پایگاه خبری صدای زنجان/ زهره میرعیسی ‌خانی: میانگین نمرات کتبی دانش‌آموزان در امتحانات نهایی، هیچ‌گاه وضعیت خوبی نداشته و هرگز میانگین نمرات و معدل‌ها از ۱۴بالاتر نرفته است. رشته‌های مختلف تحصیلی نیز چندان فرقی باهم ندارند، ولی دانش‌آموزان رشته علوم انسانی در سال‌های اخیر همواره از دیگران ضعیف‌تر عمل کرده‌اند.

وقتی از میانگین نمرات می‌گوییم درواقع از یک جمعیت چند صدهزارنفری حرف می‌زنیم که در امتحانات نهایی به‌صورت هم‌زمان در کشور آزمونی یکسان می‌دهند درحالی‌که سطح علمی یکسانی ندارند. بنابراین عده‌ای نمرات بالا و عده بسیار بیشتری نمرات پایین کسب می‌کنند که روی‌هم، میانگین نمرات را تشکیل می‌دهد. برای نمونه در سال تحصیلی ۹۹ ــ ۹۸، ۸۴ دانش‌آموز در امتحانات نهایی سال دوازدهم معدل کتبی ۲۰ را کسب کردند که هشت نفر از آن‌ها در رشته ریاضی، ۶۳ نفر در رشته تجربی و ۱۳ نفر در رشته علوم انسانی بودند. ۱۳هزار و ۹۴۸ نفر نیز موفق شدند تا با معدل ۱۹ تا ۱۹.۹۹فارغ‌التحصیل شوند. در این سال اما بر اساس اطلاعاتی که مرکز پژوهش‌های مجلس در اختیار ما قرار می‌دهد میانگین نمرات دانش‌آموزان رشته ریاضی۱۳.۳۱ برای دانش‌آموزان علوم ‌تجربی۱۳.۳۳ ، در رشته علوم ‌انسانی۱۱.۳۴ و برای دانش‌آموزان رشته علوم و معارف اسلامی۱۲.۷۸ بوده است. به همین علت است که میانگین معدل کتبی دیپلم داوطلبان کنکور۱۳۹۹ نیز بسیار پایین و به این قرار بوده است: ریاضی۱۲.۵۱ تجربی۱۳.۷۷، انسانی۱۱.۲۹، زبان خارجی۱۴.۵۶ و هنر۱۲.۴۵.

امتحانات سال ۹۹ که برگزار شد بسیاری از دانش‌آموزانی که در امتحانات پایه نهم و دوازدهم شرکت کردند در اعتراض به‌سختی سؤالات گفتند که چون از طریق فضای مجازی درس‌خوانده‌اند مفاهیم را به‌خوبی یاد نگرفته و برای امتحان آماده نبوده‌اند. به همین دلیل معاون وقت متوسطه آموزش‌وپرورش توضیح داد: «دانش‌آموزان در مقطع متوسطه دوم در درس‌های تخصصی مثل فلسفه، شیمی، زیست، ریاضی و فیزیک افت داشته‌اند که این موضوع ضعف بنیه علمی در دوران آموزش مجازی را برای ما روشن کرد.

میانگین معدل امتحانات نهایی دانش آموزان پایه دوازدهم تغییر کرد

اکنون اما پس از گذشت دو سال از این اظهارنظر، محسن زارعی، رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت آموزش‌وپرورش بابیان اینکه میانگین معدل امتحانات نهایی تمام دانش‌آموزان پایه دوازدهم در سال تحصیلی گذشته، ۱۲.۰۳ بوده، اذعان کرده بود: در رشته‌های ریاضی و علوم تجربی مقداری رشد و در رشته‌های گروه معارف و علوم انسانی کمی کاهش داشتیم؛ اما روی‌هم‌رفته می‌توان گفت که خردادماه امسال یک رشد جزئی در معدل دانش‌آموزان داشته‌ایم.

محسن زارعی، بابیان اینکه یکی از دلایل پایین بودن معدل، مسئله کنکور است، گفت: تا مسئله کنکور حل نشود نمی‌توانیم به‌طورجدی بگوییم علت افت یا این رشد چیست. تاکنون تمرکز دانش‌آموز و مدرسه روی امتحانات نهایی نبوده است، اما از امسال به بعد که سهم سوابق تحصیلی افزایش‌یافته و قطعی شده است، می‌توانیم این نتایج را به شکل واقعی‌تری تحلیل کنیم، زیرا دانش‌آموزان به علت تولید سابقه تحصیلی تمرکز بیشتری روی امتحانات نهایی خواهند داشت.

**اکثر دانش‌آموزان نسبت به نمره و معدل تا حدودی بی‌تفاوت شده‌اند

در این زمینه اما «فاطمه» دانش‌آموز پایه یازدهم رشته ریاضی فیزیک  بابیان اینکه کاهش میانگین معدل در پایه‌های متوسطه دوم به‌خصوص سال‌های یازدهم و دوازدهم ا طبیعی است ، می‌گوید: آن‌قدر درس‌ها سخت و سنگین می‌شود که دیگر کمتر کسی می‌تواند معدل ۱۸-۱۷ بگیرد. بعضی درس‌های تخصصی را فقط در حد پاس ‌شدن می‌خوانیم و دست‌آخر هم با نمره ناپلئونی واحد را می‌گذرانیم.

«ساجده» هم در همین پایه در رشته تجربی درس می‌خواند. او می‌گوید: کرونا در پایین آمدن سطح علمی دانش‌آموزان بی‌تأثیر نبود، نه دانش‌آموزان درس‌ها را مثل کلاس حضوری جدی می‌گرفتند و نه معلم‌ها. سال‌های آخر دبیرستان معدل‌ها پایین می‌آید، چون درس‌ها نسبت به نهم و دهم خیلی سخت‌تر می‌شود.

«مرتضی»که ریاضی می‌خواند در پایه دهم؛ او نگران میانگین معدلش در سال دوازدهم یا همان پیش‌دانشگاهی سابق است. او می‌گوید: اینکه شرط معدل درنتیجه کنکور اثرگذار شده کمی ماجرا را برای رشته‌های نظری پیچیده می‌کند، چون درس‌ها واقعاً سخت است. این محصل دبیرستانی معتقد است اکثر دانش‌آموزان نسبت به نمره و معدل تا حدودی بی‌تفاوت شده‌اند. شرایط اجتماعی جامعه دل‌ودماغ درس‌خواندن برای کسی نگذاشته؛ برای خیلی‌ها دیگر کنکور و رتبه قبولی هم مثل گذشته مهم نیست.

معدل امتحانات نهایی دانش آموزان رشته ریاضی در زنجان حدود 25 صدم پایین‌تر از معدل میانگین کشوری است

در این زمینه اما «وهاب ادیبی»، معاون آموزش متوسطه اداره کل آموزش‌وپرورش استان زنجان باوجود پیگیری‌های متعدد خبرنگار صدای زنجان، با اشاره به اینکه آمار دقیقی در مورد میانگین معدل کل دانش‌آموزان متوسطه استان زنجان در اختیار ندارم، اظهار می‌کند: منتهی مراتب معدل امتحانات نهایی دانش آموزان رشته ریاضی در کل کشور12.64 است و این عدد در استان زنجان نیز 12.40 است که حدود 25 صدم پایین‌تر از معدل میانگین کشوری است.

وی ادامه می‌دهد: در رشته ریاضی 6 منطقه داریم، که از این 6 منطقه 3 منطقه معدلی بالای میانگین کشوری دارند و یک منطقه میانگین معدل را داراست و دو منطقه پایین از میانگین کشوری هستند.

به گفته ادیبی، ما نسبت به سال گذشته در میانگین معدل امتحانات نهایی پایه متوسطه دوم ریاضی رشد داشته‌ایم به‌طوری‌که در سال 1400 میانگین نمره ما نزدیک 12 بود ولی امسال (1401)بیش از نیم نمره افزایش میانگین نمره را داشتیم این در حالی است که در مقایسه با میانگین معدل کشوری همچنان نزدیک 25 صدم عقب هستیم.

وی بابیان اینکه در کشور میانگین معدل امتحانات پایه متوسطه دوم نسبت به سال قبل رشد 29 صدمی داشته است ولی این رشد در استان زنجان 51 صدم( بیش از نیم نمره) افزایش  داشته است.

معاون آموزش متوسطه اداره کل آموزش‌وپرورش استان زنجان، موضوع پایین بودن معدل امتحانات نهایی پایه متوسطه دوم مختص استان زنجان است، اظهار می‌کند: این افت بیشتر به جهت غیرحضوری بودن کلاس‌های درس و نبود دبیر تخصصی برخی از دروس در مدارس است.

وی ادامه می‌دهد: درس ریاضی به‌گونه‌ای است که باید حل تمرین در آن اتفاق بیفتد ولی فضای مجازی و مشکلات موجود در این حوزه قطعاً در این زمینه تأثیرگذار بوده است. ضمن اینکه ریاضی نیاز به اطلاعات‌پایه دارد و درصورتی‌که فرد در دوران مجازی بودن کلاس‌ها  در برخی از موضوعات دچار مشکل شده باشد این مشکل همچنان با او باقی است. ورود برخی از دانش‌آموزان به حیطه اشتغال و یا عدم حضور دانش‌آموزان در کلاس‌های مجازی همه این موضوعات دست‌به‌دست هم می‌دهد تا در کل کشور چنین مشکلاتی را داشته باشیم.

این مسئول خاطرنشان می‌کند: از سوی دیگر بیشتر مناطق استان زنجان مناطق روستایی هستند و قطعاً در این زمینه با کمبود امکانات روبه‌رو هستند.  ضمن اینکه ما در برخی از نقاط به لحاظ آمار معدل میانگین بالاتر از میانگین کشوری داریم. معدل میانگین کشوری 12.64 است ولی معدل میانگین امتحانات نهایی خدابنده نزدیک 14 است. این عدد در ناحیه یک در حدود 13 و در ناحیه دو معادل میانگین کشوری است و در این زمینه برخی از مناطق اثرگذاری خود را داشته است.

این در حالی است که به عقیده برخی از کارشناسان آموزشی پایین آمدن میانگین معدل روندی است که از امسال و پارسال شروع نشده و دلایل زیربنایی دارد بررسی چرایی افت معدل را باید به ۷-۶ سال پیش ارجاع بدهیم که معاونت ارزشیابی و سنجش وزارتخانه اعلام کرد در امتحانات دوازدهم دچار افت شدید شده‌ایم و آن زمان معدل این پایه به زیر ۱۰ رسیده بود. از سوی دیگر با توجه به اینکه ما با پدیده معدل سازی به‌ویژه در مدارس غیرانتفاعی مواجه هستیم، میانگین واقعی می‌تواند کمتر از رقم اعلامی هم باشد.

آن‌ها مدعی هستند درباره افت میانگین معدل نمی‌توان مقصر را صرفاً کرونا و آموزش مجازی دانست یا خانواده‌ها یا معلم یا خود دانش‌آموز. یکی از عوامل اصلی کم انگیزگی دانش‌آموزان در دوره متوسطه دوم محتوای آموزشی است. دانش‌آموزان از خودشان می‌پرسند که آموزه‌های تخصصی و عمومی به درد زندگی آینده‌شان می‌خورد یا نه و قرار است چه گره‌ای از زندگی‌شان باز کند؟ همین سؤال باعث می‌شود آن‌ها دیگر برای نمره عالی گرفتن درس نخوانند. عامل دیگر افت معدل در دوره متوسطه این است که همه‌چیز آموزش را به شغل آینده، رتبه کنکور، دکتر و مهندس ‌شدن فرزندمان گره‌زده‌ایم و از هدف اصلی که پرورش شهروند و انسان خوب در این جهان نو به نو شده و در حال تغییر است، غافل شده‌ایم.

انتهای پیام/