لیلا محمدی- رئیس اتحادیه مرغداران استان با تاکید بر لزوم جدی گرفتن مشکلات تولیدکنندگان در زمینه تامین نهاده‌های طیور گفت: معتقدیم تشدید نظارت‌ها سبب می‌شود تا عوامل مختل‌کننده در چرخه تولید مرغ شناسایی و از تکرار خطاهای متخلفان جلوگیری گردد. چرا که این ورطه فقط تولیدکنندگان را گرفتار نمی‌کند، بلکه توده‌های عظیم مصرف‌کنندگان و به‌ویژه فقرا و محرومان نیز، بیشترین آسیب‌ها را متحمل می‌شوند.

نوسان قیمتی شدید گوشت مرغ در اواخر سال قبل ابعاد نگران‌کننده‌ای پیدا کرد و مصرف‌کنندگان زنجانی را در وضعیت دشواری قرار داد. زنجانی‌ها امسال را هم با نوسان‌های قیمتی بازار مرغ آغاز کردند که تا امروز ادامه دارد. این روزها این سؤال در اذهان تداعی می‌شود در حالی که رشد تولید محصولات یاد شده در سال‌های گذشته قابل اعتنا بوده، مشکلات صنعت مرغداری چرا حل نمی‌شود؟

مرغداران معتقدند حمایت ضعیف دولت از صنعت طیور، نظارت ضعیف بر زنجیره تولید، نوسان قیمتی در اقلام خوراک دان سبب شده است تا شرایط تولیدکنندگان روز به روز بدتر شود. آنان می‌گویند حتی نرخ مصوب مرغ که از سوی ستاد تنظیم بازار به میزان 12 هزار و 900 تومان اعلام شده است هم نمی‌تواند ثابت بماند، چرا که چرخه معیوب مرغ سبب شده است تا بیش‌ترین سود به جیب کشتارگاه‌ها و فروشندگان این کالا برود و عملا کسی که در این بازار ضرر می‌کند مرغدار و مصرف‌کننده است.

رئیس اتحادیه مرغداران استان در این باره می‌گوید: حمایت‌های دولت در برگیرنده منافع کل چرخه تولید و مصرف مرغ نیست که در صورت تحقق این هدف، دستاورد بیش‌تری برای مسئولان دولتی محسوب می‌شود.

جعفر حصاری با بیان اینکه نظارت بخش دولتی بر حلقه‌های اصلی صنعت طیور به خصوص دو بخش جوجه‌کشی (تعیین کننده قیمت جوجه یک روزه) و کشتارگاهی (تعیین‌کننده قیمت گوشت مرغ) بسیار ضعیف است، می‌افزاید: نوسان‌های قیمت اقلام خوراک دان که به دلیل وابستگی بالا به واردات نهاده‌ها به شدت متاثر از تغییرات قیمت این نهاده‌ها در بازار بین‌المللی و همچنین مواردی مانند تغییرات نرخ ارز یا موضوعاتی مانند مشکلات تحریم‌ها موجب نوسان قیمت و اغلب روند افزایشی قیمت نهاده‌ها می‌شود، سبب شده تا این صنعت حال و روز خوبی نداشته باشد.

مشکل در تأمین نهاده‌ها

حصاری با تاکید بر لزوم جدی گرفته شدن این مشکلات از سوی نهادهای نظارتی ابراز می‌کند: معتقدیم تشدید نظارت‌ها سبب می‌شود تا عوامل مختل‌کننده در چرخه تولید مرغ شناسایی و از تکرار خطاهای متخلفان جلوگیری گردد. چرا که این ورطه فقط تولیدکنندگان را گرفتار نمی‌کند، بلکه توده‌های عظیم مصرف‌کنندگان و به ویژه فقرا و محرومان نیز، بیشترین آسیب‌ها را با یک وقفه زمانی نه چندان دور مواجه می‌شوند.

رئیس اتحادیه مرغداران استان با بیان اینکه به دلیل عدم تمکین واردکنندگان نهاده به درخواست مرغداران برای رساندن کالاهای مدنظر در اسرع وقت با وجود واریز پول به حساب آنان، به ناچار با پرداخت 2 برابر مبلغ گفته شده نهاده دامی مورد نیاز را در دوره قبل تهیه کردیم، اضافه می‌کند: فساد زمانی به وجود می‌آید که نظارت و حمایت کافی نباشد، واردکننده به عمد نهاده را دیر به دست مرغدار می‌رساند و از سویی هزینه‌های گزاف حمل و نقل و باربری حکایت از آن دارد که این عوامل اصلی علیه سیستم کشاورزی متحد شده‌اند.

حصاری میانگین مصرف کل واحدهای استان را 16 الی 23 هزار تن در ماه اعلام می‌کند و می‌گوید: با توجه به مشکلات موجود در چرخه تولید، در فروردین ماه 11 هزار تن، در اردیبهشت ماه 2 هزار و 800 تن،  در خردادماه 300 تا 400 تن و در تیر ماه حدود 3 هزار تن نهاده به دست مرغداران استان رسیده است.

وی با بیان اینکه هیچ‌گاه مشکل مرغداران از سوی مسئولان جدی گرفته نشده و فقط به هنگام افزایش قیمت مرغ انگشت اتهام به سوی تولیدکننده است، می‌گوید: سال قبل وضعیت تامین نهاده‌های طیور از بندر امام قابل قبول نبود اما امسال شرایط اسفناک‌تر شده است. مبالغی که برای حمل نهاده از بنادر جنوبی به مقصد استان پرداخت می‌کردیم 130 هزار تومان بود اما امسال 350 هزار تومان شده است.

بنا به اظهارات رئیس اتحادیه مرغداران استان به ازای هر قطعه مرغ 5.5 تا 6 کیلو نهاده باید در نظر گرفته شود که مرغداران پس از دریافت دیرهنگام این نهاده‌های گران‌قیمت آن را به مصرف طیور می‌رسانند اما به علت فصل گرما و کمبود واکسن با مشاهده تلفات در سالن‌های مرغداری امیدی برای ادامه مسیر تولید ندارند.

حصاری می‌گوید: تولید مرغ زنده در یک دوره 45 تا 55 روز به طول می‌انجامد اما به دلیل آغاز فصل گرما، افزایش تلفات و کمبود واکسن این میزان به 60 روز رسیده است که به تبع هزینه‌های جانبی نیز دارد.

رئیس اتحادیه مرغداران استان با بیان اینکه متاسفانه مسئولان به موقع نرخ‌گذاری قیمت مرغ، وضعیت 3 ماه قبل این کالا را در نظر گرفته و سپس قیمت‌گذاری می‌کنند، عنوان می‌کند: 24 فروردین ماه امسال با توجه به نیاز مرغداری‌های استان به نهاده، مبلغ 14 میلیارد تومان به حساب واردکننده واریز شد اما تا به امروز نتوانسته‌ایم کالای خود را دریافت کنیم. چرا هیچ مسئولی نپرسیده که در این مدت مرغدار نهاده موردنیاز طیور را از کجا تامین کرده است؟

حصاری با بیان اینکه کسی که قیمت را کارشناسی می‌کند به هیچ عنوان از حاشیه بازار خبر ندارد، می‌گوید: سهمیه تخصیص یافته برای دریافت نهاده‌ها از سوی مسئولان در کاغذ اتفاق افتاده و مرغداران پس از گذشت یک دوره هنوز نهاده مدنظرشان را دریافت نکرده‌اند.

وی با بیان اینکه مافیای نهاده اجازه عرض اندام به مرغداران را نمی‌دهد، تصریح می‌کند: دولت هزینه‌های بسیاری برای تامین نهاده‌های دامی مرغداران متحمل شده است، اما متاسفانه ارزی که اختصاص می‌یابد در جیب مرغداران نمی‌رود و اگر این اتفاق بیفتد، هزینه تولید گوشت مرغ پایین آمده و قطعاً قیمت آن در بازار نیز کمتر می‌شود.

رئیس اتحادیه مرغداران استان با تاکید بر اینکه با بخشنامه‌های شبانه نمی‌توان به تولید رونق بخشید، تصریح می‌کند: رونق تولید یعنی امید به آینده، مسئولان هر روز با بخشنامه جدید چوب لای چرخ تولید می‌گذارند، اگر تولید با برنامه‌ریزی دقیق انجام نگیرد به رونق منتهی نمی‌شود، تشکل‌ها بازوی پرتوان مدیریت کشورند و شرکت‌های تعاونی و اتحادیه‌ها می‌توانند کمک‌حال دولت باشند. این در حالی است که متاسفانه به عنوان تشکل حرفه‌ای و تخصصی هیچ کرسی برای دفاع از صنعت طیور در ستاد تنظیم بازار استان نداریم.

امسال نظام توزیع نهاده های دام و طیور تغییر کرد و وزارت جهاد کشاورزی به عنوان نماینده دولت اقدام به توزیع این محصول کرده و بر روند آن نظارت کامل دارد. بر این اساس واردکنندگان مانند گذشته نهاده‌ها را وارد می‌کنند اما مکلف هستند که مسئولیت توزیع نهاده‌های کنجاله سویا و ذرت  وارداتی (وارد شده با ارز 4200 تومانی) را در اختیار وزارت جهاد کشاورزی قرار دهند؛ دولت با کمک تشکل‌ها و سازمان‌های جهاد کشاورزی استانی به طور مثال به ازای تحویل هر قطعه مرغ 1600 گرم کنجاله سویا به مرغدار تحویل می‌دهد. رئیس اتحادیه مرغداران استان ضمن ابراز خرسندی از تصمیمات دولت می‌گوید: خوشحالیم که در حوزه کنجاله سویا از این به بعد دچار مشکل نمی‌شویم.

اما معاون بهبود تولیدات دامی جهاد کشاورزی استان نیز با بیان اینکه مشکلاتی بابت تامین میزان مصرف مرغداری‌ها وجود داشت اما از زمانی که وزارت جهاد کشاورزی وارد حوزه تامین کنجاله سویا شد مشکلی بابت تامین آن در استان وجود ندارد، اظهار می‌کند: در حال حاضر سهمیه اعلام شده اما مرغداران در جذب منابع مالی و ثبت سفارشات خرید مشکل دارند که بخشی از آن به کاهش نقدینگی تولیدکننده‌ها برمی‌گردد که به دلیل خرید نهاده‌ موردنیاز که دیر هم به دستشان رسیده است.

کمبود نهاده ذرت در بازار طی روزهای آتی برطرف می‌شود

محمدعلی صادقی با بیان اینکه هم‌اکنون در تامین نهاده طیور بازار اشباع شده و نرخ‌های آزاد با نرخ یارانه‌ای این محصولات تقریبا برابری می‌کند، می‌گوید: در خصوص ذرت نیز که در 2 هفته اخیر میزان عرضه آن از مبادی تولید کم شده بود که با پیگیری‌های انجام شده با وزارت جهادکشاورزی، سهمیه‌های جدید طی دو سه روز آینده اعلام می‌شود.

صادقی در مورد میزان نیاز مصرفی نهاده‌های طیور در مرغداری‌های استان تصریح می‌کند: میزان نیاز ماهانه دام و طیور کنجاله، سویا،  ذرت به ترتیب 7700 تن (حدود 78 درصد برای مصرف طیور) و 16 هزار تن(حدود 83.5 درصد برای مصرف طیور) است.

این مسئول با بیان اینکه در تامین نهاده کنجاله سویا با مازاد مواجهیم و در تامین ذرت مشکل داریم، عنوان می‌کند: در فروردین ماه کنجاله سویا حدود 11 هزار تن، در اردیبهشت 1700 تن، در خرداد 9600 تن، تیر ماه حدود 500 تن توزیع شده است.

صادقی با بیان اینکه متاسفانه هزینه حمل و نقل نهاده‌ها بالاست و رانندگان بدون توجه به قوانین و اصول نسبت به اخذ کرایه‌های بالا اقدام می‌کنند، با رد اظهارات رئیس اتحادیه مرغداران در باره تخلف واردکنندگان نهاده‌ها و تاخیر عمدی در وارد کردن اقلام موردنیاز آنان می‌گوید: هیچ مشکلی در این زمینه وجود ندارد و نهاده‌های موردنیاز برای حدود 8 ماه در بنادر شمالی و جنوبی کشور موجود است. اگر مشکلی هم وجود داشته باشد به ترخیص کالا و نقل و انتقالات ارز برمی‌گردد که این مهم نیز در اسرع وقت توسط مسئولان ذیربط دولتی رسیدگی می‌گردد.

معاون بهبود تولیدات دامی جهاد کشاورزی استان با بیان اینکه برخی‌ها با ارائه آمارهای غیرواقعی درصددند تا با ایجاد جو روانی و سوء‌استفاده از شرایط فعلی کشور جنس و تولیدات خود را گران‌تر بفروشند، می‌گوید: اگر در سیستم نظارتی مشکلی وجود دارد بخشی از آن به مرغداران برمی‌گردد و در اکثر مواقع با بررسی‌های فاکتور رسمی خرید جوجه‌های یکروزه مشاهده می‌شود مرغداران به نفع تولیدکننده متخلف هیچ گزارشی بابت خرید جوجه‌های یک روزه خارج از عرف قیمت تعیین شده ارائه نکرده‌اند تا مبادا همکاری و شراکتشان در بازار از بین برود.

کارشناسان کمبود عرضه گوشت مرغ در اثر تلفات ناشی از بیماری نیوکاسل، کاهش انگیزه تولیدکنندگان برای جوجه‌ریزی، افزایش تقاضای مصرف گوشت مرغ به جای گوشت قرمز و ماهی را از جمله عوامل افزایش قیمت گوشت مرغ اعلام می‌کنند.

بیماری نیوکاسل یک بیماری ویروسی است که نخستین بار در سال ۱۹۲۶ در نیوکاسل انگلستان تشخیص داده شد و یکی از مهم‌ترین بیماری‌های پرندگانی است که به صورت صنعتی و متراکم پرورش داده می‌شوند و گله‌های بسیاری از جوجه‌های گوشتی در صورت عدم واکسیناسیون با این بیماری درگیر می‌شوند.

حصاری با بیان اینکه متاسفانه به دلیل عدم کیفیت واکسن داخلی و مشکلات گمرکی در ورود واکسن‌های خارجی به کشور و به تبع آن استان میزان تلفات افزایش یافته است، معتقد است: متاسفانه منافع را بر مصالح ترجیح داده‌ایم. چرا در وضعیت کنونی سیستم مدیرتی کلان کشور سکوت کرده است. واکسن‌های طیور در گمرک نگهداری می‌شود کسی از شرایط نگهداری هم خبر ندارد و در این طرف مرغداری‌ها با افزایش تلفات مواجهند.

به گفته رئیس اتحادیه مرغداران استان به دلیل بالا بودن هزینه واکسن‌ها مرغداران به ناچار از واکسینه جوجه یک روزه امتناع می‌کنند و با پذیرش ریسک در برخی مواقع با افزایش تلفات در سالن مواجه می‌شوند.

مشکل موجود در قیمت و مقدار واکسن طیور، کشوری است

مدیرکل دامپزشکی استان نیز در گفت‌وگو با صدای زنجان با بیان اینکه بخش اعظمی از واکسن‌های وارداتی طیور برخلاف واکسن‌های دامی که عموما در داخل کشور تولید می‌شود وارداتی است، اظهارات رئیس اتحادیه مرغداران استان مبنی بر مشکلات گمرکی در ترخیص واکسن‌ها را تائید می‌کند و می‌گوید: مرغداران برحسب تجربه اعتقاد دارند که کیفیت واکسن خارجی بالاست. ما به تجربه آن‌ها احترام می‌گذاریم. برخی از واحدها با توجه به شرایط حاکم بر کشور از واکسن داخلی استفاده می‌کنند که البته ممکن است تاثیرات مدنظر تولیدکنندگان را نداشته باشد. البته گفتن این نکته ضروری است  از نظر ما واکسن‌های داخلی مشکل خاصی ندارند و کیفیت واکسن خارجی نیز در مقایسه با داخلی بالاست.

محمدباقر حاج‌کاظمی در پاسخ به سئوالی مبنی بر منقضی شدن تاریخ واکسن‌های خارجی قبل از دریافت تاکید می‌کند: ورود واکسن‌های تاریخ مصرف گذشته به مرغداری‌های استان را به هیچ عنوان قبول ندارم، چرا که خود مرغداران واکسن‌های تاریخ مصرف گذشته را نمی‌خرند و از سویی کسی حق ندارد این واکسن‌ها را عرضه کند.

حاج‌کاظمی اضافه می‌کند: ممکن است واکسن‌های خارجی به دلیل روال طولانی ترخیص کالا در گمرک، تشریفات ارزی و گمرکی چند ماهی در گمرک مانده باشد و تا به دست مصرف‌کننده برسد بخش زیادی از تاریخ اعلامی گذشته باشد.

مدیرکل دامپزشکی استان عنوان می‌کند: واکسن وارداتی به دلیل بالا بودن هزینه ممکن است از سوی مرغداران استفاده نشود چرا که با توجه به شرایط اقتصادی حاکم بر کشور بسیاری از آنان می‌گویند واکسیناسیون برای پیشگیری است و ضرورتی برای انجام آن وجود ندارد که صرف نظر از خرید واکسن سبب تلفات خارج از حد نرمال طیور شده است.

وی با اشاره به افزایش 10 تا 15 درصدی قیمت واکسن خارجی عنوان می‌کند: درصد افزایش قیمت واکسن داخلی بیش‌تر از خارجی بوده است اما این نکته را نیز باید یادآور شوم که وضعیت واکسن نسبت به توانمندی بخش خصوصی و مرغدارای‌های باتجربه استان نسبت به کشور مطلوب بوده است.

این مسئول با بیان اینکه گرمی هوا نیز در میزان تلفات بالای طیور نقش مؤثری داشته است، تصریح می‌کند: با این وجود میزان جوجه‌ریزی در استان در تیر ماه سال جاری 2 میلیون و 250 هزار قطعه بوده است که نسبت به ماه‌های قبل و نسبت به مدت مشابه سال قبل بیش‌تر بوده است.