زهره میرعیسیخانی/ اشاره- آموزش و پرورش یکی از مهمترین ارگانهای
دولتی است که به جهت وظیفهی خطیری که در امر تعلیم و تربیت جوانان و نوجوانان دارد؛
همواره مورد توجه مسئولان ارشد کشوری بوده است. این مساله در استان زنجان در شرایطی
که طی دوسال دو مدیرکل عوض شده و چند سرپرست نیز در راس مدیریت استان حضور داشتند،
زمینه را برای برخی از اظهارنظرهای نمایندگان ایجاد کرد به طوری که ورود این نمایندگان
به این امر و اظهار نظرهای آنها دغدغههایی را برای فرهنگیان در خصوص اینکه نکند آموزش
و پرورش به حیاط خلوت برخی از نمایندگان مجلس تبدیل شود، ایجاد کرد.
از طرفی؛ وجود مشکلات معیشتی و منزلتی که معلمان با آن روبه
رو هستند و گاه و بیگاه صحبتهایی در زمینه افزایش حقوقشان مطرح می شود، روزنامه صدای
زنجان را بر آن داشت تا با نزدیک شدن به «روز معلم» بخشی از این سوالات را با مدیر
کل جدید آموزش و پرورش به بحث بگذارد که در زیر میخوانید:
اهدافتان
پس از قبول این سمت چیست و چه برنامههایی را دنبال خواهید کرد؟
استان زنجان با استانهای دیگر در برنامههای ملی چندان
تفاوتی ندارد چرا که همه استانها در ذیل وزارت آموزش و پرورش یک برنامه کلی را
دارند و تفاوت آن چنانی بین این برنامهها نیست. یک سری از برنامهها نظیر برنامه
تعالی و اجرای سند تحول و اجرای برنامههایی که در خصوص گام دوم انقلاب است به
صورت مشترک و در همه استانها اجرا میشود، منتهی کیفیت اجراها متفاوت است که سعی
داریم کیفیت اجرای برنامههای ملی که وجود دارد را بالاتر ببریم و نیروی انسانی را
تقویت کنیم. ضمن اینکه از جمله برنامههایی که ما باید در استان پیگیری بکنیم در
وهله اول برنامهمحور کردن اداره کل است که ضمن پذیرش زحمات سایر همکاران در دورههای
قبل، باید اذعان داشت که این اداره بدون برنامه است و در واقع به دنبال این هستیم
که یک برنامه جامعی را در این اداره پیگیری کنیم ودر حال تدوین برنامهای هستیم که
برنامه استراتژیک آموزش و پرورش استان خواهد بود و راهبردهای مشخصی را دارد. همچنین
قدری باید در توسعه حرفهای همکارانمان برنامهریزی کنیم یعنی آموزش مدیران و
معلمان مدارس را در محوریت کاری خود قرار بدهیم و در این راستا سعی خواهیم کرد که
صمیمیت و اعتماد و روابط انسانی مطلوب را در سازمانمان ارتقا بدهیم چرا که یک قدری در این موضوعات اداره کل دچار
مشکل شده است. دستگاه آموزش و پرورش نیاز به این دارد که سیستم مدیریت عملکرد
داشته باشد یعنی ارکان برنامهریزی و ارزیابیاش منطبق برهم باشد و در این زمینه
سعی خواهیم کرد که موضوع مدیریت عملکرد را هم پیگیر باشیم.
قبل
از اینکه به زنجان برای قبول این سمت بیایید تا چه میزان نسبت به مشکلات آموزش و
پرورش استان آگاهی داشتید و با توجه به اینکه اصالتا زنجانی هستید و مدتی از زنجان
دور بودید، آیا نسبت به مشکلات و وضعیت این اداره کل آگاهی داشتید؟
من تا دوران متوسطه تحصیلاتی خود در زنجان بودم و محل
تولدم هم سجاس است ازهمین رو بیگانه با مسائل آموزش و پرورش نبودهام ضمن اینکه
چون یک دورهای هم در وزارتخانه کار کردم، موضوعات روز آموزش و پرورش استان را به
عنوان ماموریتهای اداری، مشابه خیلی از استانهای دیگر پیگیری بودم و در کنار آن
با جامعه فرهنگیان زنجان ارتباطات فردی وسیعی دارم که همین مسائل زمینه فکری مرا
در خصوص این استان و این ارگان تقویت میکند. ضمن اینکه بسیاری از مسائل آموزش و
پرورش شبیه به هم است چرا که جنس فعالیتها یکسان است. ولی طبیعتا استان زنجان
ویژگیهای اقلیمی خاص خود را دارد که آنها را با مطالعه رسانهای و سایتهای
معتبر در این زمینه و ارتباطاتی که با مجموعه معلمها و تشکلها دارم میتوان به
دست آورد.
با
این توصیف، فکر میکنید بزرگترین مشکلی که در حال حاضر در آموزش و پرورش استان
مشاهده میشود، چیست؟
بزرگترین مشکل کنونی ما در آموزش و پرورش با دو سه موضوع
مرتبط است که یکی از این مسائل مربوط به فضاهای آموزشی است. استان زنجان به لحاظ
فضای آموزشی مشکلاتی دارد که یکی از آنها برمیگردد به اینکه در مرکز استان توزیع
فضای آموزشی متوازن نیست و در شهرکهای جدید و شهرکهایی که انبوهسازی شده است؛
مدرسه پیشبینی نشده است و در روستاها مدارس بر اساس نیاز منطقه تعبیه نشده است و
مدرسه در این مناطق یا خیلی بزرگ هستند و یا خیلی کوچک. در کنار این مسئله فرسودگی
فضاهای آموزشی نیز وجود دارد که بخش اعظمی از مدارس استان قدیمی و فرسوده هستند.
در کنار این مباحث، یک بخشی از مشکلات نیز مربوط به نیروی
انسانی است که به دلیل پراکندگی و روستایی بودن اقلیم زنجان که غالبا روستامحور
است، نیروی انسانی که در روستاهای دوردست باید حضور پیدا کنند معمولا از
همکارانی که تجربه زیاد و یا تحصیلات بالاتری دارند نیست و این دست از معلمان راغب
به حضور در این مناطق نیستند ضمن اینکه در بسیاری از رشتهها کسری نیروی انسانی
داریم. همچنین مسائل معیشتی و مالی هم در تمام استانها فراگیر است و مختص به
استان زنجان نیست.
چه
برنامههایی برای حل کردن و یا کاهش دادن مشکلات معیشتی و منزلتی معلمان دارید؟
تصمیمگیری درباره حقوق و مزایای معلمان مثل همه کارمندان
دولت در مرکز و سازمان مدیریت و برنامه و بودجه و سازمان امور استخدامی گرفته میشود
و اگر مدیری اذعان کند که من در حقوق و مزایای همکارانم گشایشی ایجاد میکنم در
واقع دروغ است چرا که عملا کسی نمیتواند حقوق معلم را کاهش و یا افزایش بدهد و
این یک مسئله در سطح ملی است و مدیران میانی و حتی وزارتخانه در این زمینه اقدامی
نمیتوانند بکنند و تنها اثری که ما میتوانیم بر این مسئله بگذاریم از طریق
نمایندگان مجلس است که معمولا موضوع پیگیری میشود و سطح حقوق و مزایا و یا ضریب
افزایش آن از طریق وزارتخانه و نمایندگان مجلس به عنوان کسانی که قانون بودجه را
تصویب میکنند، تعیین میشود.
مسئله دیگر اینکه ما در ارتقای مسئله رفاهی معلمان باید
تلاش کنیم و این گونه مسائل؛ مسائل استانی است که در استان مراکز رفاهی برای
همکاران فرهنگی کم داریم و در این راستا یک پروژه با عنوان هتل معلمان هم شروع شده
است که این پروژه هم نیمهکاره مانده و در حال حاضر برنامهای که در این زمینه
داریم تکمیل آن و به تبع آن افزایش درآمدهای اقتصادی استانمان است، در جهت افزایش
مراکز رفاهی دیگر نظیر ورزش معلمان و وام آنها و خدمات گردشگری نیز در حال مطالعه هستیم
تا ظرفیت استان را افزایش دهیم.
مراسم
معارفه شما در اواخر اسفند ماه و در یک فضای ساکت و بیحاشیه اتفاق افتاد و همین
مسئله شائبههایی را ایجاد کرد، علت این امر چه بود؟ ضمن اینکه دخالت نمایندگان
مجلس شورای اسلامی در این زمینه نیز دغدغههایی را ایجاد کرد.
اولا روزهای سال در تقویم اداری ترجیحی بر هم ندارند و هیچ
روزی بر روز دیگر ارجحیت ندارد و در واقع همه روزها یک شأن دارند و آخرین روز
اداری در تقویم 97، روز 28 اسفند ماه بوده است و اگر یک تصمیمی در این زمان گرفته
نمیشد، بیست تا بیست و پنج روز این مسئله به طول میانجامید و نظر بنده در این
خصوص این است که در وزارتخانه به این امر توجه شده که اگر در این زمان یک کار را
جمعبندی کنند بهتر از این خواهد بود که یک ماه این کار را به تاخیر بیندازند و یک
ماهی هم مدیریت استان بلاتکلیف میماند چرا که سرپرستی حدود اختیاراتش کمتر است و
به همین خاطر به نظر بنده انتخاب این روز برای این امر موضوع مهمی نیست. هرچند
اداره آموزش و پرورش به عنوان یک دستگاه بزرگ و موثر مورد توجه بسیاری افراد است. نمایندگان
هم به دلیل اینکه منتخب مردم هستند و بالاخره افکارعمومی یک بخشی از مردم را
نمایندگی میکنند این موضوع برای آنها مهم است اما ملاک در این مواقع، قانون است
چرا که هر کسی به اندازه اختیاراتش و به اندازه آن زمینه قانونی که دارد، میتواند
اظهارنظر کند و نمایندگان هم معمولا در حوزههای مربوط به خود اظهار نظر میکنند و
وزارتخانه هم بر اساس بدنه کارشناسیشان تصمیم میگیرند و مدیران تصمیمسازی میکنند
و اجرا میکنند و به نظرم یک موضوع کاملا آزادانه و درستی است و باید این را به
رسمیت بشناسیم که مدیران ارشد نظام تصمیمات اداری میگیرند و نمایندگان هم حق
دارند نقد کنند، پیشنهاد بدهند و نقد کنند و از یک تصمیمی ایراداتی بگیرند و یا
حمایت کنند و در استان هم همین گونه است و یکی از نمایندگان در خصوص نحوه تودیع و
معارفه صحبت کردند و در مورد شخص اظهارنظری نداشتند ولی بقیه نمایندگان اظهارنظری
در این خصوص نداشتند. همچنین به نظر بنده، جامعه باز سیاسی مردم سالارانه در کشور
باید این گونه باشد و هر کسی نظرش را بدهد ولی ملاک قانون باشد.
در
آستانه انتخابات مجلس یازدهم قرار داریم و با توجه به اینکه گاهی از آموزش پرورش
در انتخابات یک کاربرد ابزاری میشود، این مسئله را تا چه میزان مجاز میدانید و
خط قرمز این مسئله را در کجا میبینید؟
وظیفه آموزش و پرورش در انتخابات دو چیز است، یکی به عنوان
کارکنان دولت که معمولا کارکنان انقلابی و متدینی هستند و غالبا مورد اعتماد هستند
به عنوان کارگزار انتخاباتی از معلمان استفاده میشود، یعنی پای صندوق رای میروند
و رای مردم را دریافت میکنند و تحویل مراکز قانونی میدهند؛ اینکه حتما باید
افراد سالم و متدین و مورد اعتماد سیستم دستهبندی شوند و در این امر به کار گرفته
شوند.
ماموریت دوم آموزش و پرورش در این زمینه تقویت فضای شرکت
مردم در انتخابات است یعنی بالا بردن سطح مشارکت که به غیر این آموزش و پرورش
مامورتی ندارد و تلاش داریم این ماموریتها را تقویت کنیم و به غیر از این آموزش و
پروش هیچ ماموریت دیگری را دنبال نخواهد کرد .
آموزش
و پرورش استان با وجود این همه ناملایمات و عوض شدنهای مکرر مسئولین آن نیاز به
یک آرامش نسبی و ثبات دارد، به نظرتان چند سال در این سمت خواهید ماند و چه
کارهایی را برای باقی ماندن این آرامش انجام خواهید داد؟
ما خودمان را در آموزش و پرورش سرباز حوزه فرهنگ تعریف میکنیم
و درصورتی که به ما سمتی بدهند تا در آنجا خدمت کنیم میپذیریم و هر روزی هم
بگویند که شما لازم نیست دیگر در آن جایگاه باشید باز هم میپذیریم چرا که وظیفه
سرباز نظام را برای خود تعریف کردهایم منتهی در اینکه استان زنجان به آرامش نیاز
دارد من شدیدا هم نظر هستم ضمن اینکه معتقدم این آرامش باید توأمان با فضای اخلاقی
باشد و به کرامت انسان و ارزش انسانی بپردازیم که متاسفانه برخی از افراد، فضای
اخلاقی آموزش و پرورش را مخدوش کردهاند و باید به فکر توسعه اخلاق و اعتماد و
صمیمیت بین همکاران باشیم و تمام سعی ما در این یک ماه سپری شده نیز همین بوده که
برای ایجاد صمیمیت و اعتماد به مدارس میرویم و با معلمان همصحبت میشویم و
افتخار میکنیم که نوکر معلمان استان زنجان هستیم و در کلاسهای درس آن را تکرار
میکنیم چرا که آموزش و پروش چیزی به جز نیروی انسانی ندارد و اگر میبینید که در
جایی کار خوب پیش نمیرود، دلیلش این است که نیروی انسانی پای کار نیست. نیروهای
انسانی این ارگان جزو متدینترین و کاربلدترین نیروها هستند و اگر میبینید که
جایی ایراد است میتوان آن را به مدیران آن ارگان مرتبط دانست که باید فضای آرامش
را ایجاد کنند تا کارهای اداری راه بیفتد.
رسالت
اصلی آموزش و پرورش را در چه میدانید؟
آموزش و پرورش سند تحولمحور تمام کارهایش است و هر کسی هر
حرفی بزند ملاک نیست و ملاک تنها سند تحول است. دومین نکته این است بیانیه گام دوم
انقلاب رویکرد برنامههای آموزش و پرورش است چرا که جوانان در آموزش و پرورش قرار
دارند و حضرت آیتاله خامنهای نیز این را از جوانان میخواهد. سومین نکته این است
که آموزش و پرورش زمینه نشاط و اخلاق را در آموزش و پرورش بالاتر ببرد و چهارمین
نکته این است که آموزش و پرورش یک دستگاه حرفهای و تخصصی است و هر کسی نباید در
موضوعات مربوط به آن دخالت کند.