این تخلف نیز
به طور یقین بازدارندگی لازم را ندارد، تصریح کرد: در برخی از موارد فروشندگان
اقدام به ارائه فاکتور جعلی می‌کنند طوری که کالایی را به قیمت مثلاً 10 هزار
تومان به فروش می‌رسانند و در زمان بازرسی فاکتور 3 هزار تومانی ارائه می‌کنند.
مدیرکل تعزیرات حکومتی استان با تأکید بر این‌که
بیشترین تخلفات گزارش شده به تعزیرات از سوی سازمان صنعت و معدن و اصناف در حدود
30 درصد مرتبط با عدم درج قیمت است، بیان کرد: متأسفانه سازمان‌های ناظر و متولی
اعتقادی به نظارت سیستمی ندارد.
تشکیل 612 پرونده تخلف در سه ماهه
امسال
وی در ادامه به معرفی 514 مورد پرونده به
تعزیرات حکومتی استان از 10 هزار و 966 واحد صنفی در سه ماهه نخست امسال اشاره کرد
و یادآور شد: در مجموع از این تعداد پرونده‌های تشکیل شده 612 عنوان تخلف به ثبت
رسیده که بیشترین تعداد آن را به ترتیب عدم درج قیمت، گرانفروشی، عدم صدور فاکتور،
کم‌فروشی و تقلب تشکیل می‌دهند.
در حالی مٌسکن تشدید نظارت از سوی تعزیرات بر آشوب
قیمت بازار میوه و تره‌بار تجویز می‌شود که بخش نظارت صنعت و معدن، وجود نابسامانی
و قیمت‌های بدون مرز را مشکل اساسی دانسته و ریشه آن را در خودتحریمی و وجود جو
روانی حاکم بر مردم که می‌خواهند همانند زمان قحطی همه چیز را انبار کرده و از سوی
دیگر به فکر سوءاستفاده از وضعیت فعلی برای افزایش دارایی‌های خود هستند عنوان می‌کند،
چرا که اسماعیل مسلمی، رئیس اداره نظارت و بازرسی صنعت، معدن و تجارت استان معتقد
است با تغییر قیمت رخ داده در ارز، جو روانی در بین مردم ایجاد شد که وضعیت فعلی و
گرانفروشی و افزایش قیمت برخی از کالاها را به همراه آورد.
وی در پاسخ به نبود نظارت بر بازار میوه و تره
بار ، عنوان کرد: قرار نیست اداره بازرسی صنعت و معدن بر همه کالاها نظارت داشته باشد از همین
رو هدف و اولویت نخست ما در نظارت‌ها، مرتبط با کالاهایی است که در سبد غذایی مردم
قرار دارد.
30 بازرس برای 34 هزار واحد صنفی؛
کمبود نیرو داریم
مسلمی دلیل اصلی عدم نظارت بر همه کالاها را
کمبود نیروی انسانی در این اداره دانست و به وجود مجموعاً 30 نیروی بازرس برای کل
استان اشاره کرد و یادآور شد: در حال حاضر 34 هزار واحد صنفی در استان فعال است حال
با وجود 30 بازرس در صورتی که بخواهیم به صورت دوره‌ای تمامی واحدها را مورد
بازرسی قرار دهیم در حدود بیش از یک سال زمان می‌برد تا یک واحد دوباره مورد
بازرسی قرار گیرد.
وی دلیل اصلی افزایش قیمت میوه در بازار را
وجود تنوع زیاد، نبود درجه‌بندی و استقبال‌پذیری این کالا عنوان کرد و قیمت آن را
در زمان‌های مختلف صبح، ظهر و عصر دانست و گفت: برخی از واحدهای صنفی، میوه‌های
دست‌چین و لوکس خرید و فروش می‌کنند و اختلاف قیمت‌ها از همین‌جا آغاز می‌شود از
سوی دیگر وجود اختلاف فاحش قیمت میوه‌ها در بازار هر چند طبیعی نیست ولی همین
موضوع نیز دلیل دارد.
رئیس اداره نظارت و بازرسی صنعت، معدن و تجارت
استان در پاسخ به نبود نظارت در بازار میوه با اشاره به این‌که نمی‌گوییم نظارت‌ها
به صورت صد درصد انجام می‌شود ولی بازار را به حال خود رها نکرده‌ایم و متأسفانه
بازرسی‌های ما در بین مردم دیده نمی‌شود، ابراز کرد: طبق قانون در صورتی که با 3 الی 4 بار
بازرسی در یک سال از یک واحد صنفی با یک عنوان تخلف مواجه شویم در نهایت می‌توانیم
پارچه تخلف بچسبانیم و یا پلمب کنیم که این با وجود تعداد نیروی موجود امکان‌پذیر
نیست.
وجود نظارت سامانه‌ای به عنوان راه‌حل برون
رفت از وضعیت فعلی از سوی رئیس اداره نظارت و بازرسی صنعت، معدن و تجارت استان
مطرح شد.
نظارت سامانه‌ای در خرید و فروش‌ها،
راهکار برون‌رفت از افزایش قیمت‌ها
وی با اشاره به این‌که در حدود 12 سال است که
موضوع صندوق‌های مکانیزه و نظارت سامانه‌ای مطرح و مورد تصویب قرار گرفته ولی هنوز
اجرایی نشده است، شاید برخی از فروشگاه‌ها سیستم خرید و فروش یکپارچه داخلی داشته
باشند ولی امکان مداخله ما در آن سیستم وجود ندارد، ابراز کرد: در این سیستم خرید
و فروش‌ها به ثبت رسیده و یکپارچه بودن سیستم امکان دستبرد و تغییر قیمت‌ها از
عمده فروشی به خرده فروشی و غیره را به صفر می‌رساند و در این حالت با فاکتورهای
صوری مواجه نخواهیم شد و نظارت‌های فیزیکی نیز کاهش پیدا می‌کند.
مسلمی با تأکید بر این‌که در صورتی که شرکت‌های
حمل و نقل ساماندهی شده و در سامانه جامع نیز پیش‌بینی شوند، بسیاری از مشکلات
فعلی در سیستم توزیع برطرف می‌شود، افزود: در حال حاضر اطلاعات لازم برای وارد
کردن به سیستم جامع را نداریم.
وی با بیان این‌که در حال حاضر با کمبود نیرو،
مشکلات و خطاهای انسانی مواجه هستیم ولی با این وجود بازرسی همه روزه در دو شیفت
کاری از سوی بازرسان انجام می‌شود، خاطرنشان کرد: مردم نیز باید در وضعیت هوشیار
بوده و در زمان خرید از فروشنده فاکتور مطالبه کنند.
رئیس اداره نظارت و بازرسی صنعت، معدن و تجارت
استان در پاسخ به این سوال که راهکار کوتاه مدت برای به سامان کردن شرایط فعلی
بازار چیست، افزود: مدیریت بازار باید در سطح کلان مدیریتی انجام شود در همین
زمینه نیز جلسات تنظیم بازار استانی به ریاست استاندار هر هفته در استان‌ها تشکیل
می‌شود که در این جلسه دستگاه‌های متولی همانند تعزیرات و صنعت و معدن گزارش‌هایی
از وضعیت بازار ارائه می‌کنند.
وی به همراهی مردم برای به سامان کردن وضعیت
بازار موجود و نیز جو روانی حاکم اشاره کرد و گفت: بخشی از نوسان قیمت‌های موجود
در بازار نیز به دلیل وابستگی به بازارهای تهران است چرا که فروشگاه‌های فعال در
استان، منتظر دریافت کالا و قیمت از مرکز هستند.
عامل 50 درصد گرانی موجود در بازار
دلال‌ها هستند
مسلمی نقش دلال‌ها در افزایش قیمت‌های موجود
در بازار به ویژه میوه و تره‌بار را تأثیرگذار عنوان می‌کند و می‌گوید: در حدود 50
درصد از قیمت‌ها توسط دلال‌ها افزایش پیدا می‌کند و این موضوع در مورد محصولات
کشاورزی که فاسدپذیر هستند حادتر است.
این در حالی است که سیدمرتضی هاشمی، رئیس
اتحادیه میوه و تره‌بار فروشان معتقد است که میوه در میدان تره بار به قیمت‌های
بالا به فروش نمی‌رسد هر چند به دلیل نبود میوه‌های سردرختی در زنجان، برخی از
میوه‌ها نسبت به سال گذشته افزایش قیمت دارند.
فروشگاه‌ها عامل اصلی گرانی میوه
هستند
وی عامل اصلی افزایش قیمت برخی از میوه‌های
موجود در بازار را فروشندگان و مغازه‌داران عنوان کرده و بر نبود نظارت در این بخش
متذکر شده و گفت: به طور قانونی، فروشندگان و مغازه‌داران می‌توانند 20 درصد و در
برخی از میوه‌ها نهایت تا 40 درصد قیمت میوه خریداری شده از میدان میوه و تره‌بار را
افزایش دهند و به خریداران عرضه کند در حالی که قیمت فعلی چندین برابر نرخ قانونی
است. متأسفانه برخی از مغازه‌داران کرایه بالای مغازه‌های خود را از جیب مردم در
می‌آورند و میوه را چندین برابر قیمت واقعی خود به فروش می‌رسانند.
فرصت‌طلبی و سوءاستفاده از فضای اقتصادی موجود
توسط برخی از فروشندگان و مردم موضوعی بود که رئیس اتحادیه میوه و تره‌بار فروشان نیز
بر آن تأکید کرد و گفت: متأسفانه مردم ما قحطی را دوست دارند چرا که در حال حاضر
انبارهای مغازه‌داران و یا خانه‌های مردم انباشته از کالاهایی است که می‌تواند با
ورود آن به بازار، قیمت‌های فعلی را به تعادل برساند.
وی با اشاره به این‌که تره بار فاسد شدنی است
و از آنجایی که امکان انبار آن‌ها وجود ندارد از همین رو فروشنده مجبور است در
پایان روز آن را به نرخ‌های پایین نیز به فروش برساند، افزود: متأسفانه نظارت‌ها
در این بخش بسیار کم‌رنگ است.
هاشمی در پاسخ به ادعای برخی از فروشگاه‌ها که
میوه را به چندین برابر قیمت به مردم عرضه می‌کنند مبنی بر این‌که در زنجان امسال
میوه نیست و ما مجبوریم بعضی از میوه‌ها را از خارج استان وارد کنیم و دلیل افزایش
چندین برابری قیمت نیز همین موضوع است، یادآور شد: اولاً در زنجان ما کمبود میوه نداریم و
در میدان‌های تره بار تمامی میوه‌ها یافت می‌شود در ثانی در صورت وارد کردن میوه‌ای
از شهرهای دیگر نیز قیمت بالای موجود میوه و تره‌بار در برخی از فروشگاه‌ها قابل
توجیه نیست.
#بازار میوه و تره‌بار زنجان، تعزیرات زنجان،
گرانی میوه در زنجان