زهره‌میرعیسی‌خانی- در حال حاضر دو پارک علم و فناوری در استان زنجان در حال فعالیت است که یکی از این پارک‌ها در دانشگاه تحصیلات تکمیلی‌علوم پایه مستقر و دیگری به صورت مجزا و در سطح شهر مستقر است و به نظر می‌رسد که درگیری‌های نامحسوس و رقابت‌های پنهانی بین این دو پارک وجود داشته که گاهی علنی نیز می‌شود.

 بر اساس شنیده‌ها، این اختلافات به لحاظ ساختار مدیریتی موجود در میان پارک‌ها است یعنی ساختار مدیریت پارک علم و فناوری استان ساختاری استانی دارد و بودجه آن از استانداری تامین می‌شود در حالی که ساختار پارک علم و فناوری دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه و ساختار دانشگاهی و زیر نظر وزارت علوم و تحقیقات داشته به طوری که رئیس دانشگاه، رئیس پارک علم و فناوری مستقر در دانشگاه را انتخاب می‌کند و بودجه مورد نظر پارک نیز از طریق وزارت علوم و تحقیقات تامین می‌شود که همین امر نیز به یکی اختلافات میان دو پارک منجر شده است.

از همین رو صدای زنجان با بررسی این موضوع تلاش دارد تا بتواند اختلاف اصلی دو پارک علم و فناوری را ریشه‌یابی کرده و درباره اینکه که چطور می‌توان این مشکل را برطرف کرد، با تعدادی از ذی‌نفعان دو طرف به گفت‌وگو نشسته است. رئیس پارک علم و فناوری دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه با اشاره به اینکه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در یک مقطعی اجازه راه‌اندازی پارک‌های علم و فناوری در سطح کشور را به عهده داشت و مجوز راه‌اندازی پارک‌ها را این وزارتخانه صادر می‌کرد، گفت: متولی این کار همواره وزارت علوم تحقیقات و فناوری بوده است.

مجتبی شهیدی ادامه داد: وزارت علوم در ابتدا ساخت پارک‌های علم و فناوری را در دانشگاه‌ها آغاز کرد ضمن اینکه کاملا هم در این زمینه درست عمل کرده و دانشگاه‌ها به عنوان پایگاه‌های علمی موظف هستند در زمینه ایجاد اشتغال دانش‌بنیان گام بردارند.

این مسئول در پاسخ به اینکه «چرا در حال حاضر دو پارک در سطح استان وجود دارد؟» اظهار کرد: به نظر می‌رسد که وزارت علوم و تحقیقات و فناوری به این نتیجه رسیده باشد که شاید پارک‌ها زیر نظر مراکز دانشگاهی یک مقدار سرعت کمتری در پیشبرد اهداف خود داشته باشند و از همین رو تصمیم به ساخت پارک‌ها در خارج از دانشگاه‌ها گرفت، ضمن اینکه این پارک متعلق به کل استان زنجان است.

شهیدی افزود: در سمنان نیز مشابه استان زنجان 2 پارک وجود دارد، یکی متعلق به استان سمنان و دیگری متعلق به دانشگاه آن که در شاهرود قرار دارد و وضعیت این دو پارک به گونه‌ای است که یکی از آنها در مرکز استان قرار دارد و دیگری با فاصله 400 کیلومتری و در شاهرود مستقر شده که این بعد مسافت تا حدودی می‌تواند آن را توجیه کند.

وی  در پاسخ به اینکه «انتخاب شرکت‌های دانش‌بنیان در پارک چگونه انجام می‌گیرد؟» اظهار کرد: پذیرش شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان‌های مستقر در پارک علم و فناوری بر پایه و اساس شرایط خاصی صورت می‌‎گیرد که با توجه به اینکه پارک هر ساله با یک شرکت خصوصی وارد قرارداد می‌شود که شرکت طرف قرارداد در قالب سر فصل‌های خاصی، شرکت‌های دانش‌بنیان را پذیرش می‌کند و با نظارت‌هایی که از سوی کارشناس وزارت علوم و تحقیات و فناوری صورت می‌گیرد، می‌توان اذعان کرد که روند انتخاب این شرکت‌ها بر اساس مبانی خاصی است و از همین منظر، میزان تخلفات کاهش می‌‎یابد.

رئیس پارک علم و فناوری دانشگاه تحصیلات تکمیلی خاطرنشان کرد: در حال حاضر بالغ بر 54 شرکت دانش‌بنیان در این پارک مستقر است که کارهای خوبی در زمینه تولیدات نرم‌افزار داشته‌اند و برخی از شرکت‌ها تعاملات خوبی نیز با سایر کشورها نظیر ارمنستان، گرجستان و کانادا و آمریکا دارند و برای این کشورها نرم‌افزار تولید می‌کنند.

در ادامه داوود مرادخانی رئی پارک علم و فناوری استان، با اشاره به اینکه در سه استان کشور، 2 پارک در استان‌ها مستقر است که این سه استان شامل سمنان و کرمان و زنجان بوده و علاوه بر اینکه دانشگاه مستقر در این استان‌ها پارک علم و فناوری دارند، یک پارک استانی نیز در آنجا شکل گرفته است، گفت: هم اکنون بیشتر مسئولین به این نتیجه رسیده‌اند که پارک مستقل از دانشگاه‌ها می‌توانند ضمن خدمات به مرکز استان، به شهرستان‌ها هم خدمات‌رسانی کند و شهرستان‌ها از خدمات این پارک‌ها منتفع شوند.

وی با اشاره به اینکه پارک‌های مستقر در سطح استان در ردیف ملی قرار دارند و تمام اقشار جامعه می‌توانند از آن منتفع شوند، افزود: پارک استانی آمده است تا عقب‌ماندگی استان را در حوزه اشتغال و کار‌آفرینی برای فناوران جبران کند ضمن اینکه این پارک توانسته است در کمتر از یک سال 60 شرکت را پوشش دهد.

مرادخانی با اشاره به اینکه  خود زمانی مدیر پارک علم و فناوری دانشگاه تحصیلات تکمیلی بوده است و در سال 94 این پارک را احیا کرده است، افزود: در حال حاضر نیازمند مشارکت همه جانبه افراد و مسئولین هستیم که بتوانیم این پارک را با سرعت بیشتری توسعه دهیم و زمینه اشتغال را برای افراد جامعه فراهم آوریم ضمن اینکه شرکت‌های مستقر در پارک علم و فناوری استان، مهارت‌محور هستند و اقدامات آنها باید در نهایت به تولید محصول ختم شوند.

مرادخانی با اشاره به اینکه شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در پارک‌ها مجوز خود را از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهور و وزارت علوم و تحقیقات و فناوری می‌گیرند، گفت: این شرکت‌ها پس از گرفتن مجوز در منطقه آزاد قرار می‌گیرند و معاف از مالیات و معاف از گمرک می‌شوند و این وضعیت برای همه شرکت‌ها مشابه بوده و ما به عنوان پارک علم و فناوری، وظیفه حفاظت از بیت‌المال را داریم ضمن اینکه اسناد به اداره دارایی نیز فرستاده می‌شود.

این مسئول با اشاره به اینکه صنعت کارآفرینی و استارت‌آپ‌ها در استان در حال افزایش است، خاطرنشان کرد: بر اساس آمار، در آمریکا بالغ بر 400 هزار استارتاپ و در فرانسه بالغ بر 9 هزار استارتاپ برگزار می‌شود این در حالی است که در سطح کشور این میزان به 300 استارتاپ نمی‌رسد که با توجه به اینکه این موضوع فرصت مناسبی برای جامعه ما است تا به سوی اشتغال حرکت کند، کار در این زمینه می‌تواند باعث توسعه این حوزه باشد.

وی با اشاره به اینکه مهم‌ترین موضوعی که در حال حاضر در حال پیگیری آن هستیم، این است که اشتغال را به افراد آموزش بدهیم، گفت: در حال حاضر جوانان نباید به فکر کارمند شدن و پشت میزنشینی باشند چرا که ظرفیت این نوع مشاغل رو به پایان است و نسل امروز باید به خوبی متوجه این مسئله باشد، ضمن اینکه مراکز رشد در سطح کشور در حال توسعه هستند و فرهنگ کارآفرینی در این زمینه دارد رواج پیدا می‌کند.

در ادامه رضا زمانی، مدیر یک شرکت دانش‌بنیان و عضو هیئت مدیره سه شرکت دانش‌بنیان مستقر در پارک دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه با اشاره به اینکه وجود دو پارک در سطح استان هیچ مشکلی را ایجاد نمی‌کند، افزود: طرز نگاه کردن به این مسئله و اینکه در برخورد با این مسئله افراد چه نگاهی داشته باشند عاملی است که می‌تواند موجب بروز مشکلاتی شود.

وی ادامه داد: وجود برخی از درگیری‌ها در این زمینه فارغ از درست و غلط بودن طرفین درگیر، فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان را دچار اختلال خواهد کرد چرا که مسئولین درگیر در این مسئله به جای اینکه تمرکزشان بر روی جذب منابع برای پارک و مدیریت مجموعه خود باشد، خواه ناخواه درگیر حواشی زاید و زیان‌بار می‌شوند.

زمانی با اشاره به اینکه وجود دو پارک علم و فناوری در استان ذاتا می‌تواند موجب رقابت دو پارک باشد، گفت: دعوا از سالیان دور و بر سر تملک پارک علم و فناوری در بدنه استان و جامعه دانشگاهی ایجاد شده است و هرکدام از دانشگاه‌ها به نحوی مدعی تملک پارک علم و فناوری بوده‌اند و در این زمینه با هم درگیری‌هایی داشته‌اند.

مدیر شرکت دانش‌بنیان مستقر در پارک دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه با اشاره به اینکه این درگیری‌ها ما را از نقطه ایده‌آل خود عقب انداخته است، گفت: بروز این قضیه مشکلات را بیشتر کرده است این در حالی است که باید تعامل و رقابت سالم بین دو پارک وجود داشته باشد.

زمانی افزود: بهترین راهکار برای حل این مشکل این است که به هر پارک حوزه مشخصی داده شود تا در این زمینه بهتر بتواند خود را نشان بدهد، برای نمونه به دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه حوزه IT و برق و الکترونیک داده شود و به پارک علمی و فناوری استان حوزه‌های نانو، شیمی و معدن تا ضمن تفکیک حوزه‌ها، درگیری ما بین این دو پارک را به کمترین میزان خود برساند.

وی با اشاره به اینکه ما همیشه از دشمن فرضی خود شکست خورده‌ایم، گفت: متحد نبودن استان در این زمینه موجب شده است از سایر استان‌ها در این زمینه عقب بیفتیم و با وجود اینکه استان به عنوان قطب IT و برق و الکترونیک شناخته می‌شود و پارک می‌توانست در این زمینه بهتر عمل کند، اما با درگیر حواشی شدن هیچ قدمی نتوانسته‌ایم در این زمینه برداریم ضمن اینکه این مسئله خود می‌تواند انرژی شرکت‌ها را برای عملکرد بهتر بگیرد و زمینه را برای بروز مشکلات دیگر فراهم آورد.

وی با اشاره به اینکه بالغ بر 8 سال است که در پارک علم و فناوری مستقر در دانشگاه علوم پایه فعالیت دارد، گفت: مدیریت جدید این پارک متمرکزتر از مدیریت سال‌های دور عمل می‌کند و به شرکت‌های مستقر در این پارک خدمات مشاوره و زیرساختی که شرکت‌ها نیازمند آن هستند، ارائه می‌دهد.

در ادامه وحید سلطانی، مدیر یک شرکت دانش‌بنیان مستقر در پارک علم و فناوری استان زنجان با اشاره به اینکه هر کسی از دیدگاه خود به مسئله "وجود دو پارک در استان" نگاه می‌کند، گفت: در عین اینکه این مسئله‌ می‌تواند موجب بروز مشکلاتی شود همزمان این موضوع می‌تواند موجبات رقابت سالم بین دو پارک را نیز فراهم کند.

وی ادامه داد: اگر مسئولین استانی و دولتی به این مسئله به صورت بی‌طرفانه نگاه کنند و شرایط را برای هر دو پارک به صورت یکسان در نظر بگیرند، باعث پیشرفت هر دو پارک خواهند شد و زمینه را برای رشد بیشتر استان در این زمینه فراهم می‌آورند.

سلطانی با اشاره به اینکه اختلاف‌ها بیشتر از سوی مسئولین است که ایجاد می‌شود، افزود: این موضوع موجب می‌شود که رقابت‌های ناسالم پررنگ‌تر شده و فعالیت‌ها در تاریکی ادامه یابند.

مدیر یک شرکت دانش‌بنیان مستقر در پارک علم و فناوری استان زنجان، با اشاره به اینکه شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در پارک علم و فناوری استان زنجان هیچ مشکلی با شرکت‌های دانش بنیان مستقر در پارک علم و فناوری دانشگاه تححصیلات تکمیلی ندارند، گفت: متاسفانه مسئولین خارج از این سیستم هستند که به اختلافات موجود در میان این دو پارک دامن می‌زنند.

وی با اشاره به اینکه شرکت دانش‌بنیان او پیش از استقرار در پارک علم و فناوری استان زنجان، در پارک علم و فناوری دانشگاه تحصیلات تکمیلی مستقر بوده است، گفت: برای اعضا و شرکت‌های دو پارک، تعامل بین دو پارک بسیار مثمرثمر خواهد بود، ضمن اینکه در حال حاضر این تعاملات بین شرکت‌ها وجود دارد و شرکت‌ها با هم روابط دوستانه‌ای دارند.

#پارک علم و فناوری زنجان، مرادخانی، شهیدی، پارک دانشگاه زنجان