الهام احمدی- مراسم نکوداشت استاد رضا روزبه صبح دیروز با حضور پروفسور ثبوتی، اما جمعه زنجان، جمعی از مسئولان استان و شاگردان استاد روزبه در جهاد دانشگاهی زنجان برگزار شد

یکی از این شاگردان که در حال حاضر به عنوان چهره ماندگار فیزیک ایران از وی نام برده می‌شود پرفسور ثبوتی بود که خود را مسن‌ترین شاگرد استاد رضا روزبه در جمع حاضر دانست و به بیان خاطراتی از استادش پرداخت.

وی در ابتدا تحولات 120 سال گذشته در ایران اشاره کرد و گفت: این تحولات از سال 1285با شروع مشروطیت آغاز شد و مظفرالدین شاه با اعلام مشروطیت، اولین گام را در این راستا برداشت.

پرفسور ثبوتی با بیان این‌که پیش‌تر از اعلام مشروطیت توسط مظفرالدین شاه با تفکرات غرب آشنا بودیم اما این‌که به صنعت غرب، بهداشت، آموزش و مدیریت مجهز باشیم نبود و همه چیز به صورت سنتی بود و با دنیای به شدت استعمارگر و متجاوز آشنایی نداشتیم و علت بسیاری از شکست‌ها ناشی از ندانستن اتفاقات پیرامون و این‌که غرب چه دارد و برای چه کشورها را اشغال می‌کند، بود.

اقتباس از تکنولوژی‌های جدید، راهی برای ارتقای جایگاه ایران است

وی درباره اهمیت توجه به تکنولوژی‌های روز گفت: اگر می‌خواهیم در جهان سری بلند کنیم باید از تکنولوژی جدید اقتباس کنیم.

چهره ماندگار فیزیک ایران با اشاره به این‌که در سال 1299 کودتای رضاخان و چهار سال بعد در سال 1305 انقراض سلسله قاجار بود و اعلام سلطنت پهلوی صورت گرفت، افزود: از سال 1300 به بعد است که دنبال مدرسه جدید هستیم و از شکل مکتب گونه آن جدا می‌شویم و دنبال صنعت و ارتش و دادگستری به شیوه مدرن می‌رویم. وقتی به آن زمان نگاه کنیم متوجه می‌شویم که در آن زمان میزان افراد باسواد جامعه بسیار اندک است.

وی با بیان این‌که زمانی که به سمت ایجاد مدرسه حرکت کردیم، تعدادی افراد از همین جامعه در مقابل این سبک از مدرسه‌سازی ایستادند و در مقابل این نوع از مدارس ایستادگی کردند، افزود: در زنجان نیز سه مدرسه ساخته شد که مدرسه توفیق و مدرسه سعادت و مدرسه علمیه تأسیس شد و این مدارس غیردولتی بودند و همه چیز به سرعت در حال تحول بود تحول به این معنا که کنار گذاشتن چیزهای قدیمی و روی آوردن به سبک‌ها و وسایل جدید که در استان در برخی از مدارس ریختند و نیمکت و تخته‌ها را شکستند.

بنیان‌گذار دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم‌پایه استان در ادامه سخنان خود به بیان خاطراتی از استاد خود پرداخت و یادآور شد: استاد روزبه در آن زمان یکی از معلمانی بود که مشغول به آموزش دادن در مقطع دبستان و دبیرستان بود و در سال‌های 1315 و تا 1330 در استان بود و در دبستان توفیق کار می‌کرد.

وی با اشاره به جایگاه استاد روزبه، افزود: ایشان تعلقات مذهبی داشت و در فقه و اصول و حدیث و کلام حرفی برای گفتن داشت. بعد از سال 1330 این استاد به تهران رفت و در آنجا مدرسه علوی را ایجاد کرد که این مدرسه نیز شخصیت‌های برجسته زیادی را به جامعه تحویل داده است.

شعاع انسان‌سازی استاد روزبه ادامه دارد

در ادامه نماینده ولی‌فقیه در استان در مدح ویژگی‌های استاد روزبه به شعاع انسان‌سازی وی اشاره کرد و گفت: این استاد گرانقدر با پرورش شاگردانی که در حال حاضر هر کدام تربیت‌کننده نسل‌های آینده هستند و نیز حضور معنوی وی نشان از این دارد که شعاع انسان‌سازی این استاد همچنان ادامه دارد و ارمغانی برای چندین نسل بعدی است.

آیت‌الله شیخ علی خاتمی با بیان این‌که استاد روزبه هیچ نیازی به برگزاری چنین برنامه‌هایی ندارد، افزود: نسل جوان باید با استاد روزبه آشنا شوند و از لحظه لحظه زندگی ایشان درس بگیرند و در راه تعالی خود اهتمام ورزند.

وی تصریح کرد: استاد روزبه از مردم جدا نبود و از بطن مردم بود. همچنین این طور نیست که خود به تنهایی به این درجه از تعالی رسیده باشد که امروز مردم به بزرگی از او یاد کنند بلکه توفیقات الهی نیز شامل حال ایشان شده است.

امام جمعه زنجان با بیان این‌که شخصیت‌های برجسته به صورت  مادرزادی نخبه به دنیا نمی‌آیند و شناخته نمی‌شوند بلکه با زحمت و به واسطه مددهای الهی به مرحله‌ای می‌رسند که محبوب مردم می‌شوند، اظهار کرد: کسی که اولین قدم را برای انجام کاری برمی‌دارد اگر حلاوت موفقیت اولین گام را بچشد در گام دوم تمایل بیشتری به کار دارد و این روند در گام‌های دیگر تشدید می‌شود و این موضوع را می‌توان در زندگی استاد روزبه دید و تعالی روز به روز او را مشاهده کرد.

وی با اشاره به عمر کوتاه استاد روزبه، گفت: این استاد در عمر کمتر از 60 ساله خود توانست شاگردان زیادی را به گونه‌ای که اسلام می‌خواست تربیت کند و اسلام به دنبال تربیت چنین اشخاصی است که نمونه اخلاق و اخلاص هستند.

آیت‌اله خاتمی افزود: نگرش استاد روزبه هنوز هم شاگردان خود را تربیت می‌کند و این‌گونه نیست که با مرگ ایشان مربی بودن او به اتمام رسیده باشد. شعاع انسان‌سازی این شخصیت به گونه‌ای است که شاگردان ایشان در دوران پیش از انقلاب و بعد از انقلاب توانسته‌اند نقش به سزایی در جامعه داشته باشد.

در ادامه این مراسم، نماینده مردم ماه‌نشان و ایجرود در خانه ملت با اشاره به اینکه استاد روزبه یکی از شخصیت‌هایی است که از یک خانواده معمولی و مذهبی برخواست و توانست درجات عالی را طی کند و به این مقام برسد که شهره خاص و عام باشد، گفت: تمام ویژگی‌های این استاد از جمله اخلاص و اخلاق، چهره علمی بودن ایشان و آموزگار و مربی بودن او ، از زندگی شخصی او ریشه می‌گیرد و بزرگان زیادی در سطح کشور هستند که جایگاه بالایی را دارند اما جمع همه این خصوصیات، کار هر کسی نیست که استاد روزبه به واسطه ممارستی که در انجام کارها داشت به این مهم دست یافت.

سیدمرتضی خاتمی با بیان این‌که استاد رضا روزبه مراتب علمی و اخلاقی را همراه هم طی کرد، یادآور شد: در جامعه امروزی که اخلاقیات به فراموشی سپرده شده است، می‌توان این استاد را به عنوان الگو قرار داد. امروز چه بسا متبحرین زیادی در زمینه‌های مختلف داریم که از دست‌مایه‌های اخلاقی بی‌بهره هستند اما استاد روزبه توانسته بود در شخصیت خود این‌ها را ایفا و جمع کند و طرز سلوک ایشان به گونه‌ای بود که بی‌ادبی‌ها را به خوبی تحمل می‌کرد و در یک کلمه انسان واقعی بود.

وی با تأکید بر ضرورت برگزاری مراسم‌های نکوداشت بزرگان و نخبگان خاطرنشان کرد: با توجه به وجود مشکلات عدیده در جامعه امروز همانند اختلاس، مفاسد اقتصادی، مشکلات اخلاقی و نابسامانی‌های اجتماعی نیاز به این بزرگداشت‌ها داریم تا آن را تابلوی مخاطبان قرار دهیم و بتوانیم به زندگی و سیره مفاخر در جامعه بیشتر بپردازیم.

نخبگان، هویت ملی ایجاد می‌کنند

معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استاندار زنجان نیز به سراسر معنویت و پرباری مراسم نکوداشت استاد رضا روزبه اشاره کرد و گفت: نخبگان در توسعه ملی تأثیر قابل توجهی دارند و هویت ملی ایجاد کرده و به تبع آن اعتماد به نفس ایجاد می‌کنند.

فرامرز نیک‌سرشت با اشاره به نقش نخبگان در توسعه ملی کشور، گفت: اگر توسعه را به معنای عام پیشرفت معنوی و مادی یک جامعه در نظر بگیریم، توسعه به عنوان یکی از دستاوردهای بشری است و یک قابلیت جهانی را دارد ولی محدود به یک کشور خاص است.

وی ادامه داد: پژوهشگران حوزه‌های مختلفی را واکاوی کرده‌اند، حوزه‌هایی نظیر اقتصاد، فرهنگ، سیاست. در سیاست ما نمی‌توانیم توسعه‌یافتگی داشته باشیم مگر آن‌که دموکراسی و آزادی مشروع فردی و اجتماعی و انتقادپذیری و انعطاف‌پذیری داشته باشیم.

نیک‌سرشت افزود: در حوزه اقتصاد نیز جمع مشارکت‌های مردمی، نقش دادن به مردمی در حوزه اقتصادی است که تا این‌ها نباشد ما توسعه اقتصادی هم نمی‌توانیم داشته باشیم در توسعه مدیریت نیز به هر حال مشارک‌پذیری و نقش دادن به همه مردم از مواردی است که باید محقق شود.

این مسئول خاطرنشان کرد: در حوزه فرهنگ ما توسعه فرهنگی نخواهیم داشت مگر آنکه گرایش نخبه‌گرایی و اصلاح حوزه نخبگی داشته باشیم.

وی با اشاره به نقش نخبگان در توسعه فرهنگی افزود: هر نخبه در هر جامعه نقش دارد و نخبگان در واقع ایجاد هویت ملی می‌کنند و به واسطه نخبگان، کشور شناخته می‌شود. مثلاً زنجان به واسطه استاد روزبه شناخته می‌شود.

معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استاندار زنجان با تأکید بر این‌که از ویژگی نخبگان می‌توان به در حال زیستن و به فکر آینده بودن اشاره کرد چرا که هدف‌گذاری نخبگان بلندمدت است و  جسارت ورود به خیلی از میادین را به واسطه آگاهی خود دارند، خاطرنشان کرد: نخبه عاملی است که با تفکر و تدبر و مدیریت و خلاقیتی که دارد مسیر توسعه را در اختیار می‌گیرد و یک عامل برای توسعه می‌شود.

این مسئول با اشاره به این‌که یکی از مکانیسم‌هایی که باید مدنظر قرار گیرد الگوسازی است، گفت: نخبگان در جامعه با تهدیدهایی مواجه هستند که برخشی از آن به دلیل جهل داخلی تا جایی که اقدام به حذف فیزیکی نخبه می‌کنند.

نیک سرشت دشمنی خارجی را در برخورد با نخبگان حذف یا جذب نامید و یادآور شد: خوشبختانه این‌گونه می‌توان ادعا کرد که در ایران حذف فیزیکی نخبگان را داریم که ناشی از جهالت داخلی نیست بلکه برگرفته از عداوت دشمنان خارجی است.

وی با اشاره به این‌که از جمله جهالت‌های داخلی که می‌توان از آن به حجاب معاصرت یاد کرد این است که به نخبگان فرصت حضور و بروز نمی‌دهند ولی پس از مرگ برایشان یادبود برگزار می‌کنیم و این یعنی مرده پرستی، خاطرنشان کرد: یک نخبه باید در زمان حیات خود مورد تکریم و تجلیل قرار گیرد و فرایند توسعه را به دست گیرد.

فرار مغزها محدود به خروج فیزیکی نخبگان نیست

وی با اشاره به پدیده فرار مغزها که از آن به زهکشی مغزها یاد کرد، گفت: فرار مغزها تنها محدود به خروج فیزیکی نخبگان نیست. اگر چه بالغ بر 100 هزار نخبه در سال‌های اخیر از کشور خارج شده‌اند، اما فرار مغزها می‌تواند این باشد که در کشور باشید و سرویس به کشورهای بیگانه بدهید و به واسطه علمی که در اختیار کشورهای دیگر می‌گذارید زمینه را برای توسعه کشور خود فراهم نیاورید.

در پایان مراسم از استاد دوایی شاگرد مرحوم استاد روزبه تقدیر شد.