پایگاه خبری صدای زنجان نیوز/ احمد حکیمی‌پور (رئیس ستاد انتخاباتی پزشکیان در زنجان): زنجان جزء استان‌های است که بیشترین انتصابات را از نیروهای ستاد (تبلیغات انتخاباتی پزشکیان) دارد /  نزدیک ۶۰ درصد انتصابات استانی از ستاد پزشکیان است.

حجت محمدی (فعال سیاسی اصلاح‌طلب و فرماندار اسبق خرم‌دره): تعداد مدیران منصوب دولت پزشکیان در خرم‌دره به تعداد انگشتان یک دست هم نمی‌رسد.

علی نیساری (رئیس ستاد انتخاباتی پزشکیان در شهرستان طارم): نیروهای ستاد پزشکیان در طارم تاکنون پستی نگرفته‌اند / استاندار و معاون سیاسی وی ما را دور می‌زنند. (منبع)

این اظهارات در جلسه اخیر فعالان ستاد تبلیغات انتخاباتی آقای پزشکیان در زنجان، با صداقت و صراحت، «سهم»خواهی از پیروز انتخابات سال گذشته را فریاد می‌کند یا بر آن مهر تایید می‌زند.

«رانت» – عموماً - بار معنایی «منفی» دارد چرا که این نوع امتیاز معمولاً به خاطر «سواد» یا «تجربه» و «مهارت» گیرنده امتیاز در جهت خیر عام به او تعلق نمی‌گیرد؛ یعنی دقیقاً همان توانمندی‌هایی که یک سازمان اداری برای اداره درست امور محوله توسط کارمندانش به آنها نیاز دارد.

هدف از توزیع رانت، «حامی‌پروری» است؛ به این معنی که «ما از محل منابع عمومی به شما امتیازی می‌دهیم، به عوض کاری که برای ما کرده‌ای یا حمایتی که در آینده از ما خواهی کرد.»

به طور طبیعی، حتی تصویب «قانون» به نفع این نوع رانت‌ها نیز آن‌ها را منزّه نمی‌کند که حتی به نوعی ترجیح رسمی  ناکارآمدی (و مآلاً: فساد) در سیستم اداری بر کارآمدی آن است.

در کشور ما «حامی‌پروری» در سطحی بسیار گسترده‌ و ویرانگر، منجر به خلق انواع سهمیه‌ها شده؛ از سهمیه کنکور و استخدام تا سهمیه اعضای هیئت علمی و از این قسم تا سهمیه «ستاد تبلیغات انتخاباتی»!

قائم مقام وزیر بهداشت اخیر اعلام کرده که «صرفاً ۴۰٪ ظرفیت پذیرش در رشته‌های روزانه به داوطلبان آزاد تعلق دارد و این امر منطقی نیست»؛ یعنی ۶۰٪ باقیمانده «سهمیه»‌ای‌ هستند؛ مسئله که به یأس دانش‌آموزان و دانشجویان بااستعداد ولی بدون سهمیه، افت شدید سطح علمی دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها منتهی شده که گاه به طرز روشنی، خسارت‌های جانی نیز در پی داشته است. در نظام اداری نیز انواع سهمیه‌های استخدام، فارغ از شایسته‌سالاری، بوروکراسی کشور را فربه و ناکارآمد بار آورده است؛ یک بوروکراسی مملو از افرادی که به‌واسطه‌ی حمایت از فلان حزب، فلان نماینده مجلس یا سهمیه ایثارگری پست گرفته‌ و با استفاده از همین مسئله ارتقا پیدا کرده‌اند

به گفته  رحمن قهرمانپور (مترجم کتاب ارزشمند "نظم و زوال سیاسی")  آثار و پیامدهای توزیع رانت بر منابع عمومی و بوروکراسی و اداره عمومی کشور تا همین اواخر چندان مورد توجه نبود تا اینکه بانک جهانی در سال ۲۰۱۰ پروژه‌ی مطالعاتی کلانی را به فرانسیس فوکویاما استاد سیاستگذاری عمومی و نویسنده معروف ژاپنی – آمریکایی پیشنهاد کرد. ماحصل این پروژه انتشار کتاب دو جلدی نظم و زوال سیاسی در سال ۲۰۱۴ و ریشه‌های نظم سیاسی در سال ۲۰۱۲ بود. این کتاب در محافل آکادمیک جهان و حتی در میان سازمان‌های بین‌المللی طرفدار توسعه نظیر بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول بسیار بحث انگیز شد.

به گفته او یکی از شیوه‌های رایج حکمرانی حتی در دنیای مدرن کنونی، آن است که نخبگان حاکم دست به تشکیل یک ائتلاف حاکم از طریق توزیع رانت‌ها، امتیازات، فرصت‌ها می‌زنند. ائتلافی که همگان را در آن راهی نیست و ویژگی اصلی آن وفاداری در ازای گرفتن امتیازات خاص است.

واقعیت این است که برای اداره کارآمد کشور و مبارزه با فساد اداری چاره‌ای جز مهار حامی‌پروری نیست. منابع عمومی به‌واسطه‌ی حامی‌پروری مدام در حال آب رفتن است.

پ.ن: باید نزد تصمیم‌سازان و قانون‌گذاران این باور جا بیفتد که اجر همت ایثارگران و بستگان‌شان را نباید با تباه کردن کارآمدی نظام اداری کشور و القای حس بی‌عدالتی نزد اهل سواد و مهارت پرداخت کنند. در سطحی دیگر فعالان ستادهای تبلیغاتی انواع کاندیداها، اگر غرضی جز توسعه و پیشرفت و حرکت در مسیر خیر عام ندارند، باید راه‌های دیگری برای حضور در هرم قدرت پیدا کنند و «صرف عضویت در ستاد تبلیغاتی» را پله قرار ندهند.