از دیرباز دغدغه­ام مسائل و مشکلات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی بوده است و در این بازه نیز بسیار قلم زده­ام و گزارش تهیه کرده­ام از جمله درباره ایدز در مطبوعات مختلف از سال 84 در پیام روز سراب، صدای زنجان، مردم نو، شرق، همشهری و ... از اینکه در آستانه هزاره سوّم هنوز برای این بیماری راه چاره­ای اندیشیده نشده "قلم" شرم می­کند که به سفیدی­های کاغذ بچرخد و بنویسد که نه تنها اتوبوس ایدز هم راه نه افتاد بلکه سرنگ­های آلوده، روابط جنسی هم رشد روزافزونی یافت و گروه­های آلوده‌کننده همه جا آزادانه می­چرخند و کودکان بی­گناهی با HIV مثبت چشم به جهان گشودند و هرگز در دستور کار آزمایشات قبل از ازدواج هم آزمایش ایدز قرار نگرفته است.

آمار مبتلایان به ایدز در 6 ماهه نخست سال 96 مربوط به زنان 33 درصد و مردان 67 درصد اعلام شده است که مسلماً تا پایان سال به این تعداد افزوده شده است البته اگر این آمار دقیق باشد. احتمال دقیق نبودن آمار به جهت پنهان کردن بیماری افراد از دیگران است و قضاوت آنان و دوری از نگاه تحقیرآمیز و ترک رفت و آمد افراد است.

سوگمندانه این آمار هرچند دقیق نیست ولی روند روبه رشد آن از سال 94 تاکنون حاکی از آن است که هر روز بر تعداد مبتلایان چه از راه خون‌های آلوده، سرنگ­های مشترک در معتادان تزریقی، تماس جنسی مادران آلوده افزوده می­شود. در حالی که در افکار عمومی این بیماری جایگاه مناسبی ندارد آمار وحشتناکی که درباره ایدز گفته می­شود این بیماری را به یک معضل بزرگ جهانی تبدیل کرده است. متأسفانه اکثر مبتلایان نیز گروه­های فعال جامعه هستند که ابتلای آنان منجر به خروج­شان از چرخه تولید می­شود، از طرفی هم بودجه سنگینی از درآمد ملّی صرف درمان و نگهداری این بیماران می­شود. شنیدنی است که در روز جهانی ایدز (اوّل دسامبر) بسیاری از اندیشمندان و دبیران کل به حقایق تلخ این بیماری اشاره داشته­اند از جمله کوفی عنان دبیر کل سابق سازمان ملل متحد که از تمام مردم جهان خواسته است که برای سخن گفتن از این بیماری به او ملحق شوند و با سرپوش نگذاشتن به این بیمار و مایه ننگ و بی­آبرو نخواندن آن نگذارند که مبتلان بمیرند. چون در حال حاضر در جامعه با وجود سپری شدن چند دهه از شیوع این بیماری مردم کماکان و به عنوان یک ننگ به آن نگاه می­کنند و سعی در پنهان کردن آن دارند. در این باره خانم دکتر محبوبه حاج عبدالباقی رئیس بخش عفونی بیمارستان امام خمینی(ره) می­گوید: ایدز و HIV دو مرحله از یک بیمای واحدند. هنگامی که فرد به HIV آلوده می­شود ممکن است تا سال­ها علامت آن مشخص نشود در این مرحله بیمار دارای HIV مثبت است این افراد پس از بروز علائم تب، گلودرد، دانه­های پوستی و مننژیت به مرحله بی­علامتی می‌رسند این مرحله ممکن است چندین سال طول بکشد که افراد ضعیف و کم بنیه خیلی زود به مرحله ایدز می‌رسند خواندنی است که در سال 1384 آماری اعلام شده بود مبنی بر اینکه در کشور نزدیک به 6 هزار نفر به ویروس ایدز مبتلا هستند و چون این بیماری دور طولانی داشته گاهاً تا مدت 15 سال نیز در فرد ظاهر نمی­شود. قطعاً درصد قابل توجهی از افراد مبتلا بدون این که بدانند این ویروس را تا سال­ها با خود به همراه خواهند داشت.

با عنایت به اینکه درخصوص آمارهای جدید مبتلایان به ایدز در کشورمان هشدارهای هولناکی داده می­شود آمارهای جهانی از کاهش روند ابتلا به ویروس ایدز خبر می‌دهد. سوگمندانه در ایران ما تنها درباره الگوی انتقال این ویروس (سرنگ آلوده، تماس­های جنسی صحبت می­شود و به آمار قابل تأملی نیز درخصوص جمعیت پنهان مبتلایان ارائه نمی­گردد بویژه مبتلا کنندگان بسیاری که با آگاهی از بیماری خود بسراغ دیگران می­روند تا عقده خود را خالی کنند ولی متاسفانه آمار زنان و دختران جوان آلوده و نوزادان مبتلا با وجود افزایش ده برابری ارائه نمی­شود. از طرفی شیوع روافزون این بیماری در میان کودکان خیابانی و کارتن­خواب‌ها و زنان و مردان زباله­گرد پنهان مانده است همانند مبتلایان بی­اطلاع، در کشور ما بعلت کثرت آمار ضد و نقیض و محرمانه بودن آمار، این بیماری کماکان جز تابوهایی است که اطلاعات دقیق آن دست نیافتنی است. مهمترین مشکل درباره این بیماری تنها آمار دقیق نیست بلکه نبود هیچ حرکتی از طرف مسئولین و دست‌اندرکاران فرهنگ و سلامتی جامعه است.

 سینما، تئاتر، تلویزیون و ... هرگز به سراغ این مقوله نمی­روند. تاکنون هیچ فیلمنامه­ای درباره این بیماری نوشته نشده است مسلماً اگر به جوانان آگاهی لازم از طریق فیلم و یا سریال تلویزیونی داده شود از آمار مبتلایان کاسته خواهد شد. پنهان‌کاری درباره این بیماری خیانتی عظیم بر جوانان و خانواده‌های آنان است بویژه نسل آینده متولّد شده از مبتلایان شایسته است یا در این شرایط بحرانی فرمان خود مراقبتی به نوجوانان برای پیشگیری از اچ آی وی داده شود. وقت آن رسیده است که دیگر فقط در روز جهانی ایدز و یا هفته سلامت بفکر شعار دادن نباشیم بلکه با آموزش مستمر، تولید فیلم­هایی براساس واقعیت و تبلیغات صحیح، اطلاعات لازم را به مردم منتقل کنیم. سطح فرهنگ جامعه را بالا ببریم طوری که دیگر صحبت کردن از این مسائل و بیان مشکلات آن یک امر عادی شود به ویژه برای جوانان که گروه­هایی در معرض خطر هستند. در این راستا راه‌های محفوظ ماندن از این خطر را آموزش دهیم. چرا فقط به تبلیغات اجناس سرمایه‌داران می­پردازیم. چقدر پفک، چیپس تبلیغ می­کنیم یعنی جان جوانان به اندازه ثروت صاحبان ثروت ارزش ندارد؟!

یک پژوهشگر حوزه آسیب­های اجتماعی می­گوید: امروزه حدود سه دهه از عمر بیماری ایدز در ایران می­گذرد و البته رسانه­ای شدن آن، دیگر مفهوم جدید و عجیب و غریبی نیست به جرأت می­توان گفت نسل اول متخصصان و فرهیختگان این حوزه در حال گذراندن سال­های بازنشستگی هستند. اما جای سؤال­های زیادی هنوز باقی است. آیا سطح فرهنگ جامعه و نحوه برخورد اجتماع (جامعه) با این بیماری نیز به اندازه سه دهه رشد کرده است؟

سوگمندانه هنوز ما این بیماری را در کمال شرمساری یک مسئله اخلاقی می­دانیم و بیمار را با روابط جنسی عموماً نامشروع و یا سرنگ آلوده قضاوت می­کنیم و همین امر باعث شده که حدود نیمی از بیماران به هیچ وجه وارد سیستم­های درمانی نشوند و اصلاً تمایلی به آگاهی و سیر تحول ویروس در بدن خود نداشته باشند. این تفکر در جامعه ما از آنجا نشأت گرفته که ما در جامعه­ای به سر می‌بریم که درباره روابط جنسی هیچ آموزشی ندیده­ایم، بی­شک جزو کم دانش­ترین افراد در دنیا در حوزه بهداشت جنسی و مسائل پیرامون آن هستیم.

در سطح شهرها چقدر پوسترهای تبلیغات می­بینیم اما تابحال یک پوستر با مضمونی درباره آگاه­سازی مردم نداریم چرا هنوز انگ و «استیگما» مهم­ترین مسئله برای مبتلایان به ویروس اچ آی وی است؟ در حالیکه با پیشرفت­های جدید پزشکی فرد وقتی متوجه می­شود آغشته به ویروس HIV است با درمان درست و بموقع می­تواند یک زندگی کاملاً عادی و با کیفیت داشته باشد و هرگز هم وارد فاز بیماری ایدز نشود. حتی تشکیل خانواده پدر و مادر شدن را نیز تجربه کنند و کاملاً مانند یک شهروند عادی رفتار کند.

بیائیم واقع‌بین باشیم اکنون در موج سوم ایدز قرار داریم یعنی انتقال از فرآورده­های خونی و تزریق مشترک معتادان را پشت سر گذاشته­ایم و وارد فاز سوم انتقال از طریق رابطه جنسی شده­ایم اکنون ما با بیمارانی روبرو هستیم که هیچ اطلاعی از بیماری خود ندارند و بدون اطلاع بیماری خود را منتقل می­کنند. بدون هیچ اعتیاد و مشخصه ظاهری پس ما هم باید با تغییرات ماهیتی این بیماری تغییر کنیم نه اینکه همه ساله در روز جهانی ایدز شعار بدهیم و روبان قرمز ببندیم. باید بپذیریم که انگ­های اجتماعی از ویروس ایدز خطرناک­تر است. وقت آن رسیده است که بی­پرده آموزش دهیم و جوانان را آگاه سازیم که در ارتباط­های جنسی به هوش باشند که ایدز در کمین است.

امروزه با وجود اینکه 30 ارگان دولتی و صدها موسسه غیردولتی در کشور در حوزه اطلاع‌رسانی ایدز فعال هستند، سنجش میزان موفقیت آنها را فقط می­توان از یک طریق سنجیده و آن هم کاهش انگ اجتماعی نسبت به این گروه از بیماران و تحقق شعار «سلامتی حقی برای همه» ... است. ولی متأسفانه با وجود تجربه 30 ساله ایران در برابر این بیماری هنوز بسیاری از مبتلایان از ابتلای خود آگاه نیستند چون هنوز هم عده­ای براین باورند که صحبت کردن در این باره جزو اسرار مگو است حتی راه­اندازی اتوبوس برای آزمایشات و یا آزمایش قبل از ازدواج را نوعی ترویج بی­بند و باری می­دانند نمونه­اش عدم اجرای طرح اتوبوس­هایی که می­توانست انگ و تبعیض درخصوص انجام آزمایش HIV را کاهش دهد و با مشخص شدن تست اولیه مثبت بیمار به خدمات مشاوره­ای ارجاع داده می­شد. حال شایسته است مسئولین نظام دستور دهند همچون آزمایش اعتیاد قبل از ازدواج، آزمایش HIV هم از زوجین قبل از ازدواج گرفته شود. مطمئناً اگر قبل از ازدواج چنین افرادی شناسایی شوند آمار مبتلایان به طور تصاعدی بالا نمی­رود. مسئولین نظام و آنان که سلامتی را حقی برای همه می­دانند ایدز را نادیده نگیرند به سخنی دیگر صورت مسئله را پاک نکنند.