پایگاه خبری صدای زنجان- همزمان با شروع سال تحصیلی جدید، مساله رتبه‌بندی معلمان دغدغه‌ای برای بسیاری از معلمانی شده است که سال‌ها منتظر اجرای این طرح هستند و این روزها به صورت سراسری اعتراضاتی به جهت اجرا نشدن این طرح پس از سال‌ها دارند.

رییس‌جمهوری در آیین بازگشایی مدارس با بیان اینکه محور آموزش و پرورش معلم است، تصریح کرد: امروز شان و منزلت معلم باید حفظ شود و معیشت معلم باید مورد توجه قرار بگیرد هویت معلم به عنوان جایگاه تعلیم و تربیت باید مورد توجه قرار بگیرد و سخن از رتبه‌بندی ناظر به همه این‌هاست. یکی از بحث‌های رتبه‌بندی ارتقای جایگاه معلمان و توجه به شان و منزلت معلمان وکیفیت یافتن کار تعلیم و تربیت مورد توجه است. مدرسه ستون همبستگی و نظم اجتماعی است و جایگاه مهمی دارد.

این در حالی است که بالغ بر 10 سالی می‌شود که زمزمه‌های اجرای طرح رتبه‌بندی معلمان در جامعه معلمان پیچیده است، اما هنوز خبری از مصداق عینی این طرح پرطمطراق به چشم نمی‌خورد و انواع و اقسام وعده‌ها و عناوین مرتبط با این موضوع همچنان خاک می‌خورد و این طرح پر حاشیه در مسیر حرکت دولت به مجلس و تغییر دولت‌ها متوقف شده است.

رتبه‌بندی معلمان همان کلاف سردرگمی است که چند وقت یکبار ادعای اجرای فاز مقدماتی آن مطرح می‌شود و مجددا چند وقت بعد با تغییراتی دیگر بر سر زبان‌ها می‌افتد، اما هنوز به ثبات نرسیده است و هدف غایی آن یعنی توسعه صلاحیت حرفه‌ای و رقابت بر سر دستیابی به این مهم نه‌تنها محقق نشده است بلکه در میانه طبقه‌بندی برای افزایش حقوق عملا رو به فراموشی رفته و حال این طرح مفهومش به جای توسعه صلاحیت حرفه‌ای با افزایش حقوق قرین است.

آخرین وضعیت رتبه‌بندی معلمان

آخرین وضعیت رتبه‌بندی معلمان پس از تغییرات طبق لایحه رتبه‌بندی معلمان که توسط دولت به مجلس ارسال شده است و بعد از اعمال تغییرات توسط کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس، این لایحه آماده بررسی در صحن علنی مجلس است.

طبق این لایحه، معلمانی که در استخدام وزارت آموزش و پرورش هستند به رتبه‌های متعدد تقسیم می‌شوند که بستگی به آیتم‌های مختلف از جمله سابقه و مدرک تحصیلی و... طبقه‌بندی می‌شوند.

در تغییرات این لایحه میزان مجموع حقوق و مزایای معلمان با مدرک کارشناسی و پایین‌تر بر مبنای مربی آموزشیار و با مدرک کارشناسی ارشد و بالاتر بر مبنای مربی محاسبه می‌شود به طوری که نباید از ۸۰‌ درصد حداقل حقوق طبقه‌های تقسیم بندی شده پایین‌تر باشد. در ماده ۷ علاوه بر موارد ذکر شده در ارتقاء رتبه گروه‌های ۴ گانه نوشته شده است.

در واقع مجموع حقوق و مزایای معلمان بر مبنای مربی آموزشیار و مربی محاسبه می‌شود که با دقت در طبقه‌بندی اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها، طبقه‌ای به نام مربی آموزشیار وجود ندارد و طبقه مربی پایین‌ترین طبقه در این گروه است که شامل حداقل حقوق اعضای هیات علمی وزارت علوم است که بعد از همسان سازی در تیــرماه امسال این مبلغ ۱۵ میلیون تومان می‌باشد و ذکر کلمه «مربی» باعث ایجاد محدودیت در محاسبه حقوق و مزایا می‌باشد، در حالی که هیات علمی دانشگاه‌ها به درجات مربی/ استادیار/ دانشیار و استاد تقسیم می‌شوند. پایین‌ترین درجه مربی و بالاترین درجه استاد است.

در تغییرات این لایحه معلمان را در گروه مربی محدود کرده‌اند که شامل حداقل حقوق و مزایا  است و از حقوق و مزایای طبقات بالا محروم کرده‌اند! با این نگارش که آماده طرح در صحن علنی مجلس است، معلمان با کمترین سابقه و بالاترین سابقه ( کارشناسی ارشد و بالاتر) فقط در گروه «مربی» دانشگاه‌ها مشمول افزایش خواهند بود! (لازم به توضیح است که حداکثر حقوق و مزایای طبقه هیات علمی«استاد» در دانشگاه مبلغ ۴۰ میلیون تومان است). مورد دیگر به ازای هر طبقه رتبه که معلمان کسب نمایند به ترتیب ۲۵ و ۲۰ و ۱۵ و ۱۰ درصد به مجموع حقوق و مزایا و فوق‌العاده‌های مستمر و ارقام مندرج در احکام کارگزینی معلمان افزوده می‌شود در حالی که معلمان در رتبه‌های پنج گانه به ترتیب معلم پایه، معلم ارشد، معلم خبره، معلم سَرآمد و استادمعلم قرار می‌گیرند و افزایش معکوس است. در این مدل معلم ارشد بیشترین افزایش و استاد معلم کمترین افزایش را خواهد داشت! به نظر می‌رسد ابهامات موجود، موجب تعلل در تصویب خواهد شد و یا مشکلاتی را در روند اجرایی خواهد داشت که لازم است این موارد بررسی کارشناسی شوند.

با پیاده‌سازی رتبه‌بندی معلم انگیزه پیدا می‌کند که به دنبال تحقیق و پژوهش نیز برود

 در این زمینه «عبداللهی» یکی از معلمان هنرستان‌های استان با اشاره به اینکه رتبه‌بندی حق معلمان است و گرفتن حق و حقوق نیاز به نمایش ندارد، اظهار می‌کند: رتبه‌بندی معلمان از 10 سال پیش مانده است و دو دولت تعویض شدند و این موضوع صورت نگرفته است.

وی ادامه می‌دهد: این دولت هم که نیامده اول رتبه‌ربندی معلمان را حذف کرد و سپس شاخ و بال این رتبه‌ربندی را زد و متاسفانه دیگر این رتبه بندی از ارزش افتاده است و آن چیزی که بنا بوده است پیش از این اتفاق بیفتد، دیگر آن نیست!

به گفته این معلم، پیش از این بنا بود که معلمان هم‌سابقه و هم‌تراز با اساتید دانشگاهی که مدرک دکتری دارند، حداقل 80 درصد دریافتی آنها را بگیرند، اما اکنون با اصلاح این طرح صحبت از افزایش حقوق معلمان تا میزان 80 درصد حقوق «مربی» دانشگاه است که همین یک کلمه «مربی» کل لایحه را زیر سوال می‌برد چرا که «مربی» کسی است که تازه وارد دانشگاه شده است و حقوق آن فکر نکنم که چندان تفاوتی با معلم داشته باشد و با همین یک کلمه تقریبا همه چیز ملغی می‌شود.

عبداللهی اظهار می‌کند: با پیاده‌سازی رتبه‌بندی معلمان، معلم انگیزه پیدا می‌کند که به دنبال تحقیق و پژوهش نیز برود که اکنون متاسفانه اصلا مورد اهمیت معلمان مدارس نیست و متاسفانه معلم از همان روز اولی که وارد مدارس می‌شود تا 30 سالی که در این عرصه خدمت کند، به دنبال به روز کردن دانش خود نیست چرا که انگیزه‌ای ندارد.

این معلم خاطرنشان می‌کند: سواد معلم روز به روز کهنه می‌شود و با این وجود هیچ محرکی برای او وجود ندارد که دانش خود را به روز کند. اکنون در دانشگاه برای تحقیقات و مقاله ارزش قائل هستند و بر اساس همان رتبه‌بندی‌ها‌ صورت می‌گیرد و اساتید به هر حال از مزایای این موضوع برخوردار می‌شوند، اما این موضوع در آموزش و پرورش اصلا دیده نمی‌شود و تفاوتی ندارد که معلمی خود را در این زمینه ارتقا بدهد با ندهد! که امید است با اعمال رتبه‌بندی معلمان این امر نیز محقق شود.

هر بار به شکلی در حق معلمان اجحاف می‌شود!

نظری، معلم ابتدایی یکی از مدارس روستایی در این زمینه اظهار می‌کند: گذشته از تمام وعده و وعیدهایی که در این سال‌ها داده شده بود، بنا بود که از اول مهرماه رتبه‌بندی معلمان اعمال شود اما اکنون گفته می‌شود که بودجه و اعتبار کافی برای این مساله در دست نداریم! این در حالی است که برای همسان‌سازی حقوق اساتید دانشگاه بودجه به قدر کفایت وجود دارد!

وی ادامه می‌دهد: موضوع دیگری هم که وجود دارد این است که قبلا مصوب شده است که حقوق معلمان 80درصد حقوق هیئت علمی‌دانشگاه باشد ولی اکنون این قانون اصلاح شده است و به حقوق 80درصد مربی دانشگاه تغییر یافته است که چندان مورد قبول معلمان نیست.

این معلم اظهار می‌کند: اگر چه بنا بوده است که این طرح در دولت قبلی انجام شود اما به گفته مسئولین عدم تامین اعتبارات لازم این طرح موجب شده است که اجرا نشود. مشکلات معلمان اما تنها به همین مساله محدود نمی‌شود و در واقع هر بار به هر طریقی که شده است در حق معلمان اجحاف کرده‌اند!

به گفته نظری، همین اواخر بر سر «فوق‌العاده معلمان» که به خاطر تورم 50 درصد به حقوق کارمندان اضافه شد همه کارمندان دولت 50 درصد به حقوق‌شان اضافه شد ولی به معلم‌ها این هزینه تعلق نگرفت!

وی مدعی است که هزینه «فوق‌العاده» را در قالب طرح رتبه‌بندی معلمان پیاده کردند و پس از یک آزموت در واقع همان 50 درصد افزایش حقوقی که باید همه معلمان داده می شد بر اساس رتبه بندی به صورت رتبه یک 11 درصد و رتبه دو 18 درصد و غیره به معلمان دادند. بعدها اما یک سری از فعالان صنفی متوجه این موضوع شدند که این همان پنجاه درصد «فوق‌العاده» است که به اسم رتبه‌بندی به معلمان پرداخت می‌شود که واقعا در این زمینه در حق معلمان اجحاف شد.

معلم را درگیر معیشت کرده‌اند

در ادامه معلم دیگری که نخواست نامی از او در این گزارش آورده شود، تنها به گفتن این جملات کفایت کرد که دیگر امیدی به اجرای این طرح هم نداریم، 10 سال گذشته است و ما هنوز اندر خم یک کوچه‌ایم! چه زمانی معلم و شأن آن در این سیستم مورد توجه قرار گرفته است که این بار انتظار داشته باشیم این اتفاق بیفتد. مردم گاهی گلایه می‌کنند که پس در آموزش و پرورش چه به فرزندان ما آموزش داده می‌شود؟ در پاسخ باید گفت که معلمی که درگیر قسط و بدهی‌ها و مشکلات خود باشد و در یک کلام مشکل معیشت داشته باشد چطور می‌تواند به فکر تربیت دانش آموزان خود باشد؟

گره 10 ساله رتبه بندی معلمان موانع مالی است

این در حالی است که اگر به دنبال گره 10 ساله رتبه‌بندی معلمان بگردیم به موانع مالی می‌رسیم. از همان سال ۹۴ که قرار شد گام اول اجرا شود، بن‌بست مالی سد راه طرح رتبه‌بندی شد. پس از آن اگر از اصلاحیه‌هایی که مجلس در این سال‌ها برروی طرح اعمال کرده بگذریم دعوای همیشگی برسر تامین اعتبار بوده و هست.

در سال ۹۴ که وزارت آموزش و پرورش خبر از اجرای مرحله اول این طرح را داد و با تایید دولت اولین گام برداشته شد اما این طرح پس از آن و در سال‌های بعد ابتر باقی ماند و وارد مراحل بعدی اجرا نشد، در سال‌های مختلف همواره فقدان ردیف بودجه برای اجرای رتبه بندی معلمان به چالش جدی دستگاه تعلیم و تربیت تبدیل شد.

حسین حق‌وردی، دبیر کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس نیز به این موضوع اذعان دارد و در مصاحبه با رسانه‌ها در این رابطه می‌گوید: بودجه آموزش و پرورش، ۱۱۵ هزار میلیارد تومان است، اگر بخواهیم رتبه‌بندی را متناظر با ۸۰ درصد حقوق هیئت علمی دانشگاه‌ها اجرا کنیم، ۲۰۰ هزار میلیارد تومان بار مالی دارد، اکنون بحث مجلس این است که رتبه بندی اجرا و اصل ۷۵ نشود. اکنون در این مرحله گیر کرده‌ایم که منابع مالی را برای رتبه‌بندی تعریف کنیم البته قطعا ۲۰۰ هزار میلیارد تومان نیست، وزارت آموزش و پرورش، سازمان برنامه و بودجه و سازمان اداری و استخدامی در حال بررسی رتبه‌بندی هستند تا مشکل حل شود، اگر حل شد در ماه‌های آینده شاهد اجرا رتبه‌بندی خواهیم بود.

برخی مشکل اصلی اجرا نشدن طرح رتبه‌بندی معلمان را تنها عدم تامین اعتبار لازم نمی‌دانند و معتقدند که جزئیات طرح هم کامل اعلام نشده و گمانه‌زنی‌ها در مورد آن بسیار است. طرحی که قشر بزرگ فرهنگیان کشور را شامل می‌شود باید جامع و کامل باشد و ابهامی در جزئیاتت آن وجود نداشته باشد.

مسئله ضمن خدمت‌ها، تالیفات و ملاک‌های لازم برای  سنجش سطح کیفی معلمان پیچیدگی‌های خاص این طرح است که به آسیب‌شناسی و بررسی همه جوانب نیاز دارد اما لزوم تسریع در روند رسیدگی و اتحاد نهادهای ذی‌ربط برای رسیدن به نتیجه و اجرای هرچه  سریع ‌تر بیش از پیش احساس می‌شود.

انتهای پیام/

خبرنگار: زهره میرعیسی‌خانی