برای ورود به مبحث اصلی ارائه
تعریفی از توسعه پایدار جهت روشنتر شدن مطلب ضروری است.
توسعه پایدار فرایند تغییری
است در استفاده از منابع، هدایت سرمایهگذاریها، سمتگیری توسعه فناوری و تغییری
نهادی است که با نیازهای حال و آینده سازگار باشد. توسعه پایدار جنبهای از توسعه
انسانی و در ارتباط با محیطزیست و نسلهای آینده است. توسعه پایدار بهعنوان یک
فرایند که لازمه بهبود و پیشرفت است، اساس بهبود وضعیت و رفع کاستیهای اجتماعی،
فرهنگی جوامع پیشرفته است و باید موتور محرکه پیشرفت متعادل، متناسب و هماهنگ
اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تمامی جوامع و بهویژه کشورهای درحالتوسعه باشد.
در پایداری، سه جنبه اقتصادی، زیستمحیطی
و اجتماعی باهم بهطور کامل در تعامل هستند و اغلب محققان در توسعه این سه جنبه اصلی زیستمحیطی، اجتماعی و اقتصادی
پایداری را بررسی میکنند.
توسعه پایدار دارای سه مؤلفه
اصلی است که ایجاد تعادل بین این سه مؤلفه اصلی یعنی: اقتصاد، اجتماع و محیطزیست،
ضرورتی اجتنابناپذیر است. به عبارتی توسعهای ماندگار است که از برآیند این سه
حوزه اصلی برخوردار باشد و برای اینکه توسعه پایدار باشد لازم میآید عوامل اجتماعی،
اکولوژی و اقتصادی را در منابع زنده وزیر زنده و فعالیتهای مختلف اعم از (فعالیتهای
کوتاهمدت، بلندمدت و عدم استفاده) در نظر داشت.
در جهان کنونی معادن و صنعت
معدنکاری در صورت رعایت استاندارهای لازم یکی از مؤلفههای توسعه پایدار به شمار میروند.
معدنکاری و صنایع وابسته به آن
هرچند که نقش مثبتی در مؤلفههای اقتصادی و اجتماعی توسعه پایدار از طریق ایجاد
اشتغال و تولید ثروت دارد اما ازلحاظ نقش آن در مؤلفه سوم توسعه پایدار (محیطزیست)انتقادهایی
را موجب میشود. از طرفی با توجه به نیاز روزافزون جامعه جهانی به مواد معدنی، صنایع
معدنی جهت ادامه فعالیت با چالشهایی از قبیل: بازیابی کانیها و فلزات، حفظ مسائل
زیستمحیطی و مسئولیت اجتماعی از اهم چالشها است.
در کشورهای درحالتوسعه بهویژه
ایران که دارای منابع معدنی غنی است چنانچه مؤلفههای قیدشده در صنعت معدنکاری موردتوجه
جدی واقع نشود نهتنها موجب پیشرفت و توسعه نمیشود بلکه بهنوعی عقبماندگی
اجتماعی و اقتصادی خواهد داشت.
امری بدیهی است که وجود معدن بهعنوان
یک صنعت مادر به لحاظ تولید کانیها و سایر مواد معدنی برای زندگی روزمره امری حیاتی
و اجتنابناپذیر است چراکه بسیاری از اسباب و لوازم زندگی بهطور مستقیم یا غیرمستقیم
از کانیها و مواد معدنی تولید میشوند. درحال حاضر این تولیدات در ارتباط با
توسعه پایدار و مؤلفههای آن دچار چالش شده که برای ادامه کار نیازمند رعایت قوانین توسعه پایدار چالشهای مطرحشده است.
از اهم چالشهایی که صنعت
معدنکاری با آن مواجه است میتوان به بخش فرآوری و استخراج آن اشاره کرد که در
مقابل سه مؤلفه اصلی توسعه پایدار (اقتصاد،اجتماع و محیطزیست) یکسری امتیازات مثبت و منفی بر آن مترتب است.
بخش معدن ازجمله مهمترین مسیرها
دررسیدن به توسعه پایدار است. یکی از مهمترین و اساسیترین پایههای اقتصاد
و توسعه متوازن هر کشور یا منطقهای منابع معدنی و ذخایر زیرزمینی
آن کشور است. نقش معادن و منابع در رشد اقتصادی و صدالبته توسعه متوازن و پایدار
انکارناپذیر است و بدون تردید بهرهبرداری از معادن منطقه، یک عامل کاملاً مثبت و
مهم در رشد و توسعه اقتصادی است؛ اما اینکه آیا مزایای استخراج از معادن برای
شهرها و روستاها و مناطق اطراف آن بیش از مضرات و معایب آن بوده و یا به عبارتی
بهتر معادن برای آن مناطق فرصت است یا تهدید جای بحث و گفتوگو دارد که در ادامه
به آنها پرداخته میشود.
معادن سنگ و مسائل پیرامونی
چگونگی بهرهبرداری از آنها که بایستی تمامی جوانب از قبیل حفاظت از مسائل زیستمحیطی
و زیرساختهای منطقه و اینکه بهرهبرداری باید در راستای منافع منطقه و توسعه
شهرستان و رفع و حل مشکلات باشد جزو مواردی است که نگارنده بر آن
شدم درزمینهٔ معادن و نقش آن در توسعه مطالبی
نگاشته تا باشد ادای دِینی در راستای حل مشکلات و نارسائیهای مبتلابه شهرستان
کرده باشم.
امروزه معادن در کشور یک فرصت
به شمار میرود که اگر استفاده اصولی از آنها نشود و تأثیرات سوء و مخرب آن بر محیطزیست
جلوگیری به عمل نیاید به قطع و یقین میتوان اذعان نمود که در کوتاهمدت این فرصت
به تهدیدی جدی مبدل خواهد گشت.
بخش معدن و صنایع معدنی در بسیاری
از کشورها ازجمله کشور ایران، عامل مهمی در نیل به توسعه پایدار به شمار میرود.
توسعه پایدار هم بر اساس صنعت معدن کاری بر درآمد حاصل از استخراج ماده معدنی و جنبههای
"ژئو توریسمی "آن استوار است.
[2/3, 22:25] +98 914 382
3024: جهت نیل به توسعه پایدار باید سعی از طریق بسط و گسترش بخش معدن و صنایع
معدنی سه اصل "اقتصادی "،"اجتماعی"و"زیستمحیطی" بهطور
همزمان موردتوجه ویژه قرار گیرد.
یکی از موانع توسعهیافتگی در
شهرستان تکاب علیرغم قرار داشتن در فهرست شهرهای معدنی نبود سرمایهگذاری است که
معادن بزرگی در سطح کشور و حتی جهانی دارد منجمله ۲معدن غنی طلا و در کنار آن
۳کارخانه استحصال و فرآوری طلا و بیش از ۵۰ معدن فعال انواع سنگهای ساختمانی تزئینی
ولی دیده میشود که این معادن نتوانستهاند آنطور که باید نقش قابلتوجهی را در
وضعیت اقتصادی منطقه ایفا نمایند و همچنان جزو شهرهای کمتر توسعهیافته و محروم
کشور محسوب و فاقد امکانات و ساختارهای زیربنایی است.شاهد مثال اینکه طبق مصوبه
دولت ......شهرستان تکاب بااینهمه ظرفیت و پتانسیل بالا و بالقوه جزو ۳۱شهرستان
کم برخوردار کشور به شمار میرود .بنابراین برای نیل به توسعه پایدار باید سعی شود
که به یک پایداری و ثبات لازم بین اقتصاد،اجتماع و محیطزیست دستیافت و هیچیک از
این سه مؤلفه پایدار را فدای دیگری نکرد. صنعت معدنکاری جهت پایداری خود و نقشآفرینی
در توسعه باید فعالیتهای بخشهای مختلف خود را هماهنگ با مؤلفههای توسعه پایدار برنامهریزی
کند و برای رسیدن به نقطه تعادل سوق دهد. بهطوریکه با بهرهمندی این صنعت از
تکنولوژیها و فنآوریهای بهروز میتوان امید داشت که آلودگی و تخریب محیطزیست تا
حدودی کاهش داده شود.
معادلهای که باید اذعان نمود
در رابطه با صنعت معدنکاری و توسعه پایدار در شهرستان تکاب به بوته نسیان و فراموشی
سپردهشده و تعادل بین سه مؤلفه اصلی توسعه پایدار رعایت نگردیده .لذا میتوان گفت
توسعه پایدار یک چارچوب مطمئن برای دستیابی به یک جامعه سالم،محیطزیست پاک و
اقتصاد قوی است که تحقق آن از معادن و صنایع معدنی منوط به رعایت سه مؤلفه اصلی
توسعه پایدار است.
انتهای پیام/