پایگاه خبری صدای زنجان نیوز/ نابسمانی قیمت میوه در بعضی از شهرهای مختلف ایران نیز وجود دارد مسئولان امر باید چاره ای بیاندیشند.

کارگر حداقل‌بگیر، چقدر باید کار کند و هیچ چیزِ دیگر نخورد تا بتواند چند کیلو میوه، آنهم با ارزان‌ترین قیمت‌های موجود در بازار خریداری کرده و به خانه ببرد؟

دستمزد روزانه یک کارگر حداقل‌بگیر در سال ۱۴۰۳، به مبلغ ۲۳۸ هزار تومان است که با اضافه شدن تمام متعلقات و مزایا در هر روز، به ۲۵۰ هزار تومان می‌رسد؛ اگر فرض کنیم یک کارگر تصمیم به خرید یک نایلون کوچک از میوه‌ و صیفی جات شامل یک کیلو خیار، یک کیلو آلوزرد، یک کیلو پیاز و یک کیلو سیب زمینی، یک کیلو گوجه فرنگی بگیرد، او برای یک سبد پنج کیلویی‌ باید حداقل 306 هزار تومان بپردازد! حالا لازم به ذکر است که خیلی از نیازهای میوه ای خانوار را در این سبد نگنجاندیم!

در خرداد ماه ۱۴۰۳ گروه «میوه و خشکبار» با ثبت تورم ۱۶.۷ درصدی از رکوردداران تورم ماهانه در طول سال‌های اخیر به حساب می‌آید. به نظر می‌رسد با شروع فصل تابستان و عرضه میوه های تابستانی به بازار، طبق روال همیشگی نرخ‌ها، نجومی کار خود را آغاز کرده‌اند.

هر فصلی از سال که فرا می رسد، شاهد افزایش قابل توجه قیمت میوه در شهر زنجان هستیم. این گرانی، نارضایتی بسیاری از شهروندان را به دنبال دارد.

بررسی قیمت میوه در سایر شهرهای ایران نشان می‌دهد که زنجان، در حال حاضر یکی از گران‌ترین شهرهای کشور در زمینه میوه و تره بار است. برای مثال، قیمت خیار گلخانه در تاریخ ۱۴ تیر در بازار میوه تهران ۲۳ هزار تومان عرضه می شد، همین محصول در میدان تره بار زنجان در حدود ۳۹ هزار تومان عرضه شده است. همچنین قیمت سیب در زنجان حدود ۲۰ الی ۵۰ درصد بیشتر از تهران و ۳۰ درصد بیشتر از مشهد و قیمت انگور در زنجان ۱۵ درصد بیشتر از اصفهان و ۲۵ درصد بیشتر از شیراز است.

اگر قیمت میوه در زنجان را با چند شهر دیگر مقایسه کنیم، خواهیم دید که نارضایتی مردم هم صحت دارد و هم مطالبه به حقی دارند. لذا در ادامه به مشکلات و راهکارهای مختلف خواهیم پرداخت.

دلایل نابسمانی قیمت میوه در شهرهای مختلف ایران:

عوامل متعددی در نوسان و ناپایداری قیمت میوه در شهرهای مختلف ایران نقش دارند که می‌توان آنها را به دسته‌های کلی زیر تقسیم کرد:

 عوامل اقتصادی از قبیل:

1- میزان تولید محصول: میزان تولید میوه در هر منطقه، تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند شرایط آب و هوایی، آفات و بیماری‌های گیاهی، کمبود نهاده‌ها و تکنولوژی نامناسب کشاورزی قرار دارد. هر گونه اخلالی در فرآیند تولید، می‌تواند به کمبود عرضه و افزایش قیمت میوه در آن منطقه منجر شود.

2- میزان عرضه و تقاضا: توازن بین عرضه و تقاضا، نقش کلیدی در تعیین قیمت هر محصولی از جمله میوه دارد. در زمان‌هایی که عرضه بیش از تقاضا باشد، شاهد کاهش قیمت میوه و در مقابل، زمانی که تقاضا از عرضه پیشی بگیرد، قیمت‌ها افزایش می‌یابد.

3- فصل و زمان برداشت: قیمت میوه در فصل‌های مختلف سال و زمان برداشت، متفاوت است. به طور کلی، قیمت میوه در اوایل فصل برداشت به دلیل کمبود عرضه، بالاتر است و به تدریج با افزایش عرضه، از قیمت آن کاسته می‌شود.

4- هزینه‌های حمل و نقل: جابجایی میوه از محل تولید به مراکز مصرف، مستلزم صرف هزینه‌های حمل و نقل است. این هزینه‌ها به مسافت، نوع حمل و نقل و شرایط آب و هوایی بستگی دارد و در نوسان قیمت نهایی میوه در مناطق مختلف کشور تاثیرگذار است.

5- تورم و نوسانات ارزی: افزایش نرخ تورم و نوسانات نرخ ارز، به طور مستقیم بر قیمت نهاده‌های تولید و توزیع میوه مانند کود، سم، بذر، ماشین‌آلات کشاورزی، کرایه حمل و نقل و دستمزد کارگران تاثیر می‌گذارد و به نوبه خود، قیمت نهایی محصول را افزایش می‌دهد.

عوامل مدیریتی و ساختاری در میوه و تره بار:

ضعف در نظام توزیع: نظام توزیع سنتی میوه در ایران و بخصوص در زنجان، با واسطه‌های متعدد ناشناس همراه است که این امر، به افزایش قیمت نهایی محصول و ناپایداری آن در بازار منجر می‌شود.

کمبود سردخانه و انبار: کمبود سردخانه و انبار مناسب برای نگهداری میوه، در زنجان و باعث شده، ضایعات افزایش یافته و در نتیجه، قیمت نهایی محصول را افزایش می دهد.

فقدان برندینگ و بسته‌بندی مناسب: عدم توجه به برندینگ و بسته‌بندی مناسب میوه، از ارزش افزوده آن کاسته و چالش ایجاد می‌کند.

کمبود نظارت و کنترل بازار: ضعف در نظارت و کنترل بازار میوه، زمینه را برای سوء استفاده برخی از افراد و دلالان ناشناس را فراهم می‌کند و به نوسانات غیرمنطقی قیمت‌ها دامن می‌زند. در واقع، در خواب غفلت مسئولان نظارتی، دلالانِ تنظیم بازار، مدیریت بازار میوه را در زنجان بر عهده دارند؛ به عنوان مثال شهرداری زنجان، هیچ آمار و اطلاعات درستی از تعداد و مشخصات کسبه میدان میوه و تره بار ندارد.

 مشکلات عدم اعلام قیمت روزانه میوه:

عدم اعلام قیمت روزانه میوه در زنجان، مشکلات متعددی را برای مصرف‌کنندگان، فروشندگان و حتی کشاورزان به وجود آورده است؛ عدم شفافیت قیمت روزانه باعث گرانفروشی و اجحاف در حق مردم می گردد که از وظایف شهرداری می باشد.

اجرای طرح ارتقاء معیشت و تأمین اقلام و کالاهای اساسی، شاه کلید رفع مشکلگرانی میوه در زنجان

۳ شهریور ۱۴۰۰به عنوان وزیر کشور دولت سیزدهم منصوب و بلافاصله بعد از 11 روز در 14 شهریور 1400، در راستای تاکیدات رییس جمهور شهید مبنی بر در اولویت قرارگیری برنامه های تامین معیشت آحاد مردم و با عنایت به مفاد تصویب نامه شماره ۱۰۸۸۰ ت ۵۱۰۲۴ هـ مورخ 03/۰۲/۱۳۹۶هیات محترم وزیران در بخش میادین میوه و محصولات کشاورزی و همچنین بند ۸ مصوبات شصت و نهمین جلسه کارگروه تنظیم بازار کشور بمنظور کنترل و تعدیل قیمت و تنظیم بازار، دستورالعمل 8 بندی را در قالب طرح ارتقاء معیشت و تأمین اقلام و کالاهای اساسی با قید فوریت به استانداران سراسر کشور ابلاغ کرد.

ایجاد و توسعه مراکز تجمیع و یکپارچه سازی تولیدات کشاورزی، ایجاد و توسعه میادین و بازارهای عرضه میوه و فرآورده های کشاورزی، تنوع بخشی به خدمات قابل ارائه در میادین و بازارهای عرضه میوه و فرآورده های کشاورزی و استفاده از روش های نوین توزیع و عرضه مستقیم محصولات از جمله فروشگاه های زنجیره ای مجازی و استفاده از ظرفیت استارت آپ ها بخشی از بندهای این طرح عنوان شده است.

با بررسی مشکلات و راهکارهای مختلف در این یادداشت، می توان گفت که حل مشکل ناپایداری قیمت میوه، نیازمند عزم همگانی و همکاری همه ی دستگاه‌های ذیربط در اجرای قوانین بالادستی مغفول مانده و همچنین مشارکت فعال بخش خصوصی و مردم است.

با اجرایی شدن راهکارهای ذکر شده، می‌توان به ثبات بازار میوه، حمایت از کشاورزان، حفظ حقوق مصرف‌کنندگان و در نهایت، به توسعه ی بخش کشاورزی و رونق اقتصادی کشور و نهایتاً رفاه عموم مردم کمک کرد.