زهره میرعیسی‌خانی- حرکت به سمت بین‌المللی شدن دانشگاه و توسعه تعاملات و همکاری‌های علمی بین‌المللی یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر در پویایی دانشگاه به شمار می‌رود. در عصر حاضر، كار‏كرد آموزش، افزون بر‌ انتقال دانش و تجربيات از نسلي به نسل ديگر،  نقش و راهبردی پايدار و اثر‏گذار در توسعه فرهنگی، ارتباطات بین‌المللی، روابط دولت‏ها و تعاملات فرهنگي دارد. یکی از سیاست‌های اصلی کشور در بخش علم و فناوري ارتقای بین‌المللی دانشگاه‌های کشور است. بین‌المللی شدن دانشگاه‌ها یا توسعه آموزش عالی فراملی در صدر سیاست‌های وزارت علوم مطرح شده است. بین‌المللی شدن یک رقابت است که نیاز به اعتماد به نفس، آمادگی، ورزیدگی، و خود را در معرض نقد قرار دادن دارد و هیچ دانشگاهی نمی‌تواند خود را از این سیاست عقب بکشاند. این امر نه تنها به توسعه علمی کمک می‌کند، بلکه در سطح کلان، امنیت بوجود می‌آورد. از همین رو همه ساله دانشگاه‌ها در سطح کشور در تلاش هستند که در این راستا گام بردارند و اولین قدم برای محقق شدن این امر، جذب دانشجوی خارجی است.

در این خصوص مدیر همکاری‌های علمی بین‌المللی دانشگاه زنجان با اشاره به اینکه در حال حاضر بالغ بر 21 دانشجوی غیر ایرانی در دانشگاه زنجان در حال تحصیل هستند که اصلاحا دانشجوی بین‌المللی اطلاق می‌شوند، گفت: این دانشجویان از کشور‌های سوریه، عراق، یمن و افغانستان هستند و در سه سطح لیسانس، فوق لیسانس و دکتری مشغول به تحصیل‌اند که عمده آنها در سطح فوق لیسانس اشتغال دارند.

اسماعیل کرمی دهکردی در خصوص رشته‌های تحصیلی این دانشجویان، اظهار کرد: این دانشجویان در رشته‌های مختلف تحصیلی در حال تحصیل هستند و در رشته گروه‌های کامپیوتر، شیمی، مهندسی، کشاورزی و سایر رشته‌ها مشغول هستند.

مدیر همکاری‌های علمی بین‌المللی دانشگاه زنجان با اشاره به روند پذیرش این دانشجویان، در سطح دانشگاه‌ها افزود: در واقع دانشجویانی که به عنوان دانشجویان بین‌المللی شناخته می‌شوند سه نوع پذیرش دارند که در نوع اول دانشجویان از طریق کنکور سراسری پذیرش می‌شوند که این نوع پذیرش به واسطه اینکه این افراد در ایران اقامت دارند و سال‌ها در ایران زندگی کرده‌اند، تحقق می‌یابد و حتی دیپلم خود را در ایران اخذ کرده‌اند که می‌توانند با شرکت در کنکور وارد دانشگاه شوند که این دانشجویان باید هزینه‌ای به عنوان شهریه پرداخت کنند، در صورتی که روزانه پذیرش شوند معادل 80 درصد شهریه‌ای که یک دانشجو در نوبت شبانه پذیرش شده است و در صورتی که به عنوان دانشجوی شبانه پذیرش شوند باید صد در صد هزینه شهریه مذکور را پرداخت کنند و مشابه دانشجوی ایرانی شبانه شهریه می‌پردازند.

وی ادامه داد: به تبع خوابگاهی که این دانشجویان برای اقامت خود در طول تحصیل درخواست می‌کنند، خوراکی که در این ایام مصرف می‌کنند، هزینه‌بر است و هزینه این موارد نیز برای یک دانشجوی بین‌الملل مشابه سایر دانشجویان خواهد بود.

کرمی دهکردی افزود: نوع دیگر پذیرش این دانشجویان به گونه است که این دانشجو از طریق کنکور پذیرش نمی‌شود و به عنوان دانشجوی بین‌المللی بورسیه وزارت علوم می‌شود و وارد دانشگاه می‌شود که در این روش، دانشجویان باید در خواست‌های خود را به وزارت علوم بدهند و شرایط لازم را داشته ‌باشند که یک شرایطی رقابتی است و اگر در این مرحله پذیرش شدند وزارت علوم آن‌ها را به ما معرفی می‌کند که این دانشجویان هیچ شهریه‌ای را پرداخت نمی‌کنند و بورسیه وزارت علوم می‌شوند که این نوع پذیرش خود شامل دو نوع است که در یک نوع کمک هزینه‌ای از سوی وزات علوم به این دانشجویان پرداخت می‌شود و در نوع دیگر کمک هزینه پرداخت نمی‌کند و تنها خوابگاه و هزینه خورد و خوراک و بیمه آن‌ها را می‌پردازند.

وی خاطرنشان کرد: نوع سوم پذیرش دانشجویان بین‌الملل شامل دانشجویان بین‌الملل شهریه‌پرداز است که این افراد غیر بورسیه‌ای هستند و باید هزینه مشخص سالانه‌ای را پرداخت می‌کنند که در حال حاضر هر سه نوع این دانشجویان را در دانشگاه زنجان داریم که مشغول تحصیل هستند.

این مسئول در پاسخ به این سوال که «آیا تفاوت فرهنگی مشکلی برای این دانشجویان ایجاد کرده است و نمود تحصیل این دانشجویان در دانشگاه چگونه بوده است؟» اظهار کرد: خوشبختانه تاکنون مشکلی در این زمینه نداشته‌ایم ضمن اینکه سعی شده است با تدابیری که اندیشیده می‌شود، مشکلات مربوط به این زمینه را پیشگیری کنیم که در این راستا با اساتید و مدیران گروه رشته‌ها صحبت کرده‌ایم که تعاملات کافی را با این دانشجویان داشته باشند. از طرف دیگر یک اداره‌ای باعنوان پذیرش و پشتیبانی دانشجویان غیر‌ایرانی در زیر مجموعه دفتر همکاری‌های بین‌المللی دانشگاه وجود دارد که فعالیت این دانشجویان را در دانشگاه رصد می‌کند و با تعامل با این دانشجو در صورتی که مشکلی بروز پیدا کند قبل از اینکه این مشکل به معضلی تبدیل شود ورود پیدا می‌کنند و مشکل را برطرف می‌کنند.

وی افزود‌: برای این دانشجویان برنامه‌های فرهنگی در دانشگاه و خارج از دانشگاه برای این دانشجویان داریم تا بتوانند ضمن اینکه به تحصیل خود می‌پردازند، از فعالیت‌های فرهنگی نیز بهره ببرند و تلاش می‌شود که هر دو ماه یکبار یک جلساتی با این دانشجویان داشته باشیم ضمن اینکه این دانشجویان نیز می‌توانند در سایر برنامه‌های فرهنگی دانشگاه حضور پیدا کنند و هیچ محدودیتی در این زمینه وجود ندارد و خوشبختانه خود دانشجویان ایرانی هم با این دانشجویان تعامل خوبی دارند.

کرمی دهکردی گفت: در خوابگاه‌ها نیز سعی شده است دانشجویانی که سایر کشورها آمده‌اند به طوری اسکان بدهیم که در کنار هم باشند تا این تفاوت فرهنگی چندان ملموس نباشد و راحت‌تر در کنار هم زندگی کنند ضمن اینکه دانشجویانی که برای مدت طولانی در ایران اقامت داشته‌اند مشکلی در این زمینه ندارند و حتی خودشان راغب هستند که با سایر دانشجویان هم اتاق شوند.

وی با اشاره به اینکه یکی از شروط پذیرش این افراد در دانشگاه‌ها این است که پیش از پذیرش باید دوره‌های زبان فارسی را سپری کنند، گفت: این دانشجویان باید حتما به زبان فارسی تسلط داشته باشند و آزمون زبان فارسی را گذرانده باشند. هر چند که این دانشجویان را از طریق اساتید و دانشجویان دیگر مورد پشتیبانی قرار می‌دهیم که در زمینه زبان فارسی مشکلی نداشته باشند.

این مسئول با اشاره به اینکه امروزه یکی از سیاست‌های دانشگاه‌های مهم دنیا و همچنین وزارت علوم کشور این است که دانشگاه‌ها باید به سمت بین‌المللی شدن حرکت کنند چرا که یکی از رسالت‌های دانشگاه‌ها این موضوع است، گفت: یکی از شاخص‌های بین‌المللی شدن دانشگاه‌ها این است که نسبت دانشجویان بین‌المللی به کل دانشجویان دانشگاه‌ها باید بالا باشد که دانشگاه زنجان در این زمینه چندان نسبت بالایی ندارد.

مدیر همکاری‌های علمی بین‌المللی دانشگاه زنجان اظهار کرد: سیاست وزارت علوم این است که در کل کشور نسبت دانشجویان بین‌المللی‌اش را به کل دانشجویانش تا پایان برنامه ششم به حدود 10 درصد برساند که در برنامه راهبردی این دانشگاه نیز این موضوع لحاظ شده است و در تلاش بر این است که تا پایانه برنامه ششم حداقل 100 نفر دانشجوی بین‌الملل پذیرش شوند که در حال حاضر 21 نفر از این تعداد محقق شده است و برای سال‌های آینده تلاش خواهیم کرد که این میزان را افزایش بدهیم تا به آن هدف راهبردی خود برسیم.

وی با اشاره به اینکه وجود دانشجوی خارجی کمک به پویایی و تعاملات بیشتر دانشگاه‌ها خواهد شد، افزود: این دانشجویان پس از اتمام دوره تحصیلاتی خود به نوعی سفیر این کشور در کشور خود خواهند بود که وجود این دانشجویان غیر ایرانی هم در بحث‌های دیپلماسی علمی و هم به لحاظ نقشی که در رتبه‌بندی‌های دانشگاه‌ها دارد، اهمیت پیدا می‌کند ضمن اینکه این مساله خود به جهت رسالتی که دانشگاه‌ها به عهده دارند، اهمیت بسیار دارد.

کرمی دهکردی با اشاره به اینکه با توجه به اینکه پذیرش دانشجویان بین‌المللی برای اولین سال در دانشگاه زنجان اتفاق می‌افتد، گفت: طبق برنامه و رویکردی که این دانشگاه اتخاذ کرده است انتظار داریم هر ساله 20 دانشجو به این تعداد دانشجو افزوده شود تا به آن هدف نهایی خود که پذیرش صد دانشجوی غیر ایرانی است برسیم.

وی با اشاره به اینکه پذیرش این دانشجویان کار آسانی نخواهد بود، افزود: پذیرش این دانشجویان در دانشگاه‌ها کار سختی خواهد بود چرا که در دانشگاه‌های شهرستانی مشابه دانشگاه‌های تهران، و دانشگاه‌هایی که از مزیت توریستی برخوردارند، زمینه‌های کافی وجود ندارند. ضمن اینکه باید بستر‌ها تا میزان بیشتری برای این امر فراهم شود و این امر فقط وظیفه دانشگاه نیست و استان نیز باید در این زمینه همکاری و همیاری داشته باشد و پتانسیل در این زمینه افزایش یابد و مردم شهر زنجان با وجود اینکه مردم به شدت مهمان‌نوازی هستند و می‌توان اذعان کرد که این روحیه را برای مهمان‌نوازی از این دانشجویان دارند، باید مهیا برای مهمان‌نوازی این دانشجویان باشند چرا که با پذیرش این دانشجویان عملا جاذبه‌های توریستی هم افزایش می‌یابد چرا که هر کدام از این دانشجویان در آینده می‌توانند معرف این استان باشند.

وی افزود: نکته‌ای که وجود دارد این است که از بیرون از دانشگاه نیز باید به تحقق این امر کمک شود چرا که ما برای پذیرش این دانشجویان نیازمند خوابگاه‌های مجزا و سایر امکانات رفاهی و پشتیبانی هستیم و دانشگاه باید در این زمینه ظرفیت‌هایش را بالا ببرد و این نیازمند تعامل و همکاری مسئولین امر با این دانشگاه است.