پایگاه خبری صدای زنجان- ظاهراً اعطای تسهیلات کم‌بهره در قالب «دامدار کارت» و اعلام خبر اجرای طرح خرید تضمینی دام، نتوانسته عطش دامداران برای عرضه دام‌ها به بازار را کم کند و این در حالی است که تقاضا به علت قدرت خرید پائین مردم آن‌چنان نیست.

دامداران که منتظر خرید تضمینی دام نمانده‌اند می‌گویند نگران عدم خرید دام‌های ضعیفشان توسط دولت هستند و با ابراز نارضایتی از عدم صدور مجوز صادرات می‌گویند: از سر اجبار با دلال‌ها معامله می‌کنند!

ناتوانی دامداران برای نگهداری دام باعث شد عرضه گوسفند در بازار عید قربان امسال بیشتر از هرسال باشد. به‌این‌ترتیب امسال قیمت هر کیلو بره نر زنده برای دامداران 140 هزار تومان تمام می‌شود اما در بازار قیمت بره نر زنده بین 65 تا  100 هزار تومان است.

گزارش‌های میدانی از بازار خریدوفروش دام نشان می‌دهد که باوجود دام سبک و سنگین در بازار حتی در عید قربان که انتظار می‌رفت میزان تقاضا را بالا ببرد، چندان وضعیت خوبی ندارد.

علی که یک قوچ‌ نر 10 روزه را به‌تازگی فروخته به صدای زنجان می‌گوید: «این قوچ را به چند دلال نشان دادم آخرش یکی از آن‌ها کیلویی 55 هزار تومان از من خریداری کرد. آن‌قدر هزینه خوراک دام بالا رفته و دام‌های مولد کشتار شده که بعید نیست در آینده مجبور شوند گوشت را هم وارد کنند! با این شرایط دیگر نمی‌توانم دامدار بمانم و باید بروم در شهر مسافرکشی کنم!»

بر اساس آمارهای جهاد کشاورزی استان زنجان، جمعیت دامی استان یک‌میلیون و 214 هزار رأس است که از این میزان حدود یک‌میلیون رأس مربوط به دام سبک اعم از گوسفند، بز و بزغاله و مابقی مربوط به دام سنگین است.

برخی از مسئولان دولتی استان زنجان معتقدند که مصوبات اخیر دولت کمک کرده تا بخش قابل‌توجهی از دام‌های ماده به کشتارگاه نرسند. این موضوع ازنظر استراتژیک برای کشور به لحاظ اصلاح نژادی و حفظ دام‌ها مهم است زیرا نزدیک به چند دهه است که روی اصلاح نژادی دام‌های ماده خصوصاً در دام‌های سنگین کارشده و مثلاً دام‌های پرشیر حفظ‌شده است.

هرچند به دلیل بی‌برنامگی بخشی از این دام‌ها از دست رفتند و مصوبه دولت نیز شبیه به نوشدارو پس از مرگ سهراب است اما اگر این روند ادامه‌ پیدا کند در درازمدت می‌تواند مؤثر واقع شود.

محمدعلی صادقی، معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان به صدای زنجان می‌گوید: دولت برای جلوگیری از کشتار دام‌های مولد، تصمیماتی را اتخاذ کرد که بسیار مؤثر بوده است. یکی از این تصمیمات، اعطای تسهیلات با سود بانکی پائین در قالب «دامدار کارت» بود.

بر اساس اظهارات مسئولان بانک کشاورزی در رسانه‌ها، برای اعطای این کارت‌ها به یک ضامن نیاز است، بنابراین به‌احتمال‌زیاد دامدارانی که برای دامدار کارت به بانک مراجعه می‌کنند نیز باید یک ضامن معرفی کنند.

این وام در قالب کارت خرید نهاده دامی برای تهیه علوفه، ذرت، کنجاله و جو در اختیار دامداران قرار می‌گیرد. بنابراین اعتبار این کارت قابل‌برداشت به‌صورت نقدی نیست و برای خرید خوراک دام استفاده می‌شود.

سقف پرداخت این وام 50 میلیون تومان است که در قالب نرخ سود 12 درصد و اقساط 12 ماهه پرداخت می‌شود. مبلغ قسط وام 50 میلیون تومانی حدود 4 میلیون و 500 هزار تومان است. ظاهراً اگر دامداری 10 میلیون تومان وام بگیرد باید هرماه حدود 900 هزار تومان قسط بدهد.

محمدعلی صادقی، معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان تأکید می‌کند: علاوه بر دامدار کارت، نهاده‌هایی که در اختیار استان زنجان است را با همکاری کارخانه‌های خوراک و باقیمت مناسب تبدیل به کنسانتره کرده و به دامداران تحویل می‌دهیم، خوشبختانه میزان استقبال به‌ویژه در دامداران روستایی مطلوب بوده است.

البته صادقی صراحتاً اعلام می‌کند که مسئولان 100 درصد نتوانسته‌اند مانع از کشتار دام مولد در استان زنجان شوند. البته در حال حاضر کشش بازار به علت پائین بودن قدرت خرید مردم، پائین است وگرنه قیمت تمام‌شده برای پرورش دام، بالاست.

این مسئول بابیان اینکه هرچند در آستانه عید قربان شاهد افزایش قیمت هر کیلو دام زنده بودیم اما به‌طور متوسط قیمت هر کیلو دام سبک در میدان احشام، 68 تا 74 هزار تومان است.

صادقی بابیان اینکه عمده مصرف گوشت قرمز در استان زنجان مربوط به دام سنگین است، هر کیلو گوشت دام زنده را 78 تا 90 هزار تومان اعلام می‌کند.

لزوم تدوین برنامه جامع و قوی برای حمایت از صنعت دام

بررسی‌های میدانی صدای زنجان نشان می‌دهد که به‌صرفه نبودن نگهداری دام به‌جایی رسیده که دامداران چاره‌ای جز فروش دام‌های خود به دلالان ندارند اما آنچه قابل‌توجه است، این است که از چند وقت پیش قبول چک مدت‌دار به‌جای دام از سوی دامداران باب شده و دامداران مجبورند برای جلوگیری از ضرر بیشتر، از دلالان چک مدت‌دار قبول کنند!

روزهای ابتدایی ماه‌ جاری بود که محسن سلامی، مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام کشور اعلام کرد که دستورالعمل خرید به همراه قیمت‌های تعیین‌شده به همه استان‌های کشور ارسال‌شده است، بر این اساس کمیته‌هایی که در هر استانی مرکب از استاندار و سایر مسئولان مرتبط است این قیمت‌ها تعیین می‌شود.

محمدعلی صادقی، معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان بابیان اینکه شرکت پشتیبانی امور دام آمادگی خرید تضمینی دام‌های پرواری در بخش سبک و سنگین را طبق شرایط لحاظ شده در قرارداد را دارد، از دامداران می‌خواهد تا با توجه به اینکه قیمت خرید تضمینی بالاتر از قیمت‌های اعلامی در حاشیه بازار است، نسبت به فروش دام به دولت اقدام کنند تا متضرر نشوند.

خرید تضمینی دردی را دوا نمی‌کند، صادرات دام مدنظر دولت باشد

بااین‌حال برخی از دامداران در انتظار صدور مجوز برای صادرات دام هستند. یکی از دامداران زنجانی بابیان اینکه خرید تضمینی دام توسط دولت نمی‌تواند تنها راه‌حل برون‌رفت از مشکلات فعلی بابت افزایش هزینه‌های تولید و بدتر از همه نگرانی از تشدید وضعیت خشک‌سالی است، باشد از مسئولان می‌خواهد تا نسبت به صدور دستور صادرات دام اقدام کنند چراکه در شرایط فعلی خرید تضمینی دردی را دوا نمی‌کند.

او این را هم می‌گوید که دولت در خرید تضمینی دام، اصلاً دام ضعیف را نمی‌خرد و از این بابت هم خودش و هم سایر دامدارها نگران‌اند چراکه دام اگر ضعیف شده به علت آن است که خوراک و علوفه موردنیازش توسط دامدار به‌اندازه کافی تأمین نشده است. درنتیجه از دولت انتظار می‌رود وضعیت اقتصادی دامدار را درک کند.

خرید تضمینی دام را باهدف متعادل کردن بازار اجرا می‌کنیم

البته طبق گفته‌های علی‌اکبر شیرمحمدی، مدیرکل شرکت پشتیبانی امور دام استان زنجان، طرح خرید تضمینی دام فعلاً در زنجان اجرانشده است چراکه رسالت این شرکت به تعادل رساندن بازار است. در چند روز گذشته با افزایش قیمت مواجه بودیم و اگر شرکت پشتیبانی امور دام، سازمان جهاد کشاورزی و تنظیم بازار دست به اجرای طرح خرید تضمینی می‌زدند نه‌تنها موجب تنظیم بازار نمی‌شدند بلکه بازار را هم بر هم می‌زدند.

شیرمحمدی با تأکید بر اینکه تصمیمات نحوه خرید تنظیمی دام به لحاظ فنی در تنظیم بازار استان برسی و تصمیمات لازم نیز اتخاذ می‌شود، عنوان می‌کند: زنجان به لحاظ حجم تولید گوشت قرمز جزو استان‌های پر تولید به شمار نمی‌رود و در اجرای طرح نیز قطعاً استان‌های گرمسیر و عشایری در اولویت هستند. ما در زنجان قبل از اجرای طرح تمامی موارد را بررسی کرده و سعی می‌کنیم نحوه اجرا کم عیب و نقص باشد.

مدیرکل شرکت پشتیبانی امور دام استان زنجان در پاسخ به نگرانی دامداران استان زنجان بابت عدم خرید دام‌های ضعیف از سوی دولت می‌گوید: شرکت پشتیبانی امور دام استان زنجان سعی دارد طبق اشل و برش اعلامی که دولت تعیین کرده نسبت به خرید اقدام کند چراکه ما موظف به ذخیره و توزیع گوشتی هستیم که حقوق مصرف‌کننده در آن مدنظر قرارگرفته و مورد تائید ناظر باشد. البته وزارت جهاد کشاورزی برای رفع نگرانی دامداران، در بخش تأمین نهاده فعال‌شده و برای دام‌های مولد، داشتی و پرواری نهاده زیر قیمت بازار در نظر گرفته و به دامداران متقاضی تحویل می‌دهد تا آن‌ها در پرورش و تحویل دام دارای استانداردهای خرید تضمینی، مشکلی نداشته باشند.

صنعتِ «دام» قربانی می‌شود؟

با تمامی اطمینان دهی مسئولان مجموعه وزارت جهاد کشاورزی در استان زنجان بابت متعادل کردن وضعیت بازار دام در چند روز آینده، اظهارنظر برخی از مدیران و فعالان این حوزه حاکی از مطلوب نبودن اوضاع‌واحوال صنعت دام است که دیر یا زود پای تمامی فعالان سنتی و صنعتی را خواهد گرفت.

منصور پوریان، رئیس شورای تأمین دام کشور اخیراً گفته که، صنعت دام کشور از حالت اقتصادی خارج‌شده و حتی معیشت سرمایه‌گذاران و فعالان این صنعت نیز تأمین نمی‌شود، به‌ویژه استان‌هایی است که با مشکل خشک‌سالی، بی‌آبی، گرانی نهاده، کمبود مرتع سبز و همچنین گرمای طاقت‌فرسا روبه‌رو هستند، دام و دامدار بر لبه تیغ قرارگرفته‌اند و این صنعت در آستانه فروپاشی است.

کمبود آب و علوفه در پی خشک‌سالی، سلامت دام‌ها را با مشکل مواجه کرده است به‌نحوی‌که قصابان و فعالان کشتارگاه از جگر سوراخ شده دام‌ها از تشنگی و گرسنگی خبر می‌دهند البته برخی از صاحب‌نظران نیز معتقدند پدیده مشاهده‌شده ممکن است ناشی از وجود برخی بیماری‌های انگلی باشد.

محمدعلی صادقی، معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان در این خصوص معتقد است که نحوه نگهداری و مدیریت گله‌ها باید کنترل شود که این مهم با همکاری اداره کل دامپزشکی استان زنجان در مناطق روستایی و عشایری جهت مبارزه با بیماری‌های انگلی در دستور کار است.

بااین‌حال منصور پوریان، رئیس شورای تأمین دام کشور اخیراً تأکید کرده که، در چنین شرایطی، دامداری به‌شدت تحت تأثیر قرار می‌گیرد به‌طوری‌که بر اساس گزارش معاونت امور دام وزارت جهاد کشاورزی، بخش زیادی از دام موجود در کشور کاملاً ضعیف شده است، به این معنا که اگر دام نر باشد ضریب گوشتی بسیار کمی دارد و دام ماده نیز علاوه بر کاهش ضریب گوشتی، توان تولیدمثل را نخواهد داشت.

او گفته که، نگهداری این دام‌ها اکنون به‌صرفه نیست و نمی‌توان از آن برای جلوگیری از تشنج در بازار گوشت استفاده کرد زیرا این دام گوشت چندانی ندارد که کشتار آن میزان قابل‌توجهی از گوشت را تأمین کند. بنابراین در جلساتی که در وزارت جهاد کشاورزی برگزار شد پیشنهاد شد که این دام صادر شود.

پوریان اضافه کرد: شرکت پشتیبانی امور دام عملاً دام را می‌خرد تا گوشت ذخیره کند بنابراین دام ضعیف یا همان دام نیم گوشت را خریداری نمی‌کند و به دنبال دام پروار شده است. طرح خرید حمایتی و تضمینی این شرکت فقط دام‌های پرواری و مازاد را پوشش می‌دهد. مشکل فعلی دامداران دام‌های ضعیف است که بهترین روش مدیریت آن «صادرات» است. چندین ماه است جلساتی برای مجوز صادرات دام برگزار می‌شود، اما هنوز هیچ خبری از صادرات دام نیست.

انتهای پیام/

خبرنگار: لیلا محمدی