پایگاه خبری صدای زنجان نیوز/ لیلا محمدی: با گذشت نزدیک به 2 ماه از پایان مهلت قانونی به مجتمع آندیافولاد ایجرود جهت رفع ایرادات زیست محیطی، سرمایه گذار چینی واحد نه تنها به تعهدات خود عمل نکرده است بلکه رد اقدامی غیرقانونی نسبت به واردات غیرقانونی پسماند از استان‌های آذربایجان شرقی و خراسان رضوی اقدام کرده است!

روز چهارشنبه 19 اردیبهشت ماه 1403 گزارشی تحت عنوان «تعهدِ داغ» در شماره 2613 روزنامه صدای زنجان منتشر شد که به مشکلات کارگران شاغل در این واحد در خصوص مطالبات معوق و گلایه‌ها در خصوص عدم نظارت کافی بازرسان ذیربط از روند اجرای قانون کار اشاره داشت.

با توجه به اظهارات تعدادی از روستائیان «کوسه لر» و «احمد کندی»، فعالان محیط زیست و حتی برخی از مسئولان استانی؛ مجتمع آندیافولاد که با سرمایه‌گذاری خارجی برای توسعه و رونق اقتصادی استان در ایجرود مستقر شده است تا به امروز قانون را به طور کامل اجرایی نکرده یا نتوانسته است؛ اجرایی کند که قطعا در وهله نخست نقش نمایندگان ایرانی و مشاوران این سرمایه‌گذار برای بهبود شرایط و توجیه وی برای قانون مداری می‌تواند موثر واقع شود، چرا که در غیر این صورت؛ سرمایه‌گذار حالا فرقی نمی‌کند داخلی باشد یا خارجی اگر به قانون جاری کشور متعهد نباشد باید منتظر تبعاتش نیز باشد.

گفته می‌شود؛ «آلودگی خاک اراضی منطقه ناشی از پسماندهای حاوی آرسنیک»، «خروجی غیراستاندارد یکی از دودکش‌ها» و بدتر از آن «دپوی ۲۵۰ هزار تن پسماند صنعتی» از ایرادات زیست محیطی اعلامی برای «مجتمع آندیا فولاد» است که طی این سال‌ها از سوی صاحب یا صاحبان این صنعت جدی گرفته نشده است.

کارخانه ریخته‌گری فولاد سهند ایجرود (مجتمع آندیا فولاد زنجان) که چندین بار به‌صورت آزمایشی راه‌اندازی شده بود، ۹ آبان ماه سال ۱۳۹۲ با حضور معاون اول وقت رئیس‌جمهور و هیئت همراه، رسماً افتتاح و آغاز به کارکرد.

پروانه بهره‌برداری کارخانه، «شمش چدن» بوده اما مدتی بعد به علت مقرون‌به‌صرفه نبودن، برنامه دست‌اندرکاران شرکت تغییر کرد.

اواخر سال ۱۴۰۱ منابع خبری به صدای زنجان اعلام کردند که «مجتمع آندیا فولاد زنجان» فاقد مجوز زیست‌محیطی درزمینه تولید «فرو منگنز» بود و باوجود جریمه‌های سنگین حفاظت محیط‌زیست استان، به تولید غیرقانونی خود را ادامه دادند.

مهرماه ۱۴۰۲ منابع آگاه به صدای زنجان گفتند که؛ دست‌اندرکاران «مجتمع آندیا فولاد زنجان» که هنوز موفق نشده‌اند نظر اداره محیط زیست را برای فعالیت مدنظرشان را جلب کنند، در نظر دارند تا در حوزه «تولید آگلومره» فعالیت داشته باشند.

 نگران آلودگی اراضی کشاورزی هستیم

برخی از فعالان محیط زیست در گفت‌وگو با صدای زنجان خواستار ورود ارگان‌های نظارتی به موضوع رفع ضروری و سریع ایرادات زیست محیطی مدنظر اداره محیط زیست از سوی مجتمع آندیا فولاد هستند.

یکی از فعالان محیط زیست مدعی است: 2.5 هکتار مساحت فضای حوضچه‌های باطله آب پسماند فاصله آنچنانی با اراضی کشاورزی منطقه ندارد و هر چه سریع‌تر باید ارگان‌های نظارتی برای تضمین سلامتی روستائیان و ساکنان منطقه و تعیین تکلیف پسماندهای رهاشده؛ به موضوع ورود کنند. ما نگران آلودگی اراضی کشاورزی هستیم.

رها شدن بخشی از پسماندهای مجتمع آندیافولاد ایجرود

در زمین‌های کشاورزی اطراف

البته یک منبع آگاه که نامش نزد صدای زنجان محفوظ است در گفت‌وگو با صدای زنجان صراحتا می‌گوید: طبیعتا بخشی از پسماندها وارد اراضی کشاورزی شده و مشکلاتی نیز ایجاد کرده بود که تا جایی که اطلاع دارم جهاد کشاورزی استان زنجان نیز هر گونه واگذاری اراضی را منوط به تخلیه محل از پسماندها کرده بود.

پیگیری‌های صدای زنجان برای گفت‌وگو با روح‌اله حسنی، مدیرکل جهاد کشاورزی استان زنجان به عنوان متولی بخش کشاورزی نتیجه‌ای نداشت.

وقتی سرمایه‌گذار چینیِ ایجرود نمی‌خواهد، تعهدات زیست محیطی را اجرا کند

گفته می‌شود؛ «آلودگی خاک اراضی منطقه ناشی از پسماندهای حاوی آرسنیک»، «خروجی غیراستاندارد یکی از دودکش‌ها» و بدتر از آن «دپوی ۲۵۰ هزار تن پسماند صنعتی» از ایرادات زیست محیطی اعلامی برای «مجتمع آندیا فولاد» است که طی این سال‌ها از سوی صاحب یا صاحبان این صنعت جدی گرفته نشده است؛ البته حسین محمدی، معاون اقتصادی استاندار زنجان 24 آبان 1402 در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار صدای زنجان گفت که؛ قرار شده تا پایان سال ۱۴۰۲ دست‌اندرکاران مجموعه برای رفع ایرادات در اسرع وقت کاری کنند.

معاون اقتصادی استاندار زنجان از حل و فصل مشکلات مربوط به مجتمع آندیا فولاد ایجرود با پیگیری استاندار و دادستان زنجان خبر داد و اضافه کرد: اختلاف دو شریک چینی حل شد و یکی از این سهامداران، سهم را به فرد چینی دیگری واگذار کرده است. شریک جدید نیز موظف به تزریق منابع مالی برای ادامه فرآیند کار در واحد شده است.

معاون اقتصادی استاندار زنجان با تاکید بر اینکه هر گونه فعالیت در مجتمع آندیا فولاد ایجرود فعلا تعطیل است، اعلام کرد: فعالیت واحد پس از رفع مشکلات و ایرادات زیست محیطی و مباحث مربوط به فلیترها، بلامانع خواهد بود.

محمدی «اختلاف شرکا» را چالش اصلی واحد مذکور دانسته و ابراز امیدواری کرد تا با حضور سرمایه‌گذار جدید و اقدامات برای شروع به کار مجتمع اندیا فولاد ایجرود طبق دستورالعمل‌های زیست محیطی، مشکل دیگری ایجاد نشود.

معاون اقتصادی استاندار زنجان در پاسخ به سؤالی مبنی بر «شنیده‌ها در خصوص پلمب مجتمع آندیا فولاد به علت عدم توجه به هشدارهای زیست محیطی» به صدای زنجان گفت: نگران تعطیلی واحد بودیم چرا که این مهم، قطعا بازتاب منفی داشت. با توجه به موارد مذکور در خصوص ورود سرمایه‌گذار جدید و تزریق منابع برای رفع ایرادات، طبق شورای تامین، قرار شد تا پایان سال ۱۴۰۲، برنامه‌ها برای کنترل آلودگی و آلایندگی از سوی دست‌اندرکاران شرکت ارائه شود، علاوه بر آن قرار شده تا پایان سال مسیر مورد تائید جهت راه‌اندازی کارخانه نیز در دستور کار باشد.

محمدرضا یافتیان، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان در گفت‌وگو با صدای زنجان در خصوص اقدام عملی مجتمع آندیا فولاد زنجان (واقع در شهرستان ایجرود) جهت رفع ایرادات زیست محیطی که بنا بود تا پایان سال 1402 نیز به پایان برسد، اظهار کرد: با توجه به آلودگی‌های هوا ناشی از خروجی دودکش‌ها و پسماندهای تولیدی مجتمع آندیا فولاد زنجان؛ موارد مذکور شرکت در آبان ماه سال گذشته وارد فاز حقوقی شد و تا حدودی منابع آلوده کننده ناشی از فعالیت های مذکور آن مجموعه کنترل‌هایی صورت گرفت، به دلیل حساسیت موضوع و عدم رفع آلایندگی بطور کامل این مشکل در یکی از جلسات استانی مطرح و قرار شد حداکثر تا پایان سال 1402 (فرصت 4 ماهه) آلودگی‌ها از سوی سرمایه‌گذار برطرف شود.

یافتیان با اشاره به اینکه سرمایه‌گذار در خصوص رفع آلودگی‌های زیست محیطی در بازه زمانی 4 ماهه اعلام آمادگی کرده بود، اضافه کرد: در این بازه زمانی؛ بازرسان اداره کل حفاظت محیط زیست استان زنجان موارد را زیرنظر داشتند تا این که پس از حدود یک ماه برنامه خود را برای نحوه رفع ایرادات اعلام کردند، یکی از این آیتم‌ها مربوط به ورود بخشی از تجهیزات مدنظر در ابتدای سال 1403 به کشور بود که طی مکاتبات صورت گرفته با مسئولان ذیربط استانی؛ موضوع عدم رعایت مصوبات استانی توسط واحد صنعتی مذکور طرح و خواستار پی گیری لازم جهت انجام تعهدات مطرح شد.

واردات غیرقانونی پسماند از استان‌های آذربایجان شرقی و خراسان رضوی

 به جای رفع ایرادات زیست محیطی

بنا به اظهارات مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان، دست‌اندرکاران مجتمع آندیا فولاد ایجرود در مهلت داده شده برای رفع ایرادات زیست محیطی؛ به جای رفع هر گونه نواقص و مشکلات مورد نظر کارشناسان محیط زیست؛ نسبت به واردات پسماندها از استان‌های آذربایجان شرقی و خراسان رضوی به استان زنجان اقدام کرده است.

گفتنی است که هر گونه انتقال پسماند باید از طریق اعلام در سامانه انتقال پسماند و با دریافت مجوز صورت گرفته و در بستر آن سامانه به ثبت برسد، اما طبق اظهارات مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان؛ مجتمع آندیا فولاد زنجان نه تنها مجوز انتقال پسماند را نداشته بلکه در اقدامی غیرقانونی و خلاف مقررات نسبت به واردات پسماندها اقدام کرده است.

پافشاری اداره محیط زیست بر لزوم قانون‌مداری سرمایه‌گذار چینی

 مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان اضافه کرد: بلافاصله پس از مستندسازی اقدام غیرقانونی سرمایه‌گذار مجتمع آندیافولاد؛ نسبت به طرح شکایت در مراجع قضایی اقدام شد که هم‌اکنون در جریان است. لازم به ذکر است موضوع انتقال پسماند از مبدا توسط شرکت‌ها نیز توسط استان‌های مذکور پیگیری می‌شود.

یافتیان با اشاره به بازدیدهای صورت گرفته بازرسان اداره کل حفاظت محیط زیست استان زنجان پس از اتمام مهلت قانونی عنوان کرد: بازرسان در 21 فروردین‌ماه 1403 از محل بازدید و گزارشات مربوط به آلودگی محل را نیز تهیه کردند، بلافاصله مراتب برای رسیدگی و بررسی، موضوع را به مراجع ذی‌صلاح اطلاع و در نهایت درخواست توقف فعالیت به مرجع ذی صلاح نیز ثبت شد و  منتظر پاسخ دریافت هستیم.

یافتیان حجم پسماندهای صنعتی دپو شده ناشی از فعالیت مجتمع آندیا فولاد زنجان را زیاد و قابل توجه اعلام کرد و در خصوص نگرانی‌های فعالان محیط زیست نسبت به 2.5 هکتار مساحت فضای  محل دپوی باطله گفت: پس از رفع مسائل مربوط به شرکای این واحد؛ مدیریت جدید با رویکرد حل مسئله کار را آغاز کرده است. پیش از مدیریت جدید؛ به شخصه از محل و پسماندهای رها شده بازدیدی داشتم، در خصوص اینکه پسماند حاوی عناصر بیش از حد استاندارد و سمی است یا نیست؛ نیازمند بررسی است. به طور مثال بخش از مواد معدنی معادن داخل استان زنجان که در فرآیند تولید کنسانتره آهن قرار می‌گیرند؛ باطله‌های آن‌ها صنعتی است اما پسماند ویژه محسوب نمی‌شود. البته بنا بر ضوابط زیست محیطی؛ اقدام مجتمع آندیا فولاد در تخلیه پسماندها در زمین‌های اطراف کارخانه غیرقانونی و تخلف محسوب می‌شود.

 هیچ گزارشی از مجتمع آندیا فولاد مبنی بر رفع ایرادات زیست محیطی 

تا به امروز به اداره محیط زیست اعلام نشده است

به گزارش صدای زنجان؛ نخستین شکایت اداره محیط زیست استان زنجان از مجتمع آندیا فولا ایجرود در خصوص عدم رعایت ضوابط زیست میحطی نیز در سال 1396 در مرجع ذی صلاح به ثبت رسید که در نهایت در سال 1400 منجر به جریمه نقدی شد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان با تاکید بر اینکه هیچ گزارشی از مجتمع آندیا فولاد ایجرود مبنی بر رفع ایرادات زیست محیطی تا به امروزه به اداره کل حفاظت محیط زیست استان زنجان اعلام نشده است، عنوان کرد: تنها برنامه‌ای که از طریق اداره کل صمت استان زنجان در خصوص برنامه رفع ایردات زیست محیطی مجتمع آندیا فولاد از سوی آن واحد و اداره کل صمت اعلام شده است فاقد تعهدات موضوع مصوبات جلسات استانی بوده است.

یافتیان در پاسخ به سؤالی مبنی بر «مگر تجهیزات تولیدی شرکت‌های داخل استان زنجان وجود ندارد که سرمایه‌گذار چینی اصرار بر واردات تجهیزات و ماشین آلات داشته به طوری که به این بهانه؛ مهلت قانونی که برای رفع ایرادات و نواقص زیست محیطی داده شده بود پایان یافته است» افزود: در این زمینه اداره کل حفاظت محیط زیست استان زنجان نمی‌تواند ورود کند و در اختیارات و وظایف ما نیز نیست، البته اداره کل صمت می‌تواند در این زمینه پیشنهاداتی را به واحد مربوطه ارائه دهد.

پیگیری‌های صدای زنجان جهت گفت‌وگو با مسئولان اداره کل صنعت، معدن و تجارت استان زنجان میسر نشد.

صدای زنجان آماده انتشار دیدگاه‌های مسئولان ذیربط در خصوص برنامه‌ها برای رفع ایرادات زیست محیطی مجتمع آندیافولاد ایجرود و کاهش نگرانی‌های ساکنان منطقه می‌باشد.