کد خبر: 5492
1400/01/22 - 14:24


بررسی عوامل کاهش مشارکت مردمی درانتخابات ۱۳۹۸و راهکارهای افزایش نقش مشارکت مردم درانتخابات خرداد۱۴۰۰

محمدعلی خالق‌نژاد- روزنامه‌نگار وکنشگر سیاسی اصلاح‌طلب

پایگاه خبری صدای زنجان

انتخابات یکی از مهمترین ارکان دموکراسی و مردم سالاری و مجموعه عملیاتی است که در راستای گزینش فرمانروایان با تعیین ناظرانی برای مهار قدرت تدبیر شده است.

مفاهیمی نظیر مشارکت سیاسی، توزیع قدرت،چرخش نخبگان،  مشروعیت حکومت، آزادی انتخابات، رقابت سیاسی و احزاب سیاسی که با انتخابات مانوس شده اند بیانگر اهمیت وحساسیت این مکانیسم سرنوشت ساز است.

کمتراز۴ماه به موعد برگزاری سیزدهمین دوره  انتخابات ریاست جمهوری وششمین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهروروستا زمان باقی مانده است.

نگارنده درنوشتار حاضر برانم تا آسیب شناسی علل و عوامل پایین بودن نرخ مشارکت مردمی درانتخابات دوم اسفند ۱۳۹۸ونیز راهکارهایی به منظور افزایش نقش ومشارکت مردمی در انتخابات ۱۴۰۰را مورد تحلیل وواکاوی قرار دهم.

الف: عوامل کاهش و پایین بودن مشارکت مردمی درانتخابات ۱۳۹۸

میزان مشارکت مردم درهر انتخاباتی برآیندی از اعتبار مردم به میزان قرار گرفتن رایشان در مناسبات حقیقی و حقوقی ساختار قدرت است.به این اعتبار به هرمیزانی که اعتبار مردم بیشترباشد بالطبع میزان مشارکت مردمی نیز افزایش خواهدیافت وازاین منظر است که کاهش مشارکت مردم در هر انتخاباتی آسیب رسان بوده و المانهای روشنی به نهادهای حکومتی می باشد. حال سوال این است چرا انتخابات مجلس یازدهم در دوم اسفند ۱۳۹۸درمقایسه با مجالس پیشین با اقبال کمتری ازسوی مردم مواجه شد؟!درادامه چند آیتم ومولفه اصلی که علل و اسباب کاهش مشارکت مردمی درانتخابات دوم اسفند ماه ۹۸رارقم زد مورد بررسی قرار می گیرد:

۱-مهمترین علت این کاهش ناامید شدن مردم از اثرگذاری نهادهای انتخابی در مناسبات حقیقی و حقوقی ساختار قدرت درکشور است.

۲-عملکرد نامناسب دولت دوازدهم در بهبود وضعیت کشورو مردم بخصوص در بعد اقتصادی و معیشتی که خود معلول علتهایی در سیاست داخلی  ازقبیل رخدادهای سالهای ۹۶ و۹۸و به ویژه در سیاست خارجی  روی کارآمدن پدیده ترامپیسم در آمریکا که با رفتارهای غیرعقلانی و خروج یکجانبه ازبرجام، دولت رابا مشکلات عدیده ای مواجه ساخت و موجبات نارضایتی مردم رویگردانی آنها از صندوقهای رای گردید.

۳-ناتوانی نمایندگان فراکسیون دهم مجلس شورای اسلامی در سروسامان دادن ازطریق نظارت جدی برعملکرد دولت و تصویب قوانین خوب و مناسب به حال مردم جهت بهبود وضعیت معیشتی آنان.

۴-عملکرد نامطلوب شوراهای اسلامی شهروروستا بخصوص شورای شهر تهران و برخی کلان شهرهاکه همگی این عوامل نهایتا به پای  جریان اصلاحات که در روی کارآمدن دولت دهم شوراهای پنجم دخیل بودند گذاشته شده است بطوریکه مجموعه عوامل فوق شرایطی پدید آورد که موجب یاس وسرخوردگی مردم که بدنه و عقبه اجتماعی وپایگاه اصلی رای محسوب می شوند گشته تاجایی که اعتماد خود را از جریان اصلاحات سلب ودرنتیجه تاثیر گذاری صندوقهای رای را ازدست داده اند. بنابراین انگیزه واعتقادی برای حضور ومشارکت درانتخابات نداشتند ودر یک معنا باید گفت دچار بی تفاوتی سیاسی شدند.فلذا شکاف وگسست  عمیقی بین جریان اصلاحات و عقبه اجتماعی وپایگاه رای آنان بوجود  آمده و باعث ا زدست رفتن سرمایه اجتماعی( مردم )این جریان اصیل سیاسی شد  و رویگردانی از صندوقهای رأی را فراهم ساخت.این شکاف وانشقاق درانتخابات دوم اسفند۱۳۹۸به صورت آشکار بروز و ظهور یافت که نتیجه و ثمره آن انتخاباتی با حداقل مشارکت را رقم زد وازدل آن مجلسی حداقلی تشکیل یافت که رکورددار کمترین میزان مشارکت دربین تمامی انتخابات مجالس ادوار دهگانه گذشته گردید.

۵-ردصلاحیتهای فله ای وگسترده:

افزون بردلایل پیش گفته مهمترین و شاید بتوان گفت محوری ترین علت کاهش مشارکت مردم درانتخابات اسفندماه گذشته را بایستی دراعمال"نظارت استصوابی" شورای نگهبان و ردصلاحیت گسترده جستجو کرد که کاندیداهای اصلی وبالقوه یک جریان اصیل سیاسی را به صورت بله ای و گسترده ردصلاحیت واز دور رقابتهای انتخاباتی خارج ساخت  ودرنتیجه با فراهم نمودن انتخاباتی بدون رقیب موجبات قهرمردم با صندوقهای رای گشته و کاهش چشمگیر مشارکت مردمی را درپی داشت.

ب-راهکارهای افزایش نقش و

مشارکت مردمی درانتخابات ۱۴۰۰

پس از بررسی عوامل کاهش مشارکت مردمی درانتخابات مجلس یازدهم جهت افزایش و نقش مشارکت مردم درانتخابات پیش رو راهکاریی به شرح ذیل پیشنهاد می گردد :

۱-یاس وسرخوردگی وانفعال مردم یک بحران وچالش جدی است که انتظار می روددرفرصت اندک باقیمانده تا انتخابات، تصمیم گیران ،احزاب وتشکلهای سیاسی برای غلبه براین بحران و ترمیم و بازسازی اعتماد آسیب دیده مردم واصلاح روندهای نامناسب قبلی ونیز احیای نشاط و امید عمومی مردم را به مشارکت وحضور پرشور توام باشعور درپای صندوق های رای ترغیب و تشویق نمایند.

درشرایط کنونی کشور ضرورت حفظ وحدت وانسجام  و یکپارچگی دربین جریان اصلاح  طلبی  با تکیه برآرمانهای اصیل  اصلاحات اصل اساسی والزام آور بوده و پرهیز از تفرقه وتشتت امری است اجتناب ناپذیر که انتظار می رود نهاد اجماع ساز اصلاح طلبان با محوریت بزرگان وعقلای  اصلاحات برای افزایش مشارکت مردمی بایستی آن را سرلوحه کاری خویش قرار دهند.

۳-نظارت استصوابی:

اما مهمترازوحدت نوع عمل و نحوه برخورد نهادهای نظارتی دربررسی صلاحیت نامزدهای شاخص اصلاح طلبی است که آیا در تصمیم گیری هایشان نسبت به انتخابات قبلی گشایش ودیدوسیع و وسعت نظر خواهند داشت یا اینکه درهمچنان برپاشنه  قبلی خواهد چرخید. ازآنجاییکه نظارت استصوابی مانعی است که فعالان سیاسی درآستانه هر انتخاباتی با آن مواجه هستندچنانچه این مانع تاحدودی برداشته شده و نامزدهای تمامی تشکلهای سیاسی داخل نظام بتوانند درعرصه انتخابات حضور یافته وخود را درمعرض انتخاب مردم قراردهندومردم هم احساس کنندنمایندگان شان درمرعی و منظر مردم قراردارند قطعا باطیّب خاطر در صحنه انتخابات مشارکت حداکثری داشته ودرپای صندوقهای رای حضور فعالانه خواهند داشت.

۴-آرای خاموش وخاکستری:

مشخص است که بخش کثیری از رای دهندگان درسپهر سیاسی ایران را آرای خاکستری تشکیل می دهند به تجربه ثابت شده که این قشر خاموش ودرعین حال تعیین کننده درصورت مشارکت درانتخابات یقینا با جریان اصلاح طلبی همراهی خواهند کردو درهر انتخاباتی هم که پای کار بیایند قطعا موجب افزایش نرخ مشارکت درآن انتخابات خواهند شد پس بنابراین اگر درانتخابات آینده جریان اصلاحات بتواند این بخش خاکستری را به صحنه بیاورد ضمن بالا بردن مشارکت حداکثری پیروزی احتمالی این جریان (اصلاحات)را نیزدرپی خواهد داشت.

با درنظر گرفتن مجموعه عوامل پیش گفته ودرصورت وجود انتخاباتی آزاد،برابر ورقابتی باحضور نامزدهای تمامی سلایق و تشکلهای سیاسی می توان شاهد افزایش مشارکت حداکثری  مردم  درانتخابات خردادماه ۱۴۰۰که تیری است بر قلب دشمنان و بدخواهان نظام اسلامی بود.

 انتهای پیام/ 

اقدام کننده: دبیر تحریریه

sedayezanjannews.ir/nx5492


درباره ما تماس با ما آرشیو اخبار آرشیو روزنامه گزارش تصویری تبلیغات در سایت

«من برنامه نویس هستم» «بهار 1398»