برای ورود به مبحث مقدمتاً تعاریفی از فساد ارائه میگردد: فساد یک فعل غیر اخلاقی، غیر قانونی و تقلّب است که باهدف کسب منافع غیر مشروع توسط یک یا چند نفر انجام میگیرد
پایگاه خبری صدای زنجان نیوز/ برای ورود به مبحث مقدمتاً
تعاریفی از فساد ارائه میگردد: فساد یک فعل غیر اخلاقي، غیر قانونی و تقلّب است که باهدف کسب منافع غیر مشروع توسط یک یا چند نفر انجام میگیرد و
میتوان آن را بکاربردغیراخلاقی هر امکانات عمومی (دولتی) برای کسب منافع شخصی، انحراف
از امانت،درستی از طریق ارتشاء یاتبانی، انجام فعلی مغایر قانون به منظور مساعدت
به شخص ثالث درازای دریافت وجه توسط کارکنان دولت تعریف نمود. (ارزیابی فساد اداری
ومبارزه باآن امیر شادمانجو)
همچنین فساد اداری یکی از بیماریهای مزمن و درواقع کهنه ترین
جراحت اداری تلقّی می شود چراکه پدیده ای همزاد دولت است یعنی از هنگامیکه فعالیّتهای
بشر شکل سازمان یافته به خود گرفتند، فساد اداری نیز درنتيجه تعاملات درونی و تعامل
بامحیط از متن سازمان ظهور کرد. فساد پدیده بسیار گسترده تر از کلاهبرداری و دارای
ماهیّت چند وجهی است. فساد در اغلب کشورها موجب آسیب رسانی جدّی به توسعه و پیشرفت
شده و در کشورهای درحال توسعه مانند ایران اهمیّت مبارزه وکنترل آن کاملاً برای سیاستمداران
ومردم واضح وآشکار گردیده است.
فساد اداری آثار و پیامدهای زیانباری برای دولتها وحکومت
های مختلف دارد و یکی از علل اصلی واساسی سقوط حکومتها ست و می تواند نظامهای
سياسی را بصورت بالقوه وبالفعل در هر مقطعی از تاریخ تهدید نماید . یکی از علل
فروپاشی تمدن ها نیز فساد بوده است. (فرج پور ۱۳۸۳ص۸)
با این تعریفات فساد ضرر و زیانهایی دارد که عباتنداز:
فساداداری مانع رشد ورقابت سالم وباعث عقب راندن تلاشها درراستای کاهش فقر و بی
عدالتی اجتماعی، تضعیف اعتقاد ملتها به توانایی خویش و باعث ناامیدی وسرخوردگی
نسبت به آیندهای قابل پیش بینی میشود .
پیشگیری و مبارزه بافساد به صورت جدّی مستلزم حمایت قاطع از
سوی جامعه وهماهنگی ومشارکت شهروندان میباشد
لازمه رشد و توسعه همه جانبه داشتن سازمانهای سالم و پویاست.
ویژگی سازمان های سالم تنها در داشتن سود ومنفعت بالای کارکنان ومدیران آن نیست
بلکه سازمان سالم، سازمانی متشکل از نیروی انسانی خلاّق، سازنده ومتعبّد است که از
روحیّه وعملکرد خوبی برخوردار بوده وسازمان راقادر میسازد تا به اهداف خود برسد و
حتی موجبات ورشد و تعالی جامعه رانیز فراهم آورد. سازمان سالم با نیروهای مانع
درونی وبیرونی به طور موفقیّتآمیزی برخورد کرده وآنها رابه طور اثر بخش در جهت
اهداف و مقاصد اصلی سازمان هدایت میکند. یکی از این نیروهای بازدارنده "
فساد اداری" است.
از آنجاییکه افراد ممکن است افراد تحت تاثیر عوامل برون
ودرون سازمانی قرارگیرند وجود فساد اداری امري اجتناب ناپذیر بوده وجزء لاینفک تمامی
سازمانها به ویژه درجوامع درحال توسعه وآسیبی همه جانبه (فرهنگی، اجتماعی،سياسي
واقتصادی ) است که نه تنها سلامت سازمانی رابه خطر می اندازد بلکه میتواند به متن
جامعه نیز نفود کند وجلو رشد وشکوفایی آن را بگیرد .
پس از توضیح وتوصیفاتی از فساد و ضررهای آن در ساختار اداری
در نوشتار حاضر راهکارهای مبارزه با فساد
اداری به طور اجمال واختصار پرداخته میشود. دریک دسته بندی کلی عوامل زیر میتواند در بازدارندگی از فساد اداری
مفید و موثر واقع شود :
بالابردن سطح آگاهىهای عمومی
اصلاح نظام اداری از طریق جایگزینی
شایسته سالاری به جای خویشاوند سالاری ورابطه سالاری.
رشد اقتصادی و معیشتی کارکنان
ومدیران اداری
سیاست زدایی از نظام اداری
نظارت مستمر بر دستگاههای
اجرایی دولتی و خصوصی
تشکیل سازمانهای مبارزه
بافساد
تعبیه مکانیزمهای اطمینان
بخش ، هماهنگی، همکاری وتعامل بانهادهای نظارتی وقضایی.
ایجاد مکانیزمهای شفاف سازی
در سیستم اداری . و موارددیگری ازاین قبیل...
همچنین فساد پیامدهای زیانباری دارد که چند مورد ذیلاً ذکر
میگردد:
فساد از طریق خدشه وارد کردن
بر سیاستهای دولت باعث اتلاف منابع و همچنین منافع ملی میشود.
فساد مانع از رشد رقابت وموجب
خنثی سازی تلاش ها در راستای کاهش فقر و تبعیض و ناعدالتی میگردد.
فساد به افزایش هزینه معاملات
واخلال درروند تصمیمگیریها و تصمیم سازیهای صحیح منجر میشود .
بنابر موارد پیش گفته لازم می آید با شناسایی علل وعوامل
بروز فساد اداری وراهکارهای مبارزه باآن این پدیده راریشه کن نموده تاشاهد
جامعهای سالم و عاری از ناهنجاریهای اجتماعی و سازمانی باشیم.