احسان عزیزی
1. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های سینمای فرهادی نمایش
اهمیّت جزئیات زندگی روزمره و نقش تعیین کننده کمتر دیده شده اموری است که برایمان
بی‌اهمیت جلوه می‌کنند. پرداختن به سهل‌انگاری‌های روزمره که حادثه آفرین و غیرقابل
جبران‌اند. در فیلم «درباره‌ی الی» وقتی بزرگترها در حال بازی والیبال هستند، کودک
شروع به گریه کردن می‌کند، پدر با صدا زدن همسر وظیفه توجه به کودک را از سر باز می‌کند،
و در نهایت هیچ کس به گریه کودک توجه نمی‌کند؛ در حالی که علت اصلی گریه کردن کودک
دیدن غرق شدن «الی» در دریا است، و ای بسا اگر بزرگترها به سراغ کودک می‌آمدند «الی»
نیز غرق نمی‌شد و نمی‌مرد. این جزئیات تعیین‌کننده بار دیگر در «فروشنده» تکرار می‌شود:
ترانه علی دوستی در نقش رعنا در منزل را بدون آن‌که آیفون را بردارد باز می‌کند، بدون
آن‌که از کسی که پشت در است باخبر شود! و این سهل‌انگاری موجب حادثه‌ای دیگر می‌شود.
عوامل حوادث و رویدادها کاملاً چند بعدی، در سطح کلان و خرد، عوامل بلند مدت و ساختاری
تا عوامل جزء و روزمره را شامل می‌شود. هیچ حادثه و فاجعه‌ای نیست که در آن خطاهای
خرد و جزئی و روزمره نقش تعیین‌کننده نداشته باشند.
2. بسیاری از ما از خبرهایی این چنین به سادگی می‌گذریم:
دانشجویان 14.8 درصد و دانش آموزان 3.7 درصد از مصرف‌کنندگان مواد مخدر از نوع گل را
تشکیل می‌دهند. گل از خانواده محرک‌ها و حشیش است. ایرنا. رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر ناجا از افزایش کشفیات
مخدر گل در سال جاری خبر داد. در خبری دیگر می‌خوانیم: افزایش کشف «گل» در کشور! سردار
مسعود زاهدیان در گفت‌وگو با ایسنا، درباره
آمارهای ارائه شده از سوی ستاد مبارزه با مواد مخدر در مورد مخدر گل اظهار کرد: تغییری
که در الگوی مصرف مواد مخدر درحال شکل‌گیری است در حوزه مصرف مخدر گل که یکی از مشتقات
گیاه شاهدانه است مشاهده می‌شود و گرایش به سمت استفاده از این ماده قابل توجه است.
(ایسنا،جمعه 30تیر 96). مصرف گل یا ماریجوانا از عمده‌ترین عوامل آغاز اعتیاد است،
چه بسیار معتادانی که چند سال اول اعتیاد خود را صرفا با مصرف هشیش، گل و مواد محرک
آغاز کرده‌اند، با پذیرفتن این فرض باطل که «اعتیاد‌آور نیست»!!! گویی اعتیاد صرفاً
امری جسمی است!
3. اعتیاد از آن‌چه فکر می‌کنید به شما نزدیک‌تر است.
گذشتن از این خبرها یا نادیده گرفتن آن دقیقاً یکی از سهل‌انگاری‌هایی است که ممکن
است برای هر خانواده‌ای گران تمام شود. بسیاری از پدرها و مادرها تصور می‌کنند که به
اصطلاح «مرگ برای همسایه است»! دریغ از آن که بدانند فرزندان آنان نیز دوست و رفیق
و همکلاسی دارند، آن‌‌ها نیز در همین جامعه زندگی می‌کنند، سر کوچه و خیابان و محله
آنان نیز پارک است. آسیب‌های فردی، خانوادگی و اجتماعی اعتیاد تمامیت جامعه را تهدید
می‌کند.
4. اعتیاد یک فرآیند است که مانند سرطان به آرامی فرد
و خانواده و سپس جامعه را دچار آسیب و فاجعه می‌کند. حادثه‌ی اخیر کودک 8 ماهه یکی
از پیامدهای اجتماعی اعتیاد و کج رفتاری‌ها و انحرافات اجتماعی مرتبط با آن است. همچنین
یکی از پیامدهای سهل‌انگاری‌های زندگی روزمره، پدری که دختر بچه را در ماشین روشن رها
می‌کند تا در پارکینگ را ببندد! باید پرسید چه نسبتی بین سهل‌انگاری «زندگی روزمره»
خانواده‌های قاتل و مقتول وجود دارد؟! باید ردپای آسیب‌های بلند مدت و ساختاری و کلان
را در جزء‌ترین و خردترین موارد روزمره دنبال کرد. سهل‌انگاری‌هایی در امور جزئی که
گاه به فجایعی جبران ناپذیر بدل می‌شوند. عدم توجه به گریه و خواست‌ها و نیازهای کودک
تا گذر از اخباری که گاه به گوشمان می‌رسد. راستی اگر آتنا یک بطری آب یخ هر روز در
کنارش بود و برای نوشیدن آب به مغازه قاتل نمی‌رفت آیا آن حادثه رخ داده بود؟! کسی
نمی‌داند اما احتمالا شاید هرگز!
روزنامه صدای زنجان