هاجر کشاورزی- بیش از یک دهه است که ساکنان شهرک‌های تازه تاسیس و مسکن مهری‌ها در خانه‌های خود جاگیر شده‌اند اما کمبود امکانات آموزشی با افزایش جمعیت ساکن در این شهرک‌ها روز به روز بیشتر به چشم می‌آید، معضلی که تنها راهکار اندیشیده شده برای آن، در هدایت دانش‌آموزان به سایر شهرک‌ها بوده است که همین امر سرانه امکانات آموزشی را برای دانش‌آموزان ساکن در این شهرک‌ها و شهرک‌های مجاور پایین آورده است.

شهرک‌های غرب، پونک، گلشهر، ثمین، الهیه از جمله شهرک‌های شهر زنجان هستند که با کمبود مدارس روبه رو بوده و هر ساله با آغاز سال تحصیلی، کوچ دانش‌آموزی برای یافتن مدرسه خالی آغاز می‌شود چرا که این دانش‌آموزان ناچارند در مدارس شهرک‌های مجاور پذیرش شوند و بایستی به اجبار در مکانی که آموزش و پرورش به عنوان سهمیه تعیین کرده ثبت‌نام کنند. هر چند این مکان فاصله زیادی با محل سکونت آنها داشته باشد همین موضوع مشکلی برای والدین و هزینه اضافی برای خانواده‌ها به شمار می‌آید چرا که بایستی به اجبار هزینه سرویس دانش‌آموزی را نیز به سبد هزینه‌ها اضافه کنند.

مشکل زمانی حادتر می‌شود که در زمان ثبت نام، برخی مدارس از پذیرش دانش‌آموزان بدلیل پر شدن ظرفیت ثبت‌نامی خودداری می‌کند.

این در حالی است که در ابتدای ساخت این شهرک‌ها بر حسب استانداردهای تدوین شده، لکه‌گذاری برای ساخت مدارس در این شهرک‌ها لحاظ شده بود اما با گذشت چندین سال این زمین‌ها تنها به صورت زمین‌های بدون استفاده و بایر باقی مانده‌‌اند. مدارسی کاغذی که تنها بر روی نقشه‌های این شهرک‌ها جا خوش کرده‌اند تا شاید زمانی تبدیل به مدرسه شوند!

تعداد دانش‌آموزان بالاتر از ظرفیت کلاس‌ها است

در این باره اولیا، معترض به حضور تعداد بالای تعداد دانش‌آموزان در کلاس‌‌ها و معلمان نیز گله‌مند از کمبود امکانات هستند. عبدی پدر یکی از دانش‌آموزانی که فرزندش در مدرسه جدید التاسیس شهرک گلشهر مشغول به تحصیل است، در گفت‌وگو با خبرنگار صدای زنجان با بیان اینکه رسیدگی به 37 دانش‌آموزان در یک کلاس مقطع ابتدایی کار بسیار سختی است، اظهار کرد: با وجود آنکه مدرسه ساخته شده در گلشهر تازه ساخت است اما تنها برای دانشآموزان پایه ابتدایی است و تعداد دانش‌آموزان نیز بالاتر از ظرفیت کلاس‌ها است در چنین وضعیتی هم معلمان و هم دانش‌آموزان اذیت می‌شوند.

عبدی اذعان دارد تعداد دانش‌آموزان کلاس‌های درس در مدارس موجود در این مناطق بیشتر از سایر مناطق است و مسئولان مدارس برای آنکه بتوانند جوابگوی خانواده‌ها باشند، تعداد بیشتری را در کلاس‌های موجود گنجانده‌اند.

وی در ادامه با ابراز اینکه دانش‌آموزان شهرک پونک و مجتمع‌های مهر نیز بدلیل نبود مدرسه به این مدرسه می‌آیند، خاطرنشان کرد: این موضوع کیفیت آموزش را پایین می‌آورد و در کنار آن رفت و آمد دانش‌آموزان بدلیل راه دور با گرفتن سرویس مدارس انجام شود که هزینه اضافی است و باید از جیب ما باید پرداخت شود.

این شهروند ساکن در گلشهر مشکل دیگر را ثبت‌نام دانش‌آموزان در مقاطع بالاتر دانست و گفت: دانش‌آموزان در مقاطع بالاتر بایستی در مدارس شهرک‌های مجاور که ظرفیت دارند پذیرش شوند که باید برای اینکار هم دوندگی کرد چرا که مدارس محدودی در نظر گرفته شده است.

عبدی با اشاره به کوتاهی دستگاه‌ها در ارائه خدمات عنوان کرد: هزینه‌های آماده‌سازی زیرساخت‌ها از ساکنان این مناطق در زمان خرید زمین‌ها اخذ شده است اما با وجود آنکه بیشتر از ده سال است در این شهرک ساکن هستیم، همچنان با مشکلاتی همچون نبود مدرسه، نبود سیستم روشنایی و عدم ارائه خدمات شهری مواجه هستیم.

پیگیری این موضوع در دستور کار شورای اسلامی قرار خواهد گرفت

تامین فضای آموزشی و امکان تحصیل رایگان یکی از حقوق شهروندان محسوب می‌شود که در این رابطه بایستی دستگاه‌های ذیربط ورود پیدا کرده و پیگیر اقدامات انجام شده باشند که در این راستا حمیدرضا حمیدی، رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای اسلامی شهر زنجان در گفت‌وگو با صدای زنجان  این خواسته شهروندان را از جمله حقوق شهروندی این افراد دانست و با اذعان به اینکه پیگیری تمامی موضوعات مربوط به شهروندان از جمله وظایف شورای اسلامی شهر است، عنوان کرد: پیگیری این موضوع در دستور کار شورای اسلامی قرار خواهد گرفت و این خواسته و مطالبه به حق شهروندان سال‌هاست که مطرح شده اما برطرف نشده است و لازم به ارائه توضیحات مسئولان ذی‌ربط  هستیم.

رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای اسلامی شهر زنجان با ابراز اینکه در شهرک‌های اقماری از نظر کاربری پیشبینی ایجاد فضاهای آموزشی انجام و سرانه نیز طبق استانداردها و ضوابط موجود  تعریف شده است، گفت: برای احداث مدارس راهکارهایی قانونی ارائه شده است که از جمله این راهکارها می‌توان به ماده 18 به منظور استفاده از مسئولیت سازندگان شهرک و نیز استفاده از اعتبارات دولتی و توان خیران اشاره کرد.

حمیدی کمبود زمین برای ساخت مدارس در این مناطق را رد کرده و عنوان داشت:  لکه‌گذاری فضاهای آموزشی در این مناطق انجام شده است و تمامی دستگاه‌ها در هنگام تعیین فضاهای عمومی حضور داشته‌اند و نمی‌توان گفت که زمین برای ایجاد فضاهای آموزشی در این مناطق در نظر گرفته نشده است اما در این زمینه ما با کوتاهی از جانب متولیان ساخت مدارس مواجه هستیم .

به گفته رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای اسلامی شهر زنجان با تراکم مسکن مهر در شهرک‌هایی همچون گلشهرکاظمیه، پونک و ثمین سرانه اختصاص یافته پایین آمده است و پیش‌بینیها بر این است در آینده نیز بر تعداد جمعیت ساکن در این شهرک‌ها اضافه شود که همین امر ساخت فضاهای آموزشی در نظر گرفته شده را بسیار ضروری می‌سازد.

در این‌باره به گفته کارشناسان، زمینی که برای احداث مدرسه در نظر گرفته می‌شود باید ضمن نزدیک بودن به مسیر وسایل نقلیه عمومی، از مراکزی که به نحوی ممکن است ایجاد مزاحمت، دود، بو، گرد و غبار و سر و صدا نماید، دور باشد و مساحت زمین مورد نیاز به منظور احداث مدرسه نیز متناسب با تعداد دانش‌آموزانی که در آن مدرسه مشغول به تحصیل هستند، باشد و حداقل فضای لازم به ازای هر دانش‌آموز ۶ تا ۸ متر مربع تعیین شده و طبق این استانداردها، حداقل مساحت لازم زمین برای ساخت مدارس، بدون توجه به تعداد دانش‌آموزان هزار متر مربع پیشنهاد شده است.

از دیگر استانداردهایی که در ساخت مدارس بایستی به آن توجه کرد، زمین بازی است که مساحت آن باید به اندازه‌ای وسعت داشته باشد که بدون ازدحام و برخورد، فعالیت و بازی دانش‌آموزان به راحتی فراهم شود که این شرط با در نظر گرفتن مساحتی حدود ۱۰ متر مربع برای هر دانش‌آموز مطلوب خواهد بود. حال با کمبود فضاهای آموزشی رسیدن به این استانداردها کاری بسیار دشوار بوده و  با تراکم بالای دانش‌آموزان در مدارس موجود در شهرک‌های اقماری مواجه هستیم که در این رابطه این موضوع  مورد سوال از رئیس شورای اسلامی شهر زنجان قرار گرفت که این مقام مسئول اذعان کرد: رعایت استانداردها موضوعی است که باید در ساخت مدارس به جد مورد توجه قرار داده شود .

حمیدی با ابراز اینکه برای کاهش هزینه‌های ساخت و همچنین حفظ سرانه فضاهای آموزشی سعی شده است تا مدارس در چند طبقه احداث شود، اضافه کرد: در زمان ساخت و اجرای زیربنا با توجه به اینکه مدرسه در دو یا سه طبقه ساخته می‌شود استانداردها و سرانه لازم پیش‌بینی شده است .

نیاز به ساخت 48  باب مدرسه جدید در شهرک‌های اقماری زنجان داریم

اینکه آیا این استانداردها در مدارس موجود  لحاظ شده است یا نه سوالی بود که در این باره یعقوب‌علی عبادی، معاون مدیریت پشتیبانی و نیروی انسانی اداره‌کل آموزش و پرورش استان  از جمعیت 8 هزار و 796 دانش‌آموزی در شهرک‌های اقماری شرق زنجان و 3 هزار و 81 یک نفری در شهرک‌های غرب زنجان خبر داد و گفت: 8 فضای آموزشی فعال در شهرک‌های جدیدالتاسیس شرق و 3 باب فضای آموزشی در شهرک‌های واقع در غرب زنجان داریم که برای رفع کمبود مدارس نیاز به ساخت 48 باب مدرسه جدید در این مناطق احساس می‌شود. 

معاون مدیریت پشتیبانی و نیروی انسانی اداره‌کل آموزش و پرورش استان ابراز کرد: در شهرک‌های شرق و اطراف زنجان همچون گلشهر، پونک، دو اسب و دیزج 8 فضای آموزشی برای 8 هزار و 796 دانش‌آموز دارند که در این شهرک‌ها نیاز به ساخت 26 فضا و در قسمت غرب زنجان در شهرک‌های الهیه، ثمین، شهر آرا و مهر آرا 3 فضا برای 3 هزار و 81 دانش‌آموز داریم که نیاز به ساخت 22 فضای آموزشی نیز در این مناطق وجود دارد.

عبادی در گفت‌وگوی خود  با خبرنگار صدای زنجان با بیان اینکه مشکل کمبود مدرسه در سال‌های آینده بیشتر می‌شود، ابراز کرد:  برای حل مشکل دانش‌آموزان همه ساله ساماندهی دانش‌آموزان در نزدیکترین مدارس انجام می‌شود و در زمینه ساخت نیز امسال 4 پروژه در شرق و غرب زنجان در دست اجرا داریم اما اعتبارات دولتی به تنهایی جوابگوی هزینه‌های لازم برای ساخت مدارس نیست .

این مقام مسئول با اشاره به اینکه ساخت تمامی فضاهای آموزشی در نظر گرفته شده نه در توان دولت و نه در توان بخش خصوصی است، عنوان کرد: در مدارس موجود از تراکم مورد نیاز 125 تا 200 نفری دانش‌آموز در دو شیفت استفاده می‌کنیم و در کنار این موضوع ساماندهی دانشآموزان در مدارس شهرک‌های مجاور را داریم.

عبادی کمبود اعتبارات و عدم تحقق صد درصدی اعتبارات را از مشکلات موجود در ساخت مدرسه در شهرک‌های اقماری دانست و عنوان کرد: از اعتبارات در نظر گرفته شده برای ساخت و نوسازی مدارس در طی سال گذشته، تنها 35 تا 40 درصد محقق شد که این میزان اعتبار کفاف ساخت حتی یک مدرسه را نمی‌دهد.

معاون مدیریت پشتیبانی و نیروی انسانی اداره‌کل آموزش و پرورش استان با اذعان به اینکه بسیاری از پیمانکاران در این زمینه طلب دارند، ابراز کرد: در وضعیتی که تعدادی از پیمانکاران بابت پروژه‌های که انجام داده‌اند طلب دارند، نمی‌توانیم تعهدات جدیدی را ایجاد کنیم.

محکومیت برخی شرکت‌های تعاونی مسکن در مراجع قضایی

این مقام مسئول اضافه کرد: در کنار استفاده از اعتبارات دولتی از ظرفیت ماده 18 قانون شوراهای آموزش و پرورش که شرکت‌های تعاونی واگذار کننده زمین را ملزم به ساخت مدرسه کرده بود را دنبال می‌کنیم که در این راستا تعدادی از این شرکت‌ها که به تعهدات خود عمل نکرده بودند، از طریق مراجع قضایی محکوم شده و مکلف به ساخت مدرسه شده‌اند.

عبادی در توضیح این موضوع با بیان اینکه بخشی از تعهدات ساخت مدرسه در شهرک‌های اقماری از وظایف هیئت امنا و هئیت رئیسه شهرک‌های اقماری است، عنوان کرد: بر اساس مصوبه قانونی که بعدها تبصره‌هایی از آن حذف شد، ساخت مدرسه در شهرک‌های اقماری از جمله وظایف هیئت امنای شهرک‌های اقماری است که آنها یا باید مدرسه ساخته شده را تحویل آموزش و پرورش دهند یا هزینه ساخت آن را به اداره نوسازی مدارس پرداخت کنند تا مدارس در این شهرک‌ها ساخته شود اما این کار توسط برخی هئیت امنا و هئیت رئیسه شهرک‌های اقماری اتفاق نیفتاده است.

وی ابراز کرد: پیگیری وضعیت شرکت‌های تعاونی متخلف در این زمینه در دستور کار آموزش و پرورش قرار داده شده است که بتوانیم از این محل آنها را ملزم به انجام تعهدات در نظر گرفته شده کنیم.

عبادی در ادامه و در پاسخ به ارائه زمان برای حل این مشکل، آن‌را در زمان آینده نیز قابل مرتفع شدن ندانست و گفت: اگر بخواهیم تنها با اعتبارات دولتی ساخت مدرسه را دنبال کنیم، تا سالیان سال ما با این مشکل مواجه خواهیم بود و در این زمینه نیازمند استفاده از ظرفیت خیرین مدرسه‌ساز و نیز تبصره‌ها و  مصوبه‌های قانونی هستیم که بتوانیم هزینه‌ها را تامین کنیم.

ساخت مدرسه جدید در توان شرکت تعاونی گلشهر کاظمیه زنجان نیست

در کنار اظهارنظر عبادی، مسئول ذی‌ربط در آموزش و پرورش استان در خصوص کم‌کاری‌ شرکت‌های تعاونی برای ساخت مدارس، با مدیرعامل یکی از شرکت‌های تعاونی شهرک‌های اقماری گفت‌وگو کردیم، که در این‌باره محمدی، مدیرعامل شرکت تعاونی گلشهر کاظمیه زنجان با بیان اینکه 27 قطعه فضای آموزشی در مساحت بالغ بر 10 هکتار برای ساخت فضاهای آموزشی در شهرک گلشهر پیش‌بینی شده است، عنوان کرد: تعهد شرکت تعاونی برای ساخت مدرسه در گلشهر به تعداد سه مورد بوده است که دو مورد از آنها ساخته شده است اما ساخت مدرسه جدید در توان شرکت نیست چرا که با بالا رفتن هزینه‌ها، این شرکت تنها می‌تواند خدمات زیربنایی را به ساکنان این شهرک‌ها ارائه کند و به نظر من این تعداد کلاس نیز جوابگوی نیاز دانش‌آموزان این منطقه است .

محمدی با بیان اینکه با ساخت این دو مدرسه؛ 24 کلاس درس برای دانش‌آموزان ساکن در منطقه گلشهر فراهم شده است، اظهار کرد: از 27 قطعه فضای در نظر گرفته شده دو باب فضای آموزشی ساخته و چند سالی است به عنوان مدارس ابتدایی در اختیار آموزش و پرورش‌ قرار داده شده است که ساخت این مدارس آموزشی از طریق تفاهم‌نامه بین توسعه و تجهیز مدارس، استانداری زنجان، شرکت تعاونی گلشهر کاظمیه و خیرین مدرسه ساز انجام شده است.

وی مساحت شهرک گلشهر را در 400 هکتار دانست و گفت: تاکنون 8 هزار قطعه زمین تفکیک و در اختیار خریداران قرار گرفته است و 70 درصد از اعضا نیز سند زمین‌های خود را دریافت کرده‌اند.

مدیرعامل شرکت تعاونی گلشهر کاظمیه زنجان در ادامه به موضوع تغییر کاربری لکه‌گذاری‌‌های آموزشی و فروش این زمین‌ها اشاره کرد و گفت: برای حل اعتبار ساخت می‌توان تعدادی از این قطعات آموزشی که دارای موقعیت تجاری خوبی نیز هستند به فروش رساند و برای ساخت مدارس هزینه کرد که در زمان معاون سابق  امور عمرانی استاندار زنجان، با تغییر کاربری سه قطعه از این فضاهای آموزشی موافقت شد تا از فضای آموزشی به تجاری تغییر پیدا کنند چرا که زمین‌های آموزشی تعیین شده بیش از نیاز گلشهر است و می‌توان از تعداد این زمین‌ها کم کرد .

محمدی ابراز کرد: به هر حال زمین برای ساخت مدرسه آماده است و برای ساخت، خیران و اعتبارات دولتی بایستی بکار گرفته شود و اینکه شرکت تعاونی بخواهد ساخت مدرسه جدیدی را در این شهرک انجام دهد، امکان پذیر نیست و هزینه‌هایی که از ساکنان گرفته‌ایم تنها کفاف آماده‌سازی زیر ساخت‌ها را می‌دهد.

علاقه‌مندی بخش خصوصی برای ساخت فضاهای عمومی

وی با اشاره به علاقه‌مندی بخش خصوصی برای ساخت فضاهای عمومی همچون مدرسه و مراکز درمانی در شهرک، ابراز کرد: می‌توان در این رابطه با واگذاری زمین به بخش خصوصی، ساخت مدارس و مراکز درمانی بخش خصوصی را دنبال کرد.

عبادی، معاون آموزش و پرورش استان با اذعان به اینکه یکی دیگر از راهکارها برای تامین مالی ساخت مدارس که با موافقت وزارت آموزش و پرورش و بر اساس قانون برنامه و بودجه سال 96 مورد توجه قرار گرفته است، مجوز تغییر کاربری زمین مدارس از آموزشی به تجاری و خدماتی است، اظهار کرد: این اجازه به آموزش و پرورش استان داده شده که املاک مازاد خود را به طریق کاربری از طریق مزایده به فروش برساند و صرف پروژه‌های نیمه تمام هوشمند‌سازی مدارس و خرید تجهیزات و حمایت از خیرین کند .

عبادی  اضافه کرد: می‌توان با اجرای طرح تغییر کاربری در برخی از زمین‌ها، تامین بخشی از هزینه‌های مراکز آموزشی را انجام داد که در این راستا تغییر کاربری 3 قطعه از زمین‌های آموزشی انجام شده است.

اینکه چرا تاکنون موضوع تغییر کاربری‌ها به سامان نرسیده است، مورد سوال از حمیدی، رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای اسلامی شهر زنجان بود که حمیدی در پاسخ به سوال صدای زنجان عنوان کرد: این تغییر کاربری‌ها با هدف تامین منابع مالی لازم برای اجرای پروژه‌های آموزشی ناتمام و یا احداث مدارس بوده است که بتوان با فروش زمین‌ها، هزینه ساخت مدارس را تامین کرد اما این به منزله حذف سرانه در نظر گرفته شده نیست و بلکه مساحت فضاهای آموزشی کاسته نخواهد شد.

اجرای استانداردها در ساخت مدارس لحاظ شود

وی ابراز کرد: رعایت استانداردهای در نظر گرفته شده مد نظر بوده و موافقت شورا با تغییر کاربری و تامین مالی در صورتی انجام شده است که اجرای این استانداردها در آن لحاظ شود.

رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای اسلامی شهر زنجان اجرایی نشدن مصوبه‌ تغییر کاربری در کمیسیون ماده 5 را موضوعی عجیب قلمداد کرد و گفت: در این زمینه در جلسه علنی شورا از آموزش و پرورش در این زمینه توضیحات را خواهیم گرفت که چرا سرعت اجرا بسیار کند بوده است اگر در گذشته مشکل مالی مطرح بود چرا با تغییر کاربری‌ها، همچنان ادامه کار متوقف شده است.

هر چند معاون آموزش‌ و ‌پرورش استان ساخت مدارس برای رفع کامل کمبود‌ در این شهرک‌ها را در آینده نزدیک غیر‌عملی دانست و ابراز کرد: مشکل کمبود مدرسه در شهرک‌های اقماری در آینده نزدیک حل نمی‌شود اما در این باره نیازمند پاسخ شفاف برای ارائه راهکارها هستیم.

#شهرک‌های اقماری زنجان، کمبود مدرسه در زنجان